Երևան
12 °C
«Սահմանադրական դատարանը գտնում է, որ դիմողները չեն հաղթահարել իրենց պահանջների համար հիմք ծառայող հանգամանքների ապացուցման համար անհրաժեշտ նվազագույն ապացուցողական շեմը»:
Սա «Հայաստան», «Պատիվ ունեմ» դաշինքների, «Զարթոնք» եւ «Հայոց հայրենիք» կուսակցությունների կողմից ՍԴ ներկայացված դիմումի մերժման հիմնավորումներից մեկն է, որ տեղ է գտել երեկ Բարձր դատարանի կողմից հրապարակված 87 էջանոց փաստաթղթում:
Ինչպես տեղեկացրել ենք, դատարանը մերժել է ներկայացված դիմումները, որոնցով պահանջվում էր անվավեր ճանաչել 2021 թվականի հունիսի 20-ին տեղի ունեցած արտահերթ ընտրությունների արդյունքները: Ներկայացված դիմումի մերժման վերաբերյալ իր որոշման մեջ մանրամասնորեն անդրադարձ է կատարվել ներկայացված փաստարկներին, հիմնավորվել, թե ինչով է պատճառաբանվում դրանց մերժումը:
Բարձր դատարանը նաեւ գնահատական է տվել քարոզարշավի ընթացքում տեղ գտած ատելության խոսքի դրսեւորումներին, մասնավորապես վարչապետի պաշտոնակատարի ելույթներում տեղ գտած որոշ բառերի եւ, ընդհանուր առմամբ, բոլոր ուժերի քաղաքական խոսքի մշակույթին:
Վարչապետի պաշտոնակատարի մասով
Անդրադառնալով ընտրությունների արդյունքներն անվավեր ճանաչելու լիազորության իրացման համար անհրաժեշտ պայմաններին՝ Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ պետք է առկա լինի 2 պայմանի միաժամանակյա առկայություն՝ «ընտրախախտումներն ունեցել են կազմակերպված, զանգվածային, կրկնվող կամ պարբերական բնույթ» եւ «դրանց համադրումը վկայում է վերջիններիս միջեւ համակարգային այնպիսի փոխկապակցվածության մասին, որի պայմաններում խախտվում են Սահմանադրության 7-րդ հոդվածում ամրագրված ընտրական իրավունքի սկզբունքները (Ազգային ժողովի և համայնքների ավագանիների ընտրությունները, ինչպես նաև հանրաքվեներն անցկացվում են ընդհանուր, հավասար, ազատ և ուղղակի ընտրական իրավունքի հիման վրա՝ գաղտնի քվեարկությամբ-խմբ.)»:
Այս համատեքստում ՍԴ-ն առաջին հերթին անդրադարձել է դիմողների կողմից ներկայացված այն հարցին, թե արդյոք վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարականից հետո վարչապետի պաշտոնակատարի կարգավիճակում կարող էր պաշտոնավարել:
Մի շարք իրավանորմերի մեջբերումից հետո դատարանը եզրակացնում է. «Հաշվի առնելով վարչապետի նշանակմամբ գործադիր իշխանության բարձրագույն մարմնին՝ Կառավարությանը ժողովրդավարական լեգիտիմությամբ ապահովելու գործող սահմանադրական ընթացակարգերը՝ Սահմանադրական դատարանը փաստում է, որ Կառավարության հրաժարականից հետո մինչև նորանշանակ վարչապետի պաշտոնի ստանձնումը Կառավարության անդամների պաշտոնավարման շարունակականության սահմանադրական պահանջը վերաբերում է ոչ թե վարչապետից բացի Կառավարության մյուս անդամներին, այլ Կառավարության բոլոր անդամներին, ներառյալ՝ վարչապետի պաշտոնում նշանակված անձի պաշտոնավարմանը»:
«Հետեւաբար՝ սույն գործով դիմողների, երրորդ անձի («Քաղաքացիական պայմանագիր»-խմբ.) ներկայացրած փաստակազմի շրջանակում 2021 թվականի ապրիլի 25-ին վարչապետ Ն. Փաշինյանի՝ վարչապետի պաշտոնից հրաժարականից հետո վարչապետի պաշտոնում պաշտոնավարումը համահունչ է սահմանադրական կարգավորումներին»,- ընդգծում է դատարանը։
Վարչական ռեսուրսի կիրառում
Հաջորդիվ Բարձր դատարանն անդրադարձել է ընտրությունների և դրան նախորդող ժամանակահատվածում վարչական ռեսուրսի ոչ իրավաչափ օգտագործման հարցին:
Դիմողների պնդմամբ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության և, մասնավորապես, վարչապետի պաշտոնակատարի կողմից նախընտրական քարոզչության մեկնարկից առաջ և ընթացքում, ինչպես նաև ընտրության օրը կիրառվել է վարչական ռեսուրս՝ այդպիսով ակնհայտ առավելություն ձեռք բերելով մյուս կուսակցությունների և դաշինքների նկատմամբ:
Դատարանն ընդգծել է, որ «Ընտրական գործընթացների ընթացքում վարչական ռեսուրսների չարաշահումը կանխելու և դրան արձագանքելու վերաբերյալ» Վենետիկի հանձնաժողովի և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ՝ 2016 թվականին ընդունված համատեղ ուղեցույցը չի բացառում պաշտոնատար անձ թեկնածուների կողմից ընտրություններին մասնակցելու եւ քարոզչություն իրականացնելու հնարավորությունն աշխատանքային ժամերից դուրս եւ առանց վարչական ռեսուրսների չարաշահման։
ՍԴ-ն այս կապակցությամբ հիշատակել է վարչական դատարանի որոշումները, որոնցից մեկով, օրինակ, նշվում է՝ չի հաստատվել որևէ փաստ այն մասին, որ ոստիկանության ծառայողները ներգրավվել են «Քաղաքացիական պայմանագրի» օգտին քվե ստանալու նպատակով: Ավելին, վարչական դատարանը փաստել է, որ հիմք չունի պնդելու, որ ՔՊ-ն պետական պահպանության մարմնի միջոցներն օգտագործել է ի շահ իր քաղաքական նպատակների, իսկ քաղաքացիական ծառայության պաշտոն զբաղեցնող անձին վերաբերող դրվագով հնարավոր չէ հաստատել, որ նա ներգրավված է նախընտրական քարոզչությանը՝ այդ պահին հանդես գալով ի պաշտոնե և իր դիրքն օգտագործելով ի շահ երրորդ անձի (ՔՊ-ի):
«Նման պայմաններում Սահմանադրական դատարանը գտնում է, որ թեև սույն գործով ներկայացված առանձին փաստարկներ ըստ էության վկայում են վարչական ռեսուրսի ոչ իրավաչափ օգտագործման մասին, սակայն, որպես այդպիսին, դրանք կրում են դրվագային բնույթ: Ավելին, սույն գործով չի հիմնավորվում, որ վարչական ռեսուրսը Ազգային ժողովում քաղաքական մեծամասնություն ունեցող ուժի կողմից օգտագործվել է կազմակերպված եղանակով և ունեցել զանգվածային բնույթ, ուստի՝ դրա օգտագործման համադրումը չի փաստում, որ այն որևէ կերպ ազդել է ընտրությունների արդյունքների վրա»,- ասվում է հրապարակված որոշման մեջ:
Ատելության խոսքն անդառնալի ազդեցություն չի ունեցել
Դիմողները նշել էին նաեւ նախընտրական քարոզչության ընթացքում «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավորի թեկնածու և վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի կողմից բռնության կոչերի, սպառնալիքների և որպես հետևանք ատելության մթնոլորտ ձևավորելու մասին, ինչն ըստ իրենց՝ բացասական և անդառնալի ազդեցություն է ունեցել ընտրությունների արդյունքների վրա:
ՍԴ-ն ընդգծում է՝ ինչպես ազատ ընտրությունների իրավունքը, այնպես նաև արտահայտվելու ազատությունը երաշխավորվում են միջազգային փաստաթղթերով։
Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ դիմողների կողմից ներկայացված՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավորի թեկնածու Ն. Փաշինյանի կողմից ենթադրյալ բռնության կոչերի և սպառնալիքների՝ ընտրությունների արդյունքի վրա ազդեցության մասին փաստարկները վերացական են, զուրկ են որոշակիությունից:
Ընդգծվում է, որ չնայած դրանց անընդունելի կոպտությանը և ցնցող ազդեցությանը, վկայակոչված արտահայտությունների համատեքստի վերլուծությունից բխում է, որ դրանք ուղղված են եղել քաղաքական մրցակիցներին և ընտրողների կողմից ողջամտորեն որպես իրենց ուղղված սպառնալիք կամ ատելության խոսք չէին կարող դիտարկվել. «Հետևաբար՝ չէին կարող ազդեցություն ունենալ ընտրողի քաղաքական կամքի ձևավորման վրա այն աստիճան, որ կանխորոշեին կամ էականորեն ազդեին նրա ընտրության կամ քվեարկությանը չմասնակցելու որոշման վրա»։
Հետաքրքիր է, որ դատարանը հանդես է եկել Հայաստանում քաղաքական խոսքի ընդհանուր վիճակի վերաբերյալ նաեւ այսպիսի գնահատականով. «Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ 2021 թվականի հունիսի 20-ի Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրություններին նախորդած ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետության ընտրողների բարձր իրավագիտակցության, քաղաքական հասունության և քաղաքական իրադարձությունների մասնակցության հարուստ կենսափորձին հանդիման քաղաքական գործիչների քաղաքական խոսքում օգտագործված անթույլատրելիորեն ցածր մշակութային և հանրային՝ բարոյական տեսանկյունից դատապարտելի արտահայտությունների գործելաոճը չի կարող վերագրվել միայն մեկ քաղաքական ուժի և դրա ներկայացուցչի: Այն առկա է եղել մրցակցող մի շարք քաղաքական ուժերի և դրանց ներկայացուցիչների հրապարակային խոսքում՝ ցավալիորեն դառնալով Հայաստանում քաղաքական խոսքի մշտական բաղադրիչ»։
Այլ հարցեր
Անդրադառնալով դիմումներում նշված մյուս հանգամանքների և վերջիններիս առնչությամբ ներկայացված փաստարկներին՝ Սահմանադրական դատարանը փաստում է, որ դրանց մի մասն ունեցել է դրվագային կամ եզակի դրսևորումներ:
«Օրինակ՝ անձը հաստատող փաստաթղթերի միջոցով Հայաստանի Հանրապետությունում չգտնվող անձանց փոխարեն քվեարկության մասին պնդումները հիմնված են սոսկ ենթադրությունների և փաստական որևէ հենք չունեցող կասկածների վրա»,- պնդում է ՍԴ-ն:
Հայաստանում չգտնվող մեկ անձի անվան դիմաց ստորագրությանն անդրադառնալով Սահմանադրական դատարանը նշել է, որ ՀՀ ԿԸՀ-ն եւ դատախազությունը ներկայացրել են բացատրություն այն մասին, որ այդ ստորագրությունը սխալմամբ կատարվել է մեկ այլ ընտրողի կողմից, որը մասնակցել է քվեարկությանը, սակայն վերջինիս անվան դիմաց ստորագրություն առկա չէ։
«Հայաստան» դաշինքը և «Պատիվ ունեմ» կուսակցությունների դաշինքը փաստարկներ են ներկայացրել նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում իրենց հետ առնչություն ունեցող անձանց ՀՀ ոստիկանություն պարբերաբար բերման ենթարկելու և այսպես կոչված «ստուգողական գործողություններ» կատարելու մասին: Այդ առնչությամբ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործի քննությանը նախորդող ժամանակահատվածում առանձին դեպքերով կամ անձանց առնչությամբ ՀՀ ոստիկանության կամ այլ իրավապահ մարմինների գործողությունները քրեադատավարական օրենսդրությամբ նախատեսված և օրենսդրության շրջանակներում գնահատման ենթակա գործողություններ են, որոնց իրավաչափության գնահատումը դուրս է Սահմանադրական դատարանի իրավասությունից:
Ինչ վերաբերում է «Հայաստան» դաշինքի այն դիրքորոշմանը, որ Ազգային ժողովի քաղաքական փոքրամասնությանը, ընդդիմությանը պատշաճ դեր ապահովելու համար անհրաժեշտ էր, որ ՀՀ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը մանդատները բաշխեր այնպես, որ դրա արդյունքում «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունն ստանար ոչ ավելի, քան 63 մանդատ, Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ Սահմանադրության 89-րդ հոդվածի 3-րդ մասն օրենսդիրից պահանջում է Ընտրական օրենսգրքով երաշխավորել կայուն խորհրդարանական մեծամասնության ձևավորումը։
Հիշեցնենք, ԿԸՀ որոշման համաձայն «Քաղաքացիական պայմանագիրը» ստանում է 71 մանդատ, «Հայաստան» եւ «Պատիվ ունեմ» դաշինքները համապատասխանաբար 29 եւ 7 մանդատ:
Վերջում Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է. դիմում ներկայացրած կուսակցությունների եւ դաշինքների կողմից հունիսի 20-ի արտահերթ ընտրությունների ընթացքում օրենքով սահմանված կարգով ու ժամկետներում չեն արձանագրվել ու բողոքարկման առարկա դարձել իրավախախտումների վերաբերյալ ապացուցողական նշանակություն ունեցող այնպիսի փաստեր, որոնք հիմք ընդունելով՝ Սահմանադրական դատարանն ընտրությունների արդյունքներն անվավեր կճանաչեր:
Ողջունելի է
Փաստաբան Գեւորգ Գյոզալյանը մեր զրույցում ասաց, որ իր կարծիքով հրապարակված պատճառաբանական մասում ՍԴ-ն դիմումատուներին տվել է անհրաժեշտ հիմնավորումներ, թե ինչու է մերժվել նրանց դիմումը:
«Իհարկե, կան կտորներ, որ ինձ համար այդքան էլ համոզիչ չեն, կան կտորներ, որ համոզիչ են, բայց ընդհանուր առմամբ, եթե մեկ գնահատական տամ՝ այո՛ կարող ենք ասել, որ ՍԴ-ն յուրաքանչյուր կետի անդրադարձ կատարել է»,- ասաց նա:
Հարցին, թե օրինակ, ո՞ր հատվածն է որպես հիմնավորում առավել թույլ համարում, փաստաբանը նկատեց. «Օրինակ, հրաժարականից հետո վարչապետի պաշտոնավարման մասը ինձ համար այդքան էլ համոզիչ չէր: Եթե կտրվենք վարչական ռեսուրսից (այդ մասով բացարձակ խնդիր չտեսա), ինձ համար ավելի համոզիչ էր դիմողների մեկնաբանությունը, թե ինչու հրաժարականից հետո վարչապետը չէր կարող պաշտոնավարել, քան ՍԴ այն հիմնավորումները, թե ինչու պետք է պաշտոնավարեր: Այս մասը ինձ համար մի փոքր թույլ էր»:
Գյոզալյանը ողջունելի համարեց ՍԴ ընդհանրական գնահատականը՝ քարոզարշավի ընթացքում քաղաքական խոսքի մշակույթի ցածր լինելու մասին:
«Ինձ համար ողջունելի էր եւ լավ է, որ դատարանը չէր անդրադարձել միայն մեկ ուժի հռետորաբանությանը, այլ դա նայել էր ընդհանուրի մեջ: Շատ կարեւոր էր, որ այդ հավասարության նշանը դրվեր, որովհետեւ եթե դիմողները խնդիր էին տեսել մեկ ուժի հռետորաբանության մեջ, ապա նրանք պարտավոր էին նաեւ տեսնել իրենց հռետորաբանությունը, որը ծավալվում էր Բաղրամյան պողոտայում՝ մահապատժի տեսարաններով բեմականացված, հայհոյախոսություններով եւ այլն»,- եզրափակեց փաստաբանը:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում2024 թվականին մեղադրական եզրակացությամբ դատարան է ուղարկվել 40.6%-ով ավելի քրեական վարույթ. դատախազություն
Մեքենաներ են բախվել, «Մերսեդես»-ը հարվածել է նաև սյանը. վարորդներից մեկը ՊՆ ծառայող է
Պետբյուջե չի վճարվել շուրջ 8.2 միլիարդ դրամի հարկ. ՊԵԿ-ը ստվերային շրջանառության նոր դեպք է բացահայտել
Մեկնարկել է Ադրբեջանի և Գերմանիայի նախագահների հանդիպումը
«Դեմ Առ Դեմ»՝ «Մի դրամի ուժի» հետ
Երևանի փողոցներից մեկում անվադողեր են այրվել
Թերևս անցյալի մուռն էր պատճառը, որ Մարտունը իրեն չզսպեց և Ղուկասյանին անվանեց իշխանության ...-ը. Սաֆարյան
Արալեզի գերեզմանատանը ավտոմեքենա է հրդեհվել
Խաչմերուկում վիճաբանել են. 26-ամյա աղջիկը նյութ է փչել տղայի աչքերին, վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց
Մյանմարի ավերիչ երկրաշարժի զոհերի թիվն անցել է 2800-ի սահմանը. կան հարյուրավոր անհետ կորածներ
«Սևան ազգային պարկ»-ի նախկին տնօրենի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում. քրվարույթի նախաքննությունն ավարտվել է
Երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կամչատկայի ափերի մոտ
Իսրայելը կընդլայնի գործողությունները Գազայում․ Կաց
Լիլիթ Մակունցը մասնակցել է ԱՄՀ կազմակերպած ընդունելությանը․ անդրադարձ է եղել գլոբալ տնտեսական մարտահրավերներին
Հոբելյանական ծաղկեփնջեր և պատվոգիր. մանկաբարձ Ծաղիկ Սարգսյանը 100 տարեկան է. լուսանկարներ
ՄԻՊ-ն ու պատգամավոր Հասմիկ Հակոբյանն այցելել են «Աբովյան» ՔԿՀ, հանդիպել կանանց, այդ թվում՝ օտարերկրացիների հետ
Կյանքից հեռացել է Բեթմենի հայտնի դերակատար Վել Քիլմերը
Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերի մի շարք վթարավտանգ ճանապարհահատվածներում աղմկոտ գոտիներ են տեղադրվում
Ինչ իրավիճակ է հանրապետության ճանապարհներին և Լարսում
Երևանի և 4 մարզի բազմաթիվ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի
Ի վերջո, ո՞ր երկրի քաղաքացի է Մարտուն Գրիգորյանի կինը, և ինչո՞ւ է նա ամուսնուն ընտրել ռուսական անձնագրով
Տրվել է Սևանի ափին տեղադրված օդերևութաբանական գերժամանակակից կայանի աշխատանքների մեկնարկը
Մինչ մտածում էինք՝ գյումրվա ջոկերը Մարտունն է, պարզվեց Աջապահյանն է՝ գեյմչենջերի իր առաքելությամբ. Սաֆարյան
Մարտուն Գրիգորյանը «կլիզի»՞ 2003-ին «թքածը». երբեմնի ախոյանները կանգնել են դժվար կացության առաջ
Ծովինար Վարդանյանն ու Իվա Պետրովան ֆինանսական բնագավառի բարեփոխումներին և ռիսկերին առնչվող հարցեր են քննարկել
Հայաստան է ժամանել Վիետնամի Ազգային ժողովի նախագահ Չան Թան Մանի գլխավորած պատվիրակությունը. լուսանկարներ
ԵՄ-ն հավատարիմ է Հարավային Կովկասում կայունության և խաղաղության համար աշխատելուն. Բելեն Մարտինես Կարբոնել
ՌԴ-ից Հայաստանին 4.3 մլրդ դրամի ռազմական անպիտան տեխնիկա է մատակարարվել. նոր մեղադրանք Մովսես Հակոբյանին
Երիտասարդները գյուղի գերեզմանատնից և այլ վայրերից գողություններ են արել. տղամարդիկ ձերբակալվել են
Բայրամովը եվրոպացի պաշտոնյաներին է ներկայացրել տարածաշրջանում առկա իրավիճակը
Զավեշտ է, լինել օլիգարխ, մարդասպան, կառուցել եկեղեցի և ասել՝ հավատացյալ եմ. Դալլաքյան. տեսանյութ
Բեռնատարի և «ՎԱԶ 2107»-ի բախման հետևանքով վերջինը հայտնվել է բետոնե արգելապատնեշի վրա․ կա վիրավոր
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ. այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը. տեսանյութ
Ինչ հնարավորություններ կտա ԶԼՄ ներկայացուցիչներին «Կրթվելը նորաձև է» շարժման լուսաբանումը. մանրամասներ
Գյումրեցին շարունակում է ընտրել՝ թաղային հեղինակությունների խոսքը հաշվի առնելով. Մկրտչյան. տեսանյութ
Մտահոգիչ է վերջին օրերին լայն տարածում ստացած խտրական խոսույթը, այդ թվում` կանանց թիրախավորող. ՄԻՊ
Առկա է առևտրատնտեսական հարաբերությունների չիրացված ներուժ. Մհեր Գրիգորյանը՝ Չեռնոգորիայի փոխվարչապետին
ՀՀ պետական սահմանն ապօրինի հատելու դեպքերն աճել են ավելի քան 2 անգամ
Սարիկ Մինասյանից 3 անգամ քիչ ձայն հավաքած անձին քաղաքապետ դարձնողներին կհորդորեմ մի րոպե ավել մտածել. Պալյան
Վարդան Ղուկասյանին վերագրվող ձայնագրության առնչությամբ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT