Երևան
34 °C
ՀՀ կենտրոնական բանկը չի կարողանում բացատրել, թե ինչու Հայաստանում հանկարծ գնաճ տեղի ունեցավ: Կենտրոնական բանկը սպառողական գների փոփոխությունների կանխատեսումներում հազվադեպ է սխալվում:
Դա նրանից չէ, որ ԿԲ-ն սերտ համագործակցում է էքստրասենս-պայծառատեսների հետ: Պարզապես ԿԲ-ն ուշադիր հետեւում է, թե ինչ միտումներ են արձանագրվում համաշխարհային շուկաներում, վերլուծում է այդ տվյալները: Դա այնքան էլ դժվար չէ: Եթե ցորեն արտադրող խոշորագույն երկրներից որեւէ մեկում երաշտ է եղել եւ ցորենի բերքը ավելի քիչ է կանխատեսվում, ապա շատ մեծ է հավանականությունը, որ ցորենը կթանկանա: Կամ եթե, ասենք, Չինաստանը որոշել է գործարկել պղնձի վերամշակման մի որեւէ խոշոր գործարան, ապա այնքան էլ դժվար չէ կանխատեսել, որ պղնձի նկատմամբ պահանջարկը համաշխարհային շուկայում կմեծանա ու գինը կբարձրանա:
Երեկ, սակայն, Կենտրոնական բանկը սխալվել է եւ անկեղծորեն արձանագրել իր մի հաղորդագրության մեջ: «2017 թ. ապրիլին արձանագրվել է 1.0% գնաճ՝ նախորդ տարվա նույն ամսվա 0.3% գնանկման դիմաց, որը հիմնականում պայմանավորվել է գյուղմթերքների գների ավելի բարձր մակարդակների ձեւավորմամբ: Այս պարագայում 12-ամսյա գնաճն ավելանալով՝ մտել է դրական տիրույթ եւ ապրիլի վերջի դրությամբ կազմել 1.2%՝ գերազանցելով ԿԲ կանխատեսումները»,- նշված է հաղորդագրության մեջ:
Եվ ուրեմն, սա այն հազվագյուտ դեպքերից է, երբ ԿԲ-ն սխալվել է: Բայց որպեսզի ինչ- որ կերպ արդարացնի իր սխալվելը, նույն հաղորդագրության մեջ ԿԲ-ն բերում է իրականությանը չհամապատասխանող տվյալներ: «Արտաքին հատվածում համաշխարհային տնտեսության աճի հեռանկարները բարելավվում են, իսկ միջազգային ապրանքային շուկաներում պահպանվում են գնաճային զարգացումները»,- ասված է հաղորդագրության մեջ: Ամբողջ խնդիրն այն է, որ միջազգային ապրանքային շուկաներում «գնաճային զարգացումներ» ընդհանրապես չկան:
Կա հակառակ երեւույթը` գնանկումային հստակ միտումներ կան: Միացյալ ազգերի կազմակերպության կազմում գործող պարենային եւ գյուղատնտեսության կառույցը, որը ամեն ամիս արձանագրում է մասնավորապես պարենամթերքի գները աշխարհում, ընդամենը 10 օր առաջ հրապարակել է իր ամենամսյա զեկույցը եւ փաստել, որ ապրիլին մարտի համեմատ պարենամթերքի հիմնական տեսակների գները աշխարհում նվազել են շուրջ 1.8 տոկոսով: Մասնավորապես հացահատիկային կուլտուրաները ապրիլին, մարտի համեմատ էժանացել են 1.2 տոկոսով, իսկ անցած տարվա ապրիլի համեմատ` 2.5 տոկոսով, բուսական յուղի գինը նվազել է մոտ 4 տոկոսով եւ արդեն էժանանում է երրորդ ամիսն անընդմեջ, կաթնամթերքը էժանացել է 3.3 տոկոսով, իսկ շաքարը մեկ ամսվա ընթացքում էժանացել է 9.31 տոկսով եւ վերջին 12 ամիսների ընթացքում ամենացածր մակարդակի վրա է:
Լոնդոնի ֆոնդային բորսայում արձանագրվում է մեզ համար կարեւոր նավթի եւ պղնձի գների նվազում արդեն ամիսներ շարունակ: Այլ կերպ ասած, «միջազգային ապրանքային շուկաներում» ոչ մի «գնաճային զարգացում» չկա: Եվ ուրեմն, ինչու է Հայաստանում արձանագրվում գնաճ, ու Կենտրոնական բանկն էլ դա չի կարողանում կանխատեսել: Պատասխանը շատ պարզ է: Կենտրոնական բանկը չի կարող կանխատեսել այն գնաճը, որի պատճառները արհեստական են, որեւէ կերպ հիմնավորված չեն, նույնիսկ հաշվի առնելով մեր տնտեսության առանձնահատկությունները:
Օրինակ, հնարավոր չէ կանխատեսել Հայաստանում բանջարեղենի 25 տոկոս թանկացումը այն դեպքում, երբ աշխարհում ոչ մի նման միտում չի նկատվում: Պարզապես ոչ այնքան հրապարակային ձեւերով արգելափակվում է այլ երկրներից բանջարեղենի ներկրումը Հայաստան ու արդյունքում, ասենք, լոլիկը մայիսի կեսերին արժե 1000-ից 1500 դրամ է: Նույնը կատարվում է նաեւ մրգերի հետ, եւ այստեղ էլ ունենք մոտ 25 տոկոս թանկացում:
ԿԲ-ն կարող էր, իհարկե, կանխատեսել, որ շաքարավազի գինը, ի հեճուկս համաշխարհային շուկաների միտումների, չի նվազի, որովհետեւ այդ շուկան Սերժ Սարգսյանի ամենասիրելի օլիգարխ, անձեռնմխելի Սամվել Ալեքսանյանի սեփականությունն է, եւ նա է գին որոշում իր ախորժակին ու հավեսին համապատասխան: Բայց այն, որ վերջին 12 ամսվա ընթացքում միջազգային շուկաներում շաքարի գինը կլինի ամենացածր մակարդակում, Իսկ Հայստանում ամենաբարձր, նունիսկ ԿԲ-ն չէր կարող կանխատեսել: Նախկինում այդ աստիճանի ախորժակ Ալեքսանյանը չէր դրսեւորում: Բայց դե մոնոպոլիան քաղցր բան է` շաքարի մոնոպոլիան քաղցր է կրկնակի: Զգալով, որ «ազատ մրցակցության», «հավասար պայմանների» մասին նորաստեղծ կառավարության ասածները ընդամենը հումորի ժանրից էին, շաքարի մոնոպոլիստի ախորժակը մեծացավ աննկարագրելի մասշտաբներով:
Իսկ գների բարձրացման ամենակարեւոր պատճառը այսպես կոչված «ստվերի դեմ պայքարն է»: Հարկային մարմինը սկսել է ինտենսիվ աշխատել եւ ավելի շատ հարկեր է հավաքում: Սակայն դրա արդյունքում, եթե մի քիչ պատկերավոր ասենք, ոչ թե ստվերն է կրճատվում, այլ տնտեսվարողները գներն են բարձրացնում: Արդյունքում իրենց ստվերային եկամուտները մնում են նույն մակարդակին, բայց վճարած հարկերը ավելանում են:
Մի խոսքով, Կենտրոնական բանկը գների փոփոխության իր կանխատեսումներում սխալվել է ոչ իր մեղքով: Պարզապես հիմա Հայաստանում խաղի այլ կանոններ են, եւ դրանք նոր մոտեցումներ են պահանջում գների փոփոխության կանխատեսումներ անելիս: Բայց մոտավորապես պատկերացնելով, թե ինչպիսի կանոններ են դրանք, թե որքանով են դրանք դուրս տնտեսագիտության շրջանակներից, կանխատեսումների մեթոդոլոգիա գտնելը այդքան էլ հեշտ չի լինելու:
Գնել Սանոսյանը ծանոթացել է Տաթև-Լծեն և Լծեն-Շամբ ճանապարհահատվածների շինարարության ընթացքին
Տավուշում արձանագրվել է շան կատաղություն հիվանդության դեպք. գյուղացիներից մեկի շունը կծել է մեկ այլ համագյուղացու
Հանրապետությունում օդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կնվազի 2-3 աստիճանով
Այսուհետ IDBank-ի միջոցով վճարելիս Հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության ապաարգելադրումը կկատարվի ավտոմատ
Հայ-վրացական սահմանին այսօր կհանդիպեն Հայաստանի ու Վրաստանի վարչապետները
«Երևանի օրեր` Գյումրիում» միջոցառումը տեղափոխվում է սեպտեմբերի 2-ին և 3-ին
Ազատ ոճային ըմբիշները 1 արծաթե և 1 բրոնզե մեդալ են նվաճել Մ20 տարեկանների աշխարհի առաջնությունում
Բարդ է անհետ կորածի մարմինը հայտնաբերելը, նա պատահարի էպիկենտրոնում է եղել. ՓԾ տնօրեն
Տիգրան Մեծ փողոցում գտնվող հանրային սննդի օբյեկտի գործունեությունը կասեցվել է
«Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում որոնողական աշխատանքները շարունակվում են. անհետ կորած է համարվում երկու քաղաքացի
ՌԴ ԱԻ նախարարը ցավակցություն է հայտնել Երևանին «Սումալու» առևտրի կենտրոնում տեղի ունեցած պայթյունի կապակցությամբ
Հայաստանի և Արգենտինայի արտաքին գերատեսչությունների միջև քաղաքական խորհրդակցությունների հերթական փուլն է սկսվել
ՊՎԾ-ն տվյալներ ունի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց կողմից օրենքի խախտումներով համայնքային հողատարածքների օտարման մասին
Երևանի մետրոպոլիտենի տնօրենի պաշտոնակատարն ազատվել է պաշտոնից․ ով է նրան փոխարինում
Արցախի ԱԽ քարտուղարը դիմել է ռուս խաղաղապահ զորակազմին
Հայաստանում մեկնարկում է սիրողական որսաշրջանը. ՇՄ նախարարությունը հրապարակել է որսի ենթակա կենդանիների ցանկը
Հրազդանի մի շարք փողոցներում այսօր 8 ժամ գազ չի լինի
Գործազուրկ, այդ թվում՝ նպաստառու քաղաքացիներին աշխատանքի ընդունելու դեպքում գործատուները կխրախուսվեն
Ողբերգական դեպք Գեղարքունիքի մարզում. Գետիկի գյուղապետարանի մոտ՝ տրակտորի տակ, հայտնաբերվել է տղամարդու դի
Գյումրիում ահաբեկչության մասին կեղծ ահազանգ հնչեցրած անձը կալանավորվել է. դատախազություն
Երևանի և 9 մարզերի բազմաթիվ հասցեներում այսօր սպասվում են հոսանքազրկումներ
Կարմիր նախազգուշացում Ադրբեջանին. Ցեղասպանության կանխարգելման Լեմկինի ինստիտուտի հայտարարությունը
Երևանի որոշ հասցեներում մի քանի ժամով ջրանջատում կլինի
Թումանյան փողոցի բնակարաններից մեկում հրդեհ է բռնկվել
Երեք օրում ԱԻՆ-ը ստացել է հինգ ահազանգ. որ համայնքներում են օձեր հայտնաբերվել
Մարտաֆիլմ հիշեցնող կրակոցներ Էջմիածնում․ վիրավոր վարորդը մեքենան վարել է դեպի հիվանդանոց ու վթարվել, կա զոհ
Մեր ծնողները գնացել են շուկաներ, հիմա էլ պետք է այդպես լինի. ավագանու անդամները՝ փողոցային առևտուրը արգելելու մասին
Չենք խնայել ու չենք խնայի մեր ուժերը ամեն ինչ անելու և Վանիկ Ամիրխանյանին հայտնաբերելու համար․ ԱԻ նախարար
Եթե ահազանգը ՀՀ տարածքից է՝ արագ բացահայտվում է, եթե էլեկտրոնային է և ենթադրաբար այլ երկրից, որոշակի դժվարություններ կան
Մենք մեծ չենք մտածում, չենք կարողանում դիմացինի հաջողությունը հանդուրժել, մեր անձնական շահի ետեւից ենք ընկած․ Խառատյան
Հորդորում ենք չանհանգստանալ և խուճապի չմատնվել․ Արցախի ԱԻՊԾ
Նինո Կոբախիձեն խոսել է գյուղատնտեսության և տուրիզմի ոլորտում ներդրումների ու համագործակցության պատրաստակամության մասին
«Խնդրում եմ, մամայիս նկարը մի տարածեք»․ որքանո՞վ է իրավաչափ մահացած անձանց լուսանկարներն ու անձնական տվյալները տարածելը
«Սուրմալու»-ում դեպքի երկրորդ օրը ևս կայանված ավտոմեքենայից գողություն է կատարվել
Երեխայի բժշկական քարտը` նախկին 026 Ձևը, կթվայնացվի
«Սուրմալու»-ում այս գիշեր ևս աշխատանքը կդադարեցվի, բայց դրանք կշարունակվեն այնքան, մինչև որոնվող քաղաքացին հայտնաբերվի
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ սպանության և ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով
Ջրափրկարարներն օգնել են ափ վերադառնալ չկարողացող քաղաքացուն
ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետն այցելել է զինվորական հոսպիտալ
Հայաստան է ժամանել Բելառուսի ՆԳՆ պատվիրակությունը
© 2022 Հայկական ժամանակ