ՊԵԿ նախագահի որդիների բիզնեսը հարկային արտոնություններ ստացավ

ՀՀ կառավարությունը իր երեկվա նիստում հարկային արտոնություններ տվեց անցած տարեվերջին գրանցված «Գրին ֆարմեր» անունով մի ընկերության:

Այս որոշման հմայքն այն է, որ ընկերության բաժնետերերի կազմում են ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեի նախագահ Վարդան Հարությունյանի երկու որդիները՝ Հենրիկ եւ Ռուբեն Հարությունյանները: Վերջիններս, իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստրի տվյալների համաձայն՝ տիրապետում են նշված ընկերության բաժնետոմսերի 17-ական տոկոսների: Այսինքն, երկուսով միասին այդ ընկերության 34 տոկոսի սեփականատերերն են: Մնացած 66 տոկոսի սեփականատերը Արման Աբրահամյան անուն ազգանունով քաղաքացի է, որի ով լինելը երեկ պարզել չկարողացանք:

Կառավարության որոշմամբ՝ «Գրին Ֆարմեր» ընկերությունը, որը Երասխում հիմնում է ինտենսիվ այգիներ եւ պատրաստվում է ավելի քան 2 միլիոն դոլարի ներդրում իրականացնել, ազատվելու է ներկրող ապրանքների մաքսատուրքից, ինչպես նաեւ երեք տարով հետաձգվելու է սահմանի վրա գանձվելիք ավելացված արժեքի հարկի վճարումը:

Այլ կերպ ասած, կառավարությունը հերթական անգամ արտոնություն է սահմանում ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյայի հարազատներին պատկանող ընկերության համար: Մեր հարցմանն ի պատասխան՝ ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեից հաստատեցին, որ նշված ընկերության բաժնետերերը ՊԵԿ նախագահի որդիներն են: Սակայն, ըստ մեզ տրամադրած պարզաբանման, նշված բիզնեսով զբաղվելու նախապատրաստական աշխատանքները սկսված են եղել ավելի քան մեկ տարի առաջ, երբ Վարդան Հարությունյանը պետական պաշտոն դեռ չէր զբաղեցնում: Դատելով ծրագրի մասշտաբներից եւ բիզնեսի յուրահատկություններից, այս պնդումը համոզիչ է թվում:

Ինչ վերաբերում է մաքսատուրքից ազատելու հանգամանքին, ապա ՊԵԿ-ից մատնացույց են անում մինչ օրս նույն արտոնությունից օգտված բազմաթիվ այլ ընկերությունների օրինակները: «Կառավարության գրեթե բոլոր նիստերին ներկայացվում եւ հավանության են արժանանում բազմաթիվ ներդրումային ծրագրերով մաքսատուրքից ազատելու վերաբերյալ նախագծեր»,- հայտնեցին Պետեկամուտների կոմիտեից: Կոնկրետ ներդրումային այս ծրագրով ներկրվող սարքավորումները չեն արտադրվում ԵՏՄ տարածքում, ներկրվելու են Իտալիայից, ուստի ենթակա են մաքսազերծման, սակայն ԵՏՄ-ում սահմանված նորմատիվ ակտերով անդամ երկրները կարող են որոշակի դեպքերում կիրառել զրոյական մաքսատուրք եւ վերջին շրջանում այդ հնարավորությունը լայնորեն կիրառվում է Հայաստանում:

Ավելացված արժեքի հարկի հետաձգումը առանձին խոսակցության թեմա է: Խնդիրն այն է, որ արդեն մշակվել է օրենքի նախագիծ, որի համաձայն՝ Հայաստան ներկրվող ցանկացած սարքավորում եւ հումք սահմանը հատելիս այլեւս չի հարկվելու ԱԱՀ-ով, եւ այդ հարկատեսակի գանձումը իրականացվելու է հետագայում, երբ տնտեսվարողը կիրացնի այդ սարքավորումներով եւ հումքով արտադրված ապրանքը:

Ու ամենաուշագրավն այն է, որ այդ նախագիծը մշակել է հենց պետեկամուտների կոմիտեն, որը տեսականորեն պետք է լիներ նման օրենքին ընդդիմացող միակ կառույցը: Խնդիրն այն է, որ սահմանին սարքավորումների ու հումքատեսակների չհարկելը ռիսկեր է ստեղծում հենց ՊԵԿ-ի համար, քանի որ այդ դեպքում հարկային մուտքերը պետբյուջե նվազում են:  Սա, իհարկե, կարճաժամկետ ռիսկ է, քանի որ հետագայում այդ հարկը, միեւնույն է, գանձվում է, բայց արդեն պատրաստի արտադրանքի իրացումից: Ներկայումս օրենքի նախագիծը գտնվում է շրջանառության մեջ, եւ ՊԵԿ-ում հույս ունեն, որ այն կընդունվի մինչեւ այս տարվա վերջ:

Նշենք, որ Վարդան Հարությունյանի որդիների մասնակցությամբ այս ընկերությունը Կոտայքի մարզում կառուցում է մեծ ջերմոց, որտեղ ներդրումների ծավալը կազմում է շուրջ 12 միլիոն դոլար: Դրա շինարարությունը մոտենում է ավարտին: Այս կառույցի համար սահմանված հարկային արտոնությունների վերաբերյալ փաստաթղթեր կառավարության պահոցներում չհայտնաբերեցինք: