Երևան
12 °C
Պատերազմից հետո Հայաստանում ստեղծված ներքաղաքական իրավիճակն իր ազդեցությունն է թողել տնտեսության վրա: Սա անորոշություն է առաջացնում ինչպես ֆինանսական կայունության, այնպես էլ ներդրումային հետաքրքրությունների տեսանկյունից: Հունիսի 20-ին նշանակված խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունները, ըստ էության, կարող են քաղաքական առումով հստակություն մտցնել, սակայն դա ինչպես կանդրադառնա տնտեսության վրա՝ դժվար է կանխատեսել:
ՀՀ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանի խոսքով՝ առհասարակ ընտրությունները սպասումների առումով անորոշություն են առաջացնում:
«Այս արտահերթ ընտրությունները, ի տարբերություն նախորդների, միտված են հենց ամեն ինչ հստակեցնելուն: Կարծում եմ՝ արտահերթ ընտրություններից հետո չափազանց կարեւոր կլինի բիզնեսի համար որոշակիության եւ հեռանկարների պլանավորումը»,- ասաց պատգամավորը:
Նրա խոսքով՝ այս ընտրությունների կարեւոր բաղադրիչներից մեկը պետք է լինի ոչ թե ականջահաճո խոստումները (օրինակ՝ վարկերը կներվեն), այլ հստակ ռազմավարական տեսլականներ ներկայացնելը, որոնցով քաղաքական ուժերը պատրաստվում են գնալ ընտրությունների:
«Հենց նշվածով պայմանավորված՝ կարծում եմ՝ արտահերթ ընտրությունները կմեղմեն իրավիճակը եւ հնարավորություն կտան, որ կրճատվեն այդ անորոշությունները»,- ընդգծեց Մանուկյանը:
Հարցին՝ հետընտրական շրջանը բիզնեսի համար անկանխատեսելի իրավիճակ կարո՞ղ է ստեղծել, պատգամավորը պատասխանեց՝ դա կախված է զարգացումներից. «Չմոռանանք, որ մի շարք քաղաքական գործիչներ խոսում են ուժի կիրառման մասին, եւ նրանց նպատակը քաոս սերմանելն է: Այս առումով շնորհակալ եմ մեր իմաստուն ժողովրդին նրա համար, որ այս նպատակը աջակցություն չի ստանում»:
Փորձագետները տնտեսության ճգնաժամը խորացնող գործոն են համարում քաղաքական անկայուն վիճակը: Մանուկյանից հետաքրքրվեցինք՝ կարելի՞ է ասել, որ ընտրություններով, ըստ էության, կարող է հանգուցալուծվել այդ խնդիրը: Ի պատասխան՝ նա ասաց. «Այն, որ առկա է անորոշություն, եւ դա այլ հավասար պայմաններում ներդրումային միջավայրի վրա բացասական է ազդում, աներկբա փաստ է: Բայց կարծում եմ, որ ներկա պահին այլ լուծում այս խնդիրը մեղմելու համար, քան արտահերթ ընտրություններն են, չկա»:
Այս համատեքստում պատգամավորը հայտնեց, որ ուսումնասիրել է Հայաստանից դեպի ԵԱՏՄ արտահանման տվյալները, եւ կարծես որոշակի բիզնես ակտիվություն է նկատվում. «Հունվարին ավելի քան 19 տոկոսով արտահանումն աճել է դեպի ԵԱՏՄ: Չմոռանանք, որ դա համեմատվում է 2020 թվականի հունվարի հետ, իսկ դուք գիտեք, որ այդ ժամանակ ո՛չ կորոնավիրուս կար, ո՛չ պատերազմ: Ապրանքային կառուցվածքը եւս բավականաչափ դիվերսիֆիկացված է»:
Ըստ նրա՝ սա վկայում է այն մասին, որ մրցունակության առումով կա այն պոտենցիալը, որը հնարավորություն կտա անորոշությունների կրճատման պարագայում մեծացնել Հայաստանի տնտեսական հնարավորությունները:
Դիտարկմանը՝ դոլար-դրամը շարունակում է նախկին մակարդակից բարձր մնալ, եւ մինչ ընտրությունները որոշակիություն կարծես չկա, Մանուկյանն արձագանքեց. «Եթե ուսումնասիրենք միտումները, ակնհայտ է, որ դրամի արժեզրկման մեջ որոշակի տոկոս պայմանավորված է այդ անորոշ վիճակով: Իսկ Կենտրոնական բանկի նպատակը դրամի կարգավորումը չէ, նրանց թիրախները ֆինանսական կայունությունն ու գների կայունությունն են»:
Թե որքան է այդ տոկոսը, պատգամավորի կարծիքով՝ դժվար է գնահատել, բայց նաեւ չպետք է մոռանալ, որ փոխարժեքը տնտեսության հայելին է: Ըստ նրա՝ ճիշտ է, հունվարին տնտեսությունն անկում է արձանագրել, բայց դրա պատճառը նախորդ տարվա հունվարի բարձր աճի ցուցանիշներն են, եւ ներկայումս հեռանկարները բավականաչափ դրական են. «Ընդդիմությունը ավանդաբար, երբ ձեռնտու է, սկսում է Հայաստանը Վրաստանի հետ համեմատել, երբ այդ համեմատությունները ձեռնտու չեն դառնում, համեստորեն սկսում են տեղափոխել եւ քարտեզի վրա այլ երկրներ փնտրել: Հիմա նույն Վրաստանում հունվարին անկումն ավելի մեծ էր՝ 11.5 տոկոս»: Նրա խոսքով՝ անորոշության կրճատումը կազդի տնտեսական վիճակի բարելավման վրա, իսկ տնտեսական վիճակի բարելավումը Կառավարության գերխնդիրն է. «Նախընտրական ծրագրերի մրցավազքը պետք է լինի այն, թե ինչպես անել, որ քաղաքացին ավելի մեծ չափով իր վրա զգա այդ տնտեսական աճի արդյունքները»:
Հարցին՝ այս պահին Հայաստանի ֆինանսական վիճակը թույլ տալի՞ս է հավելյալ ծախս կատարել ընտրությունների համար, Մանուկյանը պատասխանեց, որ սա չպլանավորված ծախս է, բայց, այնուհանդերձ, բյուջետային համակարգերը հնարավորություն են ընձեռում նմանատիպ ֆորսմաժորային իրավիճակներում հընթացս կարգավորել այդ խնդիրը. «Ինչպես նկատում եք, բյուջեի հավելյալ փոփոխության առումով Կառավարությունը որեւէ փոփոխություն չի նախատեսել, այսինքն՝ ենթադրում եմ, որ միջբյուջետային բաշխումներով դա կկարողանան իրականացնել»:
Տնտեսագետ Գագիկ Վարդանյանի կարծիքով էլ՝ արտահերթ ընտրությունները բացասաբար են անդրադառնում տնտեսության վրա. «Որովհետեւ հասարակության սպասումները մեծանում են, ընդ որում, այդ սպասումներն անորոշությունների ֆոնի վրա են: Ճիշտ է, մենք շատ ընտրություններ ենք անցել, բայց այս ընտրություններն էապես տարբերվում են նախորդ բոլոր ընտրություններից»:
Գագիկ Վարդանյանը նշեց, որ պետք է հստակ դնել, թե ուր ենք գնում՝ արտահերթ ընտրություններ անելով. «30 տարի է՝ մենք չգիտենք՝ ինչ ենք ուզում: Առանց այդ էլ այսօր տնտեսական ցուցանիշները շատ վատ են»:
Նրա խոսքով՝ ընտրությունները կարող են նաեւ որոշակի աշխուժություն առաջացնել՝ գնալ-գալ, ճանապարհներին ինչ-որ ծախսեր կատարել, բայց ընդհանուր առմամբ խոշոր ձեռնարկությունները սպասումների մեջ կլինեն. «Սպասումը չի նշանակում, թե գործարանը կփակվի: Բայց, ենթադրենք, սեփականատերը պետք է 1 միլիոն դոլար ներդրում կատարի. նա սպասելու է»:
Տնտեսագետն ընդգծեց՝ նկատի ունենալով Հայաստանի փոքր չափերը՝ տնտեսության վրա ընտրությունների ազդեցությունը այնքան էլ էական չի զգացվի. «Տնտեսության մեջ հոգեբանական գործոնը երբեմն շատ մեծ դերակատարում ունի: Եթե ընտրությունները պարկեշտության շրջանակներում ընթանան, ինչպես սպորտային մրցումներում, գուցե ազդեցությունը մեծ չլինի, ոգեւորի մարդկանց: Բայց եթե նորմալ չընթանան, բնականաբար, դա էլ իր հերթին կազդի տնտեսության վրա»:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԴեսպան Լիլիթ Մակունցը կոնգրեսական Փեթ Հարիգանի հետ քննարկել է ՀՀ-ԱՄՆ երկկողմ օրակարգի հարցեր
ՔԿ շենքից 590 հազար դոլար գողանալու դեպքով կա ձերբակալված. մանրամասներ
Երևանի փոխքաղաքապետը հրապարակել է 1998-2018 թթ․ օտարված մանկապարտեզների ցանկը
Չեմ պատրաստվում վերընտրվել կամ կրկին առաջադրվել. Էրդողան
Քիմ Քարդաշյանն ավարտել է իրավաբանական դպրոցի դասընթացները. բազմաթիվ հետևորդներ ծաղրել են նրան
Mercedes-Benz GLE 350 մակնիշի տրանսպորտային միջոցը կամրացվի Պետական գույքի կառավարման կոմիտեին
Որդիս հրաժարվեց տարկետման իրավունքից և գնաց բանակ՝ ասելով՝ չեմ ուզում զբաղվել գիտությամբ բանակ չգնալու համար
Գագիկ Բեգլարյանի Մոնումենտի երկու առանձնատունը գնահատվել է 8 մլրդ դրամ. տեսանյութ
ՀՀ ԱԳՆ-ն ցավակցություն է հայտնել
Լուկա Մոդրիչը հայտարարել է «Ռեալ»-ից հեռանալու մասին
Դատավորն արգելափակել է Կրթության նախարարությունը լուծարելու Դոնալդ Թրամփի առաջարկը
Վոլգոգրադում «Մայր հայրենիքը կանչում է» հուշարձանի գլխում հայտնաբերվել է բուհի ռեկտորի դիակ
Սան Դիեգոյում մասնավոր ինքնաթիռի վթարի հետևանքով մի քանի մարդ զոհվել է. տեսանյութ
Bitcoin-ի գինը գերազանցել է պատմական առավելագույնը
100 մլն դոլար քեշ փող ունեցողը խոսում է ուրիշի հարուստ լինելու մասին. Ղազարյանը՝ Քոչարյանի մասին. տեսանյութ
Ռուսաստանը անվտանգության բուֆերային գոտի կստեղծի Ուկրաինայի հետ սահմանին. Պուտին
ՀՀ-ում մի շարք ապրանքների՝ նույնականացման միջոցներով դրոշմավորման ներդրման ժամկետները կհետաձգվեն
Կառավարությունը հավանություն է տվել մի շարք օրենսդրական նախաձեռնությունների
Մատենադարանում հիմնվել է ձեռագրերի վերականգնման թղթի արտադրություն՝ տեղական հումքով
Անահիտ Մանասյանն այցելել է Խոզնավար և Խնածախ բնակավայրեր
Ասրյանն ու Պալմասը քննարկել են պաշտպանության ոլորտում Հայաստան-Կիպրոս համագործակցությանն առնչվող հարցեր
«Տոյոտա»-ն դուրս է եկել հանդիպակաց գոտի, բախվել քարերին և կողաշրջված հայտնվել դաշտում
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Լեհաստանի ԱԳ նախարարի տեղակալին
Հայաստան - Պորտուգալիա հանդիպման վաճառվող տոմսերը կեղծ են. ՀՖՖ
Ոստիկանությունը իրականացնելու է ուժեղացված ծառայություն
Արմեն Գրիգորյանն ընդունել է Լեհաստանի ԱԳ նախարարի տեղակալ Մարեկ Պրավդային
Լեհաստանի ԱԳ փոխնախարարն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
Պուտինը Լավրովին պարգևատրել է Ռուսաստանի բարձրագույն պետական պարգևով. տեսանյութ
Աշտարակ քաղաքի կամրջից նետված քաղաքացու դին դուրս է բերվել ձորից
Էդվարդ Ասրյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով Կիպրոսում է. նրանց դիմավորել են հանդիսավորությամբ
54 հազար անձ հայտարարագիր է լրացրել, նրանցից 23 հազարը՝ ստացել սոցիալական կրեդիտ. ՊԵԿ նախագահ
Հայտարարագրի լրացման վերջնաժամկետը հետաձգելու պլաններ չկան, նոյեմբերի 1-ն ուժի մեջ է. ՊԵԿ նախագահ
Կարծում եմ՝ էս տարբերակն ավելի լավ է, գոնե երեխաների բանակի խաթեր երկրից չեն հանում. Հակոբյան
Որևէ «Զանգեզուրի միջանցք» չի լինելու. ՀՀ-ում Իրանի դեսպան
Հայաստան-Պորտուգալիա հանդիպման տոմսերի վաճառքը դեռ չի մեկնարկել. ՀՖՖ-ն նախազգուշացնում է
Սպիտակ տան նախկին բժիշկը հայտնել է, թե Բայդենին ապրելու որքան ժամանակ է մնացել
Վթարի է ենթարկվել ՊՆ հաշվեկշռում հաշվառված «ՈՒԱԶ»-ը և այլ մեքենա. 1 հոգի տեղում մահացել է, կա 3 վիրավոր
Ինձ դարձրել եք տիեզերական մասշտաբների անբարոյական, հրեշ, մաֆիոզ. նեխել եք, ուղեղներդ օդափոխել է պետք. Հակոբյան
Լավրովին Երևանում կաղամբի թթու և գնդակ են նվիրել
Իրանի Պաշտպանության նախարարի այցը ցույց տվեց՝ հարաբերությունները ձեռք են բերել ռազմավարական բնույթ. Սոբհանի
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT