Աշխարհում 1,9 տրիլիոն դոլար ծախսվում է զենքի վրա. SIPRI-ի զեկույցը

Ստոկհոլմի խաղաղության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտը (SIPRI) հրապարակել է 2019 թ. «Ռազմական ծախսերի համաշխարհային միտումները» զեկույցը: Դրա համաձայն՝ ռազմական ծախսերի առաջին հնգյակը 2019 թ. կազմել են ԱՄՆ-ը, Չինաստանը, Հնդկաստանը (71,1 մլրդ), Ռուսաստանը (65,1 մլրդ) եւ Սաուդյան Արաբիան (61,9 մլրդ): Նրանց բաժին է հասնում համաշխարհային ռազմական ծախսերի 62 տոկոսը:

Թեեւ վերջին 10 տարիների ընթացքում ԱՄՆ-ի ռազմական բյուջեն կրճատվել է 15 տոկոսով, այն շարունակում է մնալ խոշորագույնն աշխարհում՝ 732 միլիարդ դոլար: Դա համաշխարհային ռազմական ծախսերի 38 տոկոսն է: ԱՄՆ-ի ռազմական ծախսերը (732 միլիարդ դոլար) գերազանցում են երկրորդից տասնմեկերորդ տեղերում հանգրվանած երկրների համատեղ ծախսերին: 2018 թ. համեմատ աճը կազմել է 5,3 տոկոս կամ՝ մեկ Գերմանիայի ռազմական բյուջե: SIPRI-ի զեկույցի հեղինակներից Պիտեր Վեզեմանը նշել է, որ ծախսերի աճը, ըստ էության, «հիմնված է այն զգացողության վրա, որ գերտերությունների միջեւ մրցակցությունը վերսկսվել է»:

Չինաստանի ծախսերն աճում են արդեն 25-րդ տարին անընդմեջ եւ կազմում են 261 միլիարդ դոլար կամ համաշխարհային ռազմական ծախսերի 14 տոկոսը: Դա ավելի շատ է, քան արեւմտաեվրոպական երկրների ծախսերը միասին վերցրած: Երրորդ տեղում Ասիայի մեկ այլ ներկայացուցիչ է՝ Հնդկաստանը: Սա առաջին դեպքն է, երբ Ասիան երկու ներկայացուցիչ է ունենում «լավագույն եռյակում»: Աճը կազմել է 6,8 տոկոս՝ կազմելով 71 միլիարդ դոլար:

Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի ծախսերն աճել են 4,5 տոկոսով եւ կազմել են 65 միլիարդ դոլար: Դրա շնորհիվ ՌԴ-ն հանգրվանել է չորրորդ հորիզոնականում եւ մեկամյա դադարից հետո վերադարձել «լավագույն հնգյակ»: Եզրափակում է հնգյակը Սաուդյան Արաբիան, որը, չնայած նախորդ տարվա ընթացքում Եմենում ռազմական գործողություններին եւ Իրանի հետ հարաբերություններում լարվածությանը, կտրուկ (16 տոկոսով) կրճատել է իր ռազմական ծախսերը՝ հասցնելով դրանք 62 միլիարդի:

Համաշխարհային ռազմական ծախսերն ընդհանուր առմամբ աճել են 3,6 տոկոսով՝ հասնելով 1 տրիլիոն 917 միլիարդ դոլարի: Ընդ որում, ծախսերի ավելի քան 80 տոկոսը՝ 1,5 տրրիլիոն դոլարը, բաժին է հասնում առաջին 15 երկրներին:

Նախորդ տարվա համեմատ տոկոսային ամենամեծ հարաբերական աճը գրանցած երկրների ցուցակում Հայաստանն այլեւս չկա. նախորդ տարի մենք եզրափակում էինք առաջին եռյակը, քանի որ 2017 թ. ծախսերի համեմատ ապահովել էինք 33 տոկոսանոց աճ: Այս տարի ամենամեծ աճը գրանցողների թվում են Բուլղարիան (127 տոկոսով՝ 2,1 միլիարդ), Ուգանդան, (52 տոկոսով՝ 646 միլիոն) Սլովակիան (48 տոկոսով՝ 1,86 միլիարդ) Սերբիան (43 տոկոսով՝ 1,1 միլիարդ):

Հայաստանն ընդգրկվել է այն 10 երկրների շարքում, որոնց ռազմական ծախսերը հավասար կամ գերազանցում են ՀՆԱ-ի 4 տոկոսը: Հայաստանի ռազմական ծախսերը կազմում են ՀՆԱ-ի 4,9 տոկոսը: Հատկանշական է, որ դիտարկված 149 երկրներից միայն տասի ծախսերն են գերազանցում ՀՆԱ-ի 4 տոկոսը, 13-ինը տատանվում է 3-3,9 տոկոսի սահմաններում, 24-ինը՝ 2.0-ից 2.9-ը, 65-ինը՝ 1.0-ից 1.9-ը, եւ միայն 34 երկրի ռազմական ծախսերը չեն գերազանցում ՀՆԱ-ի մեկ տոկոսը: Եւս երեք երկիր՝ Կոստա-Ռիկան, Իսլանդիան եւ Պանաման չունեն ռազմական ծախսեր:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հետ նույն շարքում ընգրկված երկրներին, ապա հարկ է նշել, որ դրանց մեծ մասը Մերձավոր Արեւելքից է: Մերձավոր Արեւելքի վերաբերյալ տվյալները հակասական են: Մի կողմից ՀՆԱ-ի նկատմամբ ռազմական ծախսերի ամենաբարձր տոկոսով 10 երկրներից 6-ը ներկայացնում են Մերձավոր Արեւելքը (Օման՝ ՀՆԱ-ի 8.8 տոկոս, Սաուդյան Արաբիա՝ 8 տոկոս, Քուվեյթ՝ 5.6 տոկոս, Իսրայել՝ 5.3 տոկոս, Հորդանան՝ 4.7 տոկոս, Լիբանան՝ 4,2 տոկոս): Մյուս կողմից Մերձավոր Արեւելքի ռազմական ծախսերն ընդհանուր առմամբ նվազել են 7,5 տոկոսով: Օրինաչափ է, թերեւս, որ Մերձավոր Արեւելքը շարունակում է մնալ մոլորակի ամենապայթյունավտանգ տարածաշրջանը: Նախ տասնյակում հանգրվանած մնացած 4 երկրները եւս շատ հեռու չեն Մերձավոր Արեւելքից. Ալժիր՝ 6 տոկոս, Հայաստան՝ 4,9 տոկոս, Ադրբեջան եւ Պակիստան՝ 4-ական տոկոս: Բացի այդ, Մերձավոր Արեւելքի 15 երկրներից 4-ի վերաբերյալ (Քաթար, Սիրիա, ԱՄԷ եւ Եմեն) SIPRI-ն տեղեկատվություն չի տրամադրում 2015 թ. ի վեր:

SIPRI-ի զեկույցում տեղ գտած տեղեկատվությունը վերցվում է բաց աղբյուրներից եւ պաշտոնական լրահոսից, ուստի իրական ծախսերը զգալիորեն գերազանցում են SIPRI-ի նշած 1,9 տրիլիոն դոլարը, սակայն անգամ այս պարագայում Երկրի յուրաքանչյուր բնակչին բաժին է հասնում սպառազինության վրա ծախսված 246 դոլար, ինչը, անգամ հաշվի առնելով մոլորակի բնակչության աճը, ավելի մեծ ցուցանիշ է, քան նախորդ տարի: Այլ կերպ ասած՝ մոլորակի ռազմական ծախսերն աճում են ավելի արագ, քան դրա բնակչությունը:

Տպել
2592 դիտում

Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ

Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ

Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց

Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է

Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է

Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ

Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ

Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը

Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է

Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան

Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց