Հայաստանի վերադարձը Մերձավոր Արեւելք. առաջին կանգառը՝ Եգիպտոս

Հայկական պետություններն ու առհասարակ հայ ժողովուրդը պատմականորեն կարեւոր դերակատարում են ունեցել Մերձավոր Արեւելքի կյանքում: Մեծ Մերձավոր Արեւելքում, որի բաղկացուցիչ մասն է կազմում Հայաստանի Հանրապետությունը, տեղի ունեցող գործընթացները նույնպես կարեւոր նշանակություն ունեն մեր երկրի կենսական շահերի տեսանկյունից: Հայաստանի երրորդ Հանրապետությունը կարծես փոքր-ինչ հետ է մնացել իր «նախնիներից» եւ տեսանելի ազդեցություն չունի այս տարածաշրջանի քաղաքական կյանքում:

Արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանի՝ Եգիպտոս պաշտոնական այցի նախօրեին նրա օգնական Ռուբեն Կարապետյանը հայտնեց մերձավորարեւելյան ռազմավարության վերջնականացման մասին: Իր խոսքով՝ դա ինքնիշխան ռազմավարություն է: Սա նախորդ տարվա դեսպանահավաքի ժամանակ ամրագրված արտաքին քաղաքական երեք սկզբունքներից (ինքնիշխանություն, համահայկականություն, փոխգործակցություն) մեկն է:

Սեպտեմբերի 12-ին Զոհրաբ Մնացականյանը պաշտոնական այցով մեկնեց Եգիպտոս, հանդիպումներ ունեցավ տեղի հայ համայնքի, Եգիպտոսի նախագահ Աբդել Ֆաթթահ Ալ-Սիսի, ԱԳ նախարար Սամեհ Շուքրիի, Ղպտի ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդ Թավադրոս 2-րդի եւ ալ-Ազհար մզկիթի գերագույն իմամ շեյխ Ահմադ Մուհամմադ ալ-Տայիբի հետ:

Վերոնշյալի համատեքստում պետք է հաշվի առնել, որ մերձավորարեւելյան ռազմավարության վերջնականացումից հետո առաջին պաշտոնական այցի երկրի ընտրությունը պատահական չէ: Նախեւառաջ Եգիպտոսն արաբական աշխարհի առաջատարներից է, շատ արաբական երկրներ եթե չեն հետեւում, ապա առնվազն հաշվի են առնում Եգիպտոսի դիրքորոշումները առաջին հերթին ռազմաքաղաքական հարցերով: Պատահական չէ, որ Արաբական պետությունների լիգայի կենտրոնակայանը գտնվում է Կահիրեում:

Պակաս կարեւոր չէ նաեւ Եգիպտոսի հայ համայնքի դերը, որի մասին Մնացականյանը խոսեց իր եգիպտացի գործընկեր Սամեհ Շուքրիի հետ հանդիպումից հետո կայացած ասուլիսում: Նա շնորհակալություն հայտնեց Եգիպտոսի կառավարությանն ու ժողովրդին՝ Եգիպտոսի հայերին եւ նրանց՝ ազգային ինքնությունը պահպանելու ջանքերը պաշտպանելու համար: Դրան նախորդել էր նախարարի եւ հայ համայնքի հանդիպումը, որի ընթացքում նախարարը առանձնահատուկ ընդգծել էր համայնքի կարեւոր դերակատարությունը երկու պետություններին եւ ժողովուրդներին «իրար կամրջելու գործում»:

Հայաստանի ու Եգիպտոսի կապերն ավանդաբար խորն են ու բարձր մակարդակի: Այս տարվա փետրվարին Կահիրեում անցկացվել են հայ-եգիպտական քաղաքական խորհրդակցություններ, սերտ համագործակցություն է ծավալվում կրթական, մշակութային, տնտեսական, ինչպես նաեւ առողջապահության ոլորտներում: Բացի դրանից՝ Եգիպտոսը հայ զբոսաշրջիկների նախընտրելի ուղղություններից մեկն է։

Երկկողմ համագործակցության եւ ինքնիշխան արտաքին քաղաքականության տեսանկյունից մեծ ներուժ է առկա նաեւ Եգիպտոսի եւ ԵԱՏՄ համագործակցության ու դրա հաստատման գործում Հայաստանի ներդրման տեսանկյունից: Եգիպտոսի ընտրությունը պարունակում է նաեւ խորհրդանշական տարր. Եգիպտոսն առաջինն է արաբական պետություններից, որ ճանաչել է ՀՀ անկախությունը:

Ի վերջո, ռեալպոլիտիկի տեսանկյունից Եգիպտոսը ժամանակակից Մեծ Մերձավոր Արեւելքում, այդ թվում՝ Հյուսիսային Աֆրիկայում տեղի ունեցող իրադարձությունների ակտիվ մասնակիցն է: Այս առումով ուշագրավ է Մնացականյանի խոսքն այն մասին, որ երկու երկրներ ունեն «խաղաղության, անվտանգության եւ զարգացման նույնական շահեր»: Նա, ասուլիսի իր ելույթում գեթ մեկ անգամ չհիշատակելով Թուրքիան, հստակ արձանագրեց, որ թե՛ Հարավային Կովկասում, թե՛ Միջերկրական ծովում անվտանգության սպառնալիքի գլխավոր աղբյուրը հենց պաշտոնական Անկարան է.

«Ինչպես տեսնում ենք, լուրջ մարտահրավերները, անվտանգության  մարտահրավերներն Արեւելյան Միջերկրականից ընդլայնվում են մինչեւ Մերձավոր Արեւելք եւ Հյուսիսային Աֆրիկա: Մենք ականատես ենք լինում նույն մարտահրավերներին Հարավային Կովկասում: Դրանք փոխկապակցված են եւ բնութագրվում են ապակայունացման նույն աղբյուրներով»,- նշեց նախարարը՝ համերաշխություն հայտնելով նաեւ Հունաստանին ու Կիպրոսին «իրենց բացառիկ տնտեսական գոտում տնտեսական գործունեություն ծավալելու իրենց անքակտելի իրավունքների հարցում»:

Այս հանդիպումը պետք է դիտարկել որպես առաջինը շարքի մեջ: Նախատեսված են այցեր Լիբանան, ԱՄԷ, Իրաք, Հորդանան, Սիրիա: Տարածաշրջանային քաղաքականությունում ակտիվություն կմտցնի նաեւ Իսրայելում ՀՀ դեսպանատան աշխատանքը: Մի քանի տարվա ինտենսիվ աշխատանքի պարագայում Հայաստանն ավելի լուրջ դեր կխաղա տարածաշրջանային քաղաքականությունում եւ, կարելի է վստահաբար ասել, ամբողջովին կվերադառնա Մերձավոր Արեւելք:

Ինչ վերաբերում է Եգիպտոսի հետ հարաբերությունների խորացմանը, ապա դա կարող է ամուր հիմք հանդիսանալ մերձավորարեւելյան տարածաշրջանում ՀՀ դիրքերի հետագա ամրապնդման համար եւ դառնալ տարածաշրջաններն ու պայմանական դաշինքներն իրար կապող հուսալի կամուրջ՝ հենվելով ոչ թե այսրոպեական եւ դեստրուկտիվ (ընդդեմ որեւէ երկրի) քաղաքական շահերի, այլ երկարաժամկետ համագործակցության օրակարգի վրա:

Տպել
3225 դիտում

ԱՄՆ-ը՝ աշխարհի ուշադրության կենտրոնում. թեժ պայքարից հետո ինչպես են կազմակերպվելու նախագահական ընտրությունները

Այն, որ «Բալասանյան դաշինք»-ը վայր է դրել մանդատները, մամուլից ենք իմացել, քննարկում չենք ունեցել. Ալեքսանյան

Աշնանային Երևանում ընթրեցի Իսլանդիայի նախկին առաջին տիկին, իմ լավ բարեկամ Էլիզա Ռիդի հետ. Հակոբյան (տեսանյութ)

Ղազախստանն աջակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ երկկողմ հարաբերություններում նոր էջ բացելու ձգտումներին. Տոկաև

Վալենսիայում ջրհեղեղի պատճառով դասերը չեղարկվել են, սահմանափակումներ են մտցվել. հայտնի է 220 զոհի մասին

Ուշիի ոլորաններում տեղի ունեցած խոշոր ավտովթարի զոհերի թիվն ավելացել է. ովքեր են մահացածներն ու վիրավորները

Սերժ Սարգսյանի եղբորորդի Նարեկ Սարգսյանն ազատ է արձակվել ՔԿՀ-ից

Միջազգային գիտաժողով, ներկայացումներ. Երևանում անցկացվում են Ֆրանկոֆոն թատերական ամենամյա հանդիպումները

Գերմանիայի ԱԳ նախարարը չհայտարարված այցով ժամանել է Կիև

Իշխան Սաղաթելյանն իր մեջ «ուժ է գտել» ու խոսել. ի՞նչ «հրաշքի» կամ «արմագեդոնի» է նա սպասում

Ձևավորվել են ՆԳՆ ոստիկանության չորս հենասյունային ուղղություններից ևս երկուսը

Առողջապահության նախարարությունն ու ֆրանսիական Վիեննը համագործակցության նոր ուղղություններ կծրագրեն

Ռուսաստանի և Ադրբեջանի վարչապետները համագործակցության հարցեր են քննարկել

Ծաղրածուներին քաղաքական դաշտ բերել չի կարելի, Հայկ Մարությանը, թե ամոթ ունենա, հողում գլուխը կթաղի. Խաչատրյան

Աննա Հակոբյանը ներկա է գտնվել ՀՀ Ազգային հերոս Վահագն Ասատրյանի հիշատակին նվիրված հուշ-ցերեկույթին (տեսանյութ)

Շիրակի մարզպետը մեկնում է արձակուրդ. ով կփոխարինի Մուշեղ Մուրադյանին

Թբիլիսիի կենտրոնում մեկնարկել է ընդդիմության հանրահավաքը. Ռուսթավելիի պողոտան փակվել է (տեսանյութ)

Մեքենաներ են բախվել, «Գազել»-ը կողաշրջվել է. կան տուժածներ (լուսանկարներ)

Վրաստանում ուժեղացվել է խորհրդարանի շենքի անվտանգությունը. ԶԼՄ ներկայացուցիչներին խնդրել են լքել այն

Տնտեսության դիվերսիֆիկացում և ոչ միայն. ինչ են քննարկել Գևորգ Պապոյանն ու ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը

30-ամյա տղամարդու սպանության համար մեղադրանք է ներկայացվել 29-ամյա համագյուղացուն. ինչ է կատարվել Մեղրաշենում

Ucom-ի աշխատակիցները մասնակցել են Վայոց Ձորում անտառի վերականգման աշխատանքին

Աշխատանքային առօրյա. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել

Քիմ Քարդաշյանը կրել է արքայադուստր Դիանայի խաչը․ նա աճուրդում այն գնել է 200 հազար դոլարով

Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի գլխավորած պատվիրակությունը կմեկնի Բաքու՝ մասնակցելու COP29-ին

Ագարակցիները նշեցին Ագարակ քաղաքի 75-ամյակը

Երգող շատրվանի սիրահարը պետք է գնա Գյումրի՝ տեսնի, պատմական քաղաքը բոլորովին նոր տեսք է ունենալու․ Պապոյան

Հրատապ ծրագրերում Փարաքարից մինչ Զվարթնոց ընկած համայնքների ճանապարհի նորոգումը կա՞. Մանավազյանը՝ Սանոսյանին

5-ի փոխարեն՝ 2 րոպեում․ «Հաջողակից՝ սկսնակին» ծրագրով գնված սարքերը արագացրել են աշխատանքը, բարձրացրել որակը

Բանկերը պարտավոր են փոխանակել թղթադրամները, մետաղադրամները, բավարարել պահանջարկը՝ ներառյալ 100 դրամանոցի. ԿԲ

Գնել Սանոսյանը թուրք գործընկերոջ հետ քննարկել է Գյումրի-Կարս երկաթուղու վերագործարկման հնարավորությունները

Հայաստանը մինչև տարեվերջ կվերացնի ԵՄ ավիացիոն «սև ցուցակ»-ում հայտնվելու պատճառ դարձած վերջին թերությունը

Եվրոն թանկացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 4-ին

Հաստատվել է ՀՀ տարածքում քաղաքացիական օդանավի ավիացիոն պատահարի քննության վերջնական հաշվետվությունը

Սպասվում են ուժգին քամու պոռթկումներ, 0-ից ցածր ջերմաստիճան, ձյան տեղումներ

Գյումրիում ՔՊ-ի քաղաքապետի թեկնածուն Կարեն Սարուխանյանն է

Սիմոնյանը Իզաբել Սանտիագոյի և Ալֆորվիլի քաղաքապետի հետ քննարկել է միջխորհրդարանական համագործակցության հարցեր

ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանն իր հավատարմագրերը կհանձնի Վլադիմիր Պուտինին

Քաղաքական իմպոտենտությունը բուժում չունի ու այդ նպատակով Մոսկվա մեկնելը ապարդյուն է. Չախոյան

Ակնկալում ենք համատեղ աշխատանք՝ ամրապնդելու մեր երկկողմ հարաբերությունները. Փաշինյանը՝ Սանդուին