Երևան
5 °C
Տավուշի մարզի Դիլիջան համայնքում տարածված է շների չումա հիվանդությունը, որն արդեն Երեւանում էլ կա, ասում է կենդանասեր, Երեւանի ավագանու «Իմ քայլը» խմբակցության անդամ Նուարդ Վարդանյանը: Վերջինս ահազանգում է՝ հնարավորինս արագ պետք է օրակարգում դնել այս հարցը: Ինքը որպես ավագանու անդամ անելու է ամեն ինչ, որ Երեւանի համայնքային բյուջեից գումար հատկացվի՝ շներին պատվաստելու համար:
Թափառող կենդանիների չլուծված խնդիրների, հասարակության՝ կենդանիների նկատմամբ վերաբերմունքի եւ այլ հարցերի շուրջ վերջինիս հետ «Հայկական ժամանակ»-ի զրույցը՝ ստորեւ.
- Տիկին Վարդանյան, վերջին շրջանում հաճախ է խոսվում թափառող կենդանիների վերաբերյալ խնդիրների մասին, նկատենք, որ ոչ միայն մայրաքաղաքում, նաեւ՝ մարզերում: Եթե մայրաքաղաքում կա խնդրով զբաղվող կառույց, ապա մարզերում շատ ավելի վատթար պատկեր է. մի կողմում կենդանասերներն են, որոնք պաշտպանում են շներին, մյուս կողմում՝ ագրեսիվ շներից տուժած եւ յուրաքանչյուր քայլափոխի թափառող կենդանիներից զգուշացող մարդիկ: Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ համալիր լուծում կարելի է ձեռնարկել՝ այս խնդիրը կարգավորելու համար:
- Աշխարհի զարգացած երկրներում արդեն այդ հարցը վաղուց լուծված է, իսկ լուծումը միակն է ամբողջ աշխարհում, այն է՝ ստերջացումն ու համայնքային կացարանների հիմնումը: Այդ կացարաններում են պահվում շները, եւ դրսում դուք գրեթե չեք տեսնի թափառող շների, դա արվում է շների եւ, իհարկե, մարդկանց ապահովության համար:
Ինչ վերաբերում է համալիր լուծմանը, դեռ այն ժամանակ, երբ ՀՈԱԿ-ի տնօրենը Արմեն Բեգոյանն էր, ես, նա, ներկայիս պաշտոնակատար Հարություն Առաքելյանն ու Դիլիջանի քաղաքապետ Դավիթ Սարգսյանը հանդիպում ենք ունեցել: Քննարկեցինք, որ եթե իր բյուջեով Դիլիջանի համայնքապետարանը կացարան կառուցի, Երեւանը կարող է ապահովել անվճար ստերջացման աշխատանքները: Դրական պատասխանը կա, ձգձգման պատճառը կացարանը սարքելու տեղի հարցն է: Կարծում եմ՝ այդ ծրագիրն իրականացնելը իրատեսական է: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ կացարանները կառուցելու եւ շներին պահելու հարցում կարող է մեծ լինել նաեւ հանրության դերն ու աջակցությունը:
- Ըստ Ձեզ՝ Հայաստանում կենդանիների, մասնավորապես՝ շների հետ, վարվեցողության մշակույթ կա՞: Մարդիկ բավարար իրազեկվա՞ծ են՝ ինչ ասել է շների կատաղություն, քնեցում եւ այլն:
- Իմ կարծիքով՝ հանրությունը, մեղմ ասած, տեղեկացված չէ: Եթե տոկոսային հարաբերակցությամբ նայենք, կետերին խորությամբ տիրապետում է հասարակության 5 տոկոսը, ոչ ավելին: Կարծում եմ՝ առաջնային պատճառն այն է, որ հասարակության հետ իրազեկիչ ու կրթական բավարար աշխատանք չի տարվում, իսկ երկրորդը մշակութային կոմպոնենտն է. մեր հասարակության մեջ կենդանիների հանդեպ ոչ նորմալ վերաբերմունք գոյություն ունի: Ցավով եմ ասում, բայց նույնիսկ մեր լեզվամտածողության մեջ կա շների հանդեպ կանխակալ վատ վերաբերմունք, բազմաթիվ օրինակներ կարող եմ բերել՝ «շան անունը տուր, փայտը վերցրու ձեռքդ», «շան օրի ես», «շան հոտ է գալիս»:
Երբ կրթություն էի ստանում Իտալիայում, սովորելով այդ երկրի լեզուն՝ հասկացա, որ նրանց լեզվամտածողության մեջ բազմաթիվ վատ արտահայտություններ թուրք բառի հետ են ասոցացվում, շատ ծխող մարդուն, անճաշակ հագնվածին ասում են՝ կարծես թուրք լինես: Նրանց լեզվամտածողության մեջ դա է մտած, իսկ մեզ մոտ, չգիտես՝ ինչու, բոլոր վատ արարքները կապված են մարդու լավագույն, ամենամտերիմ ու հավատարիմ ընկերոջ՝ շան հետ: Իհարկե, սա նոր խնդիր չէ: Մենք նույնիսկ երեխա դաստիարակելիս ենք շանը վատ հիշատակում, երեխայի մոտ վախ ներշնչում. կերակրելիս ասում ենք՝ կե՛ր, այլապես շունը կգա կուտի, կե՛ր, որ շունը չկծի եւ այլն, օրինակները բազմաթիվ են:
- Կարծում եք՝ միայն ստերջացումը բավարա՞ր է՝ մայրաքաղաքում թափառող շների խնդրին լուծում տալու համար:
- Ոչ: Առաջին պարտադիր պայմանը ստերջացումն է, իսկ երկրորդը՝ կացարանները, որ թափառող կենդանիների հարցն ընդմիշտ լուծում ստանա: Օրինակ՝ Հռոմում, եթե դու քո տանն ապրող շանը բաց թողնես, բացի մեծ չափով տուգանքից, անձը նաեւ ազատազրկվում է: Այնտեղ օրենքով պատժելի է նման արարքը, ինչը Երեւանում շատերի մոտ գուցե ծիծաղ առաջացնի: Այնտեղ բոլոր շները հաշվառված են ու չիպավորված: Հայաստանում շատ մեծ տենդենց կա, այստեղ շներին տանում, բաց են թողնում, որովհետեւ հոգնում են, կամ շունը հիվանդ է եւ այլն: Եղել է դեպք, երբ ես թափառող շան համար զանգահարել եմ ոստիկանություն, եւ նրանց աշխատակիցները, լինելով այս հասարակության ներկայացուցիչ, շատ անլուրջ են վերաբերվել խնդրին: Ցավով եմ նշում, բայց այդպես է:
- Արդյոք իրականացվո՞ւմ են միջոցառումներ՝ շների հնարավոր հիվանդությունների մասին պատշաճ իրազեկելու ու պաշտպանելու ուղղությամբ:
- Օրինակ՝ կատաղություն հիվանդությունը հասարակության մեջ շատ սխալ ընկալում ունի: Մարդկանց թվում է՝ եթե շունը հաչում է, կատաղություն է, այնինչ կատաղությունը հիվանդություն է ու բացարձակ կապ չունի շան ագրեսիայի կամ շատ հաչելու հետ: Մենք մեծ խնդիր ունենք նաեւ լեշմանիոզ հիվանդության հետ կապված: Երեւանի «Թափառող կենդանիների վնասազերծում» ՀՈԱԿ-ը հավաքած շներին ստերջացնելու ժամանակ նաեւ թեստավորում է, դրական պատասխանի պարագայում շները քնեցվում են, որովհետեւ օրենքն է պահանջում: Լեշմանիոզ հիվանդությունը փոխանցվում է շնից շուն, կարող է փոխանցվել նաեւ շնից մարդ ու մարդուց մարդ, ինչը կյանքի համար վտանգավոր է: Իմ տեղեկություններով՝ Դիլիջան քաղաքում այժմ տարածում է գտել մեկ այլ՝ չումա հիվանդությունը: Երեւանում եւս կա արդեն այդ հիվանդությունը: Մենք պետք է բոլոր շներին թեստավորենք ու պատվաստենք: Ես փորձելու եմ ամեն ինչ անել, որ Երեւանի համայնքային բյուջեից գումար հատկացվի՝ չումայի դեմ շներին պատվաստելու համար:
- Ըստ Ձեզ՝ պետական մակարդակով քայլեր արվում են՝ խնդրի համալիր կարգավորման ուղղությամբ:
- Արված աշխատանքը այդքան էլ բավարար չեմ գնահատում: Պարտադիր է ստեղծել կացարաններ: Այժմ հնարավորինս արագ պետք է օրակարգում շատ խիստ կերպով դնել չումայի հարցը:
Վալերի Լեոնտևը հայտարարել է բեմից հեռանալու մասին
Խոշոր ավտովթար Գեղարքունիքում. կա 5 տուժած, այդ թվում՝ երեխաներ
ՀՀ կենտրոնական բանկը պարզաբանում է տարածել «Միր» քարտերի շրջանառության վերաբերյալ
«Հանրային ձայն» խմբակցության անդամ Նանա Սարգսյանի լիազորությունները դադարեցվել են
Վարույթում է գտնվում ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման 102 հայցադիմում՝ ավելի քան 400 միլիարդ դրամ պահանջով
Արձանագրվել է մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների դեպքերի աճ․ ամփոփվել է Դատախազության նախորդ տարվա աշխատանքը
Գեղարքունիքում տուն է փլուզվել. 92-ամյա բնակիչը դուրս է բերվել պատգարակով
ՀՀ-ում ԵՄ առաքելությանը կօժտեն լայն լիազորություններով և անձեռնմխելիությամբ. համաձայնագիրը մտել է ԱԺ օրակարգ
Իր ազդեցությունն ընդլայնելու ՆԱՏՕ-ի փորձերը դժվար թե կայունություն ավելացնեն Կովկասում. Պեսկով
Վահագն Խաչատուրյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին
«Գորիս» ՔԿՀ պետն ազատվել է պաշտոնից և ծառայությունից
Պուտինը վերընտրվելուց հետո առաջին պաշտոնական այցը կկատարի Չինաստան
Ողջունում եմ ՀՀ համերաշխությունն Ուկրաինային և կոչ անում գործընկերներին անել հնարավորը, որ Պուտինը չհաղթի. Ստոլտենբերգ
Սյունիքում ավտովթարի և հրդեհի հետևանքով մահացածներն ընտանիքի անդամներ էին, նրանց թվում կա երեխա. մանրամասներ
Խոշոր ավտովթար Չարենցավանի կամրջի մոտ. 3 մարդ հոսպիտալացվել է
ՆԱՏՕ-ն աջակցում է ՀՀ ինքնիշխանությանը, տարածքային ամբողջականությանն ու խաղաղ ձգտումներին. Ստոլտենբերգ
Խոսքը հայկական գյուղերի մասին չէ. Աղազարյանը՝ Տավուշի 4 համայնքի մասին
МИР քարտերի սպասարկման դադարեցում․ IDBank
Հուսով ենք, որ ՀՀ-ՆԱՏՕ համագործակցության նոր ձևաչափը կհաստատվի. վարչապետ
Մարտի 21-ին Հայաստանին է մոտենալու հաջորդ սառը ցիկլոնը. սպասվում է առատ ձյուն, քամու ուժգնացում
Զախարովան արձագանքել է ՀՀ վարչապետի խոսքերին
Պատկերված անձը որոնվում է նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում (տեսանյութ)
Fly Arna-ի լիցենզիան կասեցված է. ՏԿԵ փոխնախարար
Իրանից ժամանած 7 բեռնատարում հայտնաբերվել է ցեմենտի մեջ թաքցված հսկայական քանակությամբ ծխախոտ (տեսանյութ)
ՀՀ վարչապետն ու ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը
Տրոլեյբուսը հայտնվել է խրամուղում. շինարարը կտուգանվի (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին
Վարչապետի որոշմամբ՝ ՊԵԿ նախագահի առաջին տեղակալ է նշանակվել
Մենք դավաճան, հող ծախող չենք, ձեր թիկունքում ոչ մի բան չենք անելու, թողեք այս ճանապարհով գնանք. Փաշինյանը՝ տավուշցիներին
«Երևան Սիթին» տուգանվել է 10 միլիոն, «Հայփոստ»-ը՝ 2,6 միլիոն դրամով
Առանձնապես խոշոր չափի «Մեթամֆետամինի» ապօրինի շրջանառություն երիտասարդ կնոջ և տղամարդու կողմից. նրանք կալանավորվել են
Նիկոլ Փաշինյանը «TikTok»-ում նոր շարք է սկսել (տեսանյութ)
Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Խրեմլուի ղեկավարը ո՞վ է. Փաշինյան
Պակիստանում երկրաշարժ է գրանցվել
Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը
Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած
Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում
Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից
ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին
Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում
© 2024 Հայկական ժամանակ