Թուրքիայում կհեռացվեն իշխանություններին դուր չեկած հրապարակումները սոցցանցերում. սկանդալային օրենքն ընդունվել է

Թուրքիայի խորհրդարանն ընդունել է օրինագիծ, որով խիստ վերահսկողության տակ են առնվելու սոցիալական ցանցերը:

Euronews-ի փոխանցմամբ, փաստաթուղթը պահանջում է հայտնի արտասահմանյան ցանցերից՝ ինչպիսիք են Facebook-ն ու Twitter-ը, բացել Թուրքիայի տարածքում գրասենյակներ՝ պետական ծառայություններից բողոքներ ընդունելու համար: Թուրքիան որպես պարտադիր պայման է սահմանել, որ այդ գրասենյակների ղեկավարները լինեն ազգությամբ թուրքեր: Այդ գրասենյակները պատասխանատվություն են կրելու հակակառավարական հրապարակումների համար: Բացի այդ, Թուրքիայի տարածքում ստեղծվելու է սոցիալական ցանցերից օգտվողների անձնական տվյալների պահպանության համակարգ: Հակառակ դեպքում, սոցիալական ցանցերին սպառնում են հսկայական տուգանքներով, գովազդի արգելքներով եւ տարածման սահմանափակումներով՝ ընդուպ մինչեւ ամբողջական արգելափակում:

Այս նորամուծությունները խորհրդարանին է ներկայացրել Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի ղեկավարած Արդարություն եւ զարգացում կուսակցությունը: Օրինագծի կողմնակիցները բացատրում են նման պահանջների ներդրումը անհրաժեշտություն կիբերհանցագործությունների դեմ պայքարում եւ նշում, որ այդպիսով ցանկանում են պաշտպանել օգտատերերին բուլլինգից ու ֆեյքերից: Օրինագծին դեմ հանդես եկողները այն անվանում են իշխանության  եւս մեկ գործիք:

Այսպիսով, Թուրքիայի իշխանությունները հնարավորություն կունենան կառավարել սոցիալական ցանցերն այնպես, ինչպես կամենան: Այս օրենքը թույլ կտա պաշտոնատար անձանց պահանջել հեռացնել սոցիալական ցանցերի ցանկացած գրառում: Օրինագիծը խորհրդարանում ընդունվեց դրա արձակուրդի մեկնելուց ընդամենը 1 օր առաջ՝ վերջին աշխատանքային օրը: Սա նշանակում է, որ  իշխանությունների վերահսկողությունից դուրս մնացած միակ տիրույթը, որտեղ քաղաքացիները կարողանում էին մտքեր ու կարծիքներ փոխանակել, այսուհետ լինելու է պետության խիստ հսկողության տակ, ցանկացած ավելորդ խոսք կամ արտահայտություն կարող է հանգեցնել պատասխանատվության:

BBC-ի տեղեկացմամբ, oրինագիծը սահմանում է, որ սոցիալական ցանցերի հրապարակումները հեռացնելու մասին հարցումներին ընթացք եւ լուծում տալու համար ցանցի ադմինիստրացիան 48 ժամ կունենա: Եթե հարցումը մշակելուց հետո սոցցանցի պատասխանատուները գտնեն, որ հրապարակումը հեռացման ենթակա չէ, իսկ Թուրքիայի իշխանությունները գտնեն, որ հեռացման ենթակա է, սոցցանցը ղեկավարող ընկերությունը կարող է տուգանվել մինչեւ 4,4 միլիոն դոլարի չափով: Մի քանի անգամ կրկնվելու դեպքում կարող է սոցցանցի կիրառումը երկրի տարածքում առհասարակ կասեցվել:

Օրենքը վերաբերում է բոլոր սոցիալական ցանցերին, որոնցից օտվում է Թուրքիայի տարածքում ապրող առնվազն 1 միլիոն քաղաքացի: Միջինում, թուրքերը սոցցանցերում են անցկացնում օրական մոտ 3 ժամ: Ամենից շատ Թուրքիայում օգտվում են ինստագրամից (38 միլիոն մարդ), ֆեյսբուքից (37 միլիոն մարդ) եւ թվիթերից (11,8 միլիոն մարդ):

Այս օրինագիծն իշխանությունները փորձում էին խորհրդարան մտցնել դեռ ապրիլին՝ տնտեսական փոփոխությունների փաթեթի հետ միաժամանակ՝ կորոնավիրուսի ամենապիկ շրջանում, սակայն այդ ժամանակ այն հետ էր ուղարկվել: Այժմ խորհրդարանն օրինագիծն ընդունել է հապշտապ՝ նախքան երկամսյա արձակուրդ մեկնելը: Այս տարբերակը գրեթե նույնն է, ինչ ներկայացվել էր ապրիլին, բայց այժմ՝ որոշակի վերաձեւակերպումներով, որոնց թվում են սոցցանցերը կառավարող ընկերությունների նկատմամբ տուգանքների սահմանումն ու հրապարակման ամբողջական հեռացման պահանջը:

«Կարծիքի ազատ արտահայտման ասոցիացիա»-ի ղեկավար, փորձագետ Յաման Աքդենիզը թվիթերի իր էջում գրել է, որ այս օրինագծի նպատակն է ազատվել իշխանությունների անցյալն ու ներկան հիշեցնող մտքերից, նրանց՝ կոռուպցիայի մեջ թաթախված լինելու պնդումներից, տարատեսակ խախտումների մասին բարձրաձայնումներից:

Հատկանշական է, որ առանց այս օրենքի ներդրման էլ 2019 թվականի տարեվերջին Թուրքիան արգելափակել էր իր տարածքից ավելի քան 400 հազար կայքի հասանելիությունը:

Առհասարակ, վերջին տարիներին Թուրքիայի լրատվական մեդիայի մեծ մասն անցել է պետության վերահսկողությանը:  Օբյեկտիվ տեղեկատվություն ստանալու համար քաղաքացիները սկսել են որոնումները սոցիալական հարթակներում: Այս հանգամանքն այնքան էլ Էրդողանի սրտով չէր եւ հենց նրա նախաձեռնությամբ իշխող կուսակցությունը նման օրինագիծ էր ներկայացրել, թեպետ մինչ այդ էլ Էրդողանին կամ Թուրքիայի նախարարներին սոցիալական ցանցերում վիրավորելու համար բազմաթիվ քրեական գործեր կան հարուցված:

Հունիսի սկզբին  իշխող կուսակցության հետ հանդիպման տեսակոնֆերանսի ժամանակ Էրդողանը հայտարարել էր, որ իրենք դեմ են Youtube-ին, Twitter-ին ու Netflix-ին, ցանկանում են վերացնել այդ «կեղտը, որ տարածում է զրպարտություն ու ատելություն»:

Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը կարծում է, որ Թուրքիայի այս օրինագիծն ազատ խոսքը ճնշելու եւս մեկ փորձ է եւ ավելի է իջեցնելու ազատ խոսքի բնագավառում երկրի ունեցած առանց այն էլ ցածր վարկանիշը:

ՄԱԿ-ում մարդկանց իրավունքների հարցերով մշտական ներկայացուցիչ Լիզ Թրոսսելն էլ կարծիք է հայտնել, որ Թուրքիայի ընդունած օրենքը միտում ունի ճնշելու մարդկանց ազատ կամարտահայտման իրավունքը: Սա այն պայմաններում, երբ առանց այս օրենքի ընդունման էլ, այս տարվա մայիսի դրությամբ Թուրքիայում ավելի քան 500 մարդ է կալանավորվել՝ իշխանություններին ոչ հաճո մեկնաբանություններ թողնելու համար:

Տպել
2100 դիտում

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են