Ինչու են ավելի շատ նկատելի դառնում օձերը, սողոսկում տներ, ինչպես պաշտպանվել սողուններից. պարզաբանում են մասնագետները

Վերջին շրջանում Հայաստանում կարծես թե օձերի ակտիվություն է նկատվում։ Փրկարարները նրանց դուրս են բերում բնակարաններից, նկուղներից կամ բնակելի տների բակերից։

2022 թվականի հունիսի 1-7-ը ԱԻՆ փրկարարական ծառայության կենտրոն օձերի հայտնաբերման և նկատման դեպքերի վերաբերյալ ստացվել է 112 ահազանգ, որի արդյունքում փրկարարները հայտնաբերել են 57 օձ, որոնցից թունավոր է եղել 14-ը։

ԱԻՆ փրկարարական ծառայության կենտրոնի փրկարարական ուժերի վարչության, հատուկ նշանակության փրկարարական աշխատանքների իրականացման կենտրոնի փրկարարական ջոկատի հրամանատար, փրկարար ծառայության փոխգնդապետ Կարեն Ավետիսյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասում է՝ օձերի շատ նկատելիությունը մարդկանց շրջանում պայմանավորված է և՛ մարդու գործունեությամբ, և՛ շոգ եղանակով։ Երևանում շատ է հայտնաբերվում հատկապես թունավոր տեսակի գյուրզա օձը։

«Մարդիկ քանդում են օձերի բները, քաղաքաշինական և գյուղատնտեսական աշխատանքների արդյունքում տարածքներ ենք ընդլայնում։ Օձերն էլ կեր հայտնաբերելու նպատակով դուրս են գալիս քաղաք կամ մարդկանց տեսադաշտում են հայտնվում։ Հայաստանի հյուսիսում իժ և լորտու տեսակն է շատ հայտնաբերվում, նաև՝ սահնօձը, որը մարդիկ հաճախ շփոթում են գյուրզա տեսակի օձի հետ, սակայն սահնօձը գյուրզայի հետ համեմատած ավելի ճարպիկ է»,- նկատում է Ավետիսյանը։

Օձերին բնակելի տներում գրավում են տնային կենդանիները, թռչունները, մասնավորապես՝ թութակները։ Նրանց համար կեր կարող է լինել նաև հավի ձուն։ Այսինքն՝ օձը միայն սնվելու նպատակով է տուն ներս մտնում։ Երևանում նրանց ամենից շատ կարելի է հանդիպել Թումոյի այգու տարածքում, Հանրապետական հիվանդանոցի մոտակայքում։

Փրկարար ծառայության փոխգնդապետ Կարեն Ավետիսյանը նաև նշում է՝ ահազանգի հետևից օձին գտնելու մեկնած փրկարարը սողունին չի կարողանում գտնել հետևյալ պատճառներով. «Քաղաքացիները օձը տեսնում են ու վախենում, հեռու գնում այն տարածքից, որտեղ տեսել ու ահազանգել փրկարարական ծառայություն։ Փրկարարը գնում և օձ է ման գալիս, սակայն կարող է այդ օձին չգտնել, գտնել այլ տեսակի օձ։ Եթե ահազանգելու ժամանակ օձին պահեն տեսադաշտում, բայց մոտ չգնան, փրկարարին մոտավոր ցույց տան օձի գտնվելու վայրը, այն ավելի հեշտ կգտնվի»:

ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության և ԲՀՊՏ և կենսաբազմազանության քաղաքականության վարչության գլխավոր մասնագետ Արամ Աղասյանն էլ «Հայկական Ժամանակի» հետ զրույցում նշում է՝ Հայաստանում առկա է օձերի 23 տեսակ, որոնցից թունավոր է 4-ը։

«Մարդու համար վտանգավոր է երկու տեսակը՝ հայկական իժն ու գյուրզան։ Մյուս տեսակները լեռնատափաստանային իժն է և հյուսիսում՝ Արփի լճի շրջակայքում ապրող դարևսկու իժն է։ Մնացած բոլոր տեսակները Կարմիր գրքում են գրանցված։ Իր չափերով ու թունավորվածությամբ Երևանում և մայրաքաղաքի շրջակայքում միայն գյուրզան է հանդիպում։ Մեկ մետրանոց գյուրզան հատակի փայտից ավելի հաստ է։ Գյուրզայի նման է նաև սահնօձը, դրա համար մարդիկ երբեմն շփոթում են»,- ասում է մասնագետը։

Աղասյանը, սակայն, նկատում է՝ օձերի ակտիվություն, որպես այդպիսին, այս պահին չկա։ Վերջինիս խոսքով՝ այժմ մարդիկ օձերի շատ են հանդիպում՝ պայմանավորված մարդկային գործունեության հետ՝ շինարարությունների, գյուղատնտեսական աշխատանքների սկտիվացմամբ:

Մասնագետի խոսքով՝ շոգ ամիսներին օձերը հիմնականում նախընտրում են ստվերոտ հատվածներում պատսպարվել:

«Օձերի օպտիմալ ջերմաստիճանը կյանքի ակտիվ գործունեության համար 25-27 ջերմաստիճանն է։ Ջերմաստիճանի բարձրացման դեպքում նրանք թաքնվում են, սողուններին կտեսնենք աղբյուրների մոտ կամ նկուղներում։ Այսինքն՝ թաքնվում են արևի ուղիղ ճառագայթներից։ Օձերը սառնարյուն սողուններ են։ Իսկ այժմ շատենք հանդիպում, քանի որ մարդը յուրացնում է օձի տարածքը»,- ասում է նա։

Զրուցակցի խորհրդով՝ օձ տեսնելիս պետք է զգույշ լինել, սակայն նաև հիշել՝ օձերը խուսափում են մարդկանց հետ ընդհարումից. «Նրանք կծում են, ոչ թե խայթում, այսինքն՝ իրենց մեկ կծոցը ընդամենը պաշտպանական ռեակցիա է»։

Առողջապահության նախարարության հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնից էլ մեզ հետ զրույցում հայտնեցին՝ հունիսի 1-ից մինչ այս պահը արձանագրվել է օձի կծելու 12 դեպք։ Համեմատած նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի հետ՝ դեպքերը 2․5 անգամ նվազել են։

Մասնագետները օձի խայթոցից խուսափելու համար հորդորում են հետևել մի քանի պարզ կանոնների․

  • Եթե զբոսնում եք այնպիսի վայրերով, որտեղ օձերի առկայության հավանականությունը մեծ է, հագե՛ք երկարաճիտ կոշիկներ և ոչ սանդալներ կամ կտորից կոշիկներ: Վերցրե՛ք երկար փայտ՝ թփերը հրելու համար:
  • Եթե տեսնում եք օձին հարձակման դիրք ընդունած, ապա կանգնե՛ք և դանդաղ հետ քաշվե՛ք:
  • Եթե, այնուամենայնիվ, օձը խայթել է, տուժածին անհրաժեշտ է ցույց տալ շտապ բուժօգնություն: Առաջին հերթին արձակե՛ք վերնաշապիկի կոճակները, օձիքը և գոտին, կապե՛ք կծած վերջույթը: Ձեռքի վնասվելու դեպքում այն պետք է անշարժացնել այնպես, որ քայլելիս չշարժվի: Եթե վնասվել է ոտքը, պետք է պատրաստել ինքնաշեն պատգարակ, որպեսզի ոտքը լինի բարձրացված: Խայթոցի շրջանը պետք է մշակել կալիումի պերմանգանատի լուծույթով, տուժածին որքան հնարավոր է շատ ջուր տալ, կարելի է ընդունել նաև որևէ հակահիստամինային միջոց, ապա պետք է տուժածին շտապ հասցնել մոտակա բժշկական հաստատություն, որտեղ նրան կներարկեն հակաօձային շիճուկ:
  • Առաջին բուժօգնության դեպքում հակացուցված է վերքից արյուն արտածծելը, խայթոցի տեղը այրելը կամ կտրվածքներ անելը:
  • Ալկոհոլային միջոցների օգտագործումը կտրականապես արգելվում է, քանի որ այն ուժեղացնում է օձի թույնի ներծծումը և դրա թունավոր ազդեցությունը:

Մերի Խաչատրյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
3616 դիտում

Ցնցված եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից․ Նիկոլ Փաշինյան

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կբերի տնտեսական փոխգործակցության, դա էլ կնպաստի թշնամանքի էջը թերթելուն. Խալաթյան

Իրանում ավտոբուսի շրջվելու հետևանքով 10 մարդ է զոհվել

Փոխնակ մայր դառնալու համար ՀՀ-ում դիմողները քիչ են, շատերը այդ նպատակով գնում են այլ երկրներ. որն է պատճառը

Սիրիայում Իրանի դեսպանության աշխատակից է սպանվել

Գերմանիայում ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 5-ի, ավելի քան 200 մարդ է տուժել

Սպասվում է թույլ ձյուն. ինչ եղանակ կլինի առաջիկա օրերին

Էկոնոմիկայի նախարարը հետևել է Գյումրու Կումայրի պատմական կենտրոնի փողոցների վերակառուցման աշխատանքներին

Վշտացած եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից. ՀՀ նախագահ

Ողբերգական դեպքից հետո «Արթկոսմեդ»-ի գործունեությունը կկասեցվի. նոր մանրամասներ

Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Բելիսսիմո Գրուպ», ծանոթացել արտադրական գործընթացներին

Գերմանիայում ավտոմեքենան մխրճվել է Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառին մասնակցող մարդկանց ամբոխի մեջ. կան զոհեր

Երևանում «Mazda 6»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի․ վերջինս մահացել է

Հայաստանը պաշտոնապես ճանաչել է Կոսովոյի անձնագրերը

Բերբոքն ու Ֆիդանը անդրադարձել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացին

Երևանի Ռուբինյանց 2/2 հասցեին հարակից տարածքում երեխաները նոր խաղահրապարակ ունեն․ վարչապետ

Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 6 ավտոմեքենա և օգնություն ցուցաբերել 16 քաղաքացու

Ձեր օրոք ՀՀ-ն և Ֆրանսիան թևակոխել են իրական ռազմավարական գործընկերության հանգրվան․ վարչապետը՝ Մակրոնին

ՄԻՊ-ը «Թրանսփարենսի ինթերնեշնլի» գործադիր տնօրենի հետ քննարկել է մարդու իրավունքներին վերաբերող հարցեր

Հնարավոր չէ կառուցել առանց քանդելու․ ՀՀ վարչապետ

2024-ի ձմեռային արևադարձը Հայաստանում տեղի կունենա դեկտեմբերի 21-ին․ հայտնի է ժամը

Իմ առաջին զգացողությունը վերածնվածի զգացողությունն էր․ վարչապետը հրապարակել է «Բանտային օրագրից» մի հատված

Ինչ մեքենաներ է գնել ՆԳ նախարարությունը. կառույցից պարզաբանել են

Կոսովոն իրողություն է, որը պետք է ճանաչել, Հայաստանը վերջապես կարևոր քայլ արեց․ Մեհրաբյան

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի 20-ամյակի միջոցառմանը

ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ

Ցերեկվա տևողությունը կավելանա․ Սուրենյանը գրառում է արել

Երկրաշարժ Ադրբեջանում․ այն զգացվել է նաև Հայաստանի մի շարք հատվածներում

Այսօր Հայաստանում յուրաքանչյուրն ըստ իր արժանիքի աշխատանք կարո՛ղ է գտնել․ ՀՀ վարչապետ

Հոբելյանական երեկո. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել

Բեռնատարի հետ բախումից հետո «BMW»-ն բռնկվել է. կա տուժած

«Հայկական ժամանակ»-ի լրագրողները ՆԳ նախարարության կողմից արժանացել են մրցանակի, պատվոգրի և շնորհակալագրի

Տոն օրերին Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության բուժհաստատություններում հերթապահություն է գործելու

Ախուրյանում տոնական տրամադրություն է. վառվել են գլխավոր տոնածառի լույսերը

Վայոց ձորի մարզում գորշ արջերը զբոսանքի են դուրս եկել. տեսանյութ

Գրիգորյան-Օվերչուկ համանախագահությամբ միջկառավարական հանձնաժողովի նիստ է կայացել. արձանագրություն է ստորագրվել

ԱՄՆ-ն Թուրքիային ազատել է «Գազպրոմ բանկի» պատժամիջոցներից

«Խաղաղության խաչմերուկը»՝ տարածաշրջանային խնդիրների արդար և իրագործելի լուծում. հունական պարբերականի հոդվածը

Շմոլ գազի թունավորումով բժշկական կենտրոն է ընդունվել նույն ընտանիքի 7 անդամ. նրանց թվում անչափահասներ կան

Արժանիորեն նվաճեցիք աշխարհի չեմպիոնի սպասված կոչումը. ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետի կոչում՝ Վարազդատ Լալայանին