Տնտեսության իրական «կորոնավարակը»

13/09/2020 schedule18:00

Հասկանալի է, որ ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում կորոնավիրուսային համավարակը լրջագույն սոցիալ-տնտեսական հետեւանքներ է ունեցել, ընդ որում՝ համաշխարհային տնտեսության վերականգնման վերաբերյալ կանխատեսումներն առայժմ բավականին անորոշ ու հոռետեսական են։ Վարչապետ Փաշինյանն օրերս նույնպես անդրադարձավ այդ հարցին ու արձանագրեց, որ Հայաստանում տնտեսական անկում, իհարկե, կա, բայց ճգնաժամ չկա, եւ դրա ապացույցն է այն, որ այս տարվա օգոստոսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, ՀԴՄ շրջանառությունը նվազել է ընդամենը 2,5 տոկոսով։ Լրատվամիջոցներն էլ իրենց հերթին որպես հակափաստարկ ներկայացրին, թե այս տարվա սեպտեմբերի 5-ի դրությամբ հարկային եկամուտներն ու պետական տուրքերը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել են 5,8 տոկոսով, իսկ 2018 թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ՝ ավելացել 15,1 տոկոսով։

Կոնկրետ թվերը վերլուծելն, իհարկե, մասնագետների խնդիրն է։ Եվ այնուամենայնիվ՝ ընդհանուր միտումները երեւում են անգամ անզեն աչքով։ Ակնհայտ է, որ 2018-ի հեղափոխությունից հետո տնտեսական զարգացման տեմպերը բավականին բարձր էին, բայց կորոնավարակը ոչ միայն կասեցրեց այդ ստարտային արագությունը, այլեւ հանգեցրեց տնտեսական անկման։ Բայց ուշադրություն դարձրեք՝ անգամ այս պայմաններում հարկային եկամուտներն ու պետտուրքերը 15,1 տոկոսով գերազանցում են 2018-ի ցուցանիշը, իսկ 2017-ի ցուցանիշը գերազանցում են անհամեմատ ավելի բարձր տոկոսով։ Եվ սա՝ այն դեպքում, երբ այս տարվա մարտ-ապրիլին տնտեսությունը գրեթե ամբողջովին կաթվածահար էր ու սկսեց ուշքի գալ միայն մայիս-հունիսից։

Ի՞նչ է սա նշանակում։ Եթե առաջնորդվենք զուտ թվերով՝ ստացվում է, որ 2017-ին, երբ ոչ արտակարգ դրություն կար, ոչ համավարակ, ոչ էլ տնտեսական որեւէ սահմանափակում, վիճակն ավելի վատ է եղել, քան հիմա։ Համենայն դեպս՝ հարկային մուտքերի առումով։ Պարզ ասած՝ այդ ոլորտում Հայաստանում «համավարակ» էր։ Տնտեսությունը գործում էր (եթե հավատանք նախկիններին՝ շատ ավելի լավ, քան հիմա), բայց հարկեր ու տուրքեր ավելի քիչ էին հավաքվում։ Այսինքն՝ ստվերային տնտեսության ծավալներն ահռելի էին։ Եվ այդ «համավարակը» շատ կոնկրետ պատասխանատուներ ուներ, որովհետեւ հարկեր թաքցնողները, վստահաբար, դա անում էին ոչ թե իրենց «շուստրիության» շնորհիվ, այլ որովհետեւ ահռելի կաշառքներ էին տալիս համապատասխան պաշտոնյաներին։ Ու քանի որ հնարավոր չէր դա անել առանց երկրի բարձրագույն իշխանությունների գիտության՝ պետք է ենթադրել, որ նրանց նույնպես պատկառելի բաժին էր հասնում (հնարավոր է՝ նաեւ մատուցված քաղաքական ծառայությունների տեսքով)։

Զավեշտն այն է, որ տարիներ շարունակ Հայաստանում մոլեգնող այդ տնտեսական «համավարակի» պատասխանատուներն այսօր ամենաբարձրն են խոսում կորոնավիրուսային համավարակով պայմանավորված տնտեսական անկման մասին։ Եվ խոսում են այն քարոզչամիջոցներով, որոնք ստեղծվել ու ֆինանսավորվում են հենց նախկինում գործած կոռուպցիոն սխեմաներով «վաստակած» գումարներով։

Հիշո՞ւմ եք հայտնի անեկդոտը, երբ մի կին հանրային տրանսպորտում կշտամբում է իր վրա հենված տղամարդուն՝ ասելով «ընկեր, դուք հարբած եք», իսկ սա պատասխանում է, թե «հա, բայց ես վաղը կօյաղանամ, բայց դու սաղ կյանքդ գեշ ես մնալու»։ Այո, կորոնավարակը կավարտվի, տնտեսական զարգացման տեմպերը կվերականգնվեն, բայց այն փաստը, որ նախկինների օրոք Հայաստանի տնտեսությունը մշտապես եղել է «համաճարակի» մեջ՝ ոչ մի տեղ չի կորչի։

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
8057 դիտում

Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կգտնվի Մալթայում

Հովիկ Աղազարյանը տարբեր դրվագներով հրապարակման չենթակա տեղեկատվության արտահոսքեր է կազմակերպել․ Կոնջորյան

Հարավային Կորեայի խորհրդարանը հայտարարել է նախագահի իմփիչմենթի քվեարկության օրը

Մասիսում հրկիզել են քրեական հետախուզության նախկին օպերլիազորի ավտոմեքենան

Բյուջեին դեմ քվեարկելով՝ «Հայաստան» դաշինքը դեմ քվեարկեց թոշակ ստանալու և զենք գնելու նախագծին. Ալեքսանյան

Աննա Հակոբյանը նոր լուսանկարներ է հրապարակել

Հիմնանորոգվում է Երևան-Էջմիածին հատվածի թունելային տեղամասը (լուսանկարներ)

Ազգային ժողովն ընդունեց 2025 թվականի պետբյուջեի նախագիծը

1 օրվա ընթացքում տրանսպորտային պատահարների հետևանքով տուժել է 8 քաղաքացի

«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ին անհրաժեշտ են «Դ» կարգի վարորդական իրավունք ունեցող վարորդներ. մանրամասներ

Արդեն քառորդ դար Գյումրիում ճաշակ ու որակ թելադրողը. «Անի» պարային համույթը 25 տարեկան է` «Անավարտ պար»

Ամերիկացի հեռուստալրագրող Թաքեր Կարլսոնը ժամանել է Մոսկվա և հարցազրույց ունեցել Լավրովի հետ. տեսանյութ

«Դուրս եմ գալիս խմբակցությունից». Հովիկ Աղազարյանը լքեց ՔՊ-ն

19-ամյա աղջիկը հայտնել է՝ Երևանի հյուրանոցներից մեկում իրեն բռնաբարել են ու ծեծել. մեկը ֆուտբոլիստի որդի է

Հարավային Կորեայի նախագահը փորձել է ռազմական դրություն մտցնել, նրան չի հաջողվել. երկրում իրավիճակը լարված է

Վրաստանում ավարտվել է ցույցերի 5-րդ գիշերը. հատուկ ջոկատայինները կրկին միջամտել են, կիրառել ծանր տեխնիկա

Խոշոր հրդեհ Մասիս քաղաքում. այրվել են վագոն-տնակն ու կից կառույցը

Թուրքիան Ադրբեջանում նոր դեսպան է նշանակել

Երևանի հասարակական տրանսպորտի բնականոն աշխատանքը վերականգնվել է

Փակ հատվածներ, մերկասառույց. ինչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին

Վարչապետը հայտնել է՝ ովքեր կմասնակցեն Գյումրիի քաղաքապետի նախնական ընտրություններին

Հովիկ Աղազարյանը հեռացվել է «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունից

Արայիկ Հարությունյանը մեկնում է Բահրեյն

Առավոտյան ավտոբուս կլինի՞. Ավինյանն ասաց՝ եթե պետք եղավ, անձնապես կգնան, մեքենաներով կտեղափոխեն մարդկանց

Նոր պաշտոնանկություն. վարչապետը որոշում է ստորագրել

32 աշխատակից է ազատվել, էն հրահրող ընդդիմադիրները հասկանո՞ւմ են, որ մարդիկ խնդրի առաջ կանգնեցին. Ավինյան

Սերգեյ Կոպիրկինը հանդիպել է Հայաստանում Սիրիայի դեսպանի հետ, հայտնել Ռուսաստանի դիրքորոշումը

Մասիսում վագոն-տնակ է այրվել

Վթար է տեղի ունեցել «Զովունի» ենթակայանում. Երևանի որոշ վարչական շրջաններ հոսանքազրկված են

ԱՍՀ նախարարն ու Շիրակի մարզպետն այցելել են երեխաների և ավագ սերնդի անձանց շուրջօրյա խնամքի հաստատություններ

Վրաստանում ուկրաինական սցենար չի լինի, մենք պատվով կմտնենք Եվրոպա. Թբիլիսիի քաղաքապետ

Հովիկ Աղազարյանին կհեռացնեն «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության շարքերից

Անասելի մեծ էներգիա ու ջերմություն են փոխանցում յուրաքանչյուր մարդու. կայացել է «Ճախրուկ»-ի առաջին մենահամերգը

Պուտինն ու Էրդողանը հեռախոսազրույց են ունեցել. քննարկվել է Սիրիայում տիրող իրավիճակը

«Աշխատավարձը քիչ է, զուգարան չկա». ովքեր են փորձում Երևանը թողնել առանց տրանսպորտի. տեսանյութ

Հայաստանը միացել է «Ազատություն առցանց կոալիցիային»

Պաշտոնական խնդրանքի դեպքում Թեհրանը պատրաստ է ուժեր ուղարկել Սիրիա. Աբբաս Արաղչի

Երեխաներին սեռական շահագործումից և սեռական բռնությունից պաշտպանելուն ուղղված լրացուցիչ երաշխիքներ կստեղծվեն

Վրաստանի ՍԴ-ն մերժել է նախագահ Զուրաբիշվիլիի՝ ընտրությունները հակասահմանադրական ճանաչելու վերաբերյալ հայցը

Մի՛ հորինեք, դուք սխալ տեղեկատվություն ունեք. «Վրացական երազանք»-ը հերքել է Ղարիբաշվիլիի հեռանալու լուրերը