Երեխաների առք ու վաճառքի վերաբերյալ քննչական մարմիններում հարուցվել եւ քննվում է 13 քրեական գործ

2019-2020 թվականների ընթացքում երեխաների առք ու վաճառքի վերաբերյալ քննչական մարմիններում հարուցվել եւ քննվում է 13 քրեական գործ, որոնցից 1-ով մեղադրյալի կարգավիճակ ունեն 5 անձ:

Այս մասին «Հայկական ժամանակ»-ի գրավոր հարցմանն ի պատասխան՝ տեղեկացրել է ՀՀ գլխավոր դատախազի խորհրդական Գոռ Աբրահամյանը:

Նշված մեկ գործը Ռազմիկ Աբրահամյանի եւ մյուսների վերաբերյալ արդեն հայտնի քրեական գործն է, որի նախաքննության ընթացքում պարզվել են երեխաներին ծնողներից առանց նրանց համաձայնության բաժանելու եւ առքուվաճառքի նոր դեպքեր, ինչի առթիվ հարուցվել է 2 նոր քրեական գործ: Մեր հարցմանն ի պատասխան՝ Գլխավոր դատախազի խորհրդականը տեղեկացրել է, որ դրանցից 1-ը հարուցվել է երեխային ծնողներից ապօրինի բաժանելու կամ փոխելու, մյուսը՝ պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով՝ երեխայի առքուվաճառքի հատկանիշներով: Նշված երկու քրեական գործերը միացվել են մայր գործին։ Հիշեցնենք, որ մայր գործով մեղադրյալներից 4-ի՝ Ռազմիկ Աբրահամյանի, Լիանա Կարապետյանի, Արշակ Ջերջերյանի եւ քաղաքացի Դիանա Գրիգորյանի նկատմամբ այս պահին կիրառված է կալանավորմանն այլընտրանքային խափանման միջոց գրավը, իսկ 1-ի՝ Անուշ Գարսանցյանի նկատմամբ, խափանման միջոց կիրառված չէ, ինչի վերաբերյալ բոլոր որոշումները բողոքարկվել են կամ բողոքարկման փուլում են:

Գրավոր հարցմամբ Դատախազությունից հետաքրքրվել էինք նաեւ, թե 2019 թվականի աշնանից սկսած (ԱԱԾ հաղորդագրությունից հետո)՝ երեխաների առք ու վաճառքի վերաբերյալ ընդհանուր առմամբ քանի հաղորդում է ստացվել, դրանցից քանիսն է ուղարկվել Ոստիկանության 6-րդ վարչություն, քանիսը՝ Քննչական կոմիտե: Խնդրել էինք նշել նաեւ, թե հաղորդումների հիման վրա իրականացված ստուգողական աշխատանքներն ինչ արդյունք են ունեցել, եւ եթե դրանց հիման վրա հարուցվել են քրեական գործեր, ապա քանիսը, ինչ հոդվածներով:

Ի պատասխան մեր հարցերին՝ Գոռ Աբրահամյանը տեղեկացրել է, որ 2019 թվականի հոկտեմբերի 26-ին ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտում մեկ տասնյակից ավելի երեխաների ապօրինի որդեգրումների դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործի շրջանակում (խոսքը հենց Ռազմիկ Աբրահամյանի եւ մյուսների գործի մասին է,- խմբ.) գլխավոր դատախազություն է ստացվել նախկին տարիներին ծննդաբերած եւ իրենց երեխաներին տարբեր պատճառներով կորցրած շուրջ 200 մայրերի եւ նրանց հարազատների դիմումներ, որոնց մեծ մասը կցվել է վերոնշյալ քրեական գործին, այսինքն՝ դիմումներում նշված հանգամանքները եւս դարձել են քննության առարկա:

Դրանից բացի, նույն ժամանակահատվածում պետական գերատեսչություններից մեկից Գլխավոր դատախազությունն ստացել է ՀՀ-ում որդեգրման գործընթացին մասնակցություն ունեցող պաշտոնատար եւ այլ անձանց կողմից որդեգրման գործընթացում ենթադրյալ չարաշահումներ կատարելու վերաբերյալ 1 գրություն եւ ԶԼՄ 2 հրապարակումներ: Թե որ գերատեսչության եւ որ պաշտոնատար անձի մասին է խոսքը, դատախազությունը չի հստակեցրել՝ նշելով միայն, որ հիշյալ գրությունն ու ԶԼՄ հրապարակումներն ուղարկվել են ՀՀ ոստիկանություն՝ ստուգողական գործողություններ իրականացնելու հանձնարարությամբ. «Դրանց վերաբերյալ ձեռնարկված լայնածավալ օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում ՀՀ ոստիկանության ՔՈ գլխավոր վարչությունում հարուցվել է 3 քրեական գործ»: Դրանցից մեկը հարուցվել է կեղծ որդեգրում կատարելու միջոցով երեխայի առք ու վաճառքի, մյուսը՝ պաշտոնեական կեղծիքի եւ մի խումբ անձանց կողմից նախնական համաձայնությամբ երեխային ծնողներից ապօրինի բաժանելու կամ փոխելու հատկանիշներով, ինչը կատարվել է պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով եւ երեխային այլ պետություն ապօրինի տեղափոխելով: Երրորդ քրեական գործը եւս հարուցվել է երեխային ապօրինի բաժանելու կամ փոխելու հատկանիշներով, իսկ ստացված մեկ գրությամբ էլ շարունակվում են իրականացվել ստուգողական գործողություններ:

Վերոնշյալից բացի, ինչպես անմիջական, այնպես էլ ՀՀ գլխավոր դատախազության միջոցով 28 դիմում էլ ստացվել է ՀՀ ոստիկանության Էրեբունու, Կենտրոնականի եւ Մաշտոցի բաժիններ, որոնցից երկուսի հիման վրա նախապատրաստված նյութերով քրեական գործ հարուցելը մերժվել է, իսկ երկուսով հարուցվել է քրեական գործ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից մասնագիտական պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու հատկանիշներով: Հարուցված քրեական գործերի նախաքննությունը շարունակվում է ՀՀ քննչական կոմիտեի ՀԿԳ քննության գլխավոր վարչությունում: Ինչ վերաբերում է ոստիկանության տարբեր բաժիններում ստացված մնացած 18 դիմումներին, դրանք ուղարկվել են Քննչական կոմիտե՝ 2019 թ. հոկտեմբերի 26-ին հարուցված քրեական գործի նախաքննության ընթացքում քննության առարկա դարձնելու համար (խոսքը դարձյալ Ռազմիկ Աբրահամյանի եւ մյուսների գործի մասին է,- խմբ.): Մնացած 6 դիմումներում նշված փաստերն ստուգելու ուղղությամբ միջոցառումները շարունակվում են։

Գոռ Աբրահամյանի փոխանցմամբ՝ Դատախազությունն ստացել եւ Քննչական կոմիտեի ՀԿԳ քննության գլխավոր վարչություն է ուղարկել եւս 3 դիմում, ինչպես նաեւ ԶԼՄ-ներում հրապարակված 6 հոդված, որոնցից 4-ի հիման վրա նախապատրաստված նյութերով եւս հարուցվել են քրեական գործեր. «Դրանցից 4-ը եւս հարուցվել է բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից մասնագիտական պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու հատկանիշներով, իսկ 1-ը՝ մի խումբ անձանց կողմից նախնական համաձայնությամբ երեխային ծնողներից ապօրինի բաժանելու կամ երեխային փոխելու հատկանիշներով»:

Մնացած 5-ի վերաբերյալ ներկայացված փաստերն ստուգվում են քրեական գործերի նախաքննության շրջանակներում։

Հավելենք, որ պաշտոնեական կեղծիքի եւ երեխային ծնողներից ապօրինի բաժանելու հատկանիշներով եւս մեկ քրեական գործ էլ հարուցվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 18-ին ՀՀ ոստիկանության ԿՀԴՊ ԳՎ-ում:

«Այսպիսով, վերջին տարիներին ՀՀ-ում որդեգրման գործընթացում տեղ գտած ենթադրյալ չարաշահումների վերաբերյալ 2019-2020 թվականների ընթացքում ՀՀ գլխավոր դատախազության ակտիվ նախաձեռնողականությամբ քննչական մարմինների վարույթում հարուցվել եւ քննվում են 13 քրեական գործեր, որոնցով նախաքննությունը շարունակվում է: Դատախազության պատշաճ դատավարական հսկողության ներքո իրականացվում են ակտիվ եւ լայնածավալ քննչական գործողություններ՝ առերեւույթ հանցանք կատարած անձանց շրջանակը պարզելու, նրանց գործողություններին իրավական գնահատական տալու, բավարար ապացույցների ձեռքբերմամբ հանցանք կատարած անձանց պատասխանատվության ենթարկումն ապահովելու նպատակով»,- ասված է պատասխանում: