Որտեղ է թաղված «շան գլուխը». ինչու է Ադրբեջանը մի կողմից խոսում խաղաղության, մյուս կողմից՝ նոր պահանջների մասին

Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարություններով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը հուլիսի 30-ին հայտարարել էր, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը երբեք այսքան մոտ չեն եղել խաղաղությանը:

Գրեթե նույն միտքը ավելի վաղ հայտնել են նաև Ադրբեջանի մի շարք այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ երկրի նախագահ Իլհամ Ալիևը և նրա «խոսափողը» համարվող, նրա «աջ ձեռք» ու օգնական Հիքմեթ Հաջիևը:

Քաղաքագետ Ռոբերտ Ղևոնդյանը՝ մեկնաբանելով Ալիևի ներկայացուցչի վերջին հայտարարությունը, նկատում է, որ այս պահին իրավիճակն աշխարհում այնպիսին է, որ գործընթացները կարճաժամկետ չեն, այսինքն, եթե նույնիսկ մոտ ենք խաղաղությանը, դա դեռ չի նշանակում, որ հնարավոր է՝ մեկ ամսվա ընթացքում ինչ-որ բան ստորագրվի:

«Ադրբեջանն ունի տարբեր սցենարային նախապատրաստություններ տարբեր իրավիճակների համար: Եթե իրավիճակը լինի այնպիսին, որ Ադրբեջանը չկարողանա ավելի մեծ ինչ-որ մի բան կորզել՝ ակնհայտորեն հենց այդ պահին կհամաձայնի ստորագրել այն, ինչ դրված է սեղանին: Եթե իրավիճակը լինի այնպիսին, որ Ադրբեջանը, օրինակ ռազմական գործողությունների միջոցով կարող է ավելի շատ շահեր իրացնել, ապա կփորձի դիմել ռազմական գործողությունների. այսինքն՝ կան տարբեր սցենարներ տարբեր զարգացումների համար»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում հայտնեց Ղևոնդյանը:

Իսկ թե որ սցենարն է ավելի հավանական, քաղաքագետը նշեց, որ դա կապված է բազմաթիվ գործոնների հետ, որոնցից ամենաառաջնայինը նոյեմբերին սպասվող ԱՄՆ-ի ընտրություններն են:

«Որովհետև շատ մեծ է լինելու տարբերությունը ամբողջ աշխարհի, այդ թվում՝ մեր տարածաշրջանի համար՝  ԱՄՆ-ում նախագահ կընտրվի Թրա՞մփը, թե՞ Հարրիսը:

Եթե հաղթի հանրապետական թեկնածուն, փոխվելու է հարաբերությունների տեսակը, տարբեր պետությունների միջև համաձայնության գալու համակարգը: Թրամփը բերելու է այնպիսի քաղաքականություն, որը հնարավորություն է տալու տարածաշրջանային ավելի ուժեղ կողմերին ավելի մեծ շահեր իրացնել: Եթե, այնուամենայնիվ, հաղթանակ տանի Քամալա Հարրիսը, որոշակի առումով ավելի կանխատեսելի կլինեն զարգացումները ամբողջ աշխարհում, այդ թվում նաև մեր տարածաշրջանում»,- նշեց Ղևոնդյանը:

Քաղաքագետը նկատեց՝ Ադրբեջանը բոլոր իրավիճակների համար սցենարային նախապատրաստություններ ունի և բոլոր այդ սցենարները իրականություն դարձնելու համար փորձում է հիմքեր ստեղծել.

«Հենց այստեղ է թաքնված «շան գլուխը», թե ինչու են նրանք մի կողմից հայտարարություն անում խաղաղությանը շատ մոտ լինելու մասին, մյուս կողմից՝ խոսում Հայաստանի նկատմամբ պահանջների, Սահմանադրության փոփոխության մասին և երրորդ կողմից՝ ուժեղացնում իրենց ներուժը, որպեսզի եթե կարիք լինի ռազմական ուժի դիմելու՝ դա էլ անեն»:

Խոսելով հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում ԱՄՆ-ի շահագրգռվածության մասին, Ռոբերտ Ղևոնդյանը կարծիք հայտնեց, որ ԱՄՆ հետաքրքրությունն ուղիղ այնքան է, որքան ԱՄՆ-ի շահն է այս պահին, որովհետև, ըստ բանախոսի, եթե ԱՄՆ-ը 100 տոկոսով ցանկանար, որպեսզի այդ փաստաթուղթը ստորագրվեր, այդ փաստաթուղթը ստորագրված կլիներ:

«ԱՄՆ-ի գլխավոր շարժառիթներից մեկը տարածաշրջանում ՌԴ ազդեցությունը հնարավորինս թուլացնելն է, մյուս կողմից՝ դեմոկրատական վարչակազմը եթե կարողանա համաձայնության հասնել մինչև նոյեմբեր ամիս, ապա դա հնարավոր կլինի կապիտալացնել նաև ընտրությունների պարագայում, որպես վարչակազմի արտաքին հաղթանակ»,-նշեց քաղաքագետը:

Թուրքիայի դերը ևս հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում, ըստ Ղևոնդյանի, կարևոր է, սակայն Թուրքիան ևս դա անում է նախևառաջ իր շահերից ելնելով:

«Թուրքիան նույնպես Արևմուտքի մաս է՝ ՌԴ ազդեցությունը տարածաշրջանում թուլացնելու իմաստով, հավանաբար, հույս ունենալով, որ գոնե տնտեսական առումով կկարողանա ավելի մեծ ազդեցություն գործել և մասնակցություն ունենալ համաշխարհային տնտեսական միջանցքների գործունեությանը, այս առումով էլ անհրաժեշտ է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև համաձայնություն, որպեսզի այդ գաղափարը իրականություն դառնա»,- նշում է քաղաքագետը:

Ըստ Ղևոնդյանի՝ ամբողջ աշխարհն է այս պահին սպասողական վիճակում՝ սկսած Ուկրաինայից, վերջացրած Չինաստանով, բայց սպասել՝ չի նշանակում «ձեռքերը ծալած» նստել:

«Անհրաժեշտ է ակտիվ սպասել և պատրաստվել բոլոր հնարավոր զարգացումներին, սցենարներ մշակել դրանց համար, ինչպես, օրինակ, անում է Ադրբեջանը»,- եզրափակեց քաղաքագետը: