Հասարակության ներսում խնամքով փորվող խրամատները

25/01/2020 schedule19:40

ԱԱԾ նախկին տնօրեն Գեորգի Կուտոյանի մահվանը հաջորդած քարոզչական «առանց կանոնների մարտերը» բացահայտեցին փոխադարձ ատելության ու անհանդուրժողականության այն ահավոր մթնոլորտը, որն իշխում է Հայաստանի քաղաքական ու մերձքաղաքական շրջանակներում: Ահավոր տհաճ էր տեսնելը, թե ինչպես են «կողմերը» փորձում դիվիդենտներ քաղել այդ ողբերգությունից, մեղադրել միմյանց, ոչնչով չհիմնավորված «վարկածներ» ներկայացնել, եւ այլն:

Ինչո՞ւ այդպես եղավ: Պատճառները, ցավոք, խորն են եւ տասնամյակների պատմություն ունեն: Հիմնական պատճառներից մեկը երեւի այն է, որ հատուկ ծառայությունները միշտ էլ էական դերակատարում են ունեցել ներքաղաքական կյանքում եւ իրենց հիմնական գործառույթից զատ (գուցե նույնիսկ առաջնահերթության կարգով) զբաղվել են նաեւ ներքաղաքական հարցերով, ինտրիգներով, կարեւոր դերակատարում են ունեցել իշխանությունների ձեւավորման եւ պահպանման հարցերում, օրվա իշխանությունների քաղաքական հակառակորդների դեմ պայքարում, մի խոսքով՝ նաեւ ներքաղաքական գործիքի դեր են կատարել: Ու բնականաբար՝ ԱԱԾ որեւէ նախկին տնօրենի բռնի մահվան դեպքում հասարակությունն առաջին հերթին մտածում է ներքաղաքական «հետքի» մասին:

Եթե հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական հարցերով չզբաղվեին եւ իրենց հիմնական գործը համարեին երկրի արտաքին անվտանգության ապահովումը՝ հասարակությունը, բնականաբար, առաջին հերթին «արտաքին հետք» կփնտրեր: Հատուկ շեշտում ենք՝ սա ընդհանուր դիտարկում է եւ կոնկրետ Կուտոյանին չի վերաբերում: Այսինքն՝ ԱԱԾ նախկին տնօրենի մահվան շուրջ առաջացած այս աղմուկի հիմնական պատճառներից մեկը համակարգային է:

Երկրորդ պատճառը երեւի այն է, որ Հայաստանում տասնամյակներ շարունակ արդարադատության ու իրավապահ մարմինների նկատմամբ հասարակության վստահության մակարդակը շատ ցածր է եղել ու հիմա էլ շարունակում է ցածր մնալ: Այսինքն՝ հասարակության որոշակի մասը (հատկապես քաղաքականացված հատվածը) թերահավատ է, որ դեպքը կբացահայտվի, բացահայտվելու դեպքում էլ՝ կասկածներ կմնան, որ իրավապահներն ինչ-որ բան այնուամենայնիվ թաքցնում են, անմեղ մարդկանց «գլխին սարքումեն», եւ այլն: Ընդորում, նման կասկածներ կմնան՝ անկախ նրանից, թե ինչպես կաշխատեն իրավապահները, եւ սրա համար հասարակությանը մեղադրել չարժե: Այս հասարակությունը քաղաքական չբացահայտված սպանություններ եւ «ուչաստկովիի գործեր» շատ է տեսել:

Իսկ վստահության պակասը միշտ է կասկածներ առաջացնում: Ինչպե՞ս են վարվում, օրինակ, հիվանդի հարազատներն ու բարեկամները, եթե անվերապահորեն հավատում են բժշկին: Ճիշտ է` հանգիստ սպասում են ախտորոշմանը: Իսկ եթե բժշկին չեն հավատում՝ մեկն ասում է «երեւի սխալ բան ա կերել», մյուսն ասում է «սաթրջան ա», երրորդը պնդում է, որ «թուղթ ու գիր են արել», չորրորդը հայտարարում է, որ բժիշկը պարզապես իր ընկերոջ ներկրած դեղերն է նշանակում, որովհետեւ դրանից փայ ունի... Այլ կերպ ասած՝ այս դեպքում նույնպես պատճառը համակարգային է:

Թե ինչպես պիտի հաղթահարել այս իրավիճակը՝ հասկանալի է:

Առաջին՝ եթե հասարակության մեծամասնությունը վստահում է իշխանություններին, ուրեմն պիտի վստահ լինի նաեւ, որ այս իշխանությունների օրոք հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական գործընթացներին չեն մասնակցելու, եւ պետք է ամեն ինչ անել, որ դա դառնա անշրջելի: Երկրորդ՝ հասարակությունը պիտի կամաց-կամաց սովորի վստահել իրավապահ համակարգին եւ ներքին համոզվածություն ունենա, որ իշխանություններն այդ համակարգը չեն ծառայեցնելու սեփական քաղաքական շահերին, ինչպես դա եղել է շատ երկար ժամանակ: Հասկանալի է, որ սա հեշտ չի լինելու, խանգարողների պակաս էլ չի զգացվելու:

Բայց եթե սրան չհասնենք՝ հասարակության տարբեր հատվածների միջեւ խնամքով փորվող խրամատները գնալով միայն խորանալու են:

Տպել
3732 դիտում

Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ

Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ

Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց

Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է

Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է

Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ

Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ

Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը

Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է

Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան

Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց