Վարչապետի անհասանելի «վերջնանպատակը»

 

«Ապագային ուղղված մեր վերջնանպատակն է ունենալ անկախ, անվտանգ, արդար եւ խելացի Հայաստան»,- օրերս Հայաստանի եւ Համաշխարհային բանկի գործընկերության 25- ամյակին նվիրված համաժողում ունեցած ելույթում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը:

Այնպես ստացվեց, որ այդ ելույթը վարչապետը ունեցավ իր պաշտոնավարման մեկ տարին լրանալու օրերին: Առաջին անգամ չէ, որ Կարապետյանը հայտարարում է այդ «վերջնանպատակի» մասին: Բայց արդեն մեկ տարի է այնքան էլ հասկանալի չէ, թե որոնք են այն քայլերը, որոնցով Հայաստանը պետք է գա այդ «վերջնանպատակին»:

«Մեր ապագան կառուցելու, մեր անվտանգությունն ապահովելու համար անհրաժեշտ է ունենալ զարգացած, մրցունակ եւ նորարար տնտեսություն»,- նույն ելույթում ասաց Կարեն Կարապետյանը:

Այն, որ զարգացած, մրցունակ եւ նորարար տնտեսությունը մեր անվտանգության կարեւորագույն երաշխիքներից է, 100 տոկոսանոց ճշմարտություն է: Խնդիրն այն է, թե ինչ է պետք անել այդպիսի տնտեսություն ունենալու համար:

Ըստ Կարապետյանի՝ պետք է անել հետեւյալը: «21-րդ դարի այսպիսի տնտեսությունը պետք է զարգանա շնորհիվ դինամիկ թվայնացման, միջավայրին անընդհատ խելացի կերպով ադապտացվելով: Դա հնարավոր կլինի միայն ժամանակակից, գլոբալ առումով մրցունակ, բարձր որակավորում ունեցող, մոտիվացված աշխատուժի առկայության դեպքում: Ապագա Հայաստանի հիմքը պետք է դրվի հենց դպրոցից եւ շարունակվի անընդհատ»,- ասաց նա: Այս մտքերը նույնպես առաջին անգամ չէ, որ բարձրաձայնում է: Ու հենց այս մի քանի նախադասությունից պարզ է դառնում, որ նրա նշած «վերջնանպատակը» անհասանելի է մեզ համար:

Ի՞նչ ասել է մրցունակ տնտեսություն: Դա այն տնտեսությունն է, որի թողարկած ապրանքներն ու ծառայությունները էժան են ու որակյալ, այսինքն՝ մրցունակ են համաշխարհային շուկայում: Կարեն Կարապետյանը համոզված է, որ Հայաստանում կարող է չլինել ներքին մրցակցություն, բայց տնտեսությունը կարող է լինել մրցունակ: Այսինքն, իշխանությունը բոլոր եկամտաբեր ոլորտները քվոտաներով բաժանում է մի խումբ օլիգարխների միջեւ, տնտեսության այդ ոլորտները մոնոպոլիզացնում է ու օլիգոպոլացնում, իսկ մեծ ներդրումներ պահանջող, ժամանակակից ու թանկ տեխնոլոգիաներ ներդնելու, բարձր ինտելեկտուալ աշխատուժի կարիք ունեցող ոլորտները ազատ է թողնում այն հույսով, որ հեսա ներդրումները կգան, միանգամից գերժամանակակից հսկայական արդյունաբերական համալիրներ կկառուցվեն ու կսկսենք միլիարդավոր դոլարների գերտեխնոլոգիական ապրանքներ արտադրել ու արտահանել:

Հույսերը չեն արդարանում տարիներ շարունակ, ներդրումները ուղղվում են հիմնականում հանքարդյունաբերության ոլորտ, որը գրավիչ է նույնիսկ քաղաքացիական պերմանենտ պատերազմների մեջ ապրող աֆրիկյան ու լատինաամերիկյան երկրներում: Ու ստացվում է այնպես, որ երկրի ներդրումային ռեսուրսը կենտրոնացած է մոնոպոլիաների ու օլիգոպոլիաների մոտ, եւ դրանք ներդրվում են միայն հենց այդ կլանների վերահսկողության տակ գտնվող ոլորտներում: Իսկ այն նորարարական, բարձր տեխնոլոգիական ոլորտները, որոնց զարգացումը պետք է սկսվի փոքր մասշտաբների, բայց զգալի ներդրումներ պահանջող արտադրությունների կազմակերպման շնորհիվ, մնում են ներդրումների կարոտ: Ու սա մի անանցանելի պատ է, որը հնարավոր չի լինում հաղթահարել տարիներ շարունակ:

Ի՞նչը կարող է քանդել այդ պատը: Միայն ու միայն մրցակցությունը: Իրական, դաժան եւ իշխանության կողմից խստորեն պաշտպանվող տնտեսական մրցակցությունը: Միայն այդպիսի մրցակցության արդյունքում արհեստականորեն օլիգոպոլացված ոլորտներում կհայտնվեն գործարարներ, որոնք մրցունակ են ոչ թե իշխանության կողմից իրենց նվիրած քվոտաների, այլ ագրեսիվ, գրագետ ու արհեստավարժ մենեջմենտի շնորհիվ: Միայն այդ դեպքում տնտեսության մեջ պահանջարկ կառաջանա «բարձր որակավորում ունեցող, մոտիվացված աշխատուժի» նկատմամբ: Միայն այդ դեպքում ներկայումս օլիգոպոլացված ոլորտների ձեռնարկությունները կարող են արդիականանալ ու մրցունակ արտադրանք թողարկել: Հակառակ դեպքում Հայաստանում գործող շաքար ու ալյուր արտադրող գործարանները չեն կարող այնպիսի արտադրանք թողարկել, որը կարտահանվի: Հենց հիմա էլ դրանք աշխատում են միայն ներքին շուկայի վրա եւ շահութաբեր են միայն այն պատճառով, որ այլ տնտեսվարողներ այդ շուկաներում ուղղակի չկան:  Իսկ այս իրավիճակը անցած մեկ տարում փոխել Կարեն Կարապետյանին չի հաջողվել:

«Ապագա Հայաստանի հիմքը պետք է դրվի հենց դպրոցից»,- արտահայտությունը, որը նույնպես 100 տոկոսանոց ճշմարտություն է, ապագայի նշված տեսլականը ընդհանրապես դարձնում է ֆանտաստիկա: Այդ ո՞ր դպրոցներում պետք է դրվի «Ապագա Հայաստանի» հիմքը: Մեր այն դպրոցներում, որտեղ տնօրենների պաշտոնները բաժանում է ՀՀԿ-ն եւ որտեղ նշանակումը կախված է ոչ թե մասնագիտական ունակություններից, այլ ընտրությունների ժամանակ ընտրազանգվածը մոբիլիզացնելու շուստրիությունից: Այս իրավիճակն էլ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը փոխել չի կարողացել: Իրավիճակի զավեշտն այն է, որ «մոբիլիզացնող» տնօրեններն ու Կարեն Կարապետյանը մասնավորապես այս տարվա գարնանը նույն գործն էին անում, նույն թիմում: Ոչ գործնականում, ոչ տեսականորեն, ոչ էլ ամենագեղեցիկ երազներում, նմանատիպ դպրոցները չեն կարող «Ապագա Հայաստանի հիմքը» դնել: Դրանք կարող են դնել միայն այնպիսի Հայաստանի հիմք, որը կա այսօր: Այնպիսի Հայաստանի, որտեղ հերոսի կերպարը թաղային հեղինակությունն է, «տուն պահող» կաշառակեր պաշտոնյան, կիսագրագետ օլիգարխը...: Իսկ այդպիսի Հայաստանը նույնիսկ ամենամեծ ցանկության դեպքում «անկախ, անվտանգ, արդար եւ խելացի» համարել հնարավոր չէ: Ոչ մի կերպ հնարավոր չէ:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
4541 դիտում

Բաքուն վախեր ունի, ջղաձգվում է. մի շարք երկրներ փորձում են ստանձնել ՀՀ անվտանգության ապահովումը. Խաչատրյան

Հրդեհ՝ Կիրանց-Ոսկեպար ավտոճանապարհին. այրվել է մեքենա

«Դիմադրության առանցք»-ը կոչնչացնի Իսրայելին, մենք կկործանենք այդ ռեժիմը․ Իրանի հոգևոր առաջնորդ

Հռոմի պապը դատապարտել է Գազայում Իսրայելի գործողությունները

Ռազմարդյունաբերության կոմիտեի պատվիրակությունը Հանոյում մասնակցել է «Vietnam Defence Expo-2024» ցուցահանդեսին

Արթիկի տարածաշրջանում թույլ ձյուն է տեղում

Անի Երանյանը նոր ֆոտոշարք է հրապարակել

Էրդողանը կմեկնի Սիրիա, երբ նպաստավոր պայմաններ լինեն. Քյորօղլու

ԵՄ-ն թույլ չի տա Ռուսաստանին կամ հանցավոր կազմակերպություններին խաթարել մեր անվտանգությունը. Իտալիայի վարչապետ

Կտեսնենք՝ ժամկետի ավարտից հետո բանտում կլինի, թե՝ այլ տեղ. Վրաստանի վարչապետը սպառնացել է նախագահին

Աշխատաժողով՝ տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանության շրջանակում. ՄՔԾ-ն ամփոփել է տարին

ՌԴ-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորումը հնարավոր է, Մոսկվան երբեք չի կորցրել այդ ցանկությունը. Պուտին

Գևորգ Պապոյանն ընդունել է քաղաքացիներին. ինչ հարցեր են քննարկվել

Առանձին շրջաններում և Երևանում թույլ ձյուն է սպասվում

2024-ին Արաբկիր վարչական շրջանում բնակիչներին է վերադարձվել շուրջ 40 հազար քմ տարածք. մանրամասներ

Թուրքիայում հիվանդին տեղափոխող ուղղաթիռը մխրճվել է հիվանդանոցի շենքի մեջ. կան զոհեր. տեսանյութ

Վահագն Խաչատուրյանը ստորագրել է մի շարք օրենքներ

Սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 տուժած

Հովիկ Աղազարյանի նամակագրության գաղտնիությունը խախտելու հոդվածով քրեական վարույթ չի հարուցվել

Հանրային վայրում չծխելու կանոնը հաճախ չի պահվում. նոր միջոցներ կգործադրվեն. մանրամասնում է փոխնախարարը

Նման բարձր խոսքերը հիշեցնում են պատերի տակի տատերի «թաղեմ ազիզդ»-ն ու «հողեմ գլուխդ»-ը. Սաֆարյանը՝ Զոհրաբյանին

Զիրոյանի մասնակցությամբ առաջիկա ներկայացումները չեն կայանա, դրանք չեղարկվել են

Հանրապետության էներգետիկ անվտանգության ու անկախության մակարդակի բարձրացումը մեր գերակա խնդիրն է. Խուդաթյան

Գեղասահորդուհի Ադելիա Պետրոսյանը երկրորդ տարին անընդմեջ նվաճել է Ռուսաստանի չեմպիոնի տիտղոսը

Մարտունի-Գավառ ավտոճանապարհին մեքենան բախվել է ծառին, կա տուժած

Դուք շարունակում եք ապահովել կայուն և անվտանգ էներգամատակարարում. ՀԾԿՀ նախագահի ուղերձը

Քասախի բնակարաններից մեկում տղամարդու դի է հայտնաբերվել

ԱՄՆ-ը Թուրքիային ազատել է «Գազպրոմ բանկի» պատժամիջոցներից

Կամչատկայում 3 օր անց հայտնաբերվել է անհետացած Ան-2 ինքնաթիռը. անձակազի բոլոր անդամները ողջ են

Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում

Սննդային թունավորում Վանաձորում. 10 քաղաքացի տեղափոխվել է հիվանդանոց

Արարատում 13-ամյա աշակերը դանակահարել է նույն դպրոցի 14-ամյա պատանուն

Ես նամակների եմ պատասխանում, Աննան անգլերեն է պարապում. վարչապետ

Մեր «Բոլերոն». վարչապետը բանտային օրագրից հերթական հատվածն է հրապարակել

Ցնցված եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից․ Նիկոլ Փաշինյան

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կբերի տնտեսական փոխգործակցության, դա էլ կնպաստի թշնամանքի էջը թերթելուն. Խալաթյան

Իրանում ավտոբուսի շրջվելու հետևանքով 10 մարդ է զոհվել

Փոխնակ մայր դառնալու համար ՀՀ-ում դիմողները քիչ են, շատերը այդ նպատակով գնում են այլ երկրներ. որն է պատճառը

Սիրիայում Իրանի դեսպանության աշխատակից է սպանվել

Գերմանիայում ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 5-ի, ավելի քան 200 մարդ է տուժել