Արևմուտքը պետք է զգույշ գործի քրիստոնյաների հարցում՝ 1915-ը չկրկնելու համար.Մարկ Մովսեսյան

07/12/2017 schedule13:02

Մերձավոր Արեւելքի տարածաշրջանը շարունակում է մնալ բազմաթիվ կրոնների եւ դավանանքների խաչմերուկ: Երբեմնի քրիստոնեության ծննդավայր հանդիսացող այս տարածաշրջանում քրիստոնյաների թիվը աստիճանաբար նվազում է: Մոտ մեկ դար առաջ այն կազմում էր ամբողջ բնակչության մոտ 20 տոկոսը, իսկ այսօր այդ թիվը նվազել է՝ հասնեոլով մինչեւ 3-4 տոկոսի: Ծայրահեղ իսլամիզմը, բռնությունը, հալածանքները եւ դրանց հետեւանքով՝ սոցիալ տնտեսական հիմնախնդիրները նպաստեցին Մերձավոր Արեւելքի քրիստոնյա համայնքների նոսրացմանը, գրում է Ամերիկայի ձայնը: 

«Ժամանակին որոշակի հանդուրժողականության մթնոլորտ առկա էր՝ մեծամասամբ սոցիալ տնտեսական դրդապատճառներից ելնելով, սակայն արդեն 19-20 դդ քրիստոնյաների ժողովրդագրական ներկայությունը տարածաշրջանում զգալիորեն նվազում է, եւ 20-րդ դարի դրությամբ քրիստոնյաների համայնքները փոքրանում են եւ թուլանում»,- ասում է բյուզանդական պատմության պրոֆեսոր, փորձագետ Ջեյմս Սքեդրոսը:

Տարածաշրջանում քրիստոնյաների նկատմամբ հալածանքների հետ կապված հիմնախնդիրների ուսումնասիրության եւ դրանց հակազդման նպատակով Վաշինգտոնում հրավիրված համաժողովը՝ «Սուրբ հողում եւ Մերձավոր Արեւելքում քրիստոնյաների հալածանքները» խորագրի ներքո, թվով երրորդ միջազգային համաժողովն է, որին ավանդաբար մասնակցում են քրիստոնեական տարբեր եկեղեցիների, դավանանքների ներկայացուցիչներ ու ոլորտի բազմաթիվ մասնագետներ:

«Այս միջոցառումն ամերիկյան կառավարությանը իրազեկում է Մերձավոր Արեւելքում քրիստոնյաների իրավիճակի վերաբերյալ»,- ասում է միջոցառման բանախոս, փորձագետ Մարկ Մովսեսյանը:

Միջոցառման ժամանակ բանախոսներն անդրադարձան քրիստոնյա ազգաբնակչության հալածանքներին, դրանց պատմական նախադրյալներին,Մերձավոր Արեւելքում իսլամի եւ քրիստոնեության պատմական փոխհարաբերություններին եւ դրանց ազդեցությանը մեր օրերի զարգացումների վրա:

«Խնդիրը նրանում է, որ մենք՝ Արեւմուտքի քրիստոնյաներս, շատ տեղեկացված չենք Արեւելքում մեր կրոնակիցների իրավիճակի մասին, քանի որ պատմականորեն, երբ այդ տարածաշրջանում հաստատվեց իսլամական գերիշխանություն, կապը Արեւելքի քրիստոնյաների հետ խզվեց»,- ասում է Կաթոլիկ համալսարանի պրոֆեսոր Սիդնի Գրիֆեյֆը:

«Մերձավոր Արեւելքում շատերը շարունակում են դիտարկել քրիստոնյաներին որպես օտարներ՝ չնայած նրան, որ քրիստոնեության համար Մերձավոր Արեւելքը հայրենիք է եւ քրիստոնյաներն այստեղ ներկայացված են վերջին 2000 տարիների ընթացքում»,- ասում է պրոֆեսոր Մարկ Մովսեսյանը:

Միջոցառման բանախոս Մարկ Մովսեսյանն իր խոսքում ընդգծեց, որ Արեւմտյան երկրները պետք է զգուշորեն մոտենան Մերձավոր Արեւելքում քրիստոնյաների հետ կապված հիմնախնդիրներին ՝ վերջիններիս նկատմամբ հալածանքներ չհրահրելու համար: Դրա վառ օրինակն է, ըստ բանախոսի, Օսմանյան կայսրության փորձը, երբ եվրոպական տերությունների ջանքերը կայսրության բարեփոխման եւ քրիստոնյաների իրավիճակի բարելավման ուղղությամբ ունեցան ողբերգական հետեւանքներ:

«Արեւմուտքը չպետք է տա խոստումներ, որոնք չի կարող իրականացնել, չպետք է անհիմն հույսեր տա: Չպետք է ստեղծի նախապայմաններ, որոնք վտանգի կենթարկեն քրիստոնյաներին: Այն արդեն այդպես գործել էր 19-րդ դարում եւ հետեւանքները եղան ողբերգալի Արեւելքում քրիստոնյաների համար»,- ասաց Մովսեսյանը:

«Ամերիկայի Ձայնի» հետ զրույցում Մովսեսյանն անդրադարձավ նաեւ Մերձավոր Արեւելքում հայ համայնքի հետ կապված հարցերին:

«Ինչպես բոլոր քրիստոնյա համայնքները, հայերը եւս պատմականորեն առերեսվել են բազմաթիվ մարտահրավերների եւ խոչընդոտների հետ: Սակայն մենք մշտապես կարողացել ենք ոտքի կանգնել եւ գոյատեւել: Հայերը ներկայացված են եղել Մերձավոր Արեւելքում դարերի խորքից եւ չնայած բազմաթիվ դժվարություններին, շարունակում են բնակվել այստեղ»: 

Նա հույս հատնեց, որ նման միջոցառումները կօգնեն նաեւ բարձրաձայնել ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման կարեւորության մասին, քանի որ հարթակ են տրամադրում այս խնդրին անդրադառնալու համար:

Համաժողովի ընթացքում ելույթով հանդես եկան կոնգրեսականներ Գաս Բիլիրաքիսն ու Ջեֆ Ֆորթենբերին, որոնք ընդգծեցին անցած տարի ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի կողմից ընդունված բանաձեւի կարեւորությունը, որով ԻՊ գործողություններն Իրաքում եւ Սիրիայում բնորոշվում են որպես մարդկության դեմ կատարված հանցագործություններ եւ ցեղասպանություն:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
2698 դիտում

Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կգտնվի Մալթայում

Հովիկ Աղազարյանը տարբեր դրվագներով հրապարակման չենթակա տեղեկատվության արտահոսքեր է կազմակերպել․ Կոնջորյան

Հարավային Կորեայի խորհրդարանը հայտարարել է նախագահի իմփիչմենթի քվեարկության օրը

Մասիսում հրկիզել են քրեական հետախուզության նախկին օպերլիազորի ավտոմեքենան

Բյուջեին դեմ քվեարկելով՝ «Հայաստան» դաշինքը դեմ քվեարկեց թոշակ ստանալու և զենք գնելու նախագծին. Ալեքսանյան

Աննա Հակոբյանը նոր լուսանկարներ է հրապարակել

Հիմնանորոգվում է Երևան-Էջմիածին հատվածի թունելային տեղամասը (լուսանկարներ)

Ազգային ժողովն ընդունեց 2025 թվականի պետբյուջեի նախագիծը

1 օրվա ընթացքում տրանսպորտային պատահարների հետևանքով տուժել է 8 քաղաքացի

«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ին անհրաժեշտ են «Դ» կարգի վարորդական իրավունք ունեցող վարորդներ. մանրամասներ

Արդեն քառորդ դար Գյումրիում ճաշակ ու որակ թելադրողը. «Անի» պարային համույթը 25 տարեկան է` «Անավարտ պար»

Ամերիկացի հեռուստալրագրող Թաքեր Կարլսոնը ժամանել է Մոսկվա և հարցազրույց ունեցել Լավրովի հետ. տեսանյութ

«Դուրս եմ գալիս խմբակցությունից». Հովիկ Աղազարյանը լքեց ՔՊ-ն

19-ամյա աղջիկը հայտնել է՝ Երևանի հյուրանոցներից մեկում իրեն բռնաբարել են ու ծեծել. մեկը ֆուտբոլիստի որդի է

Հարավային Կորեայի նախագահը փորձել է ռազմական դրություն մտցնել, նրան չի հաջողվել. երկրում իրավիճակը լարված է

Վրաստանում ավարտվել է ցույցերի 5-րդ գիշերը. հատուկ ջոկատայինները կրկին միջամտել են, կիրառել ծանր տեխնիկա

Խոշոր հրդեհ Մասիս քաղաքում. այրվել են վագոն-տնակն ու կից կառույցը

Թուրքիան Ադրբեջանում նոր դեսպան է նշանակել

Երևանի հասարակական տրանսպորտի բնականոն աշխատանքը վերականգնվել է

Փակ հատվածներ, մերկասառույց. ինչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին

Վարչապետը հայտնել է՝ ովքեր կմասնակցեն Գյումրիի քաղաքապետի նախնական ընտրություններին

Հովիկ Աղազարյանը հեռացվել է «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունից

Արայիկ Հարությունյանը մեկնում է Բահրեյն

Առավոտյան ավտոբուս կլինի՞. Ավինյանն ասաց՝ եթե պետք եղավ, անձնապես կգնան, մեքենաներով կտեղափոխեն մարդկանց

Նոր պաշտոնանկություն. վարչապետը որոշում է ստորագրել

32 աշխատակից է ազատվել, էն հրահրող ընդդիմադիրները հասկանո՞ւմ են, որ մարդիկ խնդրի առաջ կանգնեցին. Ավինյան

Սերգեյ Կոպիրկինը հանդիպել է Հայաստանում Սիրիայի դեսպանի հետ, հայտնել Ռուսաստանի դիրքորոշումը

Մասիսում վագոն-տնակ է այրվել

Վթար է տեղի ունեցել «Զովունի» ենթակայանում. Երևանի որոշ վարչական շրջաններ հոսանքազրկված են

ԱՍՀ նախարարն ու Շիրակի մարզպետն այցելել են երեխաների և ավագ սերնդի անձանց շուրջօրյա խնամքի հաստատություններ

Վրաստանում ուկրաինական սցենար չի լինի, մենք պատվով կմտնենք Եվրոպա. Թբիլիսիի քաղաքապետ

Հովիկ Աղազարյանին կհեռացնեն «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության շարքերից

Անասելի մեծ էներգիա ու ջերմություն են փոխանցում յուրաքանչյուր մարդու. կայացել է «Ճախրուկ»-ի առաջին մենահամերգը

Պուտինն ու Էրդողանը հեռախոսազրույց են ունեցել. քննարկվել է Սիրիայում տիրող իրավիճակը

«Աշխատավարձը քիչ է, զուգարան չկա». ովքեր են փորձում Երևանը թողնել առանց տրանսպորտի. տեսանյութ

Հայաստանը միացել է «Ազատություն առցանց կոալիցիային»

Պաշտոնական խնդրանքի դեպքում Թեհրանը պատրաստ է ուժեր ուղարկել Սիրիա. Աբբաս Արաղչի

Երեխաներին սեռական շահագործումից և սեռական բռնությունից պաշտպանելուն ուղղված լրացուցիչ երաշխիքներ կստեղծվեն

Վրաստանի ՍԴ-ն մերժել է նախագահ Զուրաբիշվիլիի՝ ընտրությունները հակասահմանադրական ճանաչելու վերաբերյալ հայցը

Մի՛ հորինեք, դուք սխալ տեղեկատվություն ունեք. «Վրացական երազանք»-ը հերքել է Ղարիբաշվիլիի հեռանալու լուրերը