Իրան-Հայաստան երկաթուղուց ձեռ քաշեցին. 3.2 մլրդ դոլարանոց ծրագիրը փոզմիշ եղավ

ՀՀ կառավարությունը վաղը, ամենայն հավանականությամբ, պաշտոնապես վերջակետ կդնի Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագրին:

Կառավարության վաղը կայանալիք նիստի օրակարգում է «Երկաթուղու շինարարության տնօրինություն» փակ բաժնետիրական ընկերությունը լուծարելու մասին հարցը: Այս ՓԲԸ-ն 100 տոկոսով պետական ընկերություն է, որի հիմնադիրը եւ սեփականատերը ՀՀ տրանսպորտի եւ կապի նախարարությունն է: Այս ընկերության պաշտոնական խնդիրներն ընդհանուր բնույթի են` երկաթուղիների նախագծման աշխատանքների կազմակերպում, շինարարության նկատմամբ վերահսկողություն, երկաթուղիների կառուցման աշխատանքներ իրականացնող կազմակերպությունների ընտրություն եւ այլն եւ այսպես շարունակ: Սակայն այս ՓԲԸ-ի ստեղծման հիմնական, եթե ոչ միակ նպատակն Իրան-Հայաստան երկաթուղու կառուցման կազմակերպումն էր:

Նույնիսկ կառավարության նիստի օրակարգում հայտնված այս որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ է նշված, որ ՓԲԸ-ն ստեղծվել է Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագրի շրջանակներում: «ՀՀ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության «Երկաթուղու շինարարության տնօրինություն» ՓԲԸ-ն, բացի հարավային երկաթուղու երկաթուղային գծերի նախագծման եւ կառուցման նկատմամբ վերահսկողությունից  չունի այլ գործառույթներ»,- նշված է հիմնավորման մեջ:

Եվ ահա այս ընկերությունը լուծարվում է, ինչը ուղղակի ակնարկ է, որ Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագիրը այլեւս գոյություն չունի: Իհարկե, լուծարման մասին որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ սա ավելի մեղմ է ձեւակերպված: «Ներկայումս գործընկեր՝ կոնցեսիոներ  «Ռասիա» ՖԶԷ ընկերության  հետ բանակցությունները անորոշ ժամանակով ձգձգվում են, ուստի նպատակահարմար է ՀՀ տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության «Երկաթուղու շինարարության տնօրինություն» ՓԲԸ-ն լուծարել»,- նշված է հիմնավորման մեջ:

Ինչի մասին է խոսքը: «Առաջիկա տարիների ընթացքում սկսվելու է Իրան-Հայաստան երկաթուղու կառուցումը»,- հայտարարել էր Սերժ Սարգսյանը 2008 թ. հոկտեմբերին: Դրանից հետո Իրան Հայաստան երկաթուղին, կամ այլ կերպ ասած «Հարավային երկաթուղին» դարձավ Հայաստանի փայլուն ապագայի մասին իշխանությունների քարոզարշավի հիմնական պաստառներից մեկը: Իրոք, տեսականորեն եթե լինի Հայաստանը Իրանին կապող երկաթուղի, դա շատ լավ է: Սակայն տնտեսական բոլոր հաշվարկները ցույց էին տալիս, որ այդ երկաթուղին տնտեսապես խիստ անշահավետ է եւ ահռելի ֆինանսական վնասներ է տալու: Չնայած դրան, իշխանությունը համառորեն փորձում էր ապացուցել, որ երկաթուղին շահավետ է ու ուր որ է ֆինանսավորման աղբյուր կգտնվի:

Սկզբում այն գնահատվում էր մոտ 2 միլիարդ դոլար, հետո 2.5, իսկ ամենավերջում` 3.2 միլիարդ դոլար: Մեր պաշտոնյաները հայտարարում էին, թե ծրագիրը ցանկանում է ֆինանսավորել Ռուսաստանը, հետո ասացին, թե Չինաստանն է պատրաստ ֆինանսավորել: Նույնիսկ հայտարարություններ եղան, թե հնարավոր է, որ Համաշխարհային բանկը ֆինանսավորի...: Ու չնայած ֆինանսավորողը այդպես էլ չէր գտնվում, մեր պաշտոնյաները շարունակում էին իմիտացիա ստեղծել, թե ծրագիրը յոթմղոնանոց քայլերով առաջ է գնում: Նույնիսկ հայտնվեց մի օտարերկրյա ընկերություն` «Ռասիա ՖԶԵ» անունով, որը դարձավ կոնցեսիոներ:

Այս ընկերությունը պետք է հավաքագրեր ամբողջ տեղեկատվությունը ծրագրի վերաբերյալ, գտներ ֆինանսավորող, ու ինքն էլ ֆինանսական օգուտներ ստանար ծրագրի իրականացումից: Եվ «Ռասիա ՖԶԵ»-ն լուծարվող «Երկաթուղու շինարարության տնօրինություն» ՓԲԸ-ի հիմնական գործընկերն էր:  Լրագրողները, իհարկե շատ արագ պարզեցին, որ «Ռասիա ՖԶԵ»-ն օֆշորային կազմակերպություն է` ժամանակակից լեզվով ասած՝ «ֆեյք» եւ ընդամենը օգտագործվում է քարոզչական նպատակներով, ծրագրին իրականության զգացողություն հաղորդելու համար: 2014 թ. փետրվարից հետո այս «ֆեյքը» այլեւս կենդանության նշաններ ցույց չէր տալիս:

Առաջին անգամ բարձրաստիճան պաշտոնյաներից Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագիրը հրապարակայնորեն կասկածի տակ դրեց ՀՀ նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը: 2015 թվականի փետրվարի 26-ին ՀՀ կառավարության նիստի ժամանակ Աբրահամյանը հարց ուղղեց այն ժամանակվա տրանսպորտի նախարար Գագիկ Բեգլարյանին: Վերջինս նիստի ժամանակ ներկայացնում էր որոշման մի նախագիծ, ըստ որի՝ երկու ամսով հետաձգվելու էր երկաթուղու կառուցման համար անհրաժեշտ միջոցառումների ցանկը ներկայացնելու ժամկետը: Ու այստեղ տեղի ունեցավ վարչապետի ու նախարարի հետեւյալ պատմական երկխոսությունը.

- Բեգլարյան, հույս ունե՞նք էս հարցով մենք ընդհանրապես:

- Հույս միշտ ունենք, պարոն վարչապետ:

- Բայց կոնկրետ, գործնական: Հույսով հո չե՞նք ապրելու 100 տարի:

- Աշխատում ենք, որ իրականացվի:

Վերջին շրջանում Իրան-Հայաստան երկաթուղու թեման ավելի զգուշորեն է շոշափվում, առանց առանձնակի պաթոսների: Իսկ Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանիի` մի քանի շաբաթ առաջ Հայաստան կատարած այցի ընթացքում երկաթուղու անունն ընդհանրապես չտրվեց: Սերժ Սարգսյանի եւ Հասան Ռոհանիի համատեղ հայտարարության մեջ միայն ընդհանուր ձեւակերպումներ կային այդ մասին: «Երկուստեք կարեւորվեց Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ տրանսպորտային կարողությունների ընդլայնումն ու զարգացումը: Այդ համատեքստում նախագահներն ընդգծեցին Հյուսիս-Հարավ միջազգային միջանցքի շրջանակներում Հայաստանի եւ Իրանի տարածքներով Պարսից ծոցը Սեւ ծովի հետ կապող միջազգային տրանսպորտային եւ տարանցիկ ուղիների օգտագործման անհրաժեշտությունը»,- նշված է նախագահի աշխատակազմի տարածած պաշտոնական հաղորդագրության մեջ:

Որքան է նստել մեր պետական բյուջեի վրա Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագրի այս դատարկ քարոզը, դժվար է հաշվել: Հայտնի է միայն, որ 2009 թվականին ստեղծված եւ վաղը լուծարվող «Երկաթուղու շինարարության տնօրինություն» ՓԲԸ-ն ստեղծելու համար 2009 թվականին բյուջեից հատկացվել է 27 միլիոն դրամ: Թե անցած 7-8 տարիների ընթացքում էլ ինչ գումարներ են հատկացվել, դեռ կպարզենք:

Տպել
10857 դիտում

Ովքեր ուզում են շարունակաբար ունենալ հաջողակ պետություն, պետք է ապահովեն այդ պետության մրցունակությունը․ Նիկոլ Փաշինյան

Քենիայում ռազմական ուղղաթիռ է կործանվել․ զոհերի թվում է երկրի պաշտպանության ուժերի հրամանատարը

3-ի փոխարեն 8 մասնաշենք․ Փոքր Վեդիի միջնակարգ դպրոցը շահագործման կհանձնվի մինչև տարեվերջ (տեսանյութ)

Մենք հիմա նստած ենք ռումբի վրա, դա պայթեցնելու վահանակը ռուսների մոտ է, Հայաստանը քայլ պիտի անի. Մեհրաբյան

Արտակարգ դեպք Երևանում․ «Էվոկաբանկ»-ի հաճախորդը իր տղայի և ընկերոջ հետ ծեծել են մասնաճյուղի կառավարչին ու աշխատակցին

ԳՐԵԿՈ-ն բարձր է գնահատել ՆԳՆ ոստիկանության բարեփոխումները․ զեկույց

Հրդեհ է բռնկվել Արթիկի անտառտնտեսության տարածքում․ ծառեր են ջերմահարվել

Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով ավերածություններ կան

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը

«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի անցագրային կետում փաթեթ գցած քաղաքացին ձերբակալվել է

Բախվել են «Մերսեդես»-ն ու «Կամազ»-ը. մարդատարի 20-ամյա վարորդն ու նրա հասակակից 2 ուղևորները հիվանդանոցում են

ՀՀ ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը Վաշինգտոնում է․ ինչ հանդիպումներ են տեղի ունեցել

Կայծակի հարվածից Աբու Դաբիից Երևան թռչող ինքնաթիռի դիմապակին վնասվել է (տեսանյութ)

Ֆինլանդիան ժամանակավորապես կկրճատի փախստականների նպաստները

Բերդկունք ամրոցը կվերածվի արգելոց-թանգարանի

Կարևորվել է Ֆրանսիայի հետ տնտեսական փոխգործակցության խորացումը․ փոխվարչապետն ընդունել է Բրիս Ռոքֆոյին

Որտեղ է հայտնաբերվել քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի տղայի «յաշիկը»

«Օբյեկտիվ չեք». Պետրոս Ղազարյանը դիմել է Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Եսայի քահանա Արթենյանին

«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան»-ն ակնկալում է, որ ԱՄՆ դեսպանը կնպաստի ԼՂ հայերի վերադարձի ժամկետների և միջոցների մատնանշմանը

Թուրքիայում 5․6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

ԵԽԽՎ վերադառնալու համար Բաքուն պետք է որոշ պահանջներ կատարի․ Ադրբեջանի հարցով զեկուցող

ԱԽ քարտուղարը Բրիս Ռոքֆոյին է ներկայացրել հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները

Ֆրանսիան որոշել է մենակ չթողնել Հայաստանին Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիայի դեմ․ Աստրիդ Փանոսյան-Բուվե

ԲՏԱ փոխնախարարն ու ծրագրերի վարչության պետն այցելել են «Ինժեներական քաղաք», ծանոթացել շինաշխատանքներին

Վարչապետն ընդունել է Մարտին Շտիկելին․ ՀՀ կառավարության և «Fichtner»-ի միջև փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկվել

Արարատի մարզում բենզալցակայանի գործունեություն է դադարեցվել, այն ապամոնտաժվել է

Մինչև 1% cashback Wildberries-ում IDBank-ի քարտով վճարելիս

Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել

Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ

Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա

ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը

Amio Visa Signature Business քարտ. երբ հնարավորությունները սահմաններ չունեն

Հայտնի է՝ Գեղարքունիքում ովքեր են բռնաբարել 13-այա աղջկան. նրանք 74 և 66 տարեկան տղամարդիկ են

Բացահայտվել է ավելի քան 13 կգ թմրամիջոցի մաքսանենգության դեպք․ հետախուզվողը հայտնաբերվել է, խմբի 2 անդամ կալանավորված է

Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ոչ մի օգուտ չի բերում Հարավային Կովկասին. Զախարովա

Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը մերժվել է

Հայաստանին պետք է ռազմական օգնություն ցուցաբերել․ Ֆրենկ Փալոնը կոչով դիմել է ԱՄՆ-ին

13-ամյա երեխայի նկատմամբ սեքսուալ բնույթի գործողություններ են կատարվել․ 2 տղամարդ է կալանավորվել

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կարող է ներդաշնակորեն համադրվել բոլոր ենթակառուցվածքային ծրագրերին. Հայկ Կոնջորյան

Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին