Կերպարվեստի խոշորագույն վարպետներից Եղիշե Թադևոսյանի ծննդյան 150-ամյակն է. կցուցադրվեն նրա էտյուդներից մինչեւ նոթատետրեր

Այսօր կերպարվեստի խոշորագույն վարպետներից մեկի՝ Եղիշե Թադևոսյանի ծննդյան 150-ամյակն է: Նկարչի հոբելյանի կապակցությամբ Վաղարշապատում կմեկնարկի նրան նվիրված փառատոնը, որի շրջանակներում Հայաստանի ազգային պատկերասրահի մասնաճյուղ Մհեր Աբեղյանի թանգարանում կկայանա Թադեւոսյանի անվանական ցուցասրահի հանդիսավոր բացումը:  Փառատոնի մանրամասների եւ պատկերասրահի աշխատանքի մեկնարկի մասին ՀԺ-ն զրուցել է ՀՀ ազգային պատկերասրահի տնօրենի պաշտոնակատար Մարինա Հակոբյանի հետ:

Տիկին Հակոբյան, այսօր Եղիշե Թադեւոսյանի 150-ամյակի կապակցությամբ ՀԱՊ Էջմիածնի մասնաճյուղի Մհեր Աբեղյանի թանգարանում բացվելու է Թադեւոսյանի անվանական ցուցահանդեսը: Մի փոքր կմանրամասնե՞ք՝ ինչ միջոցառում է լինելու:

- Նախ ասեմ, որ Եղիշե Թադեւոսյանի անվանական սրահի բացումը նկարչի ծննդավայր Վաղարշապատում ունի բացառիկ նշանակություն 19-րդ դարավերջի 20-րդ դարի առաջին կեսի հայ կերպարվեստի վերարժեւորման, վերաիմաստավորման գործում: Ցուցահանդեսում ընդգրկված է տարբեր տարիներին եւ բազմաթիվ շրջագայությունների ընթացքում տարբեր երկրներում ստեղծած շուրջ 5 տասնյակ գեղանկարչական ու գրաֆիկական աշխատանք Հայաստանի ազգային պատկերասրահի հավաքածուից, որոնց թվում են այնպիսի գլուխգործոցներ, ինչպիսիք են «Կոմիտասը», «Քրիստոսը եւ փարիսեցիները», «Մեր փողոցը Վաղարշապատում» եւ այլն:  Ցուցադրության կոնցեպտի հիմքում մեծադիր կտավների և էտյուդային նախանկարների, էսքիզների համադրումն է, ինչը բացահայտում և ամփոփում է մտահղացումից իրականացում նկարչի ինքնատիպ ուղին: Ընդհանուր առմամբ ստեղծելով 800-ից ավելի էտյուդ՝ հայ իմպրեսիոնիստը բացարձակ նոր իմաստավորում է տվել «էտյուդ», «էտյուդայնություն» հասկացություններին հայ կերպարվեստում՝ այն համահունչ դարձնելով ժամանակի համաշխարհային արվեստի նոր ուղղություններին ու միտումներին: Մեծ մասամբ արտասահմանյան ուղևորությունների ընթացքում արված փոքրածավալ պատկերումներն օժտված են տեղանքի աշխարհագրական-պատմական տիպիկ բնութագրումներով: Երբ Սինյակը Փարիզում ստեղծում է իր պուանտիլիստական աշխատանքները, Թադևոսյանն իր արվեստում փայլուն վիրտուոզությամբ ու տեխնիկական եզակի հմտությամբ կիրառում է ֆրանսիական նեոիմպրեսիոնիզմի ոճաձևաբանական սկզբունքները՝ ժամանակաշրջանին հատուկ իր ինքնատիպ-թադևոսյանական ընկալմամբ: Ցուցահանդեսում ներկայացված էտյուդներում նկարիչը երբեմն հեռանում է հստակ առարկայականությունից, նյութականությունից՝ ձևավորելով տեսողական-օպտիկական մի ընդհանուր մակերես:

- Քանի որ բավականին մասշտաբային միջոցառում է տեղի ունենալու, ի՞նչ անակնկալների սպասենք:

- Տասնյակ տարիներ Ազգային պատկերասրահի պահոցներում պահվող աշխատանքների մեծ մասը ցուցադրվում է առաջին անգամ: Ցուցադրությունն ամբողջանում է նկարչի նոթատետրերը, գծապատկերները, էսքիզներն ու գրառումները, լուսանկարներն ու անձնական իրերը ներկայացնող հարուստ հուշաձեռագրային նյութի ցուցադրությամբ: Այսօր նաեւ մեկ այլ անակնկալ է սպասվում՝ նկարչի հայրական տան մոտ՝ Ռ. Մելիքյան փողոցում, տեղի կունենա Էջմիածնի քաղաքապետարանի աջակցությամբ տեղադրված հուշատախտակի բացումը: Թերեւս ամենակարևոր ձեռքբերումներից է ծրագրի նախապատրաստական փուլում ուսումնասիրությունների արդյունքում նկարչի հայրական տան արտաքին պատի պահպանված մի հատվածի հայտնաբերումը: Այսօր արդեն ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության եւ «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների եւ պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի աջակցությամբ պատի այդ բեկորն ունի տեղական նշանակության հուշարձանի կարգավիճակ: Ցուցահանդեսի բացումն ուղեկցվելու է Փ. Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի պետական քոլեջի եւ Էջմիածնի գեղարվեստի դպրոցի սաների բացօթյա նկարչությամբ: Հավելեմ, որ փառատոնի շրջանակներում Ազգային պատկերասրահը կազմակերպելու է ինտերակտիվ կրթական ծրագրեր, թեմատիկ դասախոսություններ եւ էքսկուրսիաներ:

- Համավարակի արդյունքում ստեղծված իրավիճակի պատճառով խափանվել էր թանգարան-այցելու անմիջական կապը, սակայն կարծես թե աստիճանաբար վերադառնում եք բնականոն ընթացքին: Ինչպե՞ս է ստացվում այդ անցումը:

- Մեզ համար այդ անցումը շատ կտրուկ էր, քանի որ թանգարանների այդքան սպասված վերաբացումը պատկերասրահում նշանավորվեց իր հանրահայտ հերթերով աղմուկ հանած Դալի եւ Պիկասո ցուցահանդեսի վերաբացմամբ: Երկարատեւ դադարից հետո արտակարգ դրության պայմաններում Ազգային պատկերասրահը 10 օրում ընդունեց շուրջ 10.000 այցելու:

Մեր նախորդ զրույցում, երբ դեռ նոր էիք նշանակվել տնօրենի պաշտոնակատար, ասացիք, որ սիրահարված եք թանգարանին այստեղ աշխատելու առաջին իսկ օրվանից: Այժմ, երբ առավել պատասխանատու պաշտոնի եք, ձեր վերաբերմունքը ինչպիսի՞ն է:

- Վերաբերմունքս նույնն է՝ սիրահարված թանգարանին:

Տպել
2026 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում