Տնտեսական հեղափոխությունը ոչ թե մի քանի ամսվա, այլ մի քանի տարվա գործ է. տնտեսագետ

ՀՀ իշխանությունները 2019-ի ինն ամիսների ընթացքում տարբեր վիճակագրական թվերի եւ միջազգային վարկանշային հրապարակումների հիման վրա բազմիցս նշել են, որ ՀՀ տնտեսությունը որակական աճ է գրանցում:

Իհարկե, այս պնդումը հիմնված է նաեւ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած այն տվյալների հիման վրա, որից պարզ է դառնում, որ տնտեսական աճ հնարավոր է ապահովել ոչ թե նախկինի պես առաջնահերթություն տալով հանքարդյունաբերությանը, այլ մշակող արդյունաբերությանը, ծառայություններին, զբոսաշրջությանը:

«Տարածաշրջանի երկրների եւ ընդհանրապես համաշխարհային տնտեսության թուլացող տնտեսական ակտիվության ֆոնին Հայաստանը շահեկանորեն առանձնանում է»,- ՀԺ-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց տնտեսագետ Հովհաննես Խաչատրյանը:

- Պարոն Խաչատրյան, 2019-ի 3 եռամսյակներում տնտեսության մեջ շոշափելի փոփոխություններ նկատե՞լ եք:

- Տարվա առաջին կեսին գրանցվել է 7%-անոց տնտեսական աճ: Տնտեսական ակտիվության ինդեքսը տարվա առաջին ութ ամիսներին կազմել է 7%, այն դեպքում, երբ առաջին 6 ամիսների համար 6.5% էր: Տարածաշրջանի երկրների եւ ընդհանրապես համաշխարհային տնտեսության թուլացող տնտեսական ակտիվության ֆոնին Հայաստանը շահեկանորեն առանձնանում է: Զարմանալիորեն այս աճն ուղեկցվում է ցածր գնաճային միջավայրով` ընդամենը 1.8%: Դա մի շարք պատճառներ կարող է ունենալ, որոնցից կարեւորն այն է, որ Հայաստանի պոտենցիալ ՀՆԱ-ն վերջին երկու տարում աճել է: Մասամբ դա կարող է լինել մասնավոր ներդրումների աճի հաշվին, ինչը համախառն առաջարկի ավելացում է ենթադրում: Բացի այդ, ունենք արտադրողականության աճ:

- Ո՞ր ճյուղերն են ավելի ակտիվ եղել եւ ո՞րի ակտիվությունն է ավելի առաջնահերթ ՀՀ-ի համար:

- Ըստ վիճակագրության՝ ծառայությունները, առեւտուրն ու արդյունաբերությունը ամենաարագ աճող ճյուղերն են` գրանցելով երկնիշ կամ դրան մոտ ցուցանիշ: Ընդ որում՝ արդյունաբերությունն աճում է ի հեճուկս հանքարդյունաբերության կոմպոնենտի զրոյական նպաստման: Գյուղատնտեսությունն այս տարի ակնհայտորեն առաջատարներից չէ: Շինարարության ճյուղում եւս ակտիվություն կա, բայց պատկերը երկակի է: Մի կողմից ունենք բնակարանաշինության կտրուկ աճ, սակայն մյուս կողմից դանդաղել է կապիտալ շինարարությունը հանքարդյունաբերական ձեռնարկությունների եւ որոշ ենթակառուցվածքային ներդրումների մասով: Վերջինս կարծես մեծ ծավալներով վերականգնվելու է մի շարք խոշոր նախագծերի հաշվին (հիմնականում էներգետիկայի ոլորտում):

- Ձեր կարծիքով որքանո՞վ են տնտեսական փոփոխությունները որակական առումով ազդել քաղաքացու կյանքի վրա:

- Ունենք սպառման երկնիշ աճ, որը մի կողմից պետք է որ դրական ազդեցություն ունենա քաղաքացիների կենսամակարդակի վրա, բայց մյուս կողմից խնայողությունների ցածր հակումը մտահոգիչ է` երկարաժամկետ կայուն աճի տեսանկյունից: Սպառումը կազմում է ՀՆԱ-ի 80%-ից ավելին, ինչը շատ բարձր է: Իմ սուբյեկտիվ գնահատականով փոխվել է նաեւ սպառման կառուցվածքը, որում ավելացել է միջին եկամուտ ունեցողների սպառումը:

- Այս ամիսներին զգացվե՞լ է վարչապետի հայտարարած տնտեսական հեղափոխության շունչը:

- Ենթադրում եմ, որ տնտեսական հեղափոխությունը ոչ թե մի քանի ամսվա, այլ մի քանի տարվա գործ է: Ես կառաջարկեի ուշադրություն դարձնել սպասումներին. եթե սպասումները կտրուկ լավատեսական են դարձել, ապա տնտեսական հեղափոխությունն ընթացքի մեջ է: Սպասումների ինդիկատոր կարող է հանդիսանալ անշարժ գույքի եւ հիփոթեկի շուկան, որոնք բում են ապրում: Ինչպես նաեւ նոր գրանցված ընկերությունների քանակը, սարքավորումների ներկրման աճը հուշում են, որ տնտեսական ագենտները տնտեսության նկատմամբ ունեն լավատեսական սպասումներ: Դրանք կանխատեսման ավելի հուսալի մեթոդներ են, քան փորձագիտական գնահատականները:

- Ի՞նչ եք կարծում, 4-րդ եռամսյակում տնտեսական ակտիվությունը նույն տեմպով կշարունակվի՞:

- Ինչպես արդեն նշեցի՝ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (ՏԱՑ) վերջին ամիսներին էլ ավելի է բարելավվում: 4-րդ եռամսյակն, այնուամենայնիվ, ամենամեծ տեսակարար կշիռն ունի տարեկան ՀՆԱ-ում: Հնարավոր է, որ առաջին 9 ամիսների շատ բարձր տնտեսական աճը նաեւ 2018-ի բազայի էֆեկտի պատճառով է եղել: Իրականում չկա որեւէ ազդակ, որ 4-րդ եռամսյակի աճը լինելու է հիասթափեցնող, բայց ամենայն հավանականությամբ, զուտ տեխնիկապես, այն կարող է մի փոքր նվազեցնել տարեկան միջինը:

Հետագա բարձր աճ ապահովելու համար եւ տնտեսական ակտիվությունն է բարձր (բիզնես վարկերի մեծ պահանջարկ), եւ առկա է տնտեսությունը վարկավորելու ֆինանսական կազմակերպությունների ախորժակը: Մի բան է մնում մտահոգիչ. օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների հոսքը դանդաղ է, ծավալները՝ անհասկանալի փոքր: Հուսանք, որ 4-րդ եռամսյակում բեկում կլինի նաեւ այս առումով:

Տպել
8011 դիտում

Մենք դավաճան, հող ծախող չենք, ձեր թիկունքում ոչ մի բան չենք անելու, թողեք այս ճանապարհով գնանք. Փաշինյանը՝ տավուշցիներին

«Երևան Սիթին» տուգանվել է 10 միլիոն, «Հայփոստ»-ը՝ 2,6 միլիոն դրամով

Առանձնապես խոշոր չափի «Մեթամֆետամինի» ապօրինի շրջանառություն երիտասարդ կնոջ և տղամարդու կողմից. նրանք կալանավորվել են

Նիկոլ Փաշինյանը «TikTok»-ում նոր շարք է սկսել (տեսանյութ)

Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Խրեմլուի ղեկավարը ո՞վ է. Փաշինյան

Պակիստանում երկրաշարժ է գրանցվել

Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 ուղևորի դին, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)

Վարչապետը տիկնոջ հետ ներկա է գտնվել «...և նորից Գարուն» ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Ինչ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Փաշինյանի՝ Տավուշ այցի ժամանակ. մանրամասներ (լուսանկարներ)

Ես չեմ վիրավորում, ասում՝ «գյադեն հերդ ա», քոքից բռնվեք, կհանդիպենք․ Հովհաննես Դավթյանը՝ Արզաքանցյանին

Մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում․ ինչ է ասել վարչապետը տավուշցիների հետ հանդիպմանը

Պուտինն իրեն լեգիտիմություն տվեց՝ այլանդակությունները շարունակելու համար, ՌԴ-ին բարի ճանապարհ դեպի գերեզման. Սուքիասյան

Երևանն այս տարի կունենա 20 հա տարածք զբաղեցնող տնկարան, կտնկվի 2000 ծառ

ԱՄՆ-ն մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահին ընտրություններում հաղթելու համար․ Պատել

Ամեն խաղի պետք է պատրաստվենք, ինչպես վերջինի․ Հարոյանը՝ Կոսովոյի հավաքականի հետ խաղի մասին

Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ պաշտոնյաների խորհրդակցությունների ընթացքում անդրադարձ է եղել ՀՀ-ԵՄ գործընկերության խորացմանը

ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը․ ընտրողների 87,28% քվեները Վլադիմիր Պուտինինն է

Նռնակ, պայթուցիչ ու փամփուշտներ․ Կապանի բնակիչը փրկարարական ջոկատում հանձնել է ԼՂ-ից բերված զինամթերքը

Վրաստանի ԱԺ կրթության հանձնաժողովի նախագահը գալիս է Հայաստան․ մանրամասներ

Մկրտչյանը ԱՄՆ ՄԶԳ փոխկառավարչի հետ քննարկել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին աջակցության հարցում համագործակցությունը

Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ճանապարհներին ժամը 20։00-ի դրությամբ

Վրաստանը պետք է ավելին անի Ռուսաստանին զսպելու համար․ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար

Երկու երիտասարդ վիճել են տաքսու վարորդի հետ, ապա դանակահարել ուղևորին

Պուտինը հանդիպել է ՌԴ նախագահի թեկնածուների հետ, առաջարկել շարունակել ակտիվ համատեղ աշխատանքը

Հայաստանը հստակ դիրքորոշում ունի հասնել խաղաղության․ նախագահը հանդիպել է ֆրանսիացի մտավորականների հետ

Բորիս Բախշինյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր

Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, «ԿամԱԶ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին

ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել է Եվրոպական միության Արևելյան գործընկերության Ավագ պաշտոնյաների հանդիպմանը

Բայրամովը Լուիս Բոնոյի հետ հանդիպմանը վերահաստատել է Ադրբեջանի հանձնառությունը խաղաղության գործընթացին