Որ իրար չդանակահարեն. դպրոցում տարբեր դասերի շրջանակում կսերմանվի կոնֆլիկտների խաղաղ ճանապարհով կարգավորման մշակույթ

Օրերս արձանագրվեց պատանիների մասնակցությամբ դանակահարության հերթական դեպքը: Չնչին առիթով ծագած վիճաբանությունն ավարտվել էր ողբերգությամբ՝ 15-ամյա տղան մահացավ:

Վերջին շաբաթներին անչափահասների մասնակցությամբ դաժան միջադեպերի մասին տեղեկություններն արդեն ահազանգի պես են հնչում. երեխաներն ու դեռահասները չեն վարանում չնչին առիթներով ձեռք բարձրացնել միմյանց վրա ու գործի դնել, չգիտես ինչու, գրպաններում պահվող դանակները: Մտահոգիչ տվյալները վկայում են, որ արդեն ոչ թե առանձին՝ խեղված հարաբերություններից բխող մի քանի երեխայի մասին է խոսքը, այլ՝ վարակի պես տարածվող ագրեսիայի մշակույթի:

Ի՞նչ դեր է նախատեսում ստանձնել կրթությունն այսօրինակ մշակութային շեղումն ուղղորդելու հարցում: Այս մասին «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում Կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության հանրակրթության պետական չափորոշիչների վերանայման աշխատանքային խմբի համակարգող Աննա Բաբաջանյանը նշեց, որ ռազմավարական, համակարգային փոփոխություններ են նախատեսվում կրթական ծրագրերում՝ հաշվի առնելով առկա մարտահրավերները:

«Մեր կրթական ծրագրերը հաստատ կարող են ավելին անել, քան անում են, նաեւ՝ հանդուրժողականություն սերմանելու համար»,- ասաց նա: Բաբաջանյանի խոսքով՝ մշակվում է նոր նախագիծ, որով նախատեսվում է որոշ թեմաների անդրադառնալ տարբեր առարկաների շրջանակում: «Այդպիսի մի ուղղություն է լինելու կոնֆլիկտների խաղաղ ճանապարհով կարգավորման կարողությունը, որ կարող է նշված ագրեսիվ դրսեւորումների առումով դրական ազդեցություն ունենալ»,- նշեց նա:

Բաբաջանյանի խոսքով՝ միայն կրթական ծրագրերով արժեհամակարգային փոփոխություն բերել հնարավոր չէ. «Կրթական գործընթացում ներգրավված բոլոր կողմերը պիտի համագործակցեն ցանկալի արդյունքները գրանցելու համար: Երեխաների հետ համապատասխան աշխատանքների իրականացումը, համապատասխան մթնոլորտի ստեղծումը եւ՛ ծնողների, եւ՛ ուսուցիչների, եւ՛ քաղաքականություն մշակողների խնդիրն է»:

Անդրադառնալով այսօր սերունդների միջեւ առկա մեծ տարբերությանը՝ Բաբաջանյանը նշեց, որ միշտ էլ ուսուցիչներն աշխատել են նոր՝ իրենցից տարբերվող սերնդի հետ. «Գուցե այս պահին մեր ուսուցիչները բավարար գործիքներ չունեն, սակայն ձգտում ենք, որ ժամանակի ընթացքում նրանք ունենան այդ ամենը եւ կարողանան դիմագրավել մարտահրավերները: Ուսուցիչներն, իրոք, լրացուցիչ օգնության, լրացուցիչ գործիքակազմի կարիք ունեն, բայց, կարծում եմ, այդ խնդիրն այնքան հին է, որքան գոյություն ունի կրթությունը»:

Կրթական համակարգի մարտահրավերներն ամեն օր առավել դժվար հաղթահարելի են դառնում, Բաբաջանյանի խոսքով՝ նախարարությունը համակարգային փոփոխություններ է նախատեսում. «Այսօր աշխարհում ինֆորմացիան այնքան շատ է եւ այնքան հասանելի, որ գուցե իմաստ չունի դպրոցում երեխաներին տալ դա, այլ պետք է սովորեցնել գտնել անհրաժեշտ ինֆորմացիան՝ ճիշտ գտնել ու ճիշտ օգտագործել: Ուսուցիչն այսուհետ պիտի դառնա ոչ թե ինֆորմացիայի միակ աղբյուրը, այլ այն մարդը, ով սովորեցնում է՝ ինչպես գտնել անհրաժեշտ տեղեկությունը, ինչպես աշխատել դրա հետ»:

Ուսուցիչները նման մեծ փոփոխությունների պատրա՞ստ են, հարցին ի պատասխան՝ Բաբաջանյանը նշեց, որ նման մարտահրավերների դիմագրավելու գործընթացն անդադար կրթվելու պահանջ է դնում հենց ուսուցիչների առաջ. «Ուսուցիչների մասնագիտական զարգացումը պիտի չսահմանափակվի 1-2 շաբաթյա վերապատրաստումներով, նրանք պիտի անցնեն չափահասների կրթության ինչ-որ մոդուլի միջով, պիտի տիրապետեն այսօրվա տեղեկատվական գործիքներին, քանի որ տեսնում ենք, որ այսօր երեխան ավելի տեղեկացված է, ավելի շատ գործիքների է տիրապետում, քան՝ ուսուցիչը: Նաեւ ուսուցիչը պիտի կարողանա սովորել իր աշակերտներից»:

Հոգեբաններն ու սոցիոլոգներն ահազանգում են, որ երեխաների ու դեռահասների մեջ աճող ագրեսիայի ակունքներից մեկն էլ հարաբերությունների առավել վիրտուալացումն է՝ համակարգչային խաղերը, ինչպես նաեւ՝ ֆիլմերն ու սերիալները: Կրթական համակարգն ի՞նչ իրական միջոցներ է ձեռնարկում անիրական աշխարհի վտանգները դիմագրավելու համար. «Սա պիտի լինի մեր նոր ռազմավարության հիմքում: Այսօր այս նույն անհանդուրժողականությունը թե օֆֆ-լայն աշխարհում է, թե օն-լայն տիրույթներում է: Կարծում ենք, որ այս ոլորտում անվտանգության կանոններին տիրապետելը պիտի առաջնային լինի»,- ասաց Բաբաջանյանը:

Նրա խոսքով՝ այս պահին էլ դպրոցներում աշխատանք տարվում է հանդուրժողականության մշակույթը տիրապետող դարձնելու ուղղությամբ, սակայն այլ հարց է, թե դա ինչքանով է հաջողվում: «Հիմա այն նախագիծը, որ մենք նախատեսում ենք, ռազմավարությունը դնում է մի շարք առարկաների ծրագրերի հիմքում: Սա արդեն կլինի սկզբունք, որին պիտի նպաստեն բոլոր առարկաները. մարդու իրավունքների ու արժանապատվության մասին պիտի խոսվի թե ֆիզիկայի, թե գրականության եւ թե բնագիտության դասերին: Մենք որդեգրել ենք ինտեգրված մոտեցումը, քանի որ կարծում ենք, որ դա արդյունավետ է որոշակի թեմաների դասավանդման արդյունավետությունը բարձրացնելու առումով»,- նշեց նա:

Նման ռազմավարության հաջողված օրինակ արդեն կա. «Առողջ ապրելակերպի սկզբունքը ներկայացվում է տարբեր առարկաների շրջանակում: Կենսաբանության դասաժամին ներկայացվում է նրա վնասակար ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: Մաթեմատիկայի շրջանակում հաշվվում է, թե միջինում որքան գումար կտնտեսի մարդը, եթե չծխի, կամ մի գլանակի այրման համար ինչքան ժամանակ է պետք, դրա արդյունքում ինչքան ծուխ է առաջանում, որքան վնաս է հասցվում շրջապատին: Ֆիզկուլտուրայի շրջանակում դիտարկվում է, թե ծխող մարդը ինչ մարզաձեւերի չի կարող տիրապետել, քանի որ ֆիզիկական որոշակի ծանրաբեռնվածություն այլեւս չի կարողանա կրել»,- ասաց Բաբաջանյանը՝ ընդգծելով, որ հանդուրժողականության մասին հնարավոր է խոսել թե հասարակագիտության, հայոց լեզվի, օտար լեզուների ու պատմության շրջանակում, թե բնագիտական առարկաների դասաժամերին:

Կարմեն Մարտիրոսյան

Հոդվածը հրապարակվել է  «Հայկական ժամանակի» դեկտեմբերի 28-ի համարում

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
2759 դիտում

Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Սմարթ Ագրո» ՓԲԸ, ներկայացրել պետական աջակցության գործիքակազմը

Ռուս-ուկրաինական կողմերը պետք է քայլեր ձեռնարկեն բանակցային սեղանի շուրջ՝ զիջումների գնալով. Ֆիդան

Հանրային քրեական հետապնդում 4 անձի նկատմամբ՝ Մխչյանի դպրոցում երեխաներին սպիտակ փոշիանման զանգված տալու դեպքով

Շոկային է. Արարատի մարզպետի աշխատակազմը՝ Մխչյանի դպրոցում երեխաներին փոշիանման զանգված փոխանցելու վերաբերյալ

Գետարգել-Ջրվեժ ճանապարհին ավտոմեքենաներ են բախվել. կան տուժածներ

Հայաստանը՝ Wizz Air-ի ամսագրի հատուկ թողարկման մեջ

Իսկական տղամարդը չի կարող լինել խոսող-թռնող, կանանց մեջքի հետևում հայհոյող, Լևոն Քոչարյանը ֆեյք է. տեսանյութ

Կառավարությունը կկարողանա օտարել ռազմական նշանակության արտադրանքը ռազմարդյունաբերական ընկերություններին

Ռուսական պատվիրակությունը չի գնացել Թուրքիայի նախագահի նստավայր

Կյանքից հեռացել է ճանաչված արվեստագետ, նկարիչ Արման Գրիգորյանը

Հիմնանորոգվում է Ջրվեժից Գառնի տանող 14.7 կմ երկարությամբ ճանապարհը. տեսանյութ

ԵՊՀ-ն՝ որպես Հայաստանի Մայր բուհ, եղել և մնում է մեր գիտական ու մտավոր ներուժի հենասյուներից մեկը. ՀՀ նախագահ

Ալեն Սիմոնյանն այցելել է քաղաքական բռնաճնշումների և տոտալիտարիզմի զոհերի «Ալժիր» հուշահամալիր

Սրիկաները երես են առել, որովհետև դալաններում չենք ծեծում, մայկա-տրուսիկով չենք թողնում. տեսանյութ

Ընդգծվել է խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման կարևորությունը. Տիրանայում հանդիպել են Փաշինյանն ու Էդի Ռամայը

Վայր եմ դնելու մանդատս ու այլևս չեմ զբաղեցնելու համայնքի ղեկավարի պաշտոնը. Դիանա Գասպարյան

Ավանդական գյուղատնտեսությունից՝ նորարարական. հզորացնել գյուղական ընտանիքների գիտելիքներն ու կարողությունները

Հանձնաժողովը մերժել է ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության հեղինակած հայտարարության նախագծի ընդունումը

Հանդիպում ունեցա Ալբանիայի վարչապետ Էդի Ռամայի հետ. Նիկոլ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել

Թուրքիայում երկրաշարժ է տեղի ունեցել

ԱՄԷ-ում Դոնալդ Թրամփին հատուկ արարողակարգով են դիմավորել. տեսանյութ

Նախարարությունը շրջաբերականներ է ուղարկել դպրոցներ, հորդորել դրամահավաքներից զերծ մնալ

Էրդողանն Անկարայում ընդունել է Զելենսկուն. նրանք փակ հանդիպում են ունեցել

Դիլիջանի թունելի հիմնանորոգման փոխարեն նոր թունելի կառուցման նախագիծ կմշակվի

«Հորիզոններ» ծրագրի մասնակիցները ուսումնասիրում են ջերմատնային և ինտենսիվ այգեգործություն. «Իմ քայլը»

Թագուհի Ստեփանյանն ազատվել է «Թիվ 4 պոլիկլինիկա» ՓԲԸ տնօրենի պաշտոնից

Դպրոցներում թմրանյութերի շրջանառության հարցը մտահոգիչ է, նախատեսվում է անցակետեր տեղադրել․ փոխնախարար

Երևանում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություններ կլինեն

Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 15-ին

Կայծակի հուժկու հարվածը Գեղարքունիքի Գագարին գյուղում. տեսանյութ

Զելենսկիի ինքնաթիռը վայրէջք է կատարել Անկարայի օդանավակայանում. տեսանյութ

Լավրովի այցը Հայաստան նախապատրաստման փուլում է. ՌԴ ԱԳՆ

ՀՀ վարչապետի հետ Ալբանիա է մեկնել նաև Արարատ Միրզոյանը

Զախարովան մեկնաբանել է Ալիևի՝ մայիսի 9-ին Մոսկվա չմեկնելու որոշումը

Մերձավանի միջնակարգ դպրոցի ուսուցչուհու նկատմամբ վերաբերմունքը խիստ դատապարտելի է և ամոթալի. Բաքոյան

Կոնվերս Բանկը և ՎԶԵԲ-ը ստորագրել են 2 վարկային համաձայնագիր՝ 8 մլն դոլարի չափով

Սիմոնյանը Ղազախստանի խորհրդարանի Սենատի նախագահի հետ քննարկել է տարածաշրջանային զարգացումների մասին հարցեր

Հայկական կոնյակի արտահանման խնդիրն անհասկանալի է․ նախարարը կայցելի Վրաստան

«Ռազմարդյունաբերական համալիրի մասին» օրենքում լրացում կատարելու նախագիծն ընդունվել է առաջին ընթերցմամբ

Լևոն Քոչարյանը չի կարող հանդիսանալ պառլամենտարիզմի օրինակ․ Վահագն Ալեքսանյան