«1, 10, 20 մլրդ դոլարի ներդրումներ են խոստանում. եկեք լրջանանք, որեւէ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների հոսք չի լինելու»

Առաջիկա խորհրդարանական արտահերթ ընտրություններին մասնակցող «Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցության համար այս փուլում տնտեսական ծրագրերից առավել առաջնահերթ այլ հարցեր կան:

Կուսակցության ընտրացուցակի 5-րդ համար, տնտեսագետ, ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախկին նախագահ Բագրատ Ասատրյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց, որ առաջնայինը անվտանգային խնդիրներն են. ըստ նրա՝ ներքաղաքական կայունությունն ապահովելուց հետո հնարավոր կլինի որեւէ հարց, այդ թվում՝ նաեւ տնտեսական բարեփոխումների ծրագիր քննարկել:

Երկրորդ խնդիրն, ըստ նրա՝ կառավարման համակարգի կայունացումն է, որովհետեւ այսօր կառավարման համակարգ չկա. «Տնտեսական քաղաքականության մեջ ուղղակի ակնհայտ է անհետեւողականությունը, վճիռներ կայացնելու անընդունակությունը: Ցավոք սա տեղափոխվեց մի դաշտ, որը վտանգում է մեր տնտեսական ծրագրերի ընդհանրապես գոյությունը եւ վերաբերմունքն այդ ծրագրերի նկատմամբ»:

Ասատրյանն ասաց, որ կա հրապարակված 2021-23 թթ. միջնաժամկետ զարգացման ծրագիր, ունենք 2021 թ. բյուջե, սակայն իշխող ուժի նախընտրական ծրագրով նախատեսվում է տարեկան նվազագույնը 7, բարենպաստ պայմանների դեպքում 9 տոկոս տնտեսական աճ. «Որեւէ այլ ծրագրում չկա նման թիվ: Ես շատ լուրջ եմ վերաբերվում միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրին, որովհետեւ սրա հիման վրա ձեւավորվում է մեր երկրի ֆինանսական ծրագիրը: Հիմա անլուրջ է հայտարարել 7-9 տոկոս տնտեսական աճի մասին, բայց բյուջեով նախատեսել 3 տոկոս տնտեսական աճ: Առաջիկա տարիների համար էլ մաքսիմում 5 տոկոս է նախատեսված աճը, այդ 7 կամ առավել եւս 9 տոկոսը որտեղի՞ց եք ստանալու»:

Նա ընդգծեց՝ ՀԱԿ-ի լրջության կոչը բոլորին է վերաբերվում եւ ծրագրերը որոշիչ պետք է լինեն տնտեսական քաղաքականության համար:

Խոսելով իրենց ծրագրերի մասին, տնտեսագետը նշեց, որ 2017 թ. իրենց ծրագիրը 99 տոկոսով ուժի մեջ է մնացել, դրանց ավելացել է միայն անվտանգային խնդիրները լուծելու հետ կապված գործոնները:

«Անվտանգային խնդիրը պարզ է՝ բոլորն էլ ասում են՝ սահմանային խնդիրների կարգավորում: Ըստ իս, կարեւոր է նաեւ տարածքային զարգացման խնդիրը, կան վտանգված տարածքներ, եւ առաջնային պետք է լինի ենթակառուցվածքների զարգացումը՝ սկսած ճանապարհներից: Ընդհուպ մինչեւ տարածքային կոնկրետ ծրագրերի իրականացում, որը տեղում պետք է բերի բնակչության կայունության ամրապնդմանը կամ արտագաղթի կանխմանը»,- ներկայացրեց Ասատրյանը:

Ըստ նրա՝ հաջորդ խումբ խնդիրը սոցիալական կայունության ապահովմանն է վերաբերում:

«Մենք երկար տարիներ բավականին կայուն մակրոտնտեսական իրավիճակ եւ գնաճի ցածր մակարդակ ունենալուց հետո այս տարի տեղափոխվել ենք ռիսկային գնաճային ժամանակահատված, որը դժվար է ասել ինչքան է տեւելու: Սա նշանակում է՝ աղքատացում, բնակչության ամենակարիքավոր խավի վիճակի վատթարացում իր բոլոր հետեւանքներով եւ ոչ բարենպաստ պայմաններ կենսագործունեության համար, որի արտահայտությունն արդեն տեսնում ենք»,- ասաց տնտեսագետը՝ հավելելով, որ այս տարվա առաջին 3 ամիսների ընթացքում ՀՀ քաղաքացիների արտահոսքը կազմել է շուրջ 64 հազար ինչն աննախադեպ բարձր թիվ է:

Ասատրյանն ընդգծեց՝ կա ֆինանսական կայունության եւ արտաքին պարտքի կառավարելիության խնդիր, եւ իշխանությունները որեւէ կերպ չեն վերաբերվում այս խնդրին. «Մենք 2021 մտանք Կառավարության պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցության օրենքով սահմանված չափի խախտումով: Ի՞նչ են անելու, որեւէ մոտեցում ես չեմ տեսել»:

Խոսելով նախընտրական խոստումների մասին, նա նշեց, որ տարբեր ուժեր խոստանում են ներդրումներ՝ մեկը 1 մլրդ դոլարի, մյուսը 10 մլրդ, մեկ ուրիշը միանվագ 20 մլրդ դոլարի մասին. «Եկեք լրջանանք, որեւէ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների հոսք չի լինելու եւ այդ հոսքը 6-7 տարի է կրճատվում է, իսկ նախորդ տարվա պարտության ու քաղաքական եւ տնտեսական անորոշությունների պատճառով այդ հոսքը զրոյացել է, եթե չասենք՝ բացասական մեծության է հասել»:

Նրա կարծիքով՝ պետությունը այս դաշտում էլ պետք է մասնակցություն ունենա եւ պետք է ուղղակի առաջարկ անի պոտենցիալ ներդրողներին, ինչը հնարավորություն կտա վերակենդանացնել օտարերկրյա ներդրումների հոսքը:

Նա նշեց, որ դա գաղափարական իմաստով պետություն-մասնավոր համագործակցության կարեւոր հատվածներից եւ ՀԱԿ-ի ծրագրային կետերից մեկն է. «Սա ե՛ւ տնտեսական աշխուժացման, ե՛ւ ռեսուրսների ներգրավման իմաստով, կարծում եմ, դրական դերակատարություն կունենա: Իմ կարծիքով՝ այն ուժը, որը իշխանության կգա, պարտքային հնարավորությունների շեմը պետք է բարձրացնի, մի կարեւոր բայցով՝ ինչ-որ պահից հետո պետք է արձանագրել այն, ինչ ունես, եւ նոր պարտավորություններ պետք է վերցնել միայն հիմնավոր ծրագրի առկայության պարագայում»:

ՀԱԿ ծրագրային դրույթում մի կարեւոր հատված վերաբերում է կոռուպցիոն խնդիրներին. «Կոռուպցիան ամենամեծ չարիքն է, որը կոչնչացնի որեւէ նախաձեռնություն, կդատապարտի անհաջողության որեւէ մի ծրագիր: Առաջին փուլի հարցերը լուծելուց հետո պետք արդեն մտածենք զարգացման մասին: ՀԱԿ-ը տնտեսական քաղաքականության շուրջ 60 միջոցառում ունի»:

Ասատրյանը նշեց, որ 2007-08 թթ. ֆինանսատնտեսական ճգնաժամից հետո աշխարհը վերափոխվել է, անգամ ամենաազատական տնտեսությունները, օրինակ՝ ԱՄՆ-ն, գնացել են պետական միջամտությունների նոր մոդելի, եւ Հայաստանը պետք է գնա այդ ճանապարհով:

«Մեզ մոտ էլ էր նախկինում այդպես՝ սկզբում պետությունն էր միակ տնտեսվարողը, հետո մենք խնդիր էինք դրել պետությունը դուրս բերել տնտեսվարումից, բայց այսօր պետք է հակառակի մասին մտածել: Պետությունը պետք է մասնակցի բիզնես գործունեությանը՝ առաջարկներ ներկայացնի, ներդրողներին ինչ-որ երաշխիքներ տա: Պետք է մտածենք նաեւ բարձր տեխնոլոգիաների զարգացման մասին»,- ասաց Բագրատ Ասատրյանը:

Նա ընդգծեց՝ ապագայի հետ կապված առաջնահերթություն են կրթությունը, գիտությունը, քանի որ այսօր չկա մարդկային կապիտալի իմաստով այն պոտենցիալը, որը կարող է ինտենսիվ զարգացման հիմք հանդիսանալ: 

Անդրադառնալով տարածաշրջանում կոմունիկացիաները բացելուն, տնտեսագետն ասաց, որ դա շանս է չխեղդվելու համար, ուղղակի այդ շանսը պետք է մտածված օգտագործել. «Բաց ճանապարհը դեռ երաշխիք չէ զարգացման համար, դա նախապայման է: Բայց բաց ճանապարհներից պետք է ճիշտ օգտվել, կոնկրետ խնդիրներ պետք է դրվեն՝ ում հետ, ինչպես»:

Հարցին՝ հարկային համակարգի վիճակն ինչպե՞ս է գնահատում, փոփոխությունների կարիք կա՞, Ասատրյանը պատասխանեց. «Հավերժական խնդիրներից է վարչարարությունը, որը պետք է զարգանա: Հարկային օրենսդրության զարգացման առումով տարբեր մոտեցումներ կան: Օրինակ՝ ես դեմ չեմ պրոգրեսիվ հարկման մեխանիզմին, բայց ես դեմ եմ, որ շատ աշխատավարձ ստացողը շատ հարկվի: Աշխատավարձ ստացող հարուստ մենք համարյա չունենք, իսկ հարուստների մեջ քիչ են մարդիկ, որոնք շատ եկամտահարկ են վճարում: Պետք է գնալ եկամուտների հայտարարագրման միասնական համակարգի»:

Տպել
1571 դիտում

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին