Հոգի չկար, կրկնօրինակ էր. արհեստական ինտելեկտի ստեղծած երաժշտությունը տարբեր կարծիքներ է առաջացրել

«Այսօր WCIT համաշխարհային նախագահությունն ասաց, որ WCIT նվագախմբի համերգը WCIT-2019 տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համաշխարհային համաժողովի ամենամասշտաբային մեկնարկն էր: Իսկապես 21-րդ դարի համերգ էր, իր լուծումներով ու ամեն ինչով: Հրաշք, անիրական մթնոլորտ էր տիրում». խոսելով արհեստական բանականության կողմից մշակված երաժշտության եւ հոկտեմբերի 6-ին Հանրապետության Հրապարակում կայացած համերգի մասին՝ ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար եւ գլխավոր դիրիժոր, WCIT համաշխարհային նվագախմբի ղեկավար Սերգեյ Սմբատյանը:

WCIT նվագախումբը, առանց նախապես ծանոթ լինելու ստեղծագործությանը, համերգի ընթացքում առաջին անգամ կատարեց արհեստական բանականության ստեղծած երաժշտությունը: Արհեստական բանականությանը «սովորեցրել են» ստեղծագործել շարականի հիման վրա: 3-4 րոպեի ընթացքում մեքենան, որն անվանում են արհեստական տաղանդ, ստեղծեց հայկական երաժշտություն:

WCIT նվագախմբի կատարմամբ արհեստական բանականության մշակված երաժշտության մասին առավոտից տարաբնույթ կարծիքներ են հնչում: Ոմանց այն իսկապես զարմացրել ու դուր է եկել, շատերի մոտ էլ անիմաստ ինչ-որ կրկնությունների հավաքածուի տպավորություն է ստեղծվել: Արհեստական բանականության ստեղծագործությանն էր անդրադարձել նաեւ Կրթության գիտության մշակույթի եւ սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանը: «Մեր շատ սիրելի արհեստական բանականության ստեղծագործության մեջ հոգի չկար: Համենայնդեպս, առայժմ...»,- գրել է նախարարը:

Նման կարծիքներ հայտնողներ էլի եղան, որոնց ի պատասխան Սմբատյանը մեր զրույցում նշեց. «Շատերն ասացին, որ հոգի չկար, դա ճիշտ է, բայց արհեստական բանականության վրա նման խնդիր չի դրվել: Հարությունյանի գրառումը դիտարկում եմ որպես փաստ, բայց շատ երկար ու բանավիճային թեմա է, թե ինչ է նշանակում էմոցիա, երաժշտության հոգի եւ այլն»:

WCIT համաշխարհային նվագախմբի ղեկավարն անկեղծացավ ու հայտնեց, ինքը հավանել է արհեստական բանականության մշակած երաժշտությունը. «Ես ավելի քան հավանեցի: Արհեստական բանականության, արհեստական տաղանդի երաժշտությունը, խոսքը, երաժշտության մոդելինգի մասին է: Երաժշտության մոդելը մեզ մոտ աշխարհում աննախադեպ արդյունքի է: Համակարգիչը ստեղծում է հայկական երաժշտություն: Ծրագիրը մտածում է հայերեն եւ ստեղծում է հայերեն երաժշտություն: Շատ ռիսկային էր, բայց մեզ մոտ ստացվեց: Դա ավելի քան մեծ ձեռքբերում է: Հայաստանը արվեստի ոլորտում այսօրվա ՏՏ աշխարհում եւ արհեստական բանականության ամենաքննարկվող թեմայում ունի այն առաջարկը, որը ոչ ոք չէր արել»:

Կոմպոզիտորների միության նախագահ Արամ Սաթյանի դիտարկմամբ՝ արհեստական բանականության ստեղծածը երաժշտության մեջ նոր չէ: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում կոմպոզիտորը պատմեց, որ մոտավորապես 40 տարի առաջ գիտահետազոտական ինստիտուտներից մեկը բերել էր երաժշտություն, որը ստեղծել էր էլեկտրոնային մեքենան. «Կոմպոզիտորներիս համար դա նորություն չէ, եթե դիրիժորն առաջին անգամ է լսում, դա չի նշանակում, որ չի եղել: Այն ժամանակ էլ լսեցինք, բոլորս ասացինք, վա՜յ ինչ լավն է՝ այս ստեղծագործության նշույլները կան, մյուսի դրվագները կան, բայց դա ընդամենը մեխանիկական աշխատանք էր: Այսօր մենք կատարողին տվել ենք հնարավորություն, որ ինքը դառնա թելադրող, բայց բոլոր դեպքերում թելադրողը եղել է կոմպոզիտորը ու այդպես էլ կմնա»:

Կոմպոզիտորը եւս այն կարծիքին է, որ մեքենան չի կարող ստեղծել հուզական առումով այն երաժշտությունը, որը կարող է ստեղծել մարդը. «Ռացիոնալ դարում ամեն ինչ հաշվարկված է, եթե այդպես վերցնենք երաժշտությունն էլ հաշվարկված է դեռ Բեթհովենի ժամանակից, բայց պետք է մի բանով ուղեկցվի, որը կազդի մարդկանց վրա»:

Արամ Սաթյանի համոզմամբ՝ այսօր շատ քչերն են, որ կոմպոզիտորական մտածողություն ունեն եւ կատարող են. «Շատերն են ստեղծագործում, բայց մի քանի անհատներ են մնում պատմության մեջ, որովհետեւ նրանք կարողանում են ներկայացնել իրենց ներքին աշխարն այնպես, որ մարդկության մեջ մնան»:

Միության նախագահից հետաքրքվեցինք, թե իր կարծիքով այսօրվա ստեղծածը մնայու՞ն է, վերջինս բացառեց, ասելով. «Սա ընդամենը մի բանի կոպիա էր, կոպիան երբեք չի կարող լինել այն, ինչ օրիգինալը: Ես այսպես դատում եմ այսօրվա օրով: Հազարավոր տարիներ հետո գուցե այլ կերպ ընդունվի՝ չեմ կարող ասել»:

Հիշեցնենք նորաստեղծ WCIT նվագախումբըը ձեւավորված է 15 երկրների երաժիշտներից: Նվագախմբի երաժիշտները ներկայացնում էին այն երկրները, որոնք նախկինում հյուրընկալել են Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համաշխարհային համաժողովները:

Հ.Գ. Հոկտեմբերի 6-ին կայացած համերգին էր անդրադարձել նաեւ երգահան Վահան Արծրունին, սակայն ոչ թե գնահատականի տեսքով, այլ հայտնել, որ WCIT 2019-ի բացման համերգի ժամանակ՝ արհեստական ինտելեկտի ստեղծած երաժշտության կատարումից առաջ՝ տեքստային նախաբանի ներքո հնչած երաժշտությունն իր մշակած մաշտոցյան շարականի ձայնագրությունն է եղել:

Երգահանի պնդմամբ՝ դա հեղինակային իրավունքի ոտնահարում է: Ծրագրում այդ շարականի օգտագործումը համաձայնեցված չի եղել իր հետ: Ավելի ուշ համերգի կազմակերպիչ «Մեցցո Պրոդաքշն» ընկերությունը պաշտոնապես ներողություն է խնդրել մշակույթի գործիչ, կոմպոզիտոր, երգիչ Վահան Արծրունուց՝ Մեսրոպ Մաշտոցի շարականի նրա մշակումից 29 վայրկյան տեւողությամբ մի հատված առանց կոմպոզիտորին տեղյակ պահելու ներկայացնելու համար:

Սերգեյ Սմբատյանը եւս փաստեց, որ սխալմունք է տեղի ունեցել եւ կազմակերպիչներն այդ երաժշտությունն օգտագործելուց առաջ միանշանակ պիտի հեղինակից թույլտվություն խնդրեին. «Ավելի քան վստահ եմ, որ իմ շատ լավ, ավագ ընկեր Վահան Արծրունին մեծ սիրով կհամաձաներ, որովհետեւ շատ պատրաստակամ եւ մեծ գաղափարների տեր մարդ է, բայց ցավոք սրտի այդպես է տեղի ունեցել: Հույս ունեմ, որ այդ վրիպակը նեգատիվ ֆոն չի առաջացնի այս հրաշք համերգի հետ կապված»:

Անկախ ամեն ինչից դիրիժորը վստահեցրերց, այն ինչ տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 6-ին Հանրապետության հրապարակի բեմում՝ աննախադեպ մեծ ձեռքբերում էր:

Տպել
2797 դիտում

Գեղարքունիքում տուն է փլուզվել. 92-ամյա բնակիչը դուրս է բերվել պատգարակով

ՀՀ-ում ԵՄ առաքելությանը կօժտեն լայն լիազորություններով և անձեռնմխելիությամբ. համաձայնագիրը մտել է ԱԺ օրակարգ

Իր ազդեցությունն ընդլայնելու ՆԱՏՕ-ի փորձերը դժվար թե կայունություն ավելացնեն Կովկասում. Պեսկով

Վահագն Խաչատուրյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին

«Գորիս» ՔԿՀ պետն ազատվել է պաշտոնից և ծառայությունից

Պուտինը վերընտրվելուց հետո առաջին պաշտոնական այցը կկատարի Չինաստան

Ողջունում եմ ՀՀ համերաշխությունն Ուկրաինային և կոչ անում գործընկերներին՝ անել հնարավորը, որ Պուտինը չհաղթի. Ստոլտենբերգ

Սյունիքում ավտովթարի և հրդեհի հետևանքով մահացածներն ընտանիքի անդամներ էին, նրանց թվում կա երեխա. մանրամասներ

Խոշոր ավտովթար Չարենցավանի կամրջի մոտ. 3 մարդ հոսպիտալացվել է

ՆԱՏՕ-ն աջակցում է ՀՀ ինքնիշխանությանը, տարածքային ամբողջականությանն ու խաղաղ ձգտումներին. Ստոլտենբերգ

Խոսքը հայկական գյուղերի մասին չէ. Աղազարյանը՝ Տավուշի 4 համայնքի մասին

МИР քարտերի սպասարկման դադարեցում․ IDBank

Հուսով ենք, որ ՀՀ-ՆԱՏՕ համագործակցության նոր ձևաչափը կհաստատվի. վարչապետ

Մարտի 21-ին Հայաստանին է մոտենալու հաջորդ սառը ցիկլոնը. սպասվում է առատ ձյուն, քամու ուժգնացում

Զախարովան արձագանքել է ՀՀ վարչապետի խոսքերին

Պատկերված անձը որոնվում է նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում (տեսանյութ)

Fly Arna-ի լիցենզիան կասեցված է. ՏԿԵ փոխնախարար

Իրանից ժամանած 7 բեռնատարում հայտնաբերվել է ցեմենտի մեջ թաքցված հսկայական քանակությամբ ծխախոտ (տեսանյութ)

ՀՀ վարչապետն ու ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը

Տրոլեյբուսը հայտնվել է խրամուղում. շինարարը կտուգանվի (տեսանյութ)

Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին

Վարչապետի որոշմամբ՝ ՊԵԿ նախագահի առաջին տեղակալ է նշանակվել

Մենք դավաճան, հող ծախող չենք, ձեր թիկունքում ոչ մի բան չենք անելու, թողեք այս ճանապարհով գնանք. Փաշինյանը՝ տավուշցիներին

«Երևան Սիթին» տուգանվել է 10 միլիոն, «Հայփոստ»-ը՝ 2,6 միլիոն դրամով

Առանձնապես խոշոր չափի «Մեթամֆետամինի» ապօրինի շրջանառություն երիտասարդ կնոջ և տղամարդու կողմից. նրանք կալանավորվել են

Նիկոլ Փաշինյանը «TikTok»-ում նոր շարք է սկսել (տեսանյութ)

Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Խրեմլուի ղեկավարը ո՞վ է. Փաշինյան

Պակիստանում երկրաշարժ է գրանցվել

Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 դի, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)