«Կողմերի» պարտավորությունները պիտի հստակեցվեն. «մուննաթ գալով» ոչինչ չի ստացվի

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի այն միտքը, որ աղքատությունը մարդկանց ուղեղներում է, եւ դա հաղթահարելու համար մարդիկ նախ եւ առաջ պիտի հավատան սեփական ուժերին, իրենք փոխվեն ու տնտեսական հեղափոխություն անեն, հասարակությունն այքան էլ միանշանակ չընդունեց։ Առաջին հերթին, հասկանալի է, ընդդիմադիր քարոզչամիջոցների շնորհիվ, որոնք դա ներկայացրեցին այսպես՝ տեսեք, իշխանությունները որեւէ պատասխանատվություն չեն կրում ժողովրդի սոցիալական վիճակի համար ու «լվանում են ձեռքերը», թեեւ հեղափոխությունից առաջ մարդկանց բարեկեցության թռիչքաձեւ աճ էին խոստանում։

Բայց խնդիրը միայն ընդդիմադիր քարոզչամիջոցների ազդեցությունը չէ։ Ի վերջո նրանք իրենց առջեւ իշխանությունների վարկանիշն իջեցնելու հստակ խնդիր են դրել ու «իրենց գործն են անում»։ Խնդիրը նաեւ այն է, որ տասնամյակներ շարունակ մարդկանց գիտակցության մեջ արմատավորվել են իշխանությունների եւ ժողովրդի փոխհարաբերությունների վերաբերյալ խեղաթյուրված պատկերացումներ, ու դրանք այնքան ամուր են նստած մարդկանց ուղեղներում, որ ընկալվում են որպես բացարձակ, անառարկելի ճշմարտություններ ու ամեն առիթով որպես մեղադրանք շպրտվում իշխանությունների երեսին։

Միայն մի քանի օրինակ բերենք։ Տասնամյակներ շարունակ իշխանությունների հասցեին հնչող քննադատությունները սկսվել են «իշխանությունները պարտավոր են աշխատատեղեր ստեղծել» նախադասությամբ, ու մինչեւ հիմա դա ընկալվում է որպես անառարկելի ճշմարտություն։ Իրականում իշխանությունները պարտավոր չեն աշխատատեղեր ստեղծել, իշխանությունները պարտավոր են բիզնեսի զարգացման նպաստավոր պայմաններ ստեղծել, ինչի շնորհիվ տնտեսությունը կընդլայնվի, ու երկրում նոր աշխատատեղեր կստեղծվեն։ Տարբերություն էական է, որովհետեւ փաստորեն իշխանությունների /պետական համակարգի/ գործառույթներն այլ են, ժողովրդի ակնկալիքներն իշխանություններից /պետական համակարգից/՝ բոլորովին այլ։ Տեսականորեն իշխանություններն, իհարկե, կարող են աշխատատեղեր բացել։ Օրինակ՝ կարող են ստեղծել կծու բիբարի գիտահետազոտական ինստիտուտ կամ Մասիս սարի տեսարանի ՊՈԱԿ ու հազարավոր մարդկանց աշխատանքի ընդունել, բայց դրանից տնտեսությունը միայն կտուժի։ Հակառակը՝ իշխանությունների նպատակը պիտի լինի պետական համակարգի աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելը /այդ թվում՝ նաեւ օպտիմալացման միջոցով, որովհետեւ եթե պետական որեւէ հիմնարկ կարող է նույն աշխատանքը կատարել, ասենք, 50 հոգով, ինչո՞ւ պիտի 70 աշխատող ունենա հարկատուների հաշվին/։

Որպես անառարկելի ճշմարտություն է ներկայացվում նաեւ «իշխանությունները պարտավոր են բարձրացնել թոշակներն ու նպաստները» պնդումը։ Իհարկե բնակչության սոցիալական վիճակի բարելավումն իշխանությունների կարեւորագույն պարտավորություններից մեկն է, բայց ինչպե՞ս ապահովել դա։ Տեսականորեն կան մի քանի ձեւեր։ Առաջին՝ «լիքը փող տպել» ու բաժանել մարդկանց։ Բայց դա կհանգեցնի հիպերինֆլյացիայի ու ֆինանսական կոլապսի, եւ արդյունքում մարդկանց սոցիալական վիճակը հաստատ չի լավանա։ Երկրորդ՝ մեծահարուստների ունեցվածքը խլել եւ դրանով թոշակ ու նպաստ վճարել։ Բայց լավագույն դեպքում մի քանի ամիս անց այդ «ռեսուրսը» կսպառվի, իսկ երկարաժամկետ կտրվածքով հետեւանքներն աղետալի կլինեն Հայաստանի տնտեսության /եւ ընդհանրապես՝ պետության/ համար։ Երրորդ՝ թոշակներն ու նպաստներն ավելացնել այլ ոլորտների հաշվին։ Բայց ո՞ր ոլորտների։ Բանակի հաշվին՝ չի կարելի, առողջապահության կամ կրթության հաշվին՝ չի կարելի․․․ Մնում է պետական կառավարման համակարգը /ու սա ամենամոդայիկ թեման է/, եւ այստեղ իսկապես շատ անելիքներ կան, բայց եկեք անկեղծ լինենք՝ անգամ ավելորդ շռայլություններն իսպառ վերացնելու դեպքում հնարավոր կլինի թոշակները բարձրացնել առավելագույնը մի 200-250 դրամով, իսկ դա հարցի լուծում չէ /ինչն, ի դեպ, չի նշանակում, թե դա չպետք է անել/։ Չորրորդ՝ նպաստավոր պայմաններ ստեղծել բիզնեսի զարգացման համար, ինչի արդյունքում էլ բյուջեն էապես կմեծանա, եւ թոշակներն ու նպաստներն էլ համապատասխանաբար կաճեն։ Հասկանալի է, չէ՞, որ սա, ըստ էության, միակ տարբերակն է։ Այսինքն՝ էլի նույն պատկերն է․ պետությունը պիտի իրականացնի նույն գործառույթները, իսկ հասարակության ակնկալիքներն այլ են։

Մեծ հաշվով՝ հասարակության տրամաբանված ակնկալիքն իշխանություններից պիտի լինի այն, որ իշխանությունները նորմալ կատարեն «պայմանագրի» իրենց բաժինը, այսինքն՝ իրականացնեն պետական համակարգի արդյունավետ կառավարում։ Հասարակությունն էլ պիտի կատարի «պայմանագրի» իր բաժինը, այսինքն՝ օգտվի այդ արդյունավետ կառավարումից։  Իսկ իրար վրա «մուննաթ գալով» ոչինչ չի ստացվի։

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
18217 դիտում

Գյադեք ձախ, գյադեք աջ. ուզում են, որ իրենց որակած էշերը գործողություն անեն, հանձնարարություն կատարեն

«Վեոլիա Ջուր» ընկերության գլխավոր տնօրենը նախագահին է ներկայացրել ծրագրերը, խնդիրներն ու ձեռնարկված քայլերը

Պուտին-Էրդողան հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել

Կառավարությունն ու «Ամբեր Կապիտալ»-ը վերահաստատել են համագործակցությունը շարունակելու պատրաստակամությունը

Հանդիպել են ՌԴ-ում Հայաստանի և Իրանի դեսպանները. ինչ են քննարկել

Ռուբիկ Հակոբյանը ձերբակալվել է

2025-ի հունվարից հուլիս ԽՍՀՄ խնայբանկի ավանդատու 2500 քաղաքացու տրամադրվել է շուրջ 490 մլն դրամի փոխհատուցում

Էջմիածնում կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեություն է կասեցվել. ինչ խախտումներ են հայտնաբերվել

Արաբկիր վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Արամ Ազատյանի խափանման միջոցը փոխվել է

Հայաստան կժամանի 500 մարզիկ, կանցկացվի 60 հանդիպում․ վոլեյբոլի մինչև 16 տարեկան տղաների Եվրոպայի առաջնություն

Օդի ջերմաստիճանը կհասնի +38․․․+40 աստիճանի. բարձր ջերմային ֆոն և հրդեհավտանգ իրավիճակ են սպասվում

Apple Pay-ով օնլայն վճարումների ընդունումը հասանելի է Ամերիաբանկի vPOS հաճախորդների համար

Amio Era․ մասնագիտական խորհուրդներ փորձագետներից

Զինված միջադեպ Բաթումիի ռեստորաններից մեկում. Թուրքիայի քաղաքացի է զոհվել

Համագործակցություն ԵՊՏՀ Գյումրու մասնաճյուղի հետ

Astronomer-ի ամուսնացած ղեկավարը՝ ուրիշի գրկում Coldplay-ի համերգին. սկանդալից հետո նա ներողություն է խնդրել

Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հուլիսի 18-ին

Ռոմանոս Պետրոսյանը նշանակվել է ՀԷՑ-ի ժամանակավոր կառավարիչ

Ինչ կապ ունի Խորխոռունու սպանության կազմակերպիչը Սամվել Բաբայանի հետ

Մհեր Գրիգորյանը և Իրանի դեսպանը քննարկել են տարածաշրջանային վերջին զարգացումները

Մարդ, որի արվեստը ճանաչում են առանց թարգմանության և բացատրությունների. Երևանի սրտում բացվեց Ազնավուրի արձանը

Խուլիգանություն Վերին Դվին համայնքում. կան մի շարք ձերբակալված անձինք

Համագյուղացու տնից գողացել է ոսկյա զարդեր և մեծ գումար. երիտասարդը ձերբակալվել է

Նոր համագործակցություն ՏՏ ոլորտում. Սոֆիայում անցկացվել է հայ-բուլղարական միջկառավարական հանձնաժողովի նիստը

Եվրամիությունը սկսել է աշխատել Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների հաջորդ փաթեթի վրա

ԱՄՆ հետախուզությունը հաստատել է՝ Փեզեշքիանը վիրավորում է ստացել իսրայելական հարձակումների ժամանակ

Անհետ կորած 13-ամյա աղջիկը հայտնաբերվել է

Արարատյան դաշտում, Սյունիքի հովտային գոտում և Երևանում սպասվում է բարձր ջերմային ֆոն. եղանակը՝ առաջիկա օրերին

Կարապի լճում 53-ամյա տղամարդը 14-ամյա աղջկան ցույց է տվել սեռական բնույթի լուսանկարներ

ՏԿԵ նախարարությունում քննարկել են ընթացիկ ծրագրերը, անելիքներն ու աշխատանքային բնույթի այլ հարցեր

Երևանում բացվել է Շառլ Ազնավուրի արձանը. տեսանյութ

Ավտոբուսի վարորդը հարվածներ է ստացել, սակայն իջեցրել է նրանց. «Երևանի ավտոբուս» ընկերությունը՝ միջադեպի մասին

Էն «թագավորն ապրած կենա» տերտերը դեռ մի բան էլ որոշել է գլուխ գովալ իր «քաջագործություններով». Ալեքսանյան

Պոմպակայանում հոսանքի լարման անկում է եղել. սպասվում են ջրանջատումներ Երևանի ու Կոտայքի որոշ հասցեներում

Ստրկացնելու դասական ժանրից է. Զախարովան՝ Հայաստանի ֆինանսավորումն ավելացնելու ԵՄ խոստման մասին

1 օրում ՀՀ է մտել հեղուկ գազով բեռնված 77 մեքենա, ժամանակն է՝ ՄՊՀ-ն զբաղվի այս շուկայի հարցով. Պապոյան

Մեկին՝ 10 հազար, մյուսին՝ 15 հազար դոլար և 5 կրակոց, 3-ը՝ գլխին. բացահայտվել է Վահրամ Խորխոռունու սպանությունը

Պետբյուջեի միջոցներով հիմնանորոգվում է Մ-1-Վարդաղբյուր-Տաշիր-Մ-3 ճանապարհի մի հատվածը

Ինչպես պահպանել առողջությունը շոգ եղանակին և տապին. խորհուրդներ ՀՀ առողջապահության նախարարությունից

Մադինայի նախկին ղեկավարը մեղադրվում է հայտարարագիրը դիտավորյալ չներկայացնելու համար. վարույթը դատարանում է