Երկրորդ դասարանցիները մաքրում են դասասենյակը. դա հավաքարարի՞, թե՞ աշակերտի գործը պետք է լինի

Ովքե՞ր են պատասխանատու դպրոցներում դասասենյակների մաքրության համար՝ հավաքարարնե՞րը, աշակերտնե՞րը, թե՞ նրանց ծնողները: Կրթական հաստատություններում դասերից հետո երեխաների հերթապահության հարցը տարիներ շարունակ քննարկման առարկա է եղել։

Խնդիրը եւս մեկ անգամ առաջ եկավ, երբ օրեր առաջ այլ առիթով այցելեցինք դպրոցներից մեկը եւ ականատես եղանք, թե ինչպես երկրորդ դասարանի մի քանի փոքրիկներ՝ իրենցից մեծ ավելները ձեռքներին, դասերից հետո զբաղվում էին սենյակի մաքրությամբ:

Սա խնդի՞ր, թե՞ դաստիարակության մեթոդ է: Կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության ներկայացուցչի, դպրոցի տնօրենների եւ ծնողների կարծիքները տարբեր են:

մաքրություն անելը կրթադաստիարակչական նպատակ ունի

Դասասենյակները մաքրելու վերաբերյալ օրենսդրական կարգավորում չկա: Հավաքարարի պարտականությունը մաքրելն է, բայց թե ո՞ր տարածքը, հստակ չէ: Այս մասին մեզ հետ զրույցում տեղեկացրեց ԿԳՄՍ նախարարության նախադպրոցական եւ միջնակարգ կրթության բաժնի պետ Սուսաննա Ազատյանը։ Նրա խոսքով՝ դպրոցներում կրթության ու դաստիարակության, կրթական ծրագրերի իրականացման, երեխաների եւ աշխատակիցների անվտանգության պահպանման համար պատասխանատու է տնօրենը: Նմանատիպ հարցերը դրվում են խորհրդի նիստում, քննարկվում, իսկ տնօրենը հետեւում է ներքին կարգապահական կանոններին: Այսինքն՝ ստացվում է՝ յուրաքանչյուր դպրոց ինքն է որոշում՝ ինչպես կարգավորել դասասենյակների մաքրության խնդիրը:

Թե ըստ աշակերտների քանակի՝ որքան հավաքարար պետք է ունենա դպրոցը, օրենքով կարգավորված չէ: Հաստատություններ կան, որոնք մաքրում են հավաքարարները, սակայն, եթե խոսքը մեծ տարածքների մասին է եւ ֆիզիկապես հնարավոր չէ մաքրել, քանի որ հավաքարներն էլ, որպես կանոն, շատ չեն լինում, օգնության են հասնում երեխաները:

«Ճիշտն ասած՝ մենք մի քիչ էլ ողջունում ենք. երեխան պետք է սովորի, որ իր հետեւից մաքրի՝ լինի գրատախտակը, թե հատակը»,- նշեց նախարարության պաշտոնյան՝ հավելելով, որ դա նաեւ կրթադաստիարակչական նպատակ ունի: Նրա խոսքով՝ երեխաները կարող են իրենցից հետո հավաքել թափված թղթերը, մաքրել գրատախտակը եւ ուղղել աթոռները:

Դա, սակայն, ըստ Սուսաննա Ազատյանի, տարրական դասարաններին չպետք է վերաբերի: Երեխաները նաեւ չպետք է մաքրեն սանհանգույցները եւ միջանցքները, այլ միայն թեթեւ գործեր անեն։

Իսկ դպրոցներում եղե՞լ են դեպքեր, որ ծնողները հավելյալ գումար են տրամադրել հավաքարարներին, որպեսզի իրենց երեխաներն ընդհանրապես չմասնակցեն դասարանների մաքրության աշխատանքներին, բաժնի պետը պատասխանեց. «ԿԳՄՍ  նախարարությունը չի խրախուսում դրամահավաքը բոլոր դեպքերում»:

դեպքից հետո երեխաները մաքրությամբ չեն զբաղվում

Արդեն 1 տարի է անցել այն դեպքից հետո, երբ Շիրակի մարզի Արեւիկ գյուղի միջնակարգ դպրոցում 7 տարեկան 2 աշակերտուհիներ ցատկել էին պատուհանից: Դեպքը տեղի էր ունեցել այն ժամանակ, երբ երեխաները մնացել էին հերթապահության: Դասվարը նրանց մենակ էր թողել, նրանք էլ դուռը ներսից կողպել ու սկսել էին մաքրել դասարանը։ Որոշ ժամանակ անց աղջիկները դուռը չէին կարողացել բացել ու ստիպված պատուհանից էին փորձել դուրս գալ։

Արեւիկ գյուղի դպրոցի աշակերտուհիները լավ են, դպրոց են հաճախում: Այս մասին մեզ հետ զրույցում նշեց հաստատության տնօրեն Հակոբ Թորոյանը։ Աշակերտուհիներից մեկը գրեթե չէր վնասվել եւ հենց նույն օրը հիվանդանոցից դուրս էր գրվել: Մյուսը վնասել էր ուսը, վիրահատության ենթարկվել՝ ստիպված լինելով բուժհաստատությունում ավելի երկար մնալ:

«Ոստիկանները գործը քննել են, հանցակազմ չի եղել: Խիստ նկատողություն են ստացել դասվարը, ուսումնական գծով փոխտնօրենը, դաստիարակչական աշխատանքների կազմակերպիչը եւ ես՝ տնօրենս»,- նշեց Հակոբ Թորոյանը:

Նա վստահեցրեց՝ դեպքից հետո կրթական հաստատությունում այլեւս հերթապահություն չկա, հավաքարարն է մաքրություն անում, աշակերտներն էլ միայն ծաղիկներն են ջրում, այն էլ՝ դասվարի ներկայությամբ:

ծնողների կարծիքները տարբեր են

Դասարանները մաքրել-չմաքրելու վերաբերյալ փորձեցինք կարծիք ստանալ ծնողներից: Էլեն Վարդանյանը, ում աղջիկն սովորում է 8-րդ դասարանում, կողմ չէ, որ երեխաները դասերից հետո երկար մնան եւ դասասենյակը հավաքեն, մաքրեն, իսկ եթե մնալու են, ապա, ըստ նրա, դա միայն պետք է լինի դասղեկի ներկայությամբ: 

Անկա Վարդանյանը հակառակ կարծիքն ունի. դեմ չէ, որ աղջիկը դասերից հետո մնա՝ իր հետեւից թղթերը հավաքելու: Նրանց դասարանում այդպես է ընդունված, ամեն օր մոտ 6 աշակերտ մնում է դասարանում գրեթե 20 րոպե եւ կարգի բերում սենյակը:

Ծնող Էլլադա Վասիլյանն էլ կողմ է դասասենյակների մաքրությանը, եթե, իհարկե, խոսքը տարրական դասարանցիներին չի վերաբերում: Իր աղջիկն այժմ սովորում է առաջին դասարանում, տղան՝ 4-րդ: Մայրիկի կարծիքով՝ դեռ փոքր են, 5-րդ դասարանից արդեն կարող են մասնակցել աշխատանքներին:

Մինչ շատ ծնողներ հակասական կարծիքներ են հայտնում, դասասենյակների մաքրությունն աշակերտների պարտականությունը դարձնելուն միանշանակ կողմ է կրթության փորձագետ Անահիտ Բախշյանը: «Դասարանների մաքրությունը դրված է աշակերտների վրա, որոնք պիտի դպրոցից սովորեն իրենց ետեւից մաքրել այն տարածքը, որն զբաղեցնում են, ինչը կրթության բաղադրիչ է պարունակում: Այդ գործողությունը շատ կարեւոր կրթություն է»,- մի առիթով գրառում էր արել նա: Անահիտ Բախշյանը հիշեցրել էր, որ երեխաների այսպիսի կրթության բացակայության դեպքում հետագայում հենց մայրերն են երեխային ասելու․ «Ետևիցդ մաքրել չսովորեցիր»:

Անի Ավագյան