Երևան
12 °C
Ամռան այս սեզոնին սողուններն ակտիվանում են. նրանք հայտնվում են կա՛մ մարդկանց բնակելի տների մոտակայքում, կա՛մ էլ հարակից տարածքներում։
Բնակավայրերում սողունների հաճախակի հայտնվելու և մարդկանց մոտ լինելու հետևանքով երբեմն գրանցվում են օձերի խայթելու դեպքեր:
ՀՀ առողջապահության նախարարության հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի վարակիչ և ոչ վարակիչ հիվանդությունների համաճարակաբանության վարչության բժիշկ-համաճարակաբան Թամարա Վարդանյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում մանրամասնում է՝ 2024 թվականի սկզբից մինչև օգոստոսի 1-ն արձանագրվել է օձի խայթոցի 39 դեպք, որն անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 1,5 անգամ։
«Դեպքերի 75 տոկոսն արձանագրվել է տղամարդկանց շրջանում, 25 տոկոսը՝ կանանց մոտ։ Առհասարակ օձի խայթման դեպքերը հանդիպում են հիմնականում մեծահասակների մոտ, փոքրերի շրջանում քիչ են դեպքերը։ Մեզ մոտ քիչ է գրանցվում կամ, կարելի է ասել, չի էլ գրանցվում թունավոր օձերից խայթոց։ Սակայն, եթե կարիք կա հակաթույնի, արվում է պարտադիր»,- մեզ հետ զրույցում մանրամասնում է մասնագետը:
Նրա խոսքով, դեպքերի մեծ մասը գրանցվել է Արմավիրի մարզում, 15 տոկոսը՝ Երևանում:
Բժիշկ-համաճարակաբանը վստահեցնում է, որ Հայաստանի բոլոր բժշկական կենտրոններում օձի խայթոցի հակաթույնի խնդիր չկա։ Օձի խայթման դեպքով ԲԿ տեղափոխված անձը անպայման ստանում է հակաթույնը։ Այսինքն՝ անկախ խայթող օձի տեսակից, ամեն դեպքում, անձին տրվում է հակաթույնը, որովհետև մարդիկ սովորաբար չեն ճանաչում օձի տեսակները, և չգիտեն՝ այն թունավո՞ր է եղել, թե՝ ոչ։
Բժիշկն ընդգծում է, թե ինչ պետք է և ինչ չպետք է անել, երբ մարդուն օձը խայթել է.
«Չի կարելի խայթած տեղում կտրվածքներ անել, վերքից արյունն արտածծել, ալկոհոլ քսել կամ խմեցնել, սա կտրականապես արգելվում է, քանի որ ալկոհոլը թույնի ներծծումն ուժեղացնում է ու արագացնում դրա թունավոր ազդեցությունը։ Պետք է վերքը մշակել կալիումի պերմանգանատի լուծույթով, հնարավորինս շատ ջուր տալ տուժածին։ Օձի խայթոցի առաջին ախտանշանը ուժեղ ցավն է, թուլություն է զգում անձը։ Թունավոր և ոչ թունավոր օձերի խայթոցի ու ախտանշանների դեպքում տարբերություն չկա»,- ասում է Վարդանյանը։
Նրա խոսքով՝ մարդիկ նման դեպքերում անմիջապես դիմում են մոտակա բժշկական կենտրոնը, քանի որ ցավն անտանելի է լինում։ Նաև օձերի նկատմամբ ունեցած վախն է ստիպում անձին միանգամից դիմել անհրաժեշտ օգնության։ Սակայն, լինում են դեպքեր, երբ, ըստ մասնագետի, մինչև բուժհաստատություն դիմելը անձին փորձում են որոշակի օգնություն ցուցաբերել, որը երբեմն սխալ է լինում.
«Հիմնականում դա է հանդիպում, որ փորձում են արյունը արտածծել, խայթած տեղին ալկոհոլ կամ այլ սպիրտ լցնել, որոնք արգելված են: Եթե օձի խայթման դեպքում անձը ԲԿ չդիմի, կարող են գրանցվել ընդհուպ մինչև մահվան դեպքեր։
«Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում Արմավիրի մարզի բնակչուհիներից մեկը պատմում է, թե ինչպես է առաջին անգամ օձի խայթոց զգացել։ Վերջինս նախընտրեց անանուն մնալ:
«Երբեք մոտիկից օձ չէի տեսել, ճիշտն ասած, լսել էի միայն գյուրզայի մասին։ Ամուսնուս հետ ամռան սեզոնին սկսում ենք դաշտի գործերով զբաղվել։ Ու հենց դաշտում էլ օձը ոտքս կծեց»,- նշում է կինը։
Նրա խոսքով՝ սկզբում ուժեղ ցավ է զգացել ոտքին, մտածել է՝ որևէ միջատ է կծել, բայց խոտերի արանքից նկատել է սողունի շագանակագույն պոչը:
«Էդ պահին հասակացա, որ հաստատ օձը կծեց։ Ամուսինս արագ արձագանքեց, լսել էինք, որ շատ ջուր պետք է լցնել կծած տեղը, հետո փորձում էինք ոտքս սեղմել, որ արյունը դուրս գա։ Ու միանգամից գնացինք Երևան, շատ էինք վախենում, դրա համար մայրաքաղաքի ԲԿ-ներից մեկը դիմեցինք»։
Երևանում մշակել են նրա վերքը, հակաթույն տվել։ Քանի որ ինքն անհանգստություն էլ է զգացել, մի քանի ժամ նախընտրել է մնալ ԲԿ-ում, որից հետո տուն է գնացել։
ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարությունից «Հայկական ժամանակ»-ին փոխանցեցին, որ աշխարհում կա 3000-3500 տեսակ օձ, որոնցից թունավոր են 600 տեսակը, դրանցից էլ միայն 200 տեսակի օձերի թույն է, որ մարդու կյանքի համար վտանգավոր է հանդիսանում։
Հայաստանում տարածված է 23 տեսակի օձ, որոնցից թունավոր են 4-ը՝ կովկասյան գյուրզան, հայկական իժը, երևանյան լեռնատափաստանային իժը և դարևսկու իժը։
Հատկապես գյուրզայի կծելու դեպքերը մարդու կյանքի համար կարող են վտանգավոր լինել: Չնայած դրան՝ ըստ նախարարության տվյալների, 80 տոկոս դեպքերում մարդկանց հանդիպում են ոչ թունավոր օձեր։ Կա օձի մեկ այլ տեսակ նաև՝ կապարագույն սահնօձը, որը նման է գյուրզային և մարդիկ շատ հաճախ շփոթում են այդ օձերին։ Մարդու համար վտանգավոր են հատկապես հայկական իժն ու գյուրզան։ Մյուս տեսակներից մեկը լեռնատափաստանային իժն է և հյուսիսում՝ Արփի լճի շրջակայքում ապրող մեկ այլ տեսակ՝ դարևսկու իժը։ Մնացած բոլոր տեսակները Կարմիր գրքում են գրանցված։ Իր չափերով ու թունավորվածությամբ Երևանում և մայրաքաղաքի շրջակայքում միայն գյուրզան է հանդիպում։
Իսկ ի՞նչպես տարբերակել թունավոր և ոչ թունավոր օձերին
Հայաստանում առկա թունավոր օձերի մոտ պոչը միանգամից բարակ է, գլխի ձևը՝ եռանկյունի, թեփուկները՝ մանր։ Իսկ ոչ թունավոր օձերի գլխի վահանիկները խոշոր են, պոչն աստիճանաբար է բարակում։
Մասնագետները օձի խայթոցից խուսափելու համար հորդորում են հետևել մի քանի պարզ կանոնների․
Մերի Խաչատրյան
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՄիտված ենք ապահովել ՀՀ անվտանգությունը իր տարածքում, ԱՄՆ-ից հատուկ թիմ է մեկնելու Հայաստան. Բլինքեն
Խորապես գնահատում ենք ԱՄՆ-ի հաստատուն աջակցությունը ՀՀ անկախությանն ու տարածքային ամբողջականությանը. Միրզոյան
ՔՊ վարչության նիտում ամփոփվել են Փարաքարի նախնական ընտրությունների արդյունքներն ու այլ հարցեր. տեսանյութ
Միրզոյանն ու Բլինքենը ստորագրեցին ՀՀ-ԱՄՆ ռազմավարական գործընկերության մասին փաստաթուղթը. տեսանյութ
«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ում վերջին 2 օրում 30 վարորդ է ընդունվել աշխատանքի
Դեսպան Հովհաննիսյանն իր հավատարմագրերն է հանձնել ՄԱԿ-ի արդյունաբերական զարգացման կազմակերպության տնօրենին
Մինչև 28 աստիճան սառնամանիք է եղել․ Սուրենյանը նոր մանրամասներ է հայտնել, թե ինչ եղանակ է սպասվում. տեսանյութ
Երևանի մետրոպոլիտենի 10 կայարանի ինքնասպասարկման տերմինալներից ևս հնարավոր է տրանսպորտային քարտեր ձեռք բերել
Քարերով, ռետինե ու փայտե մահակներով ծեծկռտուք Ջրվեժում հայտնի «Սոչի պալաս» հյուրանոցի դիմաց. կան տուժածներ
ԱՄՆ-ը պահանջում է, որ TikTok-ն անջատվի չինական կոնցեռնից և վաճառվի. 170 միլիոն օգտատեր կարող է զրկվել հարթակից
Ռուսաստանը, Ադրբեջանը և Իրանը տրանսպորտային հարցերով հանդիպում կանցկացնեն
Ոսկյա զարդերի խանութի տերը կես ժամով բացակայել է, դուռը բաց թողել, վերադառնալիս՝ գտել թալանված
Ձերբակալվել է «Կիևյանցի կրիստալ Յուրա»-ն. նրա մոտ հայտնաբերել են զինամթերք ու թմրամիջոցներ
Երևանում մեքենա է հրդեհվել
Գործակցությունից մինչև կրթություն, մշակույթ, զբոսաշրջություն. հանդիպել են Հարությունյանն ու Հնդկաստանի դեսպանը
Արարատ Միրզոյանի՝ Ռուսաստան այց նախատեսվում է. ԱԳՆ
ՀՀ մի շարք ավտոճանապարհների մառախուղ է, ցածր տեսանելիություն
Երկու տարում՝ 60 վարակակիր. ինչ իրավիճակ է ՀՀ-ում մետապնևմավիրուսի հետ կապված. նախարարը մանրամասնել է
Քաղաքացիներն արդեն կարող են ներկայացնել եկամտային հարկի վերադարձի դիմումները. ՊԵԿ
Եվրամիությունը մանրամասն կուսումնասիրի Հայաստանի անդամակցության հնարավոր հայտը. Քոս
Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել են միջազգային տնտեսական վարկանիշերում ՀՀ դիրքի բարելավմանն ուղղված քայլերը
Հայ դատի ԱՄՆ հանձնախումբն աշխատում է արգելափակել Ադրբեջանին Boeing օդանավերի վաճառքի ֆինանսավորումը
Զելենսկին և Մակրոնը քննարկել են Ուկրաինայում արևմտյան զորքերի տեղակայման հարցը
Արարատի մարզի որոշ հասցեներում 24 ժամ ջուր չի լինի
Պայմանագիր՝ 20 տարի ժամկետով. Փազեշքիանն ու Պուտինը կհանդիպեն, փաստաթուղթը կստորագրեն Կրեմլում
Անհրաժեշտ է վերանայել գյուղատնտեսության ոլորտի ռազմավարությունը. Փաշինյանը խորհրդակցություն է անցկացրել
Հանրապետության 32 հասցեի հուշարձան-շենքը կդառնա Մարկոս Գրիգորյանին նվիրված թանգարան. ստորագրվել է հուշագիր
Լոռիում «Օպել»-ը 3 մետրից ընկել ու հայտնվել է բնակելի տան և պատի արանքում. վարորդը հոսպիտալացվել է
Էջմիածնի բնակիչը պատրաստել ու իրացրել է կեղծ օղի և կոնյակ
Հայաստանի կառավարությունը պետք է լուծի իր խնդիրները հարևանների հետ, ոչ թե դիմի ԵՄ-ին կամ ԱՄՆ-ին. Լավրով
ՏԿԵ նախարարն ու Գերմանիայի դեսպանն անդրադարձել են էներգետիկ և ջրային ոլորտներում համագործակցությանը
ՀԱՊԿ-ից մեկնաբանել են ԱՄՆ-ի և Հայաստանի միջև ռազմավարական գործընկերության փաստաթղթի ստորագրումը
IFC-ի ամենախոշոր գործարքը ՀՀ ֆինանսական հաստատության հետ․ Ամերիաբանկը ներգրավել է 200 միլիոն ԱՄՆ դոլարի վարկ
Ռուբինյանն Իրան-Հայաստան բարեկամական խմբի պատվիրակության հետ քննարկել է տարածաշրջանային անվտանգության հարցեր
ՔԿ նախագահի տեղակալն ու ԱՄՆ գլխավոր հյուպատոսը կարևորել են իրավապահ համակարգերի միջև գործակցության մակարդակը
Մենք երբեք չէինք համաձայնելու պատերազմով վերցրածը առանց պատերազմի հետ տալ. Մկրտչյան
Հայաշատ Գլենդեյլում արտակարգ իրավիճակի մակարդակը բարձրացվել է 2-րդի. քաղաքապետը հայտնել է սպասվող քամու մասին
Ալիևը ևս մեկ «ալիբի» կստանա ՌԴ նախագահի մոտ արդարանալու, թե ինչու չի կարող հարձակվել Հայաստանի վրա. Առաքելյան
Կենտրոն վարչական շրջանի սեփականատերերից հափշտակվել է 667 միլիոն դրամի գույք և միջոց. գործը դատարանում է
Քիմ Քարդաշյանը դիմել է հետևորդներին և զգուշացրել
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT