Իրական չափից շատ փոքր, բայց ճիշտ հնչողությամբ. սովորական թուղթը գյումրեցի Վալերի ձեռքին դառնում է երաժշտական գործիք

Ամեն ինչ սկսվեց սև «Մերսեդես»-ից: Դպրոցական էր, երբ մեքենան զրոյից իր ձեռքով ստեղծեց՝ իրականին չզիջող, բոլոր գործողությունները նույնությամբ կրկնօրինակած: Պետհամարանիշը հորինեց անձամբ ու ծնողներին ներկայացրեց մեքենա իր մտահղացմամբ:

Սովորական թուղթը գյումրեցի Վալերին, որպես հրաշք, գրավել է վաղ մանկությունից: Ասում է՝ 2-3 տարեկան է եղել, երբ ծնողները հասկացել են, որ հատուկ վերաբերմունք ունի ցանկացած թղթի նկատմամբ: Աստիճանաբար դրան գումարվել է ձեռքն ընկած ամեն իր ու նվեր ստացած ցանկացած խաղալիք ձևափոխելու, իր ուզած տեսքը հաղորդելու ունակությունը:

«Օրինակ՝ թուղթը, որ գցած է գետնին, արժեք չունի, բայց երբ ստեղծագործողն էդ նույն  թուղթը գետնից կվերցնե, իմաստ ու շնորհ կհաղորդե, արդեն կդառնա կարևոր»,- նախքան իր հիմնադրած յուրատեսակ արվեստի փոքր թանգարանի ցուցանմուշներին և դրանց ստեղծման պատմությանն անցնելը՝ «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ընդգծում է Վալեր Նազարեթյանը:

Առաջին լուրջ գործը 90 տոկոսը թղթից, մեխանիզմը տարբեր նյութերից պատրաստած սև «Մերսեդես»-ն է համարում, որն այս պահին չի ցուցադրվում՝ թարմացման կարիք ունի:

275358894_454129883166441_1068715969146623701_n.jpg (40 KB)275420559_287557090176951_4840131794521830303_n.jpg (39 KB)

«Եղավ «Մերսեդեց Բենց»-ի փոքր մոդելը իմ մտահղացմամբ, իմ դիզայնով: Հիմա վերանորոգման խնդիր կա մի փոքր, շատ բացել-փակելուց դռները թուլացել են, բայց ամեն ինչ աշխատում է, նույնիսկ՝ թարթիչներն ու ղեկը»:

Ուսանողական տարիներին ու լարված պարապմունքների ժամանակ թուղթը կրկին Վալերի ներշնչանքը մնաց. սկսեց եկեղեցիների մանրակերտեր պատրաստել:

«Էդ ժամանակ դասախոսներիցս մեկն ասաց՝ սարքող ես, դե Օպերայի մանրակերտը սարքիր: Ու ես Օպերայի մանրակերտը 220 անգամ փոքրացրած իրական չափերից սարքեցի: Ստացվեց շատ հետաքրքիր գործ ու հիմա գտնվում է Օպերայում»,- ասում է Վալերը:

134644908_2386450414834257_5249213612132885674_n.jpg (136 KB)

Որպես մանրակերտ՝ հետագայում նաև Գյումրու քաղաքապետարանի շենքն է պատրաստել, կրկին թղթից: Դա էլ քաղաքապետարանն է պատվիրել ժամանակին:

Աստիճանաբար թուղթը Վալերին այլ աշխարհ է տարել՝ դեպի երաժշտություն: Այսօր արդեն բոլորին զարմացնող աննկարագրելի փոքրիկ երաժշտական գործիքների հեղինակ է Վալեր Նազարեթյանը: Տուրիզմի մասնագետ, պատմական միջավայրի պահպանության Շիրակի մարզային ծառայության պետի պատրաստած թղթե երաժշտական գործիքներն ունեն 100 տոկոսին մոտ ճիշտ հնչողություն, դրանցով ոչ միայն հիանալ, այլև նվագել է հնարավոր:

13575756_613426898817785_1189490618830115293_o.jpg (176 KB)25790934_1284717315007578_2389961366356378060_o.jpg (120 KB)

«Փողը՝ ծիրանի ճյուղից, ղամիշը՝ ցորենի հասկից, պատյանը՝ թղթից»,- իր պատրաստած առաջին երաժշտական գործիքը՝ հայկական դուդուկն է ներկայացնում Վալերը: Ափի մեջ կորող փոքրիկ գործիքն իրական չափերից 10 անգամ փոքրացված տեսք ունի, նվագում է իսկական մեծ դուդուկի նման:

275292436_522571132631710_9126878816907649828_n.jpg (29 KB)24273424_1267331073412869_5370589561043052385_o.jpg (760 KB)275363673_5013371998750609_8916727419572599794_n.jpg (35 KB)

Ապակե հաջորդ արկղիկում Վալերի մոր հուշերն են՝ 70-ականների Գյումրու բնակարաններից մեկի փոքրիկ մի անկյունն է ներկայացված՝ կարմիր հատակով, փայտե աթոռով և «ՍԱԿՏԱ» տեսակի ռադիոընդունիչ-նվագարկչով:

«Մամաս կպատմե, որ հիմնականում բոլորի տան հատակը կարմիր է եղել, պատերը՝  յուղաներկով ներկած ու վերևը՝ սպիտակ, որ ձեռք տայիր, մատներդ կփոշոտեր, կսպիտակեր: Երբ ինքը փոքր է եղել, խորհրդային արտադրության «ՍԱԿՏԱ» ռադիոընդունիչը կդնեին, ու եղել են պլաստինկաներ, որոնցով էլ լսել են Օֆելյա Համբարձումյան, Լուսիկ Քոշյան, Ռուբեն Մաթևոսյան, Ազնավուր: Խորհրդային տարիների շունչը ստացել եմ մամայիս պատմելով: Շատ բարդ աշխատանք էր, 8-9 ամիս եմ աշխատել սրա վրա»,- պատմում է Վալերը:

275420942_643215886780454_2514082722945378526_n.jpg (34 KB)275426753_240238398234491_7569191770422485850_n.jpg (41 KB)15129516_902944243173772_8459639076173700038_o.jpg (363 KB)

Չափերով փոքրիկ անցյալի այս անկյունն իսկապես կենդանի է, նվագարկիչն աշխատում է, միացնում ես հոսանքից ու լսում 70-ականներին սիրված արտիստների կատարումները:

Յուրատեսակ արվեստի փոքր թանգարանի ցուցանմուշներից են նաև աշխարհահռչակ Yamaha ֆիրմայի հարվածային գործիքները, գերմանական Vestmester ակորդեոնը, իսպանական Barcelona կիթառը:

լլ.jpg (614 KB)լլլլլլ.jpg (250 KB)275417773_390204042436957_5549787769584724935_n.jpg (52 KB)26757758_1767584533549570_6314695126489304035_o.jpg (942 KB)275297772_489604476048634_4849453531743489279_n.jpg (63 KB)լլլլլլլլլլլլլլլլլլլ.jpg (118 KB)

«Ես ոչ թե մեր ազգայինն եմ ներկայացրել համաշխարհային գործիքների կողքին, այլ դրանք եմ ներկայացրել մեր դուդուկի հետ: Սա հատուկ իմաստ ունի»,- ընդգծում է Վալերն ու ցույց տալիս կրկին հատուկ իմաստ ունեցող ևս մեկ փոքրիկ նմուշ, սակայն արդեն ոչ թե երաժշտական գործիք, այլ նժարով կշեռք:

44-օրյա պատերազմի ժամանակ աշխարհի անարդար վերաբերմունքն ու արձագանքն է եղել առիթը: Նժարներից մեկին մտովի Հայաստանն է դրել, մյուսին՝ արդարությունը: Ասելիքն էլ մեկն է՝ արդարությունը մարդու ձեռքում է:

275447284_1022830238320709_3527520265591445627_n.jpg (47 KB)

Փոքրիկ այս գործիքները Վալերը պատրաստում է տան մի անկյունում: Չունի առանձին արվեստանոց, ասում է՝ դրա կարիքը չկա: Տնեցիները լավ գիտեն՝ ոչնչի ձեռք տալ չի կարելի, ոչինչ դասավորել ու տեղափոխել՝ առավել ևս: Հենց մուսան եկավ, միանգամից անցնում է գործի՝ անկախ ժամից ու զբաղվածությունից: Յուրաքանչյուր աշխատանք իր յուրահատկությունն ունի, հստակ կենտրոնացում է պահանջում:

«Շատ մանր ու բարդ աշխատանք է, ոչ թե դժվար, այլ աշխատատար: Մեկ դետալի վրա, օրինակ՝ գործիքների պատյանների փականի համար, 1 շաբաթ կծախսեմ, որ ճիշտ սարքվի: Պարտադիր բացվի ու փակվի, ճիշտ նույնը լինի:

Ցանկացած նոր բան, որ կսարքեմ, պետք է նախորդից ավելի լավը լինի: Ինչ էլ կսարքեմ, աշխատում եմ, որ անպայման շարժվող մասնիկներ ունենա, բացվի-փակվի, ինչ-որ գործողություն կատարվի, կենդանություն լինի: Շատ կարևոր է»,- ասում է Վալերը:

275502385_709378533573503_5974065350861189739_n.jpg (32 KB)275330621_4795767520471687_4063029225799276385_n.jpg (53 KB)275419387_1165058364263352_8024788938411857133_n.jpg (57 KB)

Բոլոր ցուցանմուշները բացառապես ձեռքով է պատրաստում, մեխանիկական միջամտություն որևէ սարքով չկա: Ավելին՝ իր արվեստի զարգացման համար հենց ինքն էլ գործիքներ է պատրաստում, իր մտքի ու ձեռքի լեզուն հասկացող:

«Փոքր դետալների համար պետք է նախ փոքր հարմար գործիք սարքել, ես էլ սարքել եմ: Հետո նոր էդ փոքր գործիքով փոքր դետալներն են ծնվում: Բայց մի հիմնական գործիք ունեմ, դա սուր դանակն է, ավելի ճիշտ՝ սայր է: Ճիշտ է, մեկ-մեկ կվնասվիմ, բայց մեծ բան չէ, կարևորն իմ աշխատանքն է: Միլիմետրի շեղում նույնիսկ չպետք է լինի, էղավ՝ գործը չի ստացվի»,- նշում է արվեստագետն ու ավելացնում. «Կյանքն էլ է նույնը՝ մի միլիմետր շեղվեցիր՝ հավասարությունը կխախտվի, դրա համար պետք է ամեն բան ճիշտ էղնի»:

275269089_734537731046541_2639762843802772458_n.jpg (34 KB)լ.jpg (158 KB)275393161_5190158837672888_7852423806019189349_n.jpg (49 KB)

Սամսոն Մատինյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
25798 դիտում

Իսրայելական հարձակումների հետևանքով Իրանում զոհերի թիվը գերազանցել է 220-ը

Իսրայելը հարված է հասցրել Իրանի ԱԳՆ-ի շենքերից մեկին

Ապարանում պտտահողմի հետևանքով տուժածների թվում երեխա կա. ինչ վնասվածքներ ունեն նրանք

Արագածոտնում քամու հետևանքով վնասվել են 21 շենք-շինությունների տանիքներ, 19 մարդատար, 3 բեռնատար ավտոմեքենա

Նոր կադրեր Ապարանում տեղի ունեցած ուժեղ քամուց

2025 թվականը` մեզ նորովի ճանաչելու տարի. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել Արտաշատի հանդիպումից

Ապարանում տորնադոյի հետևանքով վնասվածքներ ստացած քաղաքացիներ կան

Ապարանը հոսանքազրկված է. պտտահողմը շենքեր է վնասել

Շուտով խաղաղություն կհաստատվի Իսրայելի և Իրանի միջև. Թրամփը կստիպի գնալ գործարքի

Ապարանում պտտահողմ է մոլեգնել. տանիքներ ու ավտոմեքենաներ են վնասվել. տեսանյութ

Կրթվելը նորաձև է Արտաշատում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Թեհրանն Իսրայելին երրորդ երկրի միջոցով հաղորդագրություններ չի ուղարկել. Իրանի ԱԳՆ

ՀԷՑ-ի մասնաճյուղերից մեկի 47-ամյա էլեկտրիկն աշխատանքի պահին ընկել է. մեկ օր անց՝ հիվանդանոցում մահացել

Իրանում և Իսրայելում զոհերի շրջանում ՀՀ քաղաքացիներ լինելու վերաբերյալ տվյալներ այս պահին չկան. ՀՀ ԱԳՆ

Թեհրանի կենտրոնում պայթյունի ձայներ են լսվում. միացել են օդային տագնապի ազդանշանները

Մայիսյան գյուղի ջրատարից դի է դուրս բերվել

«Տեսլա»-ն կանգնում էր հրապարակում, իմ ձայնը բա՜րձր հնչում էր, հիմա ստատիկ կյանքը սպանում է. Հռիփսիմե Նաջարյան

Մահացել են դաժան, բայց քաջի մահով. Իրանը հայտնել է ևս 8 հրամանատարի զոհվելու մասին

Իրանը չի ցանկանում, որ Իսրայելի հետ կոնֆլիկտը վերածվի տարածաշրջանային պատերազմի, եթե դա չպարտադրվի․ Արաղչի

«Հոնդա»-ն բախվել է կայանված 2 մեքենայի և շրջվել. վարորդ ներկայացած կինը եղել է խմածության ամենաբարձր աստիճանի

Հայկական եռագույնը տոկունության, հույսի և ինքնության խորհրդանիշ է. ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանությունը

Ռուսաստանը Ուկրաինային 1200 զինվորի մարմին է հանձնել

Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 4-7 աստիճանով. հյուսիսային առանձին հատվածներում հորդառատ անձրև կտեղա

Ուժեղ քամու հետևանքով գրանցվել է 38 արտակարգ դեպք. ՆԳՆ ՓԾ-ն անցել է ուժեղացված ծառայության

Ընդգծվել է տարածաշրջանում էսկալացիայի բացառման կարևորությունը. հանդիպել են Դավիթ Դանիելյանը և Իրանի հյուպատոսը

Նիկոլա Սարկոզին զրկվել է Պատվո լեգեոնի շքանշանից

Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հունիսի 15-ին

Շիրակի մարզպետն արտակարգ խորհրդակցություն է անցկացրել

Թեհրանի «Շահրան» նավթի պահեստում բռնկված հրդեհը վերցվել է վերահսկողության տակ

Իսրայելը հարվածել է Իրանի պաշտպանության նախարարության կենտրոններից մեկին

Ավտոմեքենան դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի հատվածից, բախվել պահեստի պատին. կան տուժածներ

«Իմ քայլը» հիմնադրամի պատվիրակության անդամները մասնակցում են «Թվային եւ մշակութային զարգացման» սեմինարին

Ախպեր, շատ ձիգ տղա է, չաստում շորտիկով էր ման գալիս. մոռացե՛ք էս արժեքները, սիրելի երիտասարդներ. Հարությունյան

Իրանը պատրաստ է համաձայնագրի. Արաղչին հայտնել է՝ ինչ պայմանով

Ուժեղ պտտահողմն Արթիկում ավերածությունների պատճառ է դարձել. լուսանկարներ

Վարչապետի գլխավորությամբ Հակակոռուպցիոն քաղաքականության խորհրդի արտագնա նիստ է տեղի ունեցել

Արմատախիլ են եղել ծառեր, վնասվել տանիքներ. Գյումրու քաղաքապետարանը գիշերն արտակարգ ռեժիմով է աշխատել

Դրախտիկի մոտակա լողափից քաղաքացիները ռետինե նավակով հեռացել են ափից և չեն կարողացել վերադառնալ

Կրակոցներ Երևանում հայտնի ռեստորանային համալիրում․ կա վիրավոր

Ըմբշամարտի ԵԱ. Արտակ Աղաբեկյանն արծաթե մեդալ է նվաճել