Խոսքի ազատության եւ «մի վնասիր» սկզբունքի փխրուն սահմանը

Լրատվամիջոցների ղեկավարներն ու լրագրողական կազմակերպությունները մեկը մյուսի ետեւից մտահոգություններ են հնչեցնում, թե օգտվելով արտակարգ դրությունից՝ իշխանությունները փորձում են լռեցնել ազատ խոսքն ու Հայաստանում գրաքննություն հաստատել։ Անգամ տեսակետներ են հնչում, թե արտակարգ դրություն հայտարարելու հիմնական նպատակը հենց դա էր, ու հիմա իրավապահ մարմինները լրատվամիջոցների ու սոցկայքերի օգտատերերի նկատմամբ ոչ իրավաչափ քայլեր են ձեռնարկում՝ ստիպելով հեռացնել անգամ այն հրապարակումները, որոնք անմիջական կապ չունեն կորոնավիրուսի համաճարակի հետ։

Փորձենք հասկանալ, թե որքանով են արդարացված այս մտահոգությունները, եւ ինչ է տեղի ունենում իրականում։

Այո, իսկապես էլ, արտակարգ դրությամբ պայմանավորված՝ ԶԼՄ-ներին առնչվող սահմանափակումների հարցում ավելի հստակ ձեւակերպումների անհրաժեշտություն կա, որովհետեւ անհասկանալի է, օրինակ, թե ինչ չափանիշներով պիտի որոշվի՝ տվյալ հրապարակումը խուճապ առաջացնո՞ւմ է, թե ոչ։ Եվ այս անորոշությունը, այո, տեսականորեն կարող է իշխանությունների մեջ գայթակղություն առաջացնել՝ արգելելու իրենց համար տհաճ ցանկացած հրապարակում։ Առայժմ նման բան չի եղել ու վստահաբար՝ չի էլ լինի, բայց զուտ տեսականորեն նման բան իսկապես հնարավոր է։ Այլ հարց է, որ եթե անգամ այդպիսի բան լինի, դա որեւէ արդյունք չի տա. ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների զարգացման այսօրվա մակարդակի պայմաններում հասարակությունից որեւէ բան թաքցնելը պարզապես անհնար է, եւ որեւէ «արգելված լուր» հաստատ տասնապատիկ ավելի մեծ արագությամբ կտարածվի։

Բայց նաեւ՝ այնպես չպետք է լինի, որ իշխանությունները պարտավոր են հնարավոր բոլոր միջոցներով պայքարել կորոնավիրուսի տարածման դեմ, իսկ մյուսներն իրավունք ունեն ցանկացած ձեւով խանգարել նրանց, եւ որեւէ մեկը չի կարող ոտնահարել նրանց այդ իրավունքը։ Նախ՝ այս հարցում «իշխանություններ» եւ «մյուսներ» չկան, սա բոլորիս խնդիրն է, եւ երկրորդ՝ եթե իշխանությունները մեծ պարտավորություններ ունեն, ուրեմն պիտի նաեւ մեծ լիազորություններ ունենան։ Այլ հարց է, որ կոնկրետ ԶԼՄ-ներին վերաբերող սահմանափակումների հարցում այդ լիազորությունները պիտի շատ զգուշորեն եւ պրոֆեսիոնալ բարձր մակարդակով կիրառվեն, ցանկալի է՝ նաեւ լրագրողական կազմակերպությունների անմիջական մասնակցությամբ։

Իսկ մեծ հաշվով՝ խնդիրն այն է, որ Հայաստանում դասական իմաստով լրատվական դաշտ չկա կամ գրեթե չկա։ Լրատվամիջոցների գերակշիռ մեծամասնությունն ըստ էության ոչ թե լրատվամիջոց է, այլ քաղաքական պայքարի «հատուկ ստորաբաժանում», որի նպատակը ոչ թե հանրությանն անաչառ տեղեկատվությամբ ապահովելն է, այլ «հրամանատարի» (սեփականատիրոջ կամ պատվիրատուի) հանձնարարությունները կատարելը։ Եթե դա այդպես չլիներ՝ խնդիրը շատ ավելի հեշտությամբ կկարգավորվեր։ Լրատվամիջոցների ղեկավարներն իրենք համաձայնության կգային, թե ինչ է կարելի, եւ ինչն է անթույլատրելի արտակարգ դրության պայմաններում ու կաշխատեին «մի վնասիր» սկզբունքով»։ Հիմա դա հնարավոր չէ, որովհետեւ շատերի գործունեության նպատակը, ցավոք, հենց «վնասելն» է։ Ինչը գուցեեւ նորմալ կլիներ ցանկացած այլ պարագայում՝ խոսքի ազատության տեսանկյունից, բայց արտակարգ դրության պայմաններում անընդունելի է։ Իրավիճակը կկարգավորվի՝ էլի թող «վնասեն», ինչքան ուզում են (կամ ինչքան պահանջում են պատվիրատուները), բայց հիմա դրա ժամանակը չէ։

Հ.Գ. Արտակարգ դրության պայմաններում ԶԼՄ-ների «խախտումներով» զբաղվողներին էլ խորհուրդ կտայինք ավելի մեծ պատասխանատվությամբ մոտենալ հարցին ու չփորձել արջի ծառայություն մատուցել իշխանություններին։ Իշխանությունները, վստահաբար, ոչ դրա կարիքն ունեն, ոչ էլ ցանկություն ունեն մեկ միլիմետրով անգամ նվազեցնել խոսքի ազատության սահմանները։

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
13691 դիտում

Անընդհատ փորձ է արվում ծխածածկույթ ապահովել, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղությունը չերևա. վարչապետ

Հայաստանում «արևմտյան Ադրբեջան» չկա, դա տարածքային պահանջ է և նման հարցը մեզ համար քննարկելի չէ. Փաշինյան

ԵՄ-ի հետ մեր հարաբերությունների խորացումը չենք հակադրում մյուս գործընկերների հետ հարաբերություններին. վարչապետ

Հայաստանի կառավարությունն այդ հարցով հստակ դիրքորոշում է արտահայտել. վարչապետը՝ գերիների խնդրի մասին

«Զանգեզուրի միջանցք» արտահայտությունը ընկալվում է տարածքային նկրտում ՀՀ ինքնիշխանության դեմ. վարչապետը՝ NTV-ին

Տարածաշրջանի խաղաղությունը նաև Հայաստանի բարեկեցության գործոն է և երաշխիք. Նիկոլ Փաշինյան

Ապագայում Թուրքիան և ՀՀ-ն կկարողանա՞ն համագործակցել 3-րդ երկրներում. վարչապետը պատասխանել է TRT World-ի հարցին

Ուզում եմ հստակ լինի՝ Հայոց ցեղասպանությունը ՀՀ-ում և հայության շրջանում անառարկելի ճշմարտություն է. վարչապետ

Սա աննախադեպ է, նման ձևաչափով հանդիպում նախկինում երբեք չի եղել. վարչապետի հարցազրույցը թուրքական ԶԼՄ-ներին

Պատմության դասերը պետք է ծառայեցնենք այսօրվա Հայաստանի Հանրապետության պետական շահերին. ինչ է ընդգծել վարչապետը

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև ուղիղ երկխոսություն կա, նախկինում զրկված ենք եղել նման հնարավորությունից. վարչապետ

Էստոնիան ողջունում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատմական համաձայնագիրը. Մագնուս Ցահքնա

Խոտածածկ տարածքում բռնկված հդեհի հետևանքով ավտոմեքենա է այրվել

Փաշինյանն առանց վախենալու մեծ պատասխանատվություն է վերցրել, աղմուկից չվախենաք, գլուխներդ բարձր. Հարությունյան

Բաքվի դատավարությունից հետո դժվար թե գտնվի մարդ, որ համարի՝ ՌԴ-ն և ՀՀ-ն պետք է միահյուսվեն․ Ադամյան. տեսանյութ

Սպիտակում հարգանքի տուրք է մատուցվել Ճապոնիայի ցունամիի զոհերի հիշատակին. տեսանյութ

Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագիրը շատ հարցերի լուծման բանալին կլինի. Ակիֆ Քըլըչ

Տեղի կունենա այս տարվա առաջին Լուսնի խավարումը. հայտնի է՝ երբ

Բրյուսելում ՀՀ դեսպանության համար ծառայողական շենք ձեռք կբերվի. Կառավարությունը գումար է հատկացրել

Ադրբեջանը փորձում է Հայաստանի համար նոր վտանգավոր իրավիճակ ստեղծել, ՀՀ-ն չպետք է այն լեգիտիմացնի. Խաչատրյան

ՀՀ ինքնիշխանության ու իրավազորության կտորները ինչու՞ եք կտրում, մի քիչ պատասխանատվություն ունեցեք. Ալեքսանյան

Ռուսաստանը համաձայն է ռազմական գործողությունները դադարեցնելու առաջարկներին՝ պայմանով. Պուտին

Խաղաղության համաձայնագրով ՀՀ սուվերեն տարածքից որևէ միջանցք կամ տարածք Ադրբեջանին չի տրվելու. Չախոյան

Ես ոչ միայն չեմ բացառում, այլև հաստատում եմ. վարչապետը խոսեց հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին

Դիմակայունության բարձրացում՝ հանրային իրազեկման, կարողությունների զարգացման միջոցով․ աշխատաժողով Տավուշում

Իսրայելական օդուժն ավիահարված է հասցրել Դամասկոսին

Խաղաղության համաձայնագրի նախագծում չկա որևէ դրույթ, որը վերաբերում է միայն ՀՀ-ին կամ Ադրբեջանին. վարչապետ

Որոնք են Խաղաղության համաձայնագրի 2 հոդվածները, որոնք համաձայնեցվել են Ադրբեջանի հետ. վարչապետը մանրամասնել է

Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել տեսակապի միջոցով սպասարկել սահմանափակ կարողություններ ունեցող անձանց

Հայաստանը բարձր է գնահատում Թուրքմենստանի հետ հաստատված քաղաքական երկխոսությունը. նախագահին հրավեր է փոխանցվել

5 տարի ժամկետով ազատազրկում՝ դանակի գործադրմամբ անչափահասի առողջությանը ծանր վնաս պատճառելու համար

Սերժի «Պատիվ ունեմ»-ի շտաբի պետերից մեկը ընտրակաշառք է բաժանել, բռնվել և դատվել. Վահագն Մկրտչյանը՝ Գրիգորյանին

Հայտնի է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ թուրքական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցի եթեր հեռարձակման ժամը

Խաղաղության համաձայնագիրը պատրաստ է ստորագրման. ԱԳՆ

Նարեկ Մկրտչյանը ելույթ է ունեցել ՄԱԿ-ի կանանց կարգավիճակի հանձնաժողովի 69-րդ նստաշրջանի ընթացքում

Տեղաշարժման դժվարություններ ունեցող ընտրողները կարող են փոխել իրենց քվեարկության վայրը. ԿԸՀ

Քննարկվել է Հայաստան-Ղազախստան ուղիղ չվերթերի վերականգնման հնարավորությունը

Տներից մեկի հողամասում հրդեհը մարելուց հետո հրշեջները մոխրացած դի են հայտնաբերել

Մահացել է ԳԱԱ ակադեմիկոս, պրոֆեսոր Ալբերտ Ղուլյանը

Ռուբեն Վարդանյանը դադարեցնում է հացադուլը