Երևան
26 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
26 °C
Ներկայումս համակարգչային խաղերը երեխաների վրա մեծ ազդեցություն ունեն: Դեռահասների մեծ մասը իրենց ազատ ժամանակը անցկացնում է համակարգչի առջև՝ չիմանալով, թե ինչպես են հայտնվում համացանցի թաքնված ծուղակներում: Այդ ծուղակներից են նաև մահաբեր խաղերը, որոնք դեռահասներին հետապնդում են սոցիալական ցանցերի միջոցով: Շատերի կարծիքով այդ խաղերն էլ հաճախ դեռահասների ինքնասպանության պատճառ են դառնում:
Մասնավորապես այս վարկածը առաջ քաշվեց մեկ ամիս առաջ տեղի ունեցած 15-ամյա տղայի ինքնասպանության դեպքից հետո: Տղայի մարմինը ոստիկանությունը գտել էր Երեւանում՝ Հրազդանի կիրճում: Ողբերգական լուրը կայծակնային արագությամբ տարածվեց սոցցանցերում և առաջ քաշեց կատարվածի պատճառների մի քանի վարկած, որոնցից գլխավորը դեռևս շարունակում է մնալ համակարգչային խաղերի ազդեցությունը («Синий кит», «Беги или умри» և այլն): Նման վարկած տղայի ինքնասպանության դեպքը քննելիս առաջադրել է նաև ՀՀ քննչական կոմիտեն: Այս մասին «Հայկական Ժամանակի» հարցմանը պատասխանելով՝ տեղեկացնում է ՀՀ քննչական կոմիտեի տարածքային և քննչական վարչությունների գործունեության վերահսկողության գլխավոր վարչության պետ Վիգեն Մեսրոպյանը:
Այդ վտանգավոր խաղերի մասին 2016թ.-ին սկսեց գրել ռուսական մամուլը՝ հայտնելով, որ մահաբեր խաղերի թիրախը երեխաներն ու դեռահասներն են: Ըստ Риа Новости-ի՝ դրանք տարածվում են հատկապես ռուսական «Վկոնտակտե» (Вконтакте) սոցիալական կայքի միջոցով: Խաղն օգտատերը հեշթեգի միջոցով է գտնում, գրելով բանալի բառերը՝ այնուհետև ստանում է հաղորդագրություն, որ արդեն խաղի մեջ է և խաղից դուրս գալու ելք չկա: Ամեն անգամ ժամը 04:20-ին երեխաներին տարբեր առաջադրանքներ են տալիս, նաեւ՝ ինքնավնասում պահանջող: Չկատարելու դեպքում մասնակիցը սպառնալիքներ է ստանում՝ օրինակ ծնողներին կամ այլ հարազատներին վնասելու մասին: Իսկ խաղը հանգուցալուծվում է ինքնասպանության առաջադրանքով:
Այս խաղերից մեկի հեղինակ 21-ամյա Ֆիլիպ Բուդեյկինը Ռուսաստանի Դաշնությունում ձերբակալվեց 2016 թվականի նոյեմբերին։ Նա մեղադրվեց 2016 թվականի ապրիլ-մայիս ամիսներին ВКонтакте-ով անչափահասների շրջանում ինքնասպանություն քարոզող քննարկումներ կազմակերպելու համար։ Խմբի մոտ 10 մասնակիցներ և ադմինիստրատորներ Բուդեյկինի դեմ ցուցմունք էին տվել։ Արդյունքում նա դատապարտվեց 3 տարի 6 ամիս ազատազրկման։
Ռուսաստանում այդ խաղերի պատճառով, ըստ տեղական լրատվամիջոցների, 2015թ.-ի նոյեմբերից 2016թ. ապրիլն ընկած ժամանակահատվածում 130 անչափահաս է ինքնասպան եղել: 2020 թվականին ինքնասպան է եղել 16 դեռահաս:
Թե Հայաստանում գրանցված ինքնասպանություններից ու ինքնասպանության փորձերից քանիսի՞ հիմքում են եղել նման խաղերը, Քննչական կոմիտեից փոխանցեցին, որ ինքնասպանության դեպքերի քննությամբ ձեռք չեն բերվել տվյալներ այն մասին, որ ինքնասպանության կամ ինքնասպանության փորձի դրդապատճառ է հանդիսացել համակարգչային խաղը: Անչափահասները հիմնականում ինքնասպան են լինում սոցիալական ծանր պայմանների, ծնողների դիտողության, ծնողի մահվան փաստի հետ չհամակերպվելու պատճառով, ծնողի ուշադրությունը գրավել ցանկանալու համար, ծնողների մշտական վեճերի պատճառով: Որոշ դեպքերում էլ Քննչական կոմիտեին չի հաջողվել պարզել անչափահասների ինքնասպանության դրդապատճառը:
«Հայկական Ժամանակի» հարցմանը ի պատասխան՝ ՀՀ ոստիկանության հասարակության հետ կապի և լրատվության վարչությունից հայտնում են՝ Հայաստանում 2015-ին գրանցվել է անչափահասների ինքնասպանության 10 դեպք, 2016-ին՝ 5, 2017-ին՝ 7, 2018-ին՝ 7, 2019-ին՝ 1, 2020-ին՝ 5: Ընդհանուր առմամբ՝ 35 դեպք հինգ տարում: Ինչ վերաբերում է անչափահասների ինքնասպանության փորձերին, 2015-ին գրանցվել է 23 դեպք, 2016-ին՝ 5, 2017-ին՝ 21, 2018-ին՝ 12, 2019-ին՝ 16, 2020-ին՝ 12: Ընդհանուր՝ 89 դեպք:
Քննչական կոմիտեից էլ հավելում են, որ անչափահասի ինքնասպանության կամ ինքնասպանության փորձի հասցնելու դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործերի վիճակագրությունը այսպիսին է՝ 2016թ.-ին՝ 6, 2017թ.-ին՝ 6, 2018թ.-ին՝ 3, 2019թ.-ին՝ 5, իսկ 2020թ.-ին՝ 3 քրեական գործ (երեխաների նկատմամբ կատարված հանցագործություններով վիճակագրություն կոմիտեն վարում է 2016-ից):
Վտանգավոր համարվող համակարգչային խաղերի մասին վերջին շրջանում կրկին սկսեցին խոսել հայաստանյան մեդիափորձագետները, հոգեբանները: Մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի համոզմամբ՝ երեխային ընդամենը պետք է հասկացնել, որ իրականում ռեալ վտանգ այդ խաղերի հետևում չկա, և դա այնքանով կարող է վտանգավոր լինել, որքանով վախենա երեխան: Հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Մարիա Թեւոսյանի դիտարկմամբ էլ՝ բոլոր տեսակի խնդիրներից խուսափել հնարավոր է ծնողական վերահսկողության միջոցով։ Մասնագետները ծնողներին խորհուրդ են տալիս ուշադիր լինել երեխայի հաջողություններին, անհաջողություններին, երեխայի հետ այնպիսի հարաբերություններ ստեղծել, որ նա չվախենա իր խնդիրները պատմել ծնողներին։
Հավելենք, որ «Синий кит» («Կապույտ կետը») խաղը, որի հետ կապում են անչափահասի ինքնասպանության վերջին դեպքը, համակարգչային խաղերի ցանկում չկա, միջազգային որևէ ընկերության կողմից «սերտիֆիկատ» չունի, հնարավոր չէ գտնել որոնողական համակարգում, այդուհանդերձ, երեխաներն իմանում են դրանք հայտնաբերելու գաղտնիքները:
Մերի Խաչատրյան
Բագրատ սրբազանն օգտագործում է նույն խոսույթը, ինչ ՀԱՊԿ-ը, որն իրականում աղետ է Հայաստանի համար. Տարոն Չախոյան
ՀՀ-ն իր էներգառեսուրսը պետք է գնի այնտեղից, որտեղ ամենաէժանն է ու շահավետը. Թունյանը՝ Ադրբեջանից գազ գնելու մասին
Մի քանի օրից կարճատև տեղումները կվերադառնան Երևանում ու մարզերում
ՀՀ ֆինանսների նախարարն ու ԵՄ դեսպան Մարագոսը քննարկել են բռնի տեղահանված անձանց խնդիրները
Երևան-Էջմիածին ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է. ՆԳՆ-ն հայտնել է՝ ինչ վիճակ է մայրաքաղաքի փողոցներում
Մեծ Բրիտանիայի քրիստոնյա առաջնորդները կառավարությանը կոչ են արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը
ԼՂ-ի հայկական ներկայության բոլոր հետքերը ջնջելն Ալիևի վարչակարգի նախագիծն է․ Պետել
Մարմնամարզության երիտասարդների ԵԱ. Համլետ Մանուկյանն ու Մամիկոն Խաչատրյանը եզրափակչում են
Հաստատվել է ՄԻԵԴ-ի դատավորի պաշտոնում Հայաստանի թեկնածուների ցանկը
Ալիևը Գերմանիայում է. ինչ են քննարկելու Ադրբեջանի նախագահն ու Գերմանիայի կանցլերը
Եղբայրները հարվածել են Կառավարության դռանը, ջարդելով, գույքը վնասելով՝ ներխուժել շենք. նախաքննությունն ավարտվել է
Օտարերկրացի երիտասարդի մոտ թմրամիջոց է հայտնաբերվել. վերջինս ձերբակալվել է (տեսանյութ)
Բելառուսը հրապարակել է ռազմական դոկտրին, համաձայն որի՝ ագրեսիայի դեպքում օգնություն կցուցաբերի ՀԱՊԿ անդամներին
Բռնցքամարտի Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանը եզրափակչի 2 մասնակից կունենա
Երևանում ապամոնտաժվել է շուրջ 10.500 ինքնակամ գովազդ (տեսանյութ)
ԼՂ-ում տեղակայված թուրք-ռուսական համատեղ մշտադիտարկման կենտրոնը դադարեցրել է իր գործունեությունը
Երևանում փակ փողոցներ չկան․ ՆԳՆ ոստիկանություն
Ծեծկռտուք Երևանի դպրոցներից մեկում․ 14-ամյա տղաները ծեծել են համադասարանցուն, վերջինս տեղափոխվել է հիվանդանոց
Ինչպես օտարերկրյա քաղաքացիները պետք է մուտք գործեն «Ֆիզիկական անձանց էլեկտրոնային ծառայությունների միասնական համակարգ»
Նավուրի ճանապարհին իրականացվելու են հորատապայթեցման աշխատանքներ
Հայաստանում նոր ԱԷԿ-ի կառուցման հետազոտություններին ներգրավված են նաև ամերիկյան կազմակերպություններ. ՏԿԵ փոխնախարար
Երևանը դիտարկում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպում կազմակերպելու Ղազախստանի առաջարկը. ԱԳՆ
Ոստիկանություն դիմած ռուս կանայք հայտնել են, թե «Հաղթանակ» զբոսայգու սեփականատերը հարվածել է իրենցից մեկին, թքել դեմքին
Վանաձորի նախկին քաղաքապետը կշարունակի մնալ կալանքի տակ
Պուտինը վերընտրվելուց հետո առաջին պաշտոնական այցը կկատարի. նա նշել է՝ որ երկիր է մեկնելու
Կոնվերս Բանկը միացել է Career City Fest-ին
Արաբական երկրները մերժել են Գազայի հարցով Թուրքիայի առաջարկը
Բարեկարգվել է Երևանի այգիներից ևս մեկը (տեսանյութ)
Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի ու 7 մարզի բազմաթիվ հասցեներ
Հացատանը բռնկված հրդեհի հետևանքով մասամբ այրվել են ավտոտնակն ու անասնագոմը
Նարեկ Մանասյանը հաղթել է Ադրբեջանը ներկայացնող բռնցքամարտիկին
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել զեկույցով
Հրդեհ է բռնկվել ռեստորաններից մեկի ծխատարում
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի գործողության ժամկետը երկարաձգվել է
ԱԳՆ-ում քննարկվել են Բրյուսելի եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին վերաբերող հարցերը
«Ակադեմիական քաղաք» ծրագիրը քննարկվել է մարզերում գործող ՀՀ պետական բուհերի ռեկտորների հետ
Բռնցքամարտի ԵԱ․ Բարեղամ Հարությունյանը եզրափակչում է
Կստեղծվի և կներդրվի թանգարանների Էլեկտրոնային տոմսերի միասնական ավտոմատացված համակարգ
Այն ինչ տեղի ունեցավ 1915-ին, չկանխվեց և պատճառ դարձավ նմանատիպ իրադարձությունների կրկնությանը շատ երկրներում․ նախագահ
Մենք «ՈՒԱԶ»-ով չենք մտել ժողովրդի մեջ, չորս տարեկան թևը կոտրած երեխա էր սպասում. հարցազրույց Տավուշի ԵԿՄ նախագահի հետ
