Նա ծաղրի է ենթարկվում և չի արժանանում հարգանքի. ուսուցիչների՝ աշխատանքը թողնելու խնդիրը վերջին շրջանում մտահոգիչ է

Հայաստանի կրթական ոլորտի, մասնավորապես՝ ուսուցիչների մասնագիտության հետ կապված խնդիրները շարունակում են մնալ արդիական: Դրանց մասին բարձրաձայնում և լուծումներ են առաջարկում ոլորտի տարբեր մասնագետները, այդ թվում՝ համապատասխան գերատեսչությունը:

Ուսուցիչների մասնագիտության հետ կապված խնդիրներից մեկի մասին էլ երեկ ԿԳՄՍ փոխնախարար Ժաննա Անդրեասյանն էր ֆեյսբուքյան իր էջում բարձրաձայնելԸստ փոխնախարարի՝ հատկապես համավարակից հետո երիտասարդ ուսուցիչների՝ մասնագիտությունը թողնելու դեպքեր են արձանագրվում: Եթե նախկինում նման քայլի դիմում էր ամեն վեցերորդ ուսուցիչը, ապա համավարակից հետո արդեն այս ցուցանիշը դարձել է յուրաքանչյուր չորրորդ ուսուցչից մեկի դեպքում։ Փոխնախարարի խոսքով՝ վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ նույնիսկ մինչև համավարակը ուսուցիչները մյուս ոլորտներում զբաղվածներից միջինում երեք անգամ ավելի են, այսպես կոչված, մասնագիտական այրման նշաններ ունենում, ինչը համադրելի է միայն առողջապահության ոլորտի բարձր սթրեսայնության աշխատանքների հետ։

Փոխնախարարն ահազանգում է՝ մանկավարժությունը թողնելու հարցը հատկապես սուր է 4-12 տարվա ստաժ ունեցող ուսուցիչների դեպքում։ Սա, ըստ նրա, մի խնդիր է, որին աշխարհի երկրները նոր են առնչվում։ Պատրաստի լուծումներ և մեխանիզմներ էլ չկան։

Խնդրի վերաբերյալ փոխնախարարի գրառման մեկնաբանություններում լուծումներ և առաջարկներ են ներկայացրել տարբեր ուսուցիչներ: Վերջիններիս կարծիքով՝ հարցի լուծումը պետք է տրվի մի քանի ճանապարհով. թվարկվածներից գլխավոր ճանապարհը թեև ուսուցչի աշխատավարձի բարձրացումն է, սակայն ուսուցիչները ոչ պակաս կարևոր այլ լուծումներ ևս առաջարկել են, օրինակ՝ ուսուցչի նկատմամբ երբեմնի ակնածանքի վերականգնում, ոչ թե, ըստ ցանկացած բողոքի, նկատողությունների հայտարարում, մասնագիտական աճի անվճար հնարավորությունների ապահովում։

Ուսուցիչների առաջարկած լուծումը նաև իրենց պաշտպանվածությանն է վերաբերում. թույլ չտալ, որ ծնողը կամ առավել ևս աշակերտը կարողանան ուսուցչին մեղադրել բոլոր հնարավոր արարքների համար։ Օրենքի ուժով հիշեցնել, որ ծնողները ևս պատասխանատու են իրենց երեխաների պահվածքի և կրթական արդյունքների համար։

Մանկավարժ, կրթության փորձագետ, «Կրթարար» ՀԿ-ի նախագահ Արսեն Վարդանյանը նույնպես իր առաջարկներն ունի հարցի հետ կապված: Վերջինս ընդգծում է՝ ուսուցիչների մասնագիտական այրման խնդիրը միշտ է եղել: Պատճառն այն է, որ մանկավարժի մասնագիտական գործունեության մեջ որևէ առաջընթաց և մոտիվացիա այսքան տարիների ընթացքում դեռևս չի գրանցվել:

«Գրեթե նույնն է իրենց գործունեությունը, ոչինչ չի փոխվել. պայմանները, հասարակական բարեկեցությունը, աշխատավարձի բարձրացման հետ կապված հարցը, դրա համար էլ ուսուցչի համար միևնույն է՝ ինչպես կդասավանդի: Այլ եկամտաբեր մասնագիտություն գտնելուն պես էլ կարող է հանգիստ դուրս գալ աշխատանքից: Հիմա հատկապես երիտասարդ ուսուցիչները նախընտրում են սոցիալական բարեկեցիկ կյանք ունենալ, քան երկու-երեք տարի աշխատել, սակայն որևէ առաջընթաց չգրանցել թե՛ կյանքում, թե՛ մասնագիտական ոլորտում»,- «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասում է նա:

Հարցին՝ արդյոք երիտասարդ մանկավարժների կամ արդեն գործող ուսուցիչների հետաքրքրվածության բացակայությունը մասնագիտության նկատմամբ գալիս է միայն աշխատանքի համար ցածր վարձատրվելո՞ւց, Վարդանյանը նկատում է՝ պատճառներից մեկն էլ այն է, որ ուսուցչի մասնագիտությունը բոլոր հնարավոր հարթակներով ծաղրի է ենթարկվում:

«Օրինակ՝ ուսուցչի հեղինակության ակնումը հասարակության շրջանում՝ սոցցանցից մինչև սերիալներ, հումորային հաղորդումներ ծաղրում են ուսուցչին: Մանկավարժը ասոցացվում է աղքատ, չկայացած մարդու հետ: Իհարկե, այս ամենին զուգահեռ կան մասնավոր դպրոցներ, հասարակության մի հատված, որտեղ ուսուցիչը հարգված է, գնահատված իր մասնագիտությամբ, բայց այդ ծաղրի պատճառով երիտասարդ ապագա մանկավարժը կամ արդեն գործող ուսուցիչը աստիճանաբար հիասթափվում է իր մասնագիտությունից»,- ասում է նա և հավելում. «Ցածր վարձատվությանը զուգահեռ ուսուցչի առջև անընդհատ պահանջներ են դրվում. թեմատիկների ստուգում, կիսամյակային գրավոր աշխատանքների ստուգում, կամավոր ատեստավորումներ, վերապատրաստումներ: Ինքս մի քանի դպրոց եմ գնացել՝ ուսուցիչների շրջանում վերապատրաստում իրականացնելու համար՝ «Նախագծային ուսուցում թեմայով», մեծահասակ ուսուցիչների մեծ մասն ասում է՝ ես դիմում կգրեմ, դուրս կգամ աշխատանքից: Այժմ պետք է այդ ուսուցիչներին մոտիվացնել: Այսինքն՝ նախ պետք է լինի մոտիվացիա, հետո դրվեն այդ պահանջները»:

Այս ամենից բացի, Վարդանյանի խոսքով, ուսուցչի համար պետք է սանդղակներ դրվեն, որպեսզի նա կարողանա օգտվել սոցփաթեթներից, մասնագիտական զարգացման հնարավորություններից: Օրինակ՝ գրախանութներից օգտվելիս մասնագիտական գրականության համար նրանց դեպքում գործի հատուկ զեղչ:

«Ես չեմ նկատում անկեղծ ցանկություն՝ ուսուցչին օգնելու: Ռեալ պետք է հասկանալ՝ մասնագիտական ինչ մակարդակի ուսուցիչներ մենք ունենք, ու, ըստ դրա, քայլեր դնել մեր առջև և շարժվել այդ քայլերով: Ուսուցիչը անընդհատ լարված է, սթրեսի մեջ, կարելի է որոշ չափով կրճատել ու նպատակային դարձնել նրա աշխատանքը: Օրինակ՝ աջակցություններ լինեն ուսուցիչների համար, եթե սկսնակ ուսուցիչ է, որտեղի՞ց օգտվի ու ինչպե՞ս զարգացնի իր մասնագիտական հմտությունները»,- նշում է Վարդանյանը:

Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը ևս նույնակարծիք է. ուսուցիչը չպետք է լարված, սթրեսային աշխատանք ունենա, որ չհիասթափվի իր աշխատանքից, պետք է նախ սկսնակ ուսուցիչներին օգնություն ցուցաբերել:

«Մեզ մոտ կա բավականին մեծ խումբ, որոնք սովորում են Մանկավարժական համալսարաններում, բայց ամեն դեպքում մտադիր չեն դառնալ ուսուցիչ: Օրինակ՝ մանկավարժական ֆակուլտետներում ինֆորմատիկա առարկայի ուսանողների մեծ մասը սովորում է, որ հետագայում աշխատի ԱյԹի ոլորտում: Իրենց միայն դիպլոմն է պետք, այսինքն՝ սովորում են Մանկավարժական բուհում, բայց կրթության համակարգ չեն ցանկանում մտնել: Երկրորդ խումբը, երբ ուսուցիչը մտնում է դպրոց ու շատ արագ լքում այն, քանի որ չի հասկանում՝ եթե մտել Է դպրոց որպես ուսուցիչ, ապա ինչպես լեզու գտնի աշակերտների հետ կամ ինչպես սկսի իր դասը»,- մեզ հետ զրույցում ասում է Խաչատրյանը:

Վերջինիս կարծիքով՝ սկսնակ ուսուցիչների դեպքում, օրինակ, պետք է գործի այն սկզբունքը, որ արհեստավարժ ուսուցիչը լսի սկսնակ ուսուցչի դասը և առաջարկություններ անի. «Մեր կրթական ոլորտում սա բացակայում է, այսինքն՝ գործում է՝ «լողա կամ խեղդվիր» սկզբունքը: Ուսուցչի աշխատանքը բարդ է, և չի կարելի այդ հոսանքում նրան միայնակ թողնել»:  

Խնդրին լուծում տալու համար նախ պետք է բարելավվի ընդհանուր կրթական միջավայրը, նկատում է կրթության փորձագետը, վերականգնվի ուսուցչի նկատմամբ երբեմնի հարգանքը: Միևնույն ժամանակ, ըստ Խաչատրյանի, այդ լուծումները գտնելու համար պետք է երկար ճանապարհ անցնել:

«Ամենակարևորը հարգանքն է, եթե հարգված չէ ուսուցիչը և վատ վերաբերմունքի է արժանանում, բնականաբար, հանգիստ կարող է փոխել մասնագիտությունը: Կարող է ընտրել ավելի եկամտաբեր, այնպիսի մասնագիտություն, որտեղ իրեն կգնահատեն: Մարդիկ կան, որ որոշ դեպքերում պատրաստ են ցածր աշխատավարձով աշխատել, միայն իրենց հանդեպ հարգանք լինի: Հասարակության մեջ ընդհանուր պետք է կրթությունը արժևորված լինի»,- ասում է նա:  

 

Տպել
12012 դիտում

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով