«Եթե կարծում են՝ այդ նույն ահաբեկիչներն իրենց դուռը չեն ծեծելու, սխալվում են». դեսպանների այցը Շուշի խնդրահարույց է

ԱՄՆ, Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի դեսպանները հրաժարվել են Շուշի այցելելու պաշտոնական Բաքվի հրավերից: Ինչպես հայտնում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները, նախօրեին ադրբեջանական կառավարությունը 46 երկրի դեսպանների հրավիրել էր այցելել Ֆիզուլի (Վարանդա) և Շուշի: Սակայն ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահ երկրների դեսպանները բացակայել են: Շուշիում այցին մասնակցած դեսպաններին ուղեկցել է Ալիևի արտաքին քաղաքականության հարցով օգնական Հիքմեթ Հաջիևը: Նա հայտնել է, որ հրավերն ու այցելությունը կազմակերպվել է նախագահ Իլհամ Ալիևի հրահանգով:

Ադրբեջանական մամուլի հրապարակումներից պարզ է դառնում, որ դեսպանների մերժումը մեծ աղմուկ ու իրարանցում է առաջացրել Բաքվում. այնտեղ Ռուսաստանին, ԱՄՆ-ին և Ֆրանսիային՝ Մինսկի խմբի համանախագահող պետություններին, մեղադրում են «հայամետ» քաղաքականության համար:

Հիքմեթ Հաջիևն այս կապացությամբ տարածել է հայտարարություն, որտեղ այցին չմասնակցած դեսպանների քայլը որակել է որպես դեմարշ: «Այս քայլը կազդի այդ պետությունների հետ Ադրբեջանի հետագա հարաբերությունների վրա: Ամեն դեպքում, բացառությամբ Ֆրանսիայի, Ադրբեջանը ռազմավարական գործընկերություն է կառուցել ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հետ: Եվ նման դիրքորոշումը հասարակության աչքում լուրջ վնաս կհասցնի այդ պետությունների հետ հարաբերությունների հետագա զարգացմանը»,- ասված է հայտարարության մեջ:

Շուշի այցելությանը մասնակցել են հետևյալ երկրների դեսպանները՝ Ավստրիա, Բելառուս,  Բուլղարիա, Բրազիլիա, Չինաստան, Աֆղանստան,  Ալժիր, Պաղեստին, Վրաստան, Խորվաթիա, Հորդանան, Իսրայել, Շվեդիա, Շվեյցարիա, Իտալիա,Կոլումբիա, Կորեա, Կատար, Լատվիա, Հունգարիա, Մալազիա, Մեքսիկա, Մարոկկո, Նիդերլանդներ, Պակիստան, Լեհաստան, Սերբիա, Սաուդյան Արաբիա,  Տաջիկստան, Թուրքիա, Ուկրաինա,Ճապոնիա, Հունաստան, Բելգիա, ԱՄԷ, Չիլի, Էստոնիա, Իրաք,  Իրան, Ղազախստան, Լիտվա, Լիբիա, Ռումինիա, Սլովակիա, Սուդան, Վենեսուելա: Շուշի են այցելել նաեւ ՄԱԿ-ի  Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի ներկայացուցիչը:

ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամ Տաթևիկ Հայրապետյանը մեր զրույցում շուրջ չորս տասնյակ դեսպանների այցը Շուշի  խնդրահարույց որակեց. «Պարզ հարց՝ նրանք արդարացնո՞ւմ են հանցագործությունը և մարդու իրավունքների խախտումները, շատ լավ հասկանալով Շուշիի սիմվոլիկան»:

Անդրադառնալով ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահ երկրների դեսպանների՝ Շուշի չայցելելուն, Հայրապետյանը նկատեց՝ երկրներն այս քայլով ևս մեկ անգամ հաստատում են իրենց դիրքորոշումն առ այն, որ հակամարտությունը շարունակում է մնալ չլուծված և լուծումը կարող է լինել միայն խաղաղ բանակցության պայմաններում: «Ես նկատեցի,  որ Շուշի այցելած երկրների շարքում են ԵՄ երկրների ներկայացուցիչներ նույնպես, որոնք այդ քայլով հակասում են ԵՄ որդեգրած քաղաքականությանը: Այդ երկները պետք է ցուցաբերեն համապատասխան սկզբունքայնություն՝ իրենց ստանձնած դիրքորոշումը չխախտելու ուղղությամբ»:

Պատգամավորի խոսքով՝ դիվանագիտական հարաբերություններում առկա են խնդիրներ՝ որոնք պայմանավորված են ԱԳՆ-ի շուրջ ստեղծված իրավիճակով. «ԱԳՆ-ի նախարարի և փոխնախարարների հրաժարականներից հետո, այո, մենք ունենք խնդիրներ: Սակայն Մինսկի համանախագների այս դիրքորոշումը Հայաստանի համառ ու բարդ աշխատանքի արդյունքն է նաև, հսկայական աշխատանք է այս ուղղությամբ տարվում, և ես ցավում եմ, որ այսպիսի իրավիճակ է ստեղծվել»,-նկատեց Հայրապետյանը:

Դիտարկմանը, որ այցին ներկա է եղել նաև ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի ներկայացուցիչը, հարցին՝ ՀՀ-ն ի՞նչ կարող է սպասել ՄԱԿ-ի այս քայլից, Տաթևիկ Հայրապետյանը նշեց. «Դժվարանում եմ այս հարցով որևէ բան ասել: ՄԱԿ-ը շահագրգռված է Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված իրավիճակում հումանիտար օգնության ցուցաբերման հարցում: Այս այցը ակնհայտ քաղաքական ուղերձներ է իր մեջ պարունակում, խնդրահարույց եմ համարում Շուշի գնալը»:

ԱԺ պատգամավորը հիշեցրեց՝ Ադրբեջանի ԱԺ-ի ամփոփիչ նիստը, որում անդրադարձել է եղել Զանգեզուրին. «ԱԺ փոխխոսնակը բաց տեքստով ասել էր՝ որքան Ղարաբաղի հարցն էր կարևոր և այն լուծվեց, այդպես էլ պետք է լուծել Զանգեզուրի խնդիրը, որը իրենք դիտարկում են որպես «ադրբեջանական հող»: Այսինքն՝ այդ այցին մասնակցություն ունենալը և ագրեսիան արդարացնելը հրահրում է նոր ծավալապաշտական նկրտումներ: Եվ Շուշի այցելած երկրների ներկայացուցիչները ակամայից այս ամենի մի մասն են դառնում»,-ընդգծեց պատգամավորը:

Արցախի արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանն էլ մեր զրույցում շեշտեց՝ այն երկրները որոնք գնացել են Շուշի, լեգիտիմացրել են պատերազմը:

«Սա շատ տհաճ երևույթ է, միջազգային իրավունքի և ընդանրապես բարոյական նորմերի կոպիտ խախտում: Ի՞նչ է ստացվում՝ դեսպաններն այլևս այլ բան չունեն անելու, գնում են ու լեգիտիմացնում են Ադրբեջենի, Թուրքիայի և միջազգային ահաբեկիչների հանցավոր քաղաքականությունը: Ինչպես կարող են երկրները, որոնք մարդու իրավուքների և ժողովրդավարության ջատագովն են համարվում, այդպիսի քայլի գնան: Եթե իրենք կարծում են, որ վաղը այդ նույն ահաբեկիչներն իրենց դուռը չեն ծեծելու, չարաչար սխալվում են:  Շատ ուրախ եմ, որ ԵԱՀԿ Միսնկի համանախագահ երկրներից որևէ մեկի դեսպանը ներկա չէր այդ հանդիպմանը, դա մեզ համար շատ կարևոր է»:

Խոսելով՝ ՀՀ-ի ու Արցախի կատարած դիվանագիտական աշխատանքի և դրա արդյունքների մասին, Բաբայանը շեշտեց՝ մենք այլևս չպետք է հլու հնազանդ հետևենք այս ամենին.«Սա ևս մեկ անգամ մեր աչքերը բացում է և մենք տեսնում ենք իրականությունը: Այլևս ոչինչ  չպետք է մոռացության մատնենք: Մեր քայլերի համար այլևս չպետք է պատասխան տանք որևէ մեկին, պետք է գործենք հանուն մեր ազգային շահի՝ առանց նայելու որևէ մեկի թույլտվությանը ու կարծիքին»,-եզրափակեց պաշտոնյան:

Դիվանագիտական կորպուսի ղեկավարների Շուշի այցի մասին զրուցել ենք նաև քաղաքագետ Ստյոպա Սաֆարյանի հետ:

- Պարոն Սաֆարյան, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների՝ Շուշի այցից հրաժարվելը:

- Սա շատ զգայուն խնդիր է: Հարցը միայն մեծաթիվ զոհերը չեն, մասնակցելու դեպքում՝ իրենք հաստատելու էին այն տեսակետը, որ հարցերի լուծումը պատերազմն է: Իսկ Մինսկի խումբը նախկինում հայտարարել է արդեն, որ խնդրի լուծումը պետք է լինի բանակցային եղանակով: Դրանից հետո պետք է գնային մի տարածք որտեղ վերջերս արյունալի պատերազմ է եղե՞լ, ինչպես նաև հիշենք Շուշիի անկումը, որը տարօրինակ պայմաններում տեղի ունեցավ, ինչը ռուս-թուրքական, ադրբեջանական համաձայնության արդյունք էր, գնան այնտեղ ի՞նչ անեն:

- Մոտ 4 տասնյակ երկներ են այցելել Շուշի: Կարո՞ղ ենք սա համարել ՀՀ կառավարության և ԱԳՆ-ի բացթողումը, դիվանագիտական թերի աշխատանք: Ո՞րը պետք է լիներ ՀՀ-ի անելիքը:

Այո, իհարկե, թերացում է սա: Մենք պետք է այնպես աշխատեինք, որ Շուշիի այցելած երկների ցանկը մեծ չլիներ: Պետք էր աշխատել, հասկացել երկրներին, որ այս թեման «դժվար է մարսվում»: Ես կարծում եմ, դժվար չէր լինելու բացատրել օրինակ՝ Հունաստանին, Բուլղարիային կամ Լատվիային: Այդ երկրներին շատ բան պետք չէր բացատրել, ընդամենը պետք էր ասել այն, որ դա Ալիևի կողմից պատերազմը լեգտիտիմացնելու ու արդարացնելու քայլ է, ինչը վտանգավոր հետևանքներ է ունենալու: ՀՀ-ի անելիքը բացատարական աշխատանքներ կատարելն էր: ...Այո, Արտաքին գործերի նախարարի բացակայությունը թուլացնում է մեզ: Ստորին օղակի բացակայությունը խնդիրներ է ստեղծում մեր երկրի համար: Նոր կառավարություն ձևավորելիս պետք է շատ մեծ ուշադրություն դարձնել երկու կետի՝ սահման և դիվանագիտական հարաբերություններ: Ի վերջո հաջորդը այսպես կոչված «Զագեզուրի միջանցքի» հարցն է դրված: Մենք չպետք է թույլ տանք, որպեսզի օրինականացվի Արցախի հետ կատարվածը: Եթե մենք դա թույլ տանք, կնշանակի՝ ճանապարհ բացել մյուս ալիքի համար:

-Այսինքն՝ կարո՞ղ ենք համարել, որ այն երկրների դեսպանները, որոնք մասնակցել են այս այցին, լեգիտիմացնո՞ւմ են պատերազմը:

Այո, կարող ենք: Այնտեղ  գովերգում են հաղթանակը, պատերազմն են փառաբանում: Սա եղել է պատերազմը օրինակացնելու ակցիա, իսկ երկների ներկայացուցիչները, իրենց կամքից անկախ, դարձել են դրան մասնակից:

- Պարոն Սաֆարյան, Շուշի այցելել է նաև ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի ներկայացուցիչը: Սա ի՞նչ կարող է նշանակել: ՀՀ-ն այս այցից ի՞նչ եզրահանգման պետք է գա:

- Այս հարցով մենք մեր դժգոհությունը պետք է արտահայտենք, որովհետև պատերազմի ընթացքում այս նույն գործակալությունը հրաժարվեց մուտք գործել այդ տարածք, պատճառաբանելով, թե Ադրբեջանը չի թողնում հումանիտար օգնություն ցուցաբերել: Ես հիշում եմ, որ Բաքվում ՄԱԿ-ի գրասենյակի ղեկավարը անթույլատրելի, անհավասար հայտարարություն արեց՝ Գանձակի օդանավակայնի պայթյունի հետևանքով եղած զոհերի կապացությամբ, սակայն նույնպիսի մտահոգություն չհայտնեց Ստեփանակերտի կամ Շուշիի քաղաքացիական օբյեկտների վրա կրակելու և զոհերի վերաբերյալ: ՄԱԿ-ն իրավունք չուներ մասնակից լինելու այս ամենին: Պետք է նրանց բացատրել, թե ինչի մեջ են ներքաշվել: Այցի նպատակը եղել է հայկական տարածքների բռնի ազատագրման հերոսացումը՝ որը եղել է արյունալի ճանապարհով:

Նշենք, որ թեմայի վերաբերյալ գրավոր հարցում ենք ուղարկել նաեւ ՀՀ ԱԳՆ-ին, որի պատասխանը ստանալուն պես կհրապարակենք:

Անյուտա Աթանեսյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
3855 դիտում

Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել

Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին

Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը

Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը

Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից

ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել

Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել

Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման

«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը

«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է

Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին

Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել

ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով

6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան

Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է

Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ

«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի

Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ

Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում

Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW

Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը

Ստամբուլում մահացել է գերաշնորհ Տեր Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը

«Խարդախ եմ, դիմեք ոստիկանություն՝ կունենաք խնդիրներ». 330.000 դրամ է փոխանցել վարորդականի համար և կորցրել այն

Նրա մաղթանքները ստանալու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան

Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը հաղթել է իրանցի ըմբիշին և նվաճել եզրափակչի ուղեգիր

Ոչ սթափ վարորդի անձնական խուզարկությամբ դանակներ են հայտնաբերվել

«Վրացական երազանք»-ը վարչապետի պաշտոնում կրկին առաջադրել է Կոբախիձեի թեկնածությունը

3 ամիս աշխատավարձ չեն ստացել. «Փյունիկ»-«Վեստ Արմենիա» խաղը չեղարկվել է

Առաջիկա օրերին 6-10 աստիճանով ցրտելու է

Երևանի Իսաբեկյան փողոցի որոշ հատվածներ փակ կլինեն

Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել է 2022-ին, 2 տարի անց՝ հայտնվել Տավուշում

Աննա Հակոբյանը Հռոմում ներկա է գտնվել պատերազմում զոհվածների և խաղաղության համար մատուցված Սուրբ պատարագին

Ադրբեջանի և Թուրքիայի ծովային հատուկ ջոկատայինները համատեղ վարժանքներ են անցկացնում

Փրկարարներն արգելափակված ձիուն դուրս են բերել փոսից

Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամի նախագահի հետ հանդիպմանը քննարկել է հարցերի լայն շրջանակ

Սրանից հետո ժամկետի խախտում եղավ, կոնկրետ գալու է անձնական պատասխանատվություն․ վարչապետ

Ավտոմեքենան բախվել է ջերմաքարշին և բռնկվել

«Գազ 66»-ի «ռամա»-ն դնում են մայթի վրա, թե՝ պապի «ռաման» է, հիշողություն, տարեք, ննջարանում կախեք. վարչապետ

«Հայկական ավիաուղիներ»-ը մեկնարկելու է Երևան-Թբիլիսի ուղիղ չվերթերը. մանրամասներ