Ուսանողն իրավունք ունի հանրակացարանում սենյակ ստանալ, բուհը դա տրամադրել պարտավոր չէ  

Լուսանկարում՝ Տնտեսագիտական համալսարանի հանրակացարանի խոհանոցը

Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունում սովորող ուսանողն օրենքով իրավունք ունի հանրակացարանում բնակվելու համար տեղ ստանալ: Բայց դա, այսպես ասած, անհաստատ իրավունք է: Իսկ ուսանողական հանրակացարանների խնդիրը՝ լուրջ:

«Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» դեռեւս գործող օրենքի 17-րդ հոդվածի համաձայն՝ բուհում սովորողն իրավունք ունի «հանրակացարանի առկայության եւ բնակելի տարածքի կարիք ունենալու դեպքերում բարձրագույն ուսումնական հաստատության սահմանած կարգով ստանալու հանրակացարանում համապատասխան տեղ»:

«Բարձրագույն կրթության մասին» նոր օրենքի նախագծում եւս այդ հնարավորությունն ամրագրվում է, բայց դարձյալ ոչ որպես բուհի պարտավորություն: 27-րդ հոդվածում նշվում է մոտավորապես նույնը. (Ուսանողն իրավունք ունի-խմբ.) «հանրակացարանի առկայության եւ բնակելի տարածքի կարիք ունենալու դեպքերում բուհի սահմանած կարգով ստանալու հանրակացարանում համապատասխան տեղ՝ ուսումնառության համար նախատեսված ժամկետով»:

Արագածոտնի մարզի բնակիչ Նաիրի Թորոսյանը Երեւանի պետական համալսարանի ուսանող է: Սովորում է մագիստրատուրա կրթական ծրագրով: ԵՊՀ հանրակացարանում սենյակ ստանալ նա չի կարողացել: Բուհի ղեկավարությունը բացատրել է, որ նախ հանրակացարանում վերանորոգման աշխատանքներ են ընթանում, հետո էլ այն նախատեսված է ոչ Հայաստանի քաղաքացի ուսանողների համար: Պրոռեկտորը նամակով դիմել է Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի ղեկավարությանը՝ խնդրելով այդ բուհի հանրակացարանում հնարավորության դեպքում տեղ տրամադրել Նաիրի Թորոսյանին: Ընդառաջել են, սենյակ հատկացրել, բայց երկու ամիս անց հանրակացարանի պարետի, Ագրարային համալսարանի ղեկավարության եւ Նաիրիի միջեւ առաջացած կոնֆլիկտի պատճառով վերջինս հեռացվել է հանրակացարանից: Եվ կեցության վայրն այսօր նորից խնդիր է ուսանողի համար: Նաիրին, ճիշտ է, հեռակա է սովորում, բայց, ասում է, դասերը հաճախակի պարբերականությամբ են: «Յուրաքանչյուր շաբաթ մենք դասի ենք՝ շաբաթական երկու օր: Այսինքն՝ հանրակացարանի ակնկալիքն ինչ-որ աբսուրդ չէ»,- նկատեց նա:  

Երեւանի պետական համալսարանի հանրակացարանը գտնվում է Ավան վարչական շրջանում: Բուհի հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից տեղեկացանք, որ նախատեսվում է բոլոր երկու մասնաշենքերում հիմնանորոգման աշխատանքներն ավարտին հասցնել մայիսին: Հիմնանորոգված հանրակացարանում տեղերի քանակը համեմատաբար մեծ կլինի՝ մոտ 350: Հազարավոր ուսանողներ ունեցող բուհի համար սա, իհարկե, շատ քիչ է ՝ ամբողջ պահանջարկը բավարարելու: Հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետն ասաց, որ եթե նորացված հանրակացարանները շահագործվելուց հետո հասկանան, որ դա եկամտաբեր է, հնարավոր է հետագայում այլ մասնաշենքեր նույնպես ավելացվեն:

Կարեն Գրիգորյանը հաստատեց, որ հանրակացարանում սենյակներ տրամադրելիս նախապատվությունը տրվելու է արտասահմանյան ուսանողներին: «Երբ արտասահմանցուն հրավիրում ես, կարեւոր է նրան կեցության հնարավորություն տրամադրել»,- ասաց վարչության պետը: Ավելացրեց, որ վարձաչափը դեռեւս որոշված չէ, բայց դա կլինի շուկայականից ցածր եւ հաշվի առնելով ընդհանուր գնային քաղաքականությունը:

Ագրարային համալսարանից փոխանցեցին, որ բուհի հանրակացարանում առկա տեղերը բավարարում են պահանջարկը՝ առանց թվական տվյալներ ներկայացնելու: Մեկ անձի համար ամսական վարձավճարը 3 հազար դրամ է: Բացառության կարգով ընդունում են նաեւ այլ բուհերի ուսանողների, եթե տվյալ բուհի ռեկտորից կամ պրոռեկտորից դիմում են ստանում: Այս դեպքերում, սակայն, վարձաչափը կազմում է 12 հազար դրամ: Ինչ վերաբերում է Նաիրի Թորոսյանին հանրակացարանից հեռացնելուն, այստեղից մասնավորապես պատասխանեցին, որ նա իրենց ուսանողը չէ եւ իրենք պարտավորություններ ունեն միայն իրենց ուսանողների առաջ:

Հանրակացարանային հնարավորությունները սուղ են նաեւ այլ բուհերում կամ ընդհանրապես չկան:

Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի (ՀՊՏՀ) լրատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի բաժնից փոխանցեցին,  որ «Տնտեսագետ» ուսանողի տունը, որը գտնվում է Երեւանի Նոր Նորք վարչական շրջանում, ունի 183 ուսանող ընդունելու հնարավորություն: Այնտեղ բնակվելու համար դիմում են տարբեր բուհերի ուսանողներ, սակայն տեղերն առաջնահերթ տրամադրվում են ՀՊՏՀ, ապա նոր՝ այլ բուհերի ուսանողներին: «Բացի այդ, մեր ուսանողների՝ հատկապես սոցիալապես անապահովների համար համալսարանի ղեկավարությունը զգալի զեղչեր է անում՝ ամսական վարձը հասցնելով ընդհուպ մինչեւ 5 000 դրամի»,- նշեցին լրատվական բաժնից: Այս բուհում գործում մյուս վարձաչափերը հետեւյալն են.

Հայաստանի հեռավոր մարզերում բնակվող ուսանողների համար երկտեղանոց սենյակների 1 տեղի համար՝ ամսական 20 000 դրամ, 3 տեղանոց սենյակների 1 տեղի համար՝ ամսական 15 000 դրամ,  4 տեղանոց սենյակների 1 տեղի համար՝ ամսական 12 500 դրամ: Արտասահմանցի ուսանողների համար երկտեղանոց սենյակների 1 տեղի համար սահմանվել է ամսական 29 000 դրամ, 3 տեղանոց սենյակների 1 տեղի համար՝ ամսական 24 000 դրամ, 4 տեղանոց սենյակների 1 տեղի համար՝ ամսական 20 000 դրամ: 

Երեւանի Մխիթար Հերացու անվան պետական համալսարանի (ԵՊԲՀ) հանրակացարանային երկու մասնաշենքերում, որոնք գտնվում են Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանում, ընդահնուր առմամբ կա 640 տեղ:

«Հանրակացարաններում ԵՊԲՀ հայ եւ օտարերկրացի ուսանողները կարող են հյուրընկալվել անկախ սեռից, տարիքից, ազգային պատկանելությունից եւ կրոնական ուղղվածությունից»,- նշում են բուհի լրատվական ծառայությունից: Ըստ նույն աղբյուրի, հաշվի առնելով ուսանողների պահանջարկը, ուսանողների թվի մեծացումը՝ ԵՊԲՀ-ն վարձակալում է հանրակացարանային եւս երկու մասնաշենք՝ 2014 թվականից Կոմիտասի պողոտայում (80 տեղ) եւ 2015 թվականից սկսած Նոր Նորքի 2-րդ զանգվածում (50 տեղ):

Առկա հնարավորությունները բավարարում են կեցության կարիք ունեցող ուսանողների 75-80 տոկոսի պահանջը: Քննարկվում է հանրակացարանային նոր շենքի կառուցման կամ տարածքների ձեռքբերման հարցը: Բժշկական համալսարանի հանրակացարաններում սենյակները նախատեսված են մինչեւ երեք հոգու համար: Մեկ սենյակի ամսական վարձաչափը 45 000-ից 60 000 դրամ է՝ ըստ մասնաշենքի:

Իսկ օրինակ Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանը (ՀՊՄՀ) հանրակացարան ընդհանրապես չունի: «Մանկավարժական համալսարանը հանրակացարան վերջին քսան տարում չի ունեցել: Անհրաժեշտություն կա, բնականաբար: Եվ որոշակի ծրագրեր, միտված հանրակացարան ունենալուն, մշակվում են»,- մեր հարցին պատասխանեցին ՀՊՄՀ լրատվության եւ հանրության հետ կապերի վարչությունից:

Ժամանակին հանրակացարանային տարածքները մասնավորեցնելուց հետո այս ոլորտում առաջացած խնդիրներն աստիճանաբար փորձ է արվում հաղթահարել եւ շտկել իրավիճակը: Վերջնական լուծումը, սակայն, կարծես դեռ սարերի ետեւում է: