Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի. արևելագետը՝ Իրան-Ադրբեջան հակասությունների մասին

28/09/2021 schedule18:25

Վերջին օրերին լարվել են Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները։ Երկու երկրները զորքեր են տեղակայել սահմանների մոտ, ինչպես նաև սկսել զորավարժություններ՝ կրկին միմյանց սահմանների մերձակայքում:

Իրանի և Ադրբեջանի միջև հակասությունների, Հայաստանի դիրքորոշան և հավանական ռազմական բախումների մասին ՀԺ-ն զրուցել է արևելագետը Արմեն Պետրոսյանի հետ:

- Պարոն Պետրոսյան, իրանա-ադրբեջանական ճգնաժամն ինչի՞ հետևանք է՝ քաղաքականությո՞ւն, մշակո՞ւյթ, կրո՞ն, էներգետիկ հարցե՞ր...

- Այս երկու երկրների հարաբերությունները պատմական հիմքեր ունեն: Դրանց հիմքում և՛ կրոնն է, և՛ մշակույթը, և՛ քաղաքականությունը: Հակամարտության ամբողջ պատճառն Ադրբեջան պետության արհեստական ձևավորումն է: Սա Թուրքիայի կողմից պատմական հիմքեր ունեցող մշակութային-էթնիկ հակամարտություն է: Որոշակի փուլում այն վերածվեց Ադրբեջան-Իրան միջպետական հարաբերությունների լարվածության:

- Տարածաշրջանային առումով, հատկապես՝ Հայաստանի համար, Իրան-Ադրբեջան լարվածությունը ինչի՞ կարող է հանգեցնել:

- Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի: Սա ժամանակավոր լարվածություն է: Հազիվ թե այլ դաշտ տեղափոխվի այս ամենը:

- Այսինքն՝ ռազմական մեծ բախումների հավանականություն չե՞ք տեսնում:

- Իհարկե, ոչ: Երկու կողմն էլ այս պահին պատրաստ չէ պատերազմի, մեծ հաշվով հիմքեր էլ չկան: Ապագայում, իհարկե, չի կարելի բացառել բախման հնարավորությունը: Ինչո՞ւ կողմերը հիմա պատրաստ չեն բախման, որովհետև Ադրբեջան-Իրան հակամարտությունը նշանակում է Թուրքիա-Ադրբեջան-Իրան համակամարտություն, որն իր մասշտաբով կարող է հանգեցնել տարածաշրջանային պատերազմի՝ անկախատեսելի հետևանքներով: Հետևաբար, բոլոր դերակատարները քաջ գիտակցում են այն լուրջ վտանգները, որոնց կարող են առճակատվել ռազմական բախման դեպքում: Համակարտությունը հիմա հռետորաբանության փուլում է գտնվում, անցկացվում են զորավարժություններ, բայց որոշ ժամանակ անց կողմերը կհանգեն բանակցությունների:

- Իսկ ՌԴ-ն ի՞նչ դերակատարում ունի:

- ՌԴ-ն, որպես այդպիսին, չունի դերակատարում: Իրան-Ադրբեջան հարաբերությունների տիրույթում է լարվածությունը, որը մի շարք պատճառներ ունի:

- Իրանցի վարորդների ձերբակալումը, մեքենաների հետախուզումը Գորիս-Կապան ավտոճանապարհին կարո՞ղ են պատճառ լինել Իրան-Ադրբեջան հարաբերություններում նոր լարվածություն ստեղծելու համար:

- Այո, 44-օրյա պատերազմը, դրա հետևանքնով տարածաշրջանում ռազմական հավասարակշռության խախումը, բոլոր քայլերը, որոնք իրականացվում են իրանական կողմի դեմ, փունջ են ստեղծում խնդիրների, ինչն էլ հանգեցնում է հարաբերությունների լարման: Իրանական կողմի պատասխանը տարբեր հոգևոր և քաղաքական գործիչների հայտարարություններում է, զորվարժություններում: Հայաստանի սահմանին եղածն էլ բերեց լարվածության խորացման, որը շարունակվում է մինչ օրս: Նախօրեին էլ Իլհամ Ալիևը թուրքական «Անադողլու» գործակալությանը տված հարցազրույցում մեղադրել էր Իրանին՝ ակնկարկելով զորավարժությունների անցկացումը՝ որակելով այն անթույլատրելի:

- Ռազմական բախումների հեռանկարի դեպքում ՀՀ-ն ինչպիսի՞ դիրքորոշում պետք է ունենա շահեկան վիճակում հայտնվելու համար:

- Վերջին պատերազմից հետո մոտ են և՛ Իրանի Իսլամական Հանրապետության, և՛ Ռուսաստանի Դաշնության հետ ընդհանուր շահերը: Բնականաբար, այս պարագայում ՀՀ-ի համար կարևոր են սերտ, դաշնակցային հարաբերություններն Իրանի հետ: ՀՀ-ի համար շատ կարևոր է նաև ՌԴ-ի հետ դաշնակցային հարաբերությունների խորացումը, որովհետև ակնհայտ է՝ վերջին պատերազմը վերջինը չէր այս տարածաշրջանում: Ադրբեջանի և Թուրքիայի նկրտումները տարածաշրջանում անընդհատ հակազդեցություն են առաջացնելու:

Անյուտա Աթանեսյան

Տպել
1425 դիտում

Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ

Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ

Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց

Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է

Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է

Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ

Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ

Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը

Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է

Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան

Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց