Երևան
14 °C
«Ֆիթչ» միջազգային վարկանշային կազմակերպությունը օրեր առաջ վերահաստատել է Հայաստանի՝ արտարժույթով եւ ազգային արժույթով թողարկողի դեֆոլտի երկարաժամկետ վարկանիշը՝ «B+»՝ կայուն կանխատեսմամբ:
Սա նշանակում է, որ, միջազգային անկախ փորձագիտական վարկանշային կառույցի կարծիքով, Հայաստանի տնտեսական վիճակը կայուն է, եւ բացասական տենդենցներ չկան: Դա որոշակի ազդակ է ներդրողների համար Հայաստանի ներկայիս վիճակի մասին:
Վարկանիշի վերահաստատումը գործակալությունը պայմանավորել է պետական ու արտաքին պարտքի բավական բարձր մակարդակով, հարաբերականորեն թույլ արտաքին ֆինանսավորմամբ, աշխարհաքաղաքական լարումներով, որոնք ռազմական հակամարտության վերաճելու ներուժ ունեն: Սրան հավասարակշռում են մեկ շնչի հաշվով բարձր եկամուտը, կառավարման, զարգացման եւ բիզնես վարելու դյուրացման ցուցանիշները, ինստիտուտները, որոնք նպաստել են կանոնավոր քաղաքական անցումներին, կարողացել են դիմանալ 2020թ. համավարակի ցնցումներին եւ Ադրբեջանի հետ պատերազմին:
Գործակալությունն ակնկալում է, որ վարչապետ Փաշինյանի ղեկավարած «Իմ քայլը» դաշինքը կկարողանա պահպանել մեծամասնություն հունիսի 20-ի արտահերթ ընտրություններից հետո: «Ֆիթչ»-ը նաեւ դրական է գնահատել հայաստանյան բանկերի գործունեությունը, որոնք կարողացան դիմանալ 2020 թվականի ցնցումներին:
Վերջին անգամ կառույցը գնահատական էր տվել պատերազմի ժամանակ՝ հոկտեմբերի 5-ին: Նշենք, որ միջազգային վարկանշային 3 խոշոր կազմակերպություններից Հայաստանին վարկանիշ են տալիս 2-ը՝ «Ֆիթչ»-ը եւ «Մուդիս»-ը: Միայն «Standard & Poor՚s»-ը վարկանիշ չի տալիս մեր երկրին, սակայն Կառավարությունը այս հարցով որոշակի քայլեր է ձեռնարկում:
Թեմայի վերաբերյալ զրուցել ենք «ՖԻՆԱՐՄ» Ֆինանսական շուկայի մասնակիցների ասոցիացիայի գործադիր տնօրեն, ֆինանսիստ Կարեն Զաքարյանի հետ:
- Պարոն Զաքարյան, «Ֆիթչ»-ի՝ ՀՀ-ի վերաբերյալ վերջին կանխատեսումն ինչպե՞ս եք գնահատում:
- «Ֆիթչ»-ն այնպիսի գնահատական է տվել, ինչպես ակնկալվում էր: Մեր երկրում հոկտեմբերից հետո ավելի բացասական փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել, իսկ դրական շարժերն էլ դեռեւս չեն հասցրել իրենց արձագանքը գտնել տնտեսական ցուցանիշներում:
- «Ֆիթչ»-ը 2021թ. Հայաստանում կանխատեսում է 3.2 տոկոս տնտեսական աճ, իսկ, օրինակ, ՀՀ ԿԲ-ն՝ 1.4 տոկոս: Ինչո՞վ է պայմանավորված այս տարբերությունը:
- Երբ ուսումնասիրում ենք տարբեր կառույցների գնահատականները, շատ կարեւոր է հասկանալ, թե այդ ընկերություններն ինչն են ռիսկի տակ դնում, երբ իրենց կանխատեսումը չի իրականանում: «Ֆիթչ»-ի դեպքում դա ընդամենը վերլուծություն է, եւ եթե հանկարծ դա չիրականանա, իրենք, բացի վարկանիշի հարցերից, այլ ռիսկեր չունեն: Իսկ Կենտրոնական բանկն իր ամբողջ քաղաքականությունը կառուցում է դրա վրա: Եթե ԿԲ-ն բարձր աճ կանխատեսի, եւ իրականում այն տեղի չունենա, հետեւանքներն ավելի ծանր կլինեն: Հետեւաբար ամեն ինչը հասկանալով՝ ԿԲ-ն ավելի իրատեսական է նայում այդ կանխատեսումներին, որովհետեւ դրանից ելնելով՝ ինքը պետք է գործողություններ իրականացնի:
- «Ֆիթչ»-ի վերանայումը ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ:
- «Ֆիթչ»-ի գնահատականն այն է, որ Հայաստանում իրավիճակը կայուն է, եւ այն ազդակները, թե հնարավոր է Հայաստանից գնան՝ կախված քաղաքական կամ տնտեսական իրավիճակից, նրանց գնահատմամբ՝ մեծ բացասական ազդեցություն չունի: «Ֆիթչ»-ը նաեւ դրական է գնահատում մեր բանկերի պատրաստվածությունը, եւ այդ առումով գնահատականները բավականին անաչառ են: Սա եւս մեկ անգամ ցույց է տալիս, որ ֆինանսական համակարգը եւ Կենտրոնական բանկը կարողացել են պատվով դուրս գալ այս ճգնաժամից:
- Ի՞նչ պետք է անել՝ ՀՀ վարկանիշը ավելի լավը դարձնելու համար:
- Մեզ վարկանիշ են տալիս 2 ընկերություն, հուսով եմ, որ շուտով նաեւ 3-րդը կլինի՝ «Standard & Poor՚s»-ը: Այստեղ շատ կարեւոր է, որ տարբեր վարկանշային ընկերություններ ոչ միայն ասում են, թե քեզ մոտ ինչպիսին է վիճակը եւ ինչն է վատ, այլ նաեւ ուսումնասիրում են, թե ինչ հնարավորություններ կան: Հուսով եմ, որ մոտ ապագայում, երբ Հայաստանը «Standard & Poor՚s»-ի սուվերեն վարկանիշ կվերցնի, մենք նրանց որակյալ վերլուծությունը եւս կունենանք, ու այստեղ նաեւ հնարավոր է, որ ուղիներ նախանշված լինեն, թե որ ուղղություններով է հնարավոր տնտեսության դրական աճ ակնկալել:
- Տեղեկություն ունե՞ք, թե Հայաստանը կոնկրետ ինչ քայլեր է ձեռնարկում՝ «Standard & Poor՚s»-ից եւս վարկանիշ ստանալու համար:
- Կառավարությունը նախորդ տարի հաստատել է կապիտալի շուկայի զարգացման ծրագիրը, որի միջոցառումներից մեկն այն է, որ պետք է Հայաստանը այդ ընկերության սուվերեն վարկանիշ ձեռք բերի: Այդ գործընթացները դանդաղ էին առաջ գնում, բայց վերջին շրջանում որոշ գործողություններ ակտիվացել են, եւ ազդակներ կան, որ մոտ ապագայում Հայաստանն այդ վարկանիշը եւս կստանա: Սա նաեւ դուռ կբացի մեր բիզնեսների համար, որոնք դիտարկում են միջազգային շուկա դուրս գալու հարցը:
- Պարոն Զաքարյան, ո՞րն է այս ընկերությունների տարբերությունը, եւ վերջնարդյունքում սա ի՞նչ կտա Հայաստանին:
- Այս ընկերությունների տված արդյունքը շատ նման է աուդիտին: Ի տարբերություն աուդիտի՝ այս ընկերությունները շատ ավելի լայն են նայում՝ ոչ միայն ֆինանսական վիճակին, այլեւ համընդհանուր բիզնեսի վիճակին: Ընդ որում, ընկերությունները ոչ միայն պետությանն են վարկանիշ տալիս, այլ նաեւ մասնավոր ընկերություններին: Հիմա, եթե, օրինակ, մասնավոր ընկերություններից մեկը ցանկանա «Standard & Poor՚s»-ից վարկանիշ վերցնել, իսկ պետությունը այնտեղից վերցրած չլինի, այդ վարկանիշ վերցնելը մասնավորի համար թանկ կարժենա, եւ հետո այդ վարկանիշն օգտագործելը շատ դժվար կլինի: Եթե դու ունես «իքս» վարկանիշ, ոչ ոք չգիտի՝ դա լավ է, թե վատ, որովհետեւ համեմատելու բան չկա, պետությունը այդ վարկանիշը չունի: Իսկ եթե ունենում ես պետությանը հավասար վարկանիշ, նշանակում է՝ քո երկրի լավագույն ընկերություններից ես:
- Այս վարկանշավորման օգուտը պետությունն ու բիզնե՞սն են ստանում, թե՞ ընդհանուր առմամբ տեղեկատվական բնույթ է կրում ներդրողների համար:
- Դա բոլորին է օգուտ տալիս: Մի բան է, երբ պետությունը միջգերատեսչությունների պատրաստված հաշվետվություններից է տեղեկանում, թե ինչ իրավիճակ է, այլ բան է, երբ կա կողքից անաչառ գնահատող: Այդ ընկերությունները բոլոր պետություններին են վարկանշավորում, եւ մենք ունենում ենք բոլոր պետությունների համեմատական սանդղակ: Դու կարողանում ես քո քայլերի գնահատականը հասկանալ: Ընդ որում, ոչ միայն վարկանիշն է կարեւոր, այլեւ՝ դրա հեռանկարը բացասական է, կայուն է, թե դրական, այդ թվում՝ նաեւ քո մրցակից երկրների առումով ես տեղեկանում:
Սա նաեւ բիզնեսին հնարավորություն է տալիս. ենթադրենք ինչ-որ բիզնես ունեք, եւ վարկանշավորող ընկերությունը այդ բիզնեսի մասին ուսումնասիրություն է իրականացնում եւ վարկանիշ է տալիս, այդ ընկերությունը պարտադիր նաեւ ուսումնասիրում է այդ ոլորտը: Ու քանի որ նրանց մոտ հսկայական ինֆորմացիա կա, դրա արդյունքում ստացած վերլուծությունը շատ օգտակար է լինում բիզնեսին եւ ներդրողներին:
Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների ֆուտբոլիստները դուրս են եկել նախավարժանքի (լուսանկարներ)
Հայտնի են Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլային հանդիպման մեկնարկային կազմերը
Թուրքիայի սպորտի նախարարը ժամանեց Հայաստան (լուսանկար)
Շառլ Միշելը հեռախոսազրույց է ունեցել Ադրբեջանի նախագահի հետ
Ովքեր են Հայաստանի ազգային հավաքականի «վտանգավոր» խաղացողները. թուրքական մամուլի անդրադարձը
Թուրքիայի սպորտի նախարարը ժամանում է Հայաստան. նա ճանապարհին է
Կյանքից հեռացել է Նարինե Հովհաննիսյանը
Ազգային ժողովը մեկ ժամով կանջատի էլեկտրականությունն ու արտաքին լուսավորությունը
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն Շուշի-Լիսագոր հատվածում խախտել է շփման գիծը և դիրքային առաջխաղացում ապահովել
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմի վտանգը իրական է. ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար
Մոսկովյանից մինչև Տերյան «մեծ սաղարթով» ծառերը ըստ հերթականության. Բեգոյանը լուսանկարներ է հրապարակել
Սուրեն Պապիկյանն այցելել է կանանց գնդի և ժամկետային ծառայող կանանց համար կառուցվող ուսումնական կենտրոն
Պաշտոնից ազատվել է «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրենը
Երևանի կենդանաբանական այգու տնօրենն ազատվել է աշխատանքից
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է գրանցվել
Նիկոլ Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Շառլ Միշելի հետ
Ստեփանակերտի 2 բնակիչ Ադրբեջանին են փոխանցել գաղտնի և հույժ գաղտնի տեղեկություններ. նրանք կալանավորված են
Իրանի հյուսիս-արևմուտքում գրանցված երկրաշարժի հետևանքով 165 մարդ է տուժել
Դիլիջանում տուն է փլուզվել (լուսանկարներ)
Երևանում հայտնաբերվել է հետախուզվող 30-ամյա կինը
Կալանավորվել է առանձնապես խոշոր չափերով թմրամիջոցների իրացմամբ, վաճառքով զբաղվող հանցավոր խմբի 8 անդամ
Ծնվել է Մարկ Ցուկերբերգի երրորդ դուստրը
«Վստրեչի» կամուրջը վերանորոգվում է. ի հայտ են եկել չնախատեսված խնդիրներ (տեսանյութ)
Տոկիոյի հրաշքը՝ Երևանում. մանրամասներ երկրագնդի ամենագեղեցիկ ծառի մասին
Նոր հրաժարականի դիմում. Հրաչյա Սարգսյանի կադրերը հեռանում են քաղաքապետարանից
Դանակահարել են երևանյան ռեստորաններից մեկի անվտանգության աշխատակցին
Տավուշի մարզպետը ՌԴ դեսպանի հետ միջտարածաշրջանային երկկողմ համագործակցության հարցեր է քննարկել
«Տելեգրամ»-ով մեթադոն ձեռք բերած տղամարդը ձերբակալվել է
Գերեզմանների վրա միայն թվեր են գրված, միլիոնավոր մարդկանց ինքնությունն անհայտ է. Էրդողանը կօգտվի դրանից. թուրքագետ
Խնածախ-Ստեփանակերտ ճանապարհին մեքենան ձորն է գլորվել. 35-ամյա տուժածի վիճակը ծանր է
Նիկոլ Փաշինյանը ցույց է տվել տարածքը, որտեղ կառուցվելու է Ակադեմիական քաղաքը (տեսանյութ)
Հրապարակվել է Հայաստանի ազգային հավաքականի վերջնական հայտացուցակը
Համաշխարհային բանկը Հայաստանին 100 միլիոն դոլարի վարկ կտրամադրի
Մեր քաղաքացիները ևս պահանջում են օր առաջ բացել Բարսեղ Թումանյանի՝ օպերա տանող ճանապարհը
24-ամյա կինը ամենօրյա ռեժիմով ենթարկվել է սեռական շահագործման. կա կալանավորված
«Հանուն քեզ». Էրիկ Կարապետյանը 5 նոր տեսահոլովակ է ներկայացրել (տեսանյութ)
Շրջանների զգալի մասում անձրև և ամպրոպ կլինի
Մենք պետք է ձգտենք տարածաշրջանային հավասարակշռության և խաղաղության, ոչ թե պատերազմի. ՀՀ նախագահ
Ադրբեջանը պետք է դադարեցնի իր դատապարտելի արարքների մեջ ՀՀ-ին մեղադրելու ապարդյուն փորձերը. Մհեր Մարգարյան
Վերահաստատում եմ հայ-հունական համագործակցությունը զարգացնելու մեր պատրաստականությունը. ՀՀ վարչապետի ուղերձը
© 2023 Հայկական ժամանակ