Երևան
12 °C
Երեկ՝ դեկտեմբերի 10-ին, ամբողջ աշխարհը նշում էր Մարդու իրավունքների պաշտպանության օրը։ 1948 թվականի դեկտեմբերի 10-ին ՄԱԿ-ը ընդունել է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը։ Հենց այդ օրն իրավապաշտպանները եւս մեկ անգամ անդրադառնում են ՀՀ-ում քաղբանտարկյալների առկայության խնդրին, եւ ամենամյա զեկույցներում քննադատության ենթարկում ՀՀ իշխանություններին:
Անկախ Հայաստանի պատմության ընթացքում առաջին խումբ կալանավորները, որոնք հանրային գիտակցության մեջ ընկալվում էին որպես քաղբանտարկյալ՝ Դրոյի եւ 30+1 գործով անցնող դաշնակցականներն էին՝ 1995-96 թվականներին: «Դրոյի» գործով առանցքային մեղադրյալ էր համարվում ՀՅԴ բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանը, իսկ Արմեն Ռուստամյանը որպես քաղբանտարկյալ էր ընկալվում, «31»-ի գործի շրջանակներում՝ 1995թ. հուլիսին՝ իշխանությունը բռնի տապալելու կոչեր հնչեցնելու, ինչպես նաեւ բարձրաստիճան պաշտոնյաների նկատմամբ ահաբեկչություն նախապատրաստելու համար։ Ստորեւ ներկայացում ենք Հայաստանի երրորդ հանրապետության պատմության ընթացքում քաղաքական հայացքների համար ճաղերի ետեւում հայտնվելու դեպքերը, առնվազն նրանք, որ այդպես են բնորոշվել հանրության, միջազգային կազմակերպությունների, կամ առանձին խմբերի կողմից:
1998-99 թվականներին Հայաստանը, ըստ էության, չուներ քաղբանտարկյալներ:
2000 թվականին սահմանադրական կարգը բռնի կերպով տապալելու կասկածանքով ձերբակալվեց Արկադի Վարդանյանը: Մեկ տարի անց, սակայն նա երկիրը լքելու պայմանով ազատ արձակվեց. նրան միանգամից ՔԿՀ-ից ուղեկցել էին օդանավակայան:
2000-2003 թվականին իր քաղաքական հայացքների համար հետապնդվեց եւ բանտում հայտնվեց «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի տնօրեն, «Նոր ուղի» հասարակական կազմակերպության նախագահ Աշոտ Բլեյանը:
2006 թվականին սահմանադրական կարգը բռնի կերպով տապալելու կասկածանքով ձերբակալվեցին «Շուշիի» առանձնակի գումարտակի հրամանատար Ժիրայր Սեֆիլյանն ու «Հայրենիք եւ պատիվ» կուսակցության քաղխորհրդի անդամ Վարդան Մալխասյանը: Նրանք ձերբակալվել էին 2006-ի դեկտեմբերին` «Հայ կամավորականների համախմբում» նախաձեռնության անդրանիկ հավաքին հնչեցրած ելույթների համար, որոնք իշխանական մարմինները որակեցին հակաիշխանական կոչեր: Հետագայում Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը Ժիրայր Սեֆիլյանին արդարացրեց ՀՀ Քր.օր.-ի 301 հոդվածով առաջադրված մեղադրանքի մասով (հակասահմանադրական կոչեր ), սակայն մեղավոր ճանաչեց 235-ի 1-ին մասով (ապօրինի զենք կրելը) եւ դատապարտեց 1,5 տարվա ազատազրկման: Վարդան Մալխասյանը 301 հոդվածով դատապարտվեց 2 տարվա ազատազրկման:
2008 թվականին Հայաստանն ունեցավ հարյուրից ավելի քաղբանտարկյալներ. մարտի 1-ին ոստիկանների եւ ցուցարարների միջեւ տեղի ունեցած բախումներից հետո իրենց քաղաքական հայացքների համար մի շարք քաղաքական գործիչներ հայտնվեցին ճաղերի ետեւում: Մեղադրանքները բազմազան էին իշխանության ներկայացուցչի դեմ բռնություն գործադրելը, զանգվածային անկարգություններ կազմակերպելը, (մարտի 1-ի իրադարձությունների ժամանակ), զանգվածային անկարգություններին մասնակցելը, սահմանադրական կարգը բռնությամբ տապալելու կոչերը: Մասնավորապես՝ ճաղերի ետեւում հայտնվեցին, ազատամարտիկ Սասուն Միքայելյանը, Գագիկ Ջհանգիրյանը, Ալեքսանդր Արզումանյանը, Նիկոլ Փաշինյանը, Մյասնիկ Մալխասյանը:
2013 թվականին իրենց քաղաքական հայացքների համար բանտում հայտնվեցին «Ցեղակրոն» կուսկցության նախագահ Շանթ Հարությունյանն ու իր 13 ընկերը: 4 տարի առաջ Շանթ Հարությունյանն ու նրա աջակիցները՝ դիմակներով, ձեռքերին փայտեր, փորձեցին Անոնիմուսների երթի միջոցով հեղափոխություն իրականացնել: Երթով պետք է շարժվեին Բաղրամյան 26: Սակայն ոստիկանները Մաշտոցի պողոտայում կասեցրին երթը, որի հետեւանքով բախումներ տեղի ունեցան, պայթյուններ հնչեցին: Ոստիկանները բերման ենթարկեցին 37 ակտիվիստի: Բախումների հետեւանքով տուժեց 16 մարդ, այդ թվում՝ 8 ոստիկան: Բախումներից հետո ձերբակալվեցին, ապա կալանավորվեցին Շանթ Հարությունյանն ու նրա 12 ընկերը: Մեկ տարի տեւած դատավարությունից հետո Շանթ Հարությունյանը, ու նրա ընկերները դատապարտվեցին ազատազրկման: Չորս տարվա ընթացքում ազատազրկման դատապարտված 12 քաղաքացուց միայն 6-ն են պատիժը կրել, եւ ազատ արձակվել:
2013 թվականին ձերբակալվեց նաեւ ազատամարտիկ Վոլոդյա Ավետիսյանը: Թեւե նա մեղադրվում էր խարդախության մեջ, սակայն իրավապաշտպան կազմակերպությունները նրան քաղբանտարկյալ էին համարում: Ավետիսյանն ամիսներ առաջ՝ մայիսին է ազատ արձակվել:
Շանթի եւ նրա ընկերների գործով առաջին նիստի օրը Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի բակում օդամղիչ ատրճանակից կրակոցներ արձակեց Հայկ Կյուրեղյանը: Նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 258- րդ հոդվածի 4-րդ մաս (զենքի կամ որպես զենք օգտագործվող առարկաների գործադրմամբ խուլիգանություն), 316-րդ հոդվածի 2- րդ մաս (ոստիկանի նկատմամբ կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնությունը): Հայկ Կյուրեղյանը հայտարարել է, որ ինքը դուրս է եկել գործող համակարգի եւ այդ համակարգով իշխող ռեժիմի դեմ, իսկ իր «կրակոցները» ուղղված են եղել բացառապես համակարգի դեմ: Շուրջ մեկ տարի տեւած դատաքննության ժամանակ Կյուրեղյանը մեկ ժամ անգամ չի գտնվել դատական նիստերի դահլիճում: Ոտքի չկանգնելու եւ դատարանի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմուքն դրսեւորելու համար Կյուրեղյանը 19 ժամով հեռացվել էր նիստերի դահլիճից: Այսպիսով Կյուրեղյանը դատապարտվել է 9 տարվա ազատազրկման:
2015 թվականին կալանավորվեցին, ապա ազատ արձակվեցին Ժիրայր Սեֆիլյանը, Վարուժան Ավետիսյանը, Պավել Մանուկյանը, Գեւորգ Սաֆարյանը, Գարեգին Չուգասզյանը: Նրանք մեղադրվում են զանգվածային անկարգությունների նախապատրաստելու մեջ: Մի քանի քաղաքական կուսակցությունների եւ ՀԿ-ների ներկայացուցիչներ հայտարարեցին, որ ՀԽ-ի անդամները հետապնդումների են ենթարկվել իրենց քաղաքական հայացքների համար՝ դատապարտելով իրավապահ մարմինների կողմից նրանց դեմ ձեռնարկված գործողությունները: Նրանք մի քանի ամիս անց ազատ արձակվեցին, սակայն ՊՊԾ գնդի գրավումից հետո իրավիճակը փոխվեց:
2016 թվականին իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադրելու մեղադրանքով կալանավորվեց Գեւորգ Սաֆարյանը: Նա եւ նրա պաշտպան Տիգրան Հայրապետյանը բազմիցս հայտարարել են, որ Սաֆարյանը կալանավորել է քաղաքական հայացքների պատճառով եւ համարվում է քաղբանտարկյալ: 2017 թվականին նա դատապարտվեց երկու տարվա ազատազրկման:
2016 թվականին ձերբակալվեց, ապա կալանավորվեց «Նոր Հայաստան» հանրային փրկության ճակատի առաջնորդ Ժիրայր Սեֆիլյանը եւս 7 հոգի: Սեֆիլյանը մեղադրվում է զենքի գործադրմամբ շենքեր, շինություններ, հաղորդակցության եւ կապի միջոցներ գրավելու համար: Նրա կողմնակիցները եւս պնդում են, որ Սեֆիլյանը քաղբանտարկյալ է:
Սեֆիլյանին եւ մյուս քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու պահանջով՝ 2016 թվականի հուլիսի 17-ին «Սասնա ծռեր» խմբի անդամները գրավեցին ոստիկանության ՊՊԾ գունդը. փոխհրաձգության հետեւանքով սպանվեցին ոստիկաններ Արթուր Վանոյանը, Գագիկ Մկրտչյանը, իսկ մի քանի օր անց Յուրի Տեփանոսյանը: Այժմ կալանքի տակ են Պավել Մանուկյանը, նրա որդին, Վարուժան Ավետիսյանը, Արայիկ Խանդոյանը եւ խմբի մյուս անդամները: «Սասնա ծռերին» օժանդակելու մեղադրանքով կալանավորվեցին Անդրիաս Ղուկասյանը եւ Կարո Եղնուկյանը, որոնք իրենց նույնպես համարում են քաղբանտարկյալներ: Նշենք, որ «Սասնա ծռեր» խմբի անդամներն իրենց ապստամբներ են համարում:
Այս պահին, ըստ իրավապաշտպանների նախնական հաշվարկների՝ ՀՀ-ում քաղաքական հայացքների համար անազատության մեջ գտնվողների թիվը հասնում է 25-ի: Նշենք, սակայն, որ ԵԽ-ն վերը նշված որեւէ անձի պաշտոնապես չի ճանաչել, որպես քաղբանտարկյալ:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԻնչ օրը 1 մլն 700 հզր դր․ կեցության ծախս, այ էշ, տխմար պետք է լինել դա ասելու համար․ Հակոբյանը՝ Ղազարյանին
Տիգրան Բարսեղյանը՝ Սլովակիայի Նայք լիգայի 2024/25 մրցաշրջանի լավագույն ֆուտբոլիստ
Կադրային փոփոխություններ են եղել․ Պողոսյանը խորհրդակցություն է անցկացրել Շիրակի քննչական ստորաբաժանումներում
ՀՀ ԱԳ նախարարն ու Կիպրոսի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահն անդրադարձել են տարածաշրջանային հարցերի
Թրամփը հեռախոսազրույց է ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ
Ի՞նչ կառուցվածքային փոփոխություններ են կատարվել ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում
Սիրում ենք հայերին և Հայաստանը. Կիպրոսի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ
Թրամփը Պուտինի հետ հեռախոսազրույցից առաջ խոսել է Զելենսկիի հետ
Սերգեյ Լավրովը աշխատանքային այցով կլինի Հայաստանում․ հայտնի է, թե երբ կժամանի նա
Գնում ենք Բաղրամյան 26-ի շրջակայքի շենքեր՝ պարզելու՝ արդյո՞ք այդտեղ շենք-շինություն ունեմ․ Սիմոնյան
Խնդրում եմ օգնել ինձ գտնել Բաղրամյան 26 հարևանությամբ բնակվող կնոջը․ ո՞ւմ է փնտրում Ալեն Սիմոնյանը
2010-ին ճնշել են զինծառայողին․ ավարտվել է ինքնասպանության դեպքի առթիվ նախաձեռնված վարույթի նախաքննությունը
Ողորմելի, տգետ ու հակապետական․ Ալեքսանյանը՝ Քոչարյանի հարցազրույցի մասին
Ծծակից չեն կարողանում բաժանվել, ականատես ենք «ունեցվածքից» ամուր կառչած «ազնիվների» ջղաձգումներին․ Ազարյան
Ինչի՞ հետևանքով է բռնկվել հրդեհը․ նոր մանրամասներ Սիլվա Կապուտիկյան փողոցում հնչած պայթյուն-հրդեհից
Գենետիկորեն անհամատեղելի ենք թուրքերի հետ․ Քոչարյանի հայտարարությունը չորս լրագրողից ոչ մեկը չհիշեց․ Ղազարյան
Ես և Ջիլը ամենաուժեղն ենք․ Բայդենը կնոջ հետ առաջին լուսանկարն է հրապարակել քաղցկեղի ախտորոշումից հետո
Մտքեր են փոխանակվել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի վերաբերյալ․ վարչապետն ընդունել է ՀՀ-ում Չինաստանի դեսպանին
Բախվել են ավտոմեքենաներ․ մանրամասներ Երևանի փողոցներից մեկում բռնկված հրդեհի դեպքից
Ակնկալում եմ սերտ համագործակցություն․ վարչապետը շնորհավորել է Դանին Ռումինիայի նախագահի ընտրության առթիվ
Տրանսպորտային միջոցի ուղևորը պարեկային ծառայողի գրպանն է դրել 30 հազար դր. բացահայտվել են կաշառք տալու դեպքեր
Հզոր պայթյուն և խոշոր հրդեհ Երևանի կենտրոնում գտնվող փողոցներից մեկում․ տեսանյութ
Որքան գումար են հետ ստացել հունվարի 1-ից մինչև օրս հայտարարագիր լրացրած քաղաքացիները. վարչապետ
Դեպք է եղել, որ ինձ վիրավորել են, դրանից հետո այդ մարդու քիթը կոտրվել է. Սիմոնյան
Քոչարյանն անգերազանցելի մենեջեր է, եթե պետք է պետությունը կախման մեջ դնել մեկ այլ պետությունից․ Իոաննիսյան
Բոյկոտը որոշ չափով ազդել է եկամուտների վրա, բայց մարդկանց 70-80 տոկոսը վճարում է տրանսպորտի համար․ Ավինյան
2018-ին զանգեցի Սերժ Սարգսյանին, շատ հանգիստ ասեց՝ ոչ մի խնդիր չկա, ամեն ինչ վերահսկվում է, զարմացա. Քոչարյան
Կարևորվել է ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագրի կնքումը․ Սիմոնյանը հանդիպել է Աննիտա Դիմիտրիուին
Հանրապետականի ակտիվ մի քանի հոգի այն ժամանակները ևս իմ վրա լավ հարձակվում էին. Քոչարյան
Ես չեմ խնդրել, որ ՀՀԿ-ն մասնակցի 2021 թվականի ընտրություններին. Ռոբերտ Քոչարյան
Աշխատանքային հանդիպում Արտաքին գործերի նախարարի հետ. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Իր անձնական ամենամեծ ձեռքբերումը հայտնի երգչուհու ամուսին և մարդասպանի որդի լինելն է. Սիմոնյանը` Քոչարյանին
Դիտարկվում է Հայաստանի և Կիպրոսի միջև ռազմավարական գործընկերության համաձայնագրի կնքումը. հանդիպում ԱԺ-ում
Ինչպիսի տրագեդիա. երգչուհու միլիարդատեր ընտանիքից այլևս պահանջում են հավուր պատշաճի վճարել հարկերը․ Սաֆարյան
Մխչյան գյուղի դպրոցի սկանդալից հետո տնօրենն ազատման դիմում է ներկայացրել
Հայկական կողմը, բազմաթիվ գործընկերներ աշխատում են իրականություն դարձնել խաղաղության համաձայնագիրը. Սիմոնյան
Կողես համայնքի սեփականության իրավունքը վերականգնվել է 2,2 մլն դրամ արժեքով հողամասի նկատմամբ. վարչապետ
Երևանում 36-ամյա տղամարդը դպրոցի դիմաց աշակերտուհիներին ցույց է տվել սեռական օրգանները. նա ձերբակալվել է
Սպասվում են կարճատև անձրև և ամպրոպ. եղանակը առաջիկա օրերին
Անընդունելի է. Աննիտա Դիմիտրիուն՝ Բաքվում հայ գերիների շինծու դատավարությունների մասին
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT