Պետք է հնարավորություն չտանք, որ հակառակորդը բաց տեղեր տեսնի. փորձագետը՝ թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունների մասին

Այսօրվանից Նախիջեւանում սկսվում են թուրք-ադրբեջանական ցամաքային զորավարժությունները: Թուրքական զորքերը ցուցադրաբար Նախիջեւան են մտել նախօրեին երեկոյան:

Հայ-ադրբեջանական սահմանին հուլիսյան լարվածության եւ Ադրբեջանի սադրիչ գործողություններին Թուրքիայի աջակցող հայտարարությունների ֆոնին այս զորավարժությունները հայ հանրության շրջանում որոշակի հիմնավոր անհանգստության պատճառ են հանդիսացել:

ՀՀ ՊՆ մամուլի խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը եւ զինված ուժերը ուշադիր հետեւելու են Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի համատեղ  զորավարժությունների ընթացքին եւ միտումներին:

Թե այս զորավարժություններից որքան են անհանգստացել տարածաշրջանային գերտերությունները՝ դժվար է ասել: Համենայնդեպս փաստենք, որ վերջին կես ամսում Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը երեկ երկրորդ անգամ է հեռախոսազրույց ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Առաջին զանգը հենց լարվածության օրերին էր՝ հուլիսի 13-ին: Երեկվա հեռախոսազրույցի ընթացքում, ըստ Կրեմլի տարածած հաղորդագրության՝ երկու երկրների ղեկավարները քննարկել են իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին:

Նույն հաղորդագրության համաձայն՝ Պուտինն ընդգծել է լարվածության աճին նպաստող որեւէ գործողություններ թույլ չտալու կարեւորությունը:

«Ցանկացած գործողություն, որին մասնակցում է Թուրքիան եւ որում ակտիվորեն քննարկվում է տարբեր հակամարտություններում Թուրքիայի  ներգրավվածությունը, այդտեղ ռիսկեր միշտ էլ պետք է տեսնել»,- ՀԺ-ի հետ զրույցում այդ մասին ասաց ռազմական փորձագետ Կարեն Վերանյանը՝ հավելելով, որ դրանից սակայն ոչ թե պետք է աղմուկ բարձրացնել, այլ պատրաստ լինել այդ ամենին հակահարված տալու:

- Պարոն Վերանյան, Թուրքիան ու Ադրբեջանը հուլիսի 29-ից համատեղ զորավարժություններ են անցկացնելու Նախիջեւանում: Սա իհարկե, աննախադեպ չէբայց հաշվի առնելով հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին լարվածությունը եւ մանավանդ Թուրքիայի ագրեսիվ հայտարարությունները՝ ըստ ձեզ ինչքանո՞վ են վտանգավոր այս զորավարժությունները:

 - Դուք ճիշտ նշեցիք, այդ զորավարժությունները պետք է դիտարկել վերջին շաբաթներին սահմանին Ադրբեջանի իրականացրած ռազմական գործողությունների ֆոնին: Այս զորավարժությունների անցկացմամբ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ավելի շատ փորձում են տեղեկատվական-քարոզչական, ինչպես նաեւ հոգեբանական դաշտում ճնշում գործադրել  Հայաստանի իշխանությունների, հանրության վրա: Այն տեսանյութը,  որ համացանցում շատ արագ տարածվեց, թե ինչպես է թուրքական ռազմական տեխնիկան մտնում Նախիջեւան, ցույց տվեց, որ սա ավելի շատ դեմոնստրատիվ, քարոզչական նշանակություն ունեցող տեսանյութ էր: Մյուս կողմից Թուրքիան փորձում է պահպանել սահմանին ստեղծված լարվածությունը՝ շարժվելով առաջին հերթին Էրդողանի անձնական նեոօսմանյան հավակնություններով: Այն, որ Թուրքիան ուղղակի կամ անուղղակի կերպով ներգրավված է Հարավկովկասյան տարածաշրջանում տարբեր գործընթացներում, դա միանշանակ մարտահրավեր է Հայաստանի եւ Արցախի անվտանգության տեսանկյունից: Իհարկե չի բացառվում, որ Թուրքան փորձի սրել իրավիճակը այս զորավարժությունների ընթացքում եւ Ադրբեջանի ձեռքով ինչ-ինչ տեղային բախումների գնա, բայց մյուս կողմից էլ ասեմ, որ սա չպետք է լուրջ մտահոգության առիթ լինի հանրության շրջանում,  վախի մթնոլորտ ձեւավորվի, որովհետեւ այդ զորավարժությունները միշտ էլ լինում են: Հայկական կողմն էլ է նման զորավարժություններ անցկացնում: Վերջերս մենք էլ Ռուսասանի հետ համատեղ ՀՕՊ զորավարժություն անցկացրինք, դա նաեւ իր շղթայական ազդեցությունը թողեց Թուրքիայի վրա, որ իրենք եւս նախաձեռնեն: Այնպես որ մեծ աղմուկ պետք  չէ բարձրացնել սրանից, իհարկե զգոնությունը պահել պետք է: Պետք է պատրաստ լինել ցանկացած զարգացման:

- Ձեզ հայտնի՞ են ներգրավվող զորքերի, տեխնիկայի մասշտաբները. կա՞ն ինչ-որ աննախադեպ ցուցանիշներ:

-Չէ, ելնելով Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի պաշտոնական հաղորդագրություններից, ինչպես նաեւ թուրքական եւ ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդագրություններից՝ կարող ենք ասել, որ աննախաեպ չեն: Բայց պետք է հաշվի առնենք, որ խոսքը լայնածավալ զորավարժության մասին է, որին ներգրավվելու են ցամաքային զորքերը, ՀՕՊ  համակարգերը, օդուժը: Ըստ իս ուշադրություն կդարձվի մասնավորապես անօդաչու թռչող սարքերի հետ կապված հարցերին: Կփորձեն շտկել վերջին օրերին իսրայելական արտադրության անօդաչուների խոցման առումով Ադրբեջանի կրած խայտառակ պարտությունը, նոր սցենարներ կիրառել՝ առաջին հերթին նաեւ «Բայրաքթար»  ԱԹՍ-ների կիրառման միջոցով: Սա Թուրքիան առաջնակարգ խնդիր է դիտարկում եւ փորձում է իսրայելական արտադրության ԱԹՍ-ները դուրս մղել եւ իր ԱԹՍ-ները վաճառել՝ նաեւ ռազմական որոշակի խնդիրներ իր համար լուծելով:

- Պարոն Վերանյան, որքանո՞վ է հավանական, որ այս զորավարժությունները կարող են քողարկում լինել՝ ռազմական գործողություններ նախապատրաստելու համար:

- Չեմ կարծում Թուրքիան այսօր իր առջեւ խնդիր է դրել Ադրբեջանի ձեռքով անուղղակի ռազմական գործողություններ իրականացնել Հայաստանի դեմ: Իհարկե Ադրբեջանին կարող է հրահրել, որ տեղային որոշակի բախումներ լինեն, բայց անմիջական պատերազմի մասին խոսք չկա: Տեղային բախումները  ձեռնտու են Թուրքիային մի քանի առումով. նախ, Հայաստանի հետ լարվածությունը պահում է ակտիվ, երկրորդ, թուլացնում է Ադրբեջանի իշխանության դիրքերը: Սա շատ լավ հնարավորություն է, որպեսզի Ալիեւի իշխանությունը թուլանա, խարխլվի եւ Թուրքիան փորձի այդ վակուումը անմիջապես լրացնել իր ազդեցութունը բերելով առաջին հերթին Ադրբեջան եւ փորձելով դա ընդլայնել տարածաշրջանի մակարդակով: Այսինքն մի կրակոցով մի քանի նապաստակ խփելու փորձեր է անում Թուրքիան: Սա չպետք է դիտարկել զուտ Հայաստանի դեմ քայլ, Թուրքիայի թիրախը Հայաստանը չէ: Թուրքիայի նպատակները շատ ավելի լայն են, ավելի շուտ Ռուսաստանի հետ դիմակայությունն է՝ տարածաշրջանում ուժային հավասարակշռությունը խախտելու համար: Չեմ կարծում Թուրքիան այսօր փորձի գնալ այդ քայլին. Հարավային Կովկասում ձեւավորված ուժային հավասարակշռությունը՝ ստատուս քվոն, որ այսօր կա, բավական կայուն կերպով պահպանվում է տարածաշրջանի հիմնական խաղացողների միջեւ: Խոսքը Իրանի, Ռուսաստանի մասին է: Մենք Իրանի մասին քիչ ենք խոսում, բայց Իրանն էլ կարեւոր գործոն է, եւ թեեւ հավասարակշռված հայտարարություններով է հանդես գալիս, բայց ամեն դեպքում թույլ չի տա, որ ի հաշիվ այլ ուժերի եւ առաջին հերթին Թուրքիայի՝ այդ փխրուն կայունությունը խախտվի: Դա շատ տեսանելի է եւ Իրանում եւ Ռուսաստանում: Այնպես որ եթե Թուրքիայի համար հնարավորություն ստեղծվեր իրավիճակը փոխել նաեւ Հարավային Կովկասում եւ Հայաստանի սահմանին, հավատացած եղեք՝ օր առաջ Թուրքիան այդ քայլին գնալու էր, բայց այդ հնարավորությունը չկա եւ առաջին հերթին չկա մեր վերջին օրերին տարած փայլուն հաղթանակի տեսանկյունից: Ադրբեջանը ըստ էության փորձելով սադրանքների գնալ, սահմանային լարվածություն ստեղծել, լուրջ խնդիրների առաջ կանգնեց:

- Էրդողանի եւ Պուտինի միջեւ հաճախակի հեռախոսազրույցները խոսո՞ւմ են ինչ-որ անհանգստությունների մասին: Պուտինը փորձում է զսպե՞լ Թուրքիային:

-Տեսեք, Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի, եւ առհասարակ տարածաշրջանի խաղացողների միջեւ ժամանակ առ ժամանակ ուղիղ կապը պահպանվում է: Եվ դա շատ օրինաչափ եւ բնականոն երեւույթ է: Բայց ցանկացած գործողություն, որին մասնակցում է Թուրքիան եւ որում ակտիվորեն քննարկվում է տարբեր հակամարտություններում Թուրքիայի  ներգրավվածությունը, այստեղ ռիսկեր միշտ էլ պետք է տեսնել: Պետք է այդ ամենին պատրաստ լինել, բայց շատ մեծ աղմուկ չբարձրացնել: Նման հանդիպումները մի կողմից դրական են, որ անկայունության դրսեւորումները փորձ է արվում մեղմել, թուլացնել, բայց  մյուս կողմից դրանք դիրքերը վերաճշգրտելու համար են: Մեր խնդիրը հստակ է, պետք է պատրաստ լինենք ցանկացած զարգացման:

-Ինչպե՞ս պետք է պատրաստվել: Օրինակ հիմա ինչպե՞ ս պատրաստվեն մեր զինված ուժերը, զուգահեռ զորավարժությո՞ւն անեն, թե՞ մարտական պատրաստության վիճակի բերված սպասեն:

- Մենք  արդեն զորավարժություն արեցինք մարտական գործողություններին զուգահեռ՝ ՀՕՊ համակարգերի ներգրավմամբ եւ ռուսական կողմի հետ համատեղ: Կարծում եմ սա շատ լավ արձագանք էր եւ այն փայլուն հաղթանակի շարունակությունը, որ մենք ունեցանք սահմանին: Առաջին հերթին պետք է մեր զինված ուժերը կազմ ու պատրաստ լինեն, սահմանային անվտանգությունից սկսած՝ թիկունքի պաշտպանությունից վերջացրած պետք է պատրաստ վիճակի բերվի: Թիկունքի պաշտպանություն ասելով նկատի ունեմ շարքային եւ բարձրաստիճան զինվորականության ամենօրյա զգոնության հանգամանքը: Այս ամենը շատ կարեւոր է: Այս փուլում մեր խնդիրը նաեւ Հայաստանի եւ Արցախի պաշտպանական անվտանգային համակարգի ընդհանուր կոորդինացման արդյունավետության բարձրացումն է, որպեսզի կարողանանք արագ եւ օպերատիվ արձագանքել ցանկացած մարտահրավերի: Որովհետեւ գիտենք, որ Ադրբեջանն այսօր չունի հնարավորություններ լայնածավալ գործողություններ իրականացնելու, եւ ընդհանրապես, լայնածավալ գործողություններ ասվածն արդեն վաղ անցյալում է, հիմա ավելի շատ այսպես ասած բլիցկրիգային բախումների տրամանաբանությունն է աշխատում: Եվ դա հասկանալով մենք պետք է ամբողջ սահմանի երկայնքով շատ ամուր համակարգ ստեղծենք եւ հնարավորություն չտանք, որ հակառակորդը բաց տեղեր տեսնի: Գրեթե ամեն ինչ կախված է մեր մոտեցումից մեր դիրքորոշումից, եթե մենք այդ հնարավորությունը չտանք հակառակորդին, հակառակորդը եթե նախաձեռնի էլ որոշ արկածախնդրություն՝ ետ է շպրտվելու եւ լուրջ հաջողության չի հասնելու, եթե ոչ հակառակը:

Տպել
5258 դիտում

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան