Երևան
14 °C
2008 թվականի Մարտի 1-ի դեպքերից հետո, երբ Ռոբերտ Քոչարյանը երկրում հայտարարեց արտակարգ դրություն, տպագիր մամուլը շուրջ 20 օր դադարել էր տպագրվել: ԶԼՄ-ները հայտնում էին միայն պաշտոնական տեղեկատվություն, գործում էին մի շարք սահմանափակումներ:
2008 թվականի դեկտեմբերի 16-ին «Դարեսկիզբ» ՍՊԸ-ն («Հայկական ժամանակ» օրաթերթը) գանգատ է ներկայացնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան՝ ընդդեմ Ռ. Քոչարյանի 2008 թվականի Մարտի 1-ի հրամանագրի: Դիմումից 13 տարի անց՝ օրեր առաջ՝ սեպտեմբերի 21-ին՝ ՀՀ անկախության օրը, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը հրապարակեց «Դարեսկիզբ ՍՊԸ-ն» («Հայկական ժամանակ») ընդդեմ Հայաստանի գործով վճիռը։
ՄԻԵԴ վճռով արձանագրվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածի (արտահայտման ազատություն) և 6 րդ հոդվածի 1-ին մասի (արդար դատաքննության իրավունք) խախտում:
Վճռում ասվում է, որ գործը վերաբերում է 2008 թ. նախագահական ընտրություններից հետո արտակարգ դրության ժամանակ պետական մարմինների գործողություններին, որոնց ընթացքում խոչընդոտվել է դիմումատու ընկերության թերթի՝ «Հայկական ժամանակի» տպագրումը։
Դատարանը մասնավորապես գտել է, որ հրապարակման սահմանափակումը այլ նպատակ չի ունեցել, քան սահմանափակել կառավարության հասցեին քննադատությունը և հետևաբար դեմ էր ազատ արտահայտման իրավունքին, որը պաշտպանված է Կոնվենցիայով:
2008 թվականի մարտի 21-ի «Հայկական ժամանակի» համարում, որը արտակարգ դրություն հայտարարելուց հետո լույս տեսած առաջին համարն էր, օրաթերթի գլխավոր խմբագիր Նիկոլ Փաշինյանը ծավալուն հոդված էր հրապարակել՝ «Մինչև Մարտի 1-ը և դրանից հետո» վերտառությամբ, որն ամփոփում էր մարտիմեկյան պատմությունն ամբողջությամբ և վերջանում «Ի՞նչ է լինելու հետո» ենթավերնագրով, որտեղ Փաշինյանը շեշտում է՝ շարժումը պետք է շարունակվի նոր թափով. «Ընդ որում, պայքարը պետք է շարունակել թե՛ բանտերում, թե՛ ազատության մեջ, թե՛ ընդհատակում»:
Հոդվածում անդրադառնալով արտակարգ դրություն հայտարարելուն՝ Նիկոլ Փաշինյանը դեռ 13 տարի առաջ ընդգծում է՝ Քոչարյանի հրամանագիրը լեգիտիմության մեծ դեֆիցիտ ունի:
«Սահմանադրությունն ասում է՝ արտակարգ դրություն հայտարարվում է սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգի դեպքում: Ի՞նչ վտանգ էր սպառնում սահմանդրական կարգին մարտի 1-ին: Միակ վտանգն այն էր, որ ոստիկանությունն ու բանակը դուրս են եկել օրենքի շրջանակից և վերածվել են մեծ հանցավոր զինված բանդայի: Եվ ընդհակառակը՝ հենց Քոչարյանի սահմանած արտակարգ դրությունն է սպառնում երկրի սահմանադրական կարգին, երբ ընդդիմությունը բանտերում է կամ ընդհատակում, մամուլը և կուսակցությունները՝ փաստացի փակված, երթեր և ցույցեր անելն արգելված է, առաջին նախագահը տնային կալանքի տակ է, ժողովուրդը չունի տեղեկատվություն, Երևանի կենտրոնական փողոցները վերահսկվում են ավտոմատավորների և տանկերի կողմից: Ահա այն իրավական ռեժիմը, որով ապահովվում է արտակարգ դրությունը: Բայց նույն Սահմանադրությունն ասում է, որ արտակարգ դրության ռեժիմը սահմանվում է օրենքով: Ուրեմն հարց՝ կա՞ Հայաստանում նման օրենք: Իհարկե, չկա: Սա նշանակում է, որ Քոչարյանը կատարել է գործողություն, որի համար լիազորված չէ Սահմանադրությամբ և օրենքներով»,- նշվում է 2008 թվականին տպագրված հոդվածում:
Մարտի 1-ի դեպքերից 13 տարի անց ՀՀ Սահմանադրական դատարանը սույն թվականի մարտի 25-ին ՀՀ ՔՕ 300.1 հոդվածը (սահմանադրական կարգը տապալելը), որով մեղադրվում էր Ռոբերտ Քոչարյանը, ճանաչեց հակասահմանադրական:
Հիշեցնենք, որ 2019 թվականի մայիսին Երեւանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի նախագահությամբ, Քոչարյանին ազատ արձակելու որոշման հետ մեկտեղ որոշել էր նաեւ կասեցնել գործի վարույթը եւ դիմել ՍԴ՝ ստուգելու Քոչարյանին առաջադրված մեղադրանքի՝ 300.1-րդ հոդվածի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանելու հարցը: Այժմ Քոչարյանը մեղադրվում է միայն 3 միլիոն դոլար կաշառք ստանալու համար:
ՀԺ-ի հետ զրույցում Մարտի 1-ի գործով տուժողի ներկայացուցիչ Սեդա Սաֆարյանը, ՄԻԵԴ որոշմանն անդրադառնալով, նկատեց՝ սա ևս մեկ հավելում է, որ դատական համակարգը և Սահմանադրական դատարանը չեն գործել օրենքով, կայացրել են այն կարգի որոշումներ, որոնք աշխարհի իրավապահ համակարգում իրավունքի տեսանկյունից ընդունելի չեն լինելու:
«Արտակարգ դրության ռեժիմը Սահմանադրությանը հակասող է: Նախ՝ մենք չենք ունեցել օրենք, որով սահմանված կլիներ դա, արդյունքում արտակարգ դրություն հայտարարելու որոշումը բռնապետական կարգեր սահմանելու նպատակ է ունեցել»:
Նրա խոսքով՝ այժմ ճիշտ ժամանակն է, որ մեր դատարանները «իրենց խելքը գլուխները հավաքեն» և ճիշտ որոշում կայացնեն.
«Հանցագործություն է եղել, նորմի հակասահմանադրական ճանաչելը դեռևս չի նշանակում, որ հանցագործության դեպքը բացակայում է: Քրեական դատավարության օրենսգիրքը չունի այդպիսի հիմք, որ նորմը հակասահմանադրական ճանաչելու դեպքում հանցագործության դեպքերի բազմազանության պարագայում կարելի է քրեական հետապնդումը դադարեցնել»:
Խոսելով Քոչարյանի և մյուսների գործի հետագա ընթացքի մասին՝ Սեդա Սաֆարյանն ընդգծեց՝ պրոցեսներ կարող են զարգանալ, և պետք է հետևել, թե Հայաստանի դատական համակարգն ինչպես է արձագանքում ՄԻԵԴ արձանագրմանը։
«ՄԻԵԴ-ը կարող է բազմաթիվ հիմքեր տալ Հայաստանին, բայց խնդիրն այն է, թե ինչպիսի արձագանք է տալիս դրանց Հայաստանի դատաիրավական համակարգը։ Իսկ ՀՀ դատաիրավական համակարգը ի վիճակի չէ ադեկվատ վերաբերմունք ունենալ նման գործերին։ ՍԴ-ն այնքան է «հարգել» Ռոբերտ Քոչարյանին, որ նորմի մեկնաբանության փոխարեն ամբողջությամբ վերացրել է սահմանադրական հիմունքները պաշտպանող սահմանադրական կարգի տապալման միակ նորմը: Բայց ես կարծում եմ, որ ՄԻԵԴ-ը կոշտ գնահատականներ է տվել, որոնք ոչ մի ազդեցություն չեն ունեցել դատական համակարգի վրա: Այսօր այնպիսի տպավորություն է, որ մենք ժողովրդավարական պետություն չենք ու չենք հարգում Եվրոպական դատարանի կայացրած որոշումները, այսինքն՝ դրանք ոչ մի հետք չեն թողնում Հայաստանի իրավունքի վրա»,- եզրափակեց Սաֆարյանը:
ՀՀ գլխավոր դատախազի խորհրդական Գոռ Աբրահամյանն էլ մեզ հետ զրույցում հայտնեց, որ դատախազությունում ՄԻԵԴ որոշման մասով սկսվել են ուսումնասիրություններ.
«Թե այդ ուսումնասիրությունները կարող են հիմք հանդիսանալ նոր գործողությունների սկսվելուն, ցույց կտա ժամանակը: Եթե որևէ կոնկրետ գործողություններ լինեն, մենք պաշտոնական հաղորդագրությամբ հանդես կգանք»,- ասաց Աբրահամյանը:
Անյուտա Աթանեսյան
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
Գալիս է պահ, որ դու քեզ պետք է զոհաբերես հանուն քո հայրենիքի և երկրի. վարչապետ (տեսանյութ)
Դատարանը քննում է Սամվել Վարդանյանի կալանքի հարցը
Ինչու չհավատանք երկրի վարչապետին, ժողովրդին հարգելով՝ եկել էր, անկեղծ զրույց էր. Ոսկեպարի բնակիչ (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանին տված քֆուրները իրանց կպնի, ուզում ենք՝ հիմնական սահման լինի, պահենք. Բերքաբերի բնակիչ (տեսանյութ)
Ուզում են իրավապահներին մոլորեցնել, քրգործ խմորել իմ դեմ, բանալի բառերը ուղղված են իրենց քաղաքական հայրերին. Մկրտչյան
Հայտնի են «Հայրենյաց բարիքներ»-ի տոմատի մածուկների լաբորատոր փորձաքննության արդյունքները․ իրացումն արգելվել է
Վլադիմիր Գասպարյանի աղջիկն այլևս փոխգնդապետ չէ․ կոչումն անվավեր է ճանաչվել
Վետո կդնեմ «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա․ Վրաստանի նախագահ
Նիկոլ Փաշինյանը նոր որոշում է ստորագրել
Ինչպես են Լեռնային Ղարաբաղից հեռանում ՌԴ խաղաղապահները․ նոր կադրեր զինտեխնիկայի դուրսբերումից (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Արմավիրում. Շահումյան գյուղի աղբավայրում մոտ 31 հատ հակատանկային ական է հայտնաբերվել
Ասում են՝ Տավուշի գյուղերը տալիս են, խի՞ եք աղավաղում, դրանք ադրբեջանական են. բերքաբերցի (տեսանյութ)
Կոնվերս բանկը երկու արժույթով պարտատոմսեր է տեղաբաշխում
Փոխհրաձգություն Թբիլիսիի կենտրոնում․ կան վիրավորներ
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 17-ին
ՎՏԲ-Հայաստան բանկը հանդես է եկել որպես ARMMONO փառատոնի գլխավոր գործընկեր
Վերահաստատվել է Հայաստան-Սիրիա փոխգործակցության խորացմանն ուղղված քայլերի իրականացման հանձնառությունը
Երիտասարդը 93-ամյա կնոջը մահացու վնասվածքներ է հասցրել, մինչև մահանալը կատարել սեքսուալ բնույթի բռնի գործողություններ
Որևէ հայտարարություն, որը չի հնչել կամ հաստատվել վարչապետի կողմից, պաշտոնապես հերքվում է. Նազելի Բաղդասարյան
Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Բերքաբերի բնակիչների հետ
Ռուս խաղաղապահների հեռացումը Ադրբեջանի և Ռուսաստանի բարձրագույն ղեկավարության համատեղ որոշումն է
Ժողովրդավարությունը մի երեւույթ է, որը մշտապես բախվել եւ բախվում է մարտահրավերների. Վարդանյանի ելույթը ԵԽԽՎ-ում
© 2024 Հայկական ժամանակ