Ռուսաստանը սկսել է ազդարարել ԼՂ-ից դուրս գալու մասին, մենք պետք է պատրաստ լինեինք այս ամենին. Տիգրան Խզմալյան

Չնայած այն հանգամանքին, որ ռուս խաղաղապահ ուժերը Լեռնային Ղարաբաղում պետք է մնան մինչև 2025 թվականը, ինչպես նախատեսված է նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարությամբ, Եվրոպական կուսակցության ղեկավար Տիգրան Խզմալյանը կարծում է, որ ՌԴ-ն արդեն սկսել է ազդարարել ԼՂ-ից դուրս գալու մասին: Խզմալյանն այս եզրահանգմանն է եկել՝ դատելով այդ երկրի վերջին հայտարարություններից:

«Հայտարարություններից ստացվում է, որ Ռուսաստանը հեռանում է տարածաշրջանից, և դա կապված է Ուկրաինայում իր պարտության հետ, ինչը կանխատեսելի է։ Մենք պետք է պատրաստ լինեինք այս ամենին, քանի որ դրա մասին ակնարկել էր նաև Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը, երբ հայտարարել էր, որ ռուս խաղաղապահ առաքելությունը 2025 թվականին հեռանալու է Ղարաբաղից, ինչպես հեռացավ 1918 և 1991 թվականներին»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է նա:

Անդրադառնալով ՌԴ արտաքին գործերիր նախարարի տեղակալ Անդրեյ Ռուդենկոյի այն հայտարարությանը, որ Մոսկվան միշտ հարգել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը՝ վերջինս ասում է. «ՌԴ-ի այս հայտարարությունները ցույց են տալիս, որ նրանք պատրաստ են վաճառել սեփական հասարակությանը, իրենց հեռացումը և առիթն օգտագործելով՝ մեղադրել Հայաստանին։ Սա, եթե այդքան տխուր չլիներ, կլիներ ծիծաղելի, որովհետև 2020 թվականին ՌԴ նախագահն էր հայտարարում, թե Ղարաբաղն Ադրբեջան է և երեք տարի անց ասում՝ Հայաստանն է ճանաչում: Սա կեղծարարություն է»:

44-օրյա պատերազմի պարտության պատճառը ևս, ըստ քաղաքական գործչի, ՌԴ-ն է:

«Ռուսական ցինիզմը հասել է այն աստիճանի, որ մեզ են մեղադրում։ Այսինքն՝ զոհին են մեղադրում, որն էլ դահիճների սիրած գործն է, ինչպես Թուրքիան է հայերին մեղադրում ցեղասպանության համար։ Անխուսափելի է, որ ՌԴ-ն դուրս կգա Արցախից, այն իր վրայից արդեն դե ֆակտո հանել է պատասխանատվությունը: Թեպետ, եթե պատասխանատվության զգացում ունենային, դեռ վաղուց կկատարեին իրենց իսկ առաջարկած հայտարարության բոլոր կետերն ու թույլ չէին տա, որ Ադրբեջանը շրջափակի Արցախը ու փակի Լաչինի միջանցքը»,- ընդգծում է նա:

Վերջինիս կարծում է, որ այժմ Հայաստանում և ԼՂ-ում այնպիսի իրավիճակ է ստեղծվել, որի հետևանքով խարխլվել է մեր ինքնապաշտպանությունը, սակայն, ըստ Խզմալյանի, պետք է մտածել ԼՂ բնակչության գոյությունը միջազգային երաշխիքներով ապահովելու մասին:

«Ադրբեջանի նպատակը մեր հայրենակիցներին հայրենազրկելն է, բայց դա կարելի է կանխել Եվրամիության, ՆԱՏՕ-ի, ՄԱԿ-ի միջոցով։ Պետք է հնարավորինս ակտիվ ու արագ առաջ տանենք մեր դիվանագիտական աշխատանքը, քանի որ ԱՄՆ-ի ու Եվրոպայի օգնությունը մեզ կարող է տևել տարիուկես, ԱՄՆ-ում հետո սկսվելու է նախընտրական շրջանը, ու կկրկնվի այն, ինչ եղավ 2020 թվականի նոյեմբերին։ Բացի Արցախից, ՌԴ-ն հեռանալու է նաև Գյումրիից. 102-րդ բազան հեռացվելու է, որի համար տարիներ շարունակ պայքարում ենք։ Այս ամենը հաշվի առնելով՝ կարևոր է, որ ապահովենք միջազգային խաղաղապահների ներկայությունը, այսինքն, երբ մի օր Ռուսաստանը որոշի գնալ Արցախից, այդ վայրկյանից Արցախ պետք է մտնեն միջազգային խաղաղապահները»,- ասում է զրուցակիցը:

Խզմալյանի խոսքով՝ Հայաստանի պահանջը պետք է լինի ԼՂ հատուկ կարգավիճակը։

«Եթե չկա արցախահայության պաշտպանություն, չկա խաղաղություն, հետևաբար կսկսվի ինքնապաշտպանության գործընթաց, որը կվերափոխվի պատերազմի։ Հայաստանը պաշտոնապես հայտարարել է, որ որևէ վերապահում չունի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ, հետևաբար կարգավիճակի հարցը պետք է լուծվի Կոսովոյի կամ Կիպրոսի օրինակով, կամ լինի պարզապես միջազգային երաշխիքներով պաշտպանված տարածք։ Ինքս եվրոպական և ամերիկյան դիվանագետներին ցանկացած առիթով նշում եմ, որ բոլորիս նպատակը միայն խաղաղությունն է, բայց դա չպետք է հաստատվի հայերի հաշվին, ոչնչանա Արցախն ու արցախահայությունը»,- ընդգծում է նա:

Ինչ վերաբերում է ՌԴ ԱԳՆ-ի տարածած հայտարարությանն այն մասին, թե ռուսական կողմը վերահաստատել է իր պատրաստակամությունը մոտ ապագայում Մոսկվայում կազմակերպել արտգործնախարարների եռակողմ հանդիպում՝ քննարկելու ամենաբարձր մակարդակով պայմանավորվածությունների իրականացման ուղիները, այդ թվում՝ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցման հարցը, Խզմալյանը սա որակում է ինչ-որ իրադարձություն, որը երբեք չի կատարվելու։

«Դա հերթական փոշին է, որ փչում է ՌԴ-ն։ Մոսկվայում այլևս որևէ որոշում չի կարող ընդունվել։ Իրենք չեն կարողանում վերահսկել սեփական բանակը, իրենց պետականությունը լրջագույն սպառնալիքի տակ է, ուստի ՌԴ-ն չի կարող լինել որևէ երկրի երաշխավոր, որն էլ Ադրբեջանը հասկանում է։ Վերջերս, օրինակ, Ալիևը հայտարարում էր, թե հայ գրոհայինները ռուսական համազգեստ են հագնում, որով էլ նպատակ ունի կրակել ռուս զորախմբի ուղղությամբ, միջազգային հանրության մոտ էլ կարդարացնի նրանով, որ ինչպես Ուկրաինան, այնպես էլ Ադրբեջանը պաշտպանում է իր տարածքը, այս դեպքում՝ ռուս-հայկական դաշինքից»,- կարծում է քաղաքական գործիչը: