Երևան
12 °C
Երեւանի սուպերմարկետներում աշխատանքային անմարդկային պայմաններին անդրադառնալու առիթ ունեցել ենք. մի քանի այդպիսի կենտրոնների օրինակով պարզել էինք, որ մարդիկ մեծամասամբ աշխատում են՝ առանց հանգստյան շաբաթ-կիրակիների կամ ամսվա մեջ երկու-երեք ազատ օր ունենալով, շաբաթական կտրվածքով աշխատում են ավելի շատ, քան թույլատրելի է, արձակուրդ նույնպես նախատեսվածից քիչ է տրամադրվում: Մի խոսքով, խախտվում են «Աշխատանքային օրենսգրքի» բազմաթիվ դրույթներ, ու դրա կանխումը պետական ոչ մի մարմին իր հոգսը չի համարում:
Հոդվածի հրապարակումից որոշ ժամանակ անց փորձեցինք պարզել՝ խնդիրը մամուլում արծարծվելուց հետո՞ էլ որեւէ կառույց դրանով զբաղվելու գործառույթ չունի: Որովհետեւ եթե մինչ այդ գուցե կարելի էր ասել՝ դիմում-բողոքներ չկան, ու իրավիճակին չենք տիրապետում, հիմա դա բարձրաձայնվել է, իսկ սուպերմարկետներն էլ չեն հերքել:
ՀՀ ոստիկանության լրատվական ծառայությունից, պատասխանելով մեր հարցմանը, նշեցին. «Այստեղ առկա է աշխատանքային օրենսդրության պահանջների խախտում, ինչը Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի համաձայն՝ Աշխատանքի պետական տեսչության քննությանը ենթակա իրավախախտում է: Եթե չկա որեւէ անձի կողմից բողոք, ինչպես նաեւ աշխատաժամանակի տեւողության խախտման արդյունքում անձին պատճառված վնաս, ապա ոստիկանությունը այս պարագայում որեւէ անելիք չունի»:
ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության լրատվական ծառայությունից նույնպես պատասխանեցին, որ ոչինչ անել չեն կարող. նախկինում գերատեսչության ենթակայությամբ գործել է Աշխատանքի պետական տեսչությունը, որը, սակայն, միավորվել է առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ եւ հակահամաճարակային տեսչության հետ եւ ի վերջո գործում է որպես առողջապահական տեսչական մարմին: Իսկ դրա կանոնադրական գործառույթների մեջ, ինչպես նշել ենք, չի մտնում աշխատանքի իրավունքի նկատմամբ վերահսկողությունը: Առողջապահության նախարարության այս ստորաբաժանումը միայն իրավունք ունի վերահսկողություն իրականացնել աշխատողների առողջության պահպանման եւ անվտանգության ապահովման բնագավառում:
Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունից ուղղորդեցին դիմել Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիա: Ու թեպետ համոզված էինք, որ տվյալ դեպքում դա ճիշտ հասցե չէ, դիմեցինք:
Կոնֆեդերացիայի նախագահի տեղակալ Բորիս Խարատյանը, նշելով, որ արհեստակցական միությունները մեր երկրում գործում են «Արհեստակցական միությունների մասին» օրենքի պահանջներին եւ դրույթներին համապատասխան, ավելացրեց, որ, ըստ այդմ, արհմիությունների ներկայացուցիչները իրավասու են ներկայացնելու, պաշտպանելու այն աշխատողների շահերը, որոնք հանդիսանում են իրենց արհմիության անդամները: Սուպերմարկետների աշխատողներն արհմիության անդամներ չեն:
«Այստեղ պետության դերն է, որովհետեւ արհեստակցական միությունը ձեւավորվում է կամավորության սկզբունքի հիման վրա, այսինք ոչ ոք իրավասու չէ աշխատողին պարտադրելու դառնալ արհմիության անդամ: Դա իր ցանկությունն է, եթե նույնիսկ կա արհեստակցական կազմակերպություն տվյալ հիմնարկում: Հիմա եթե դա ըստ ցանկության է, եւ նա արհմիության անդամ չէ, ո՞վ պետք է վերահսկողություն իրականացնի աշխատանքային օրենսդրության նորմերի կիրառման նկատմամբ: Բայց աշխատանքի տեսչություն մենք այսօր չունենք, բացակայում է, որը պետության կողմից պետք է իրականացնի այդ գործառույթները եւ հետեւի օրենքի կիրարկմանը այս կամ այն ոլորտում»,- ասաց Բորիս Խարատյանը:
Անդրադառնալով այն իրողությանը, որ աշխատողների իրավունքների պաշտպանությունը կարող է նորաստեղծ տեսչության ուշադրության կենտրոնում հայտնվել միայն այն դեպքում, երբ աշխատողների առողջությանը վտանգ է սպառնում, Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի փոխնախագահն արձանագրեց. «Ասենք աշխատանքի վարձատրությունը, աշխատանքի ռեժիմը, տեւողությունը՝ արտաժամյա աշխատանք եւ այլն, իրենց իրավասություններում չեն տեղավորվում, բայց այստեղ հարց է ծագում՝ եթե մարդն աշխատում է առանց հանգստյան օրերի, չի հանգստանում, ընդմիջման հնարավորություն չի ստանում կամ հինգ րոպեանոց ընդմիջում են տալիս՝ արագ ինչ-որ բան ուտելու համար եւ այլն, դա չի՞ ազդում առողջության վրա: Կամ եթե ժամանակին ու ամբողջությամբ աշխատավարձը չի վճարվել, դա առողջության վրա չի՞ ազդում, չէ՞ որ մարդը սթրես է ապրում. նա պլաններ ուներ այդ գումարի հետ կապված, ընտանիք»:
Բորիս Խարատյանը համոզված է, որ Աշխատանքի տեսչությունն անհրաժեշտություն է: Ավելին, նա տեղեկացրեց, որ Հայաստանը նման մարմին ունենալու պարտավորություն է ստանձնել: «Հաշվի չի առնվում, որ Հայաստանը 2004 թվականին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության թիվ 81 կոնվենցիան, որն Աշխատանքի տեսչության մասին է: Այնտեղ մանրամասն հստակ նշված է՝ տեսչությունն ինչ գործառույթներ պետք է ունենա, ինչ իրավունքներ ու պարտականություններ, բայց այդ կոնվենցիան ուղղակի չի կատարվում»,- փաստեց մեր զրուցակիցը: Ասաց, որ կոնֆեդերացիան չի լռել եւ մշտապես բողոքի ձայն է բարձրացրել:
«Իհարկե, եղել են ե՛ւ նամակներ, ե՛ւ գրություններ, ե՛ւ ելույթներ: Բոլոր քննարկումների ժամանակ ես դրա մասին բարձրաձայնում եմ, ասում եմ: Նույն կարծիքին է նաեւ Գործատուների միությունը: Տեսչությունն անհրաժեշտ է, որովհետեւ նույն տնտեսական աճը, կոպիտ ասած, հենց այնպես չի լինում: Ո՞վ է ապահովում այդ աճը: Բացի գործարարից՝ նաեւ աշխատողը: Այդ աշխատողը պետք է շահագրգռված լինի, նա պետք է վստահ լինի վաղվա օրվա հանդեպ, պետք է վստահ լինի, որ իր նկատմամբ ոչ մի անօրինականություն չի իրականացվի, որ ինքը պատշաճ ձեւով կգնահատվի, իսկ գնահատականը երկու տեսակի է լինում՝ բարոյական եւ ֆինանսական»,- նկատեց արհեստակցական կոնֆեդերացիայի փոխնախագահը:
Իսկ իր կարծիքով ինչո՞ւ Հայաստանում այդպիսի վերաբերմունք կա աշխատողների իրավունքների նկատմամբ, երբ փաստորեն պետական մակարդակով խրախուսվում է, որ մարդիկ շահագործվեն, ընդ որում՝ գրոշների դիմաց:
«Իրենց ասելով՝ այդ աշխատանքի տեսչության գործունեությունը դադարեցվեց, որպեսզի այն չխոչընդոտի բիզնեսի զարգացմանը, արդյունավետ գործունեությանը, թեթեւացնի գործատուների բեռը, որոշ չափով ազատականացվեն հարաբերությունները»,- պատասխանեց Բորիս Խարատյանը:
Այնպես որ, այս մտածողությամբ ու տրամաբանությամբ առաջնորդվող իշխանություններից պետք է սպասել, որ մի օր էլ կապրենք ճորտատիրական հայտարարված հասարակարգում, որպեսզի բիզնեսմենների կյանքն ավելի հեշտ ու հարմարավետ լինի:
Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 30-ի համարում:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԱռողջ, կրթված, կամքով ամուր այս սերունդը մեր ուժեղ պետության հիմքն է․ Ավանեսյանը՝ ռազմական վարժարանի սաներին
Բելգիայի վարչապետն ու Փաշինյանը քննարկել են Հայաստան-ԵՄ համագործակցության ամրապնդման քայլերը
Պատրաստվում ենք Ուկրաինայի և Ռուսաստանի նախագահների հանդիպմանը. Ումերով
Թիվ 23 համարի երթուղու վթարից տուժածները դուրս են գրվել. հոսպիտալացված է մնում անչափահասը
Փաշինյանն ու Չեխիայի վարչապետն անդրադարձել են Հայաստան-ԵՄ գործընկերությանը վերաբերող հարցերի
Նիկոլ Փաշինյանն ու Էմանուել Մակրոնը քննարկել են տարածաշրջանային և միջազգային զարգացումների մասին հարցեր
Հայաստան կժամանի ԵԽԽՎ կանոնակարգի, էթիկայի և անձեռնմխելիության հանձնաժողովի պատվիրակությունը
Շենգավիթի թաղապետարանի՝ կաշառք ստանալու մեջ մեղադրվող նախկին պաշտոնյաները կալանավորվել են
Խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հետ մեկտեղ կլուծարվի Մինսկի խումբը. Խանդանյան. տեսանյութ
Ռուսաստանը գոհ է Ուկրաինայի հետ բանակցություններից. Մեդինսկին հայտնել է 1000/1000 գերիների փոխանակման մասին
Արդյունավետ հանդիպում Էմանուել Մակրոնի հետ. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Մեքենաներից պահեստամասեր հափշտակելու համար մեղադրվող ոստիկաններին բացահայտել է ծառայողական քննությունը
Մխչյանի դպրոցում թմրամիջոցների հետ կապված սկանդալից հետո քննարկվում է տնօրենի հեռացման հարցը. մարզպետարան
Սա փորձանք է մեր գլխին, ո՞ւմ է խաբում Շահրամանյանը, թող զոհվեր հայրենիքի համար, Հիտլերը ի՞նչ արեց. Շիրինյան
Ովքե՞ր կարող են դպրոց հաճախել 7 տարեկանից. ԿԳՄՍՆ-ն ներկայացրել է նախագծի մանրամասները
Պուշկինի թունելը հոսանքազրկվել է
Վարչապետը մասնակցել է «Ապահովելով Եվրոպայի անվտանգությունը» թեմայով փակ քննարկմանը
Կոպիրկինի՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարին հասցեագրված գրությունն ունի մի քանի շերտ. Մարգարյան
Իրենց վստահված գույքը հափշտակելու մեղադրանքով ոստիկաններ են ձերբակալվել
Պաշտոնական Բաքուն հիմա էլ խոշորացույցով ուսումնասիրել է ՀՀ զինանշանն ու կրկին դժգոհ մնացել, բողոքել
Դատախազությունը Քոչարյաններից մոտավորապես այսքան գումար է պահանջում՝ 200 միլիոն դոլար․ Ալեքսանյան
Ոչ բարոյական, ոչ քաղաքական իրավունք չունեք մեզ գնահատելու, Դուք ո՞վ եք, պարո՛ն դեսպան. Բաբաջանյան
23 համարի ավտոբուսի վթարի հետևանքով 6 մեծահասակ և 2 անչափահաս տեղափոխվել են ԲԿ-ներ
Հայտնի է՝ եզրափակչում որ համարի ներքո ելույթ կունենա Պարգը
Մի տխմար էկրանի առաջ վստահ պնդում է, թե 88 սուպերմակետն իմն է. Հակոբյանն իր մասին հորինվածքներն է հրապարակել
Վարչապետը Տիրանայում զրույցներ է ունեցել Մակրոնի, Մերցի, Սթարմերի, Տուսկի, Շտոկերի և այլ գործընկերների հետ
Ուր ասեք, կգամ. վարչապետ դառնալու ցանկություն ունեցող Մարուքյանը ընկել է դռնեդուռ. ո՞ւմ է նա զանգել
Ֆրանսիան աջակցում է խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանն ուղղված Հայաստանի ու Ադրբեջանի ջանքերին. Մակրոն
Միջոցառումների տոմսերի գնման Eventhub հարթակն արդեն հասանելի է MyAmeria հավելվածում
Փաշինյանն ու Կալասը քննարկել են Հայաստան-ԵՄ համագործակցության զարգացմանը, ընթացիկ օրակարգին վերաբերող հարցեր
Երևանում բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան ու «Մերսեդես»-ը
Խոշոր ավտովթար Երևանում. թիվ 23 երթուղու ավտոբուսը բախվել է երկաթե էլեկտրասյանը. կա 9 վիրավոր
Սեյրան Օհանյանը Լևոն Քոչարյանի ԱԺ-ում հայհոյանք տալը զայրույթի դրսևորում է համարում. նա մանդատը վայր չի դնի
Չափորոշիչները խիստ են, բայց հաղթահարելի. ՆԳ նախարարը հետևել է ապագա պարեկների ընդունելության գործընթացին
Նիկոլ Փաշինյանը մասնակցել է Եվրոպական քաղաքական համայնքի 6-րդ գագաթնաժողովի բացման արարողությանը. լուսանկարներ
Սարսափելի է. կհեռացվեն բոլոր անձինք, որոնք տեղյակ են եղել. նախարարը՝ Մխչյանի դպրոցում թմրանյութի դեպքի մասին
Քարտդ այսուհետև կարող ես ակտիվացնել AMIO Mobile-ում
Ի՞նչ են քննարկել ՀՀ վարչապետն ու Ադրբեջանի նախագահը Տիրանայում. լուսանկարներ
«ՔոնթուրԳլոբալ Հիդրո Կասկադ» ՓԲԸ-ի «ներհոս ջրի խորքային պոմպի» ձեռքբերման համար հրավիրվում են հայտեր
Փոխվարչապետն ու ԵՄ դեսպանն անդրադարձել են համագործակցության ընդլայնման հնարավորություններին
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT