Երևան
12 °C
Էկոնոմիկայի նախարարությունը քննարկման է ներկայացրել «Հայաստանի Հանրապետությունում աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման պետական աջակցության ծրագիրը հաստատելու մասին» Կառավարության որոշման նախագիծը, որով ցանկանում են ավելացնել ցորենի բերքատվության մակարդակը ՀՀ-ում։
Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ վերջին տարիների ընթացքում աշնանացան ցորենի հիմնական արտադրատնտեսական ցուցանիշները նվազել են։ 2019 թվականին 2015-ի համեմատ ցանքատարծությունները նվազել են շուրջ 44,1 տոկոսով, բերքատվության մակարդակը՝ 42 տոկոսով, որի արդյունքում էլ նվազել է համախառն բերքը` 68,7 տոկոսով՝ կազմելով ընդամենը 110,3 հազար տոննա:
Նվազել է նաեւ ցորենի ինքնաբավության մակարդակը՝ 2018 թվականին այն կազմել է 31,5 տոկոս 2014 թվականի 48,7 տոկոսի դիմաց։ Միաժամանակ վերջին 5 տարիներին տարեկան ներմուծվել է 250-ից 330 հազար տոննա ցորեն։
Նախարարությունն ընդգծել է, որ կորոնավիրուսի տարածման հետեւանքով, ցորենի ներմուծման հնարավոր դժվարությունների պայմաններում խնդիր է առաջանում տեղական արտադրության ծավալների ավելացման միջոցով բարձրացնել ինքնաբավության մակարդակը եւ նպաստել պարենային անվտանգության ապահովմանը։
Տեղական ցորենի արտադրության ծավալների ավելացման նպատակով նախատեսվում է պետական աջակցությամբ, մասնավորապես՝ աշնանացան ցորենի սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորմամբ կամ փոխհատուցմամբ, խթանել աշնանացան ցորենի արտադրության կազմակերպումը։
Նախագծով առաջարկվում է Շիրակի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Լոռու, Արագածոտնի, Տավուշի եւ Կոտայքի մարզերում 2-ից 20 հեկտար մակերեսով ցորենի ցանքատարածություններ մշակող գյուղացիական տնտեսություններին վաճառվող, ինչպես նաեւ ցանք կատարելու համար արտադրված կամ ներմուծված աշնանացան ցորենի էլիտա կամ 1-ին վերարտադրության հավաստագրված սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորում կամ փոխհատուցում։ Սուբսիդավորման կամ փոխհատուցման գործընթացը կիրականացնի նախարարությունը։
1 կգ-ի համար տրվող սուբսիդիայի կամ փոխհատուցման գումարը սահմանվում է 70 դրամ, ինչը հնարավորություն կտա տնտեսավարողներին ձեռք բերել որակյալ սերմեր՝ շուկայական գնից առավել ցածր գնով։
Նախարարությունն ընդգծել է, որ նախագծի ընդունումը կնպաստի ՀՀ-ում ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացմանը՝ շուրջ 30 տոկոսով։
Գյուղատնտես Հարություն Մնացականյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում անդրադառնալով նախագծին ասաց, թե կողմ է գաղափարին, սակայն սուբսիդավորումը պետք է արվի անկանխիկ եղանակով. «Այսինքն՝ գյուղացու ձեռքը կանխիկ միջոցներ չտրամադրեն։ Ես չգիտեմ, թե ինչպես է լինելու սուբսիդավորման կարգը, բայց լավ կլիներ, որ նախարարությունը կա՛մ միանգամից սելեկցիոն կայաններին վճարի կա՛մ ներմուծողներին»։
Նրա կարծիքով, եթե գյուղացուն այդ գումարը հատկացվի՝ նա գուցե գնի 2-րդ կամ 3-րդ կարգի վերարտադրության սերմ՝ ցույց տալու համար, որ նորմալ չէ կամ այլ նպատակներով օգտագործի այդ գումարը։
Հարցին այս նախագիծը կարո՞ղ է խթան հանդիսանալ ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացման համար, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Ցանքատարածությունների մեծացման համար սուբսիդավորումը անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է։ Հայաստանում հացահատիկի մշակության մեծացման համար մենք ունենք մի քանի խնդիր։ Առաջինը՝ սերմացուի խնդիրն է, որ որակյալ սերմացու չեն ներմուծել, ինչն էլ իր հերթին նվազեցրել է բերքատվությունը»։
Երկրորդ խնդիրն ըստ նրա՝ ցանքաշրջանառության կարգավորումն է. «Մեր գյուղացիները նորմալ ցանքաշրջանառություն չեն անում, որի պատճառով ամեն տարի բերքատվությունն ընկնում է՝ մինչեւ հասնում է մի կետի, որ գյուղացիները հրաժարվում են հացահատիկ մշակելուց։ Պետությունը նաեւ պիտի խորամուխ լինի՝ հետեւի, որ գյուղացիները ցանքաշրջանառություն կատարեն։ Ովքեր ցանքաշրջանառություն չկատարեն՝ կա՛մ հարկադրանքի, կա՛մ օգնության չտրամադրման միջոցով հնարավոր է այդ խնդիրը կարգավորել»։
Մնացականյանի խոսքով՝ 3-րդ խնդիրը տեխնիկայի հետ է կապված. «40 տարվա տեխնիկաներ են։ Գութանները լավը չեն՝ նորմալ վար չեն անում, ո՛չ շարքացանները ո՛չ կոմբայնները նորմալ վիճակում չեն»։
Նա ընդգծեց, որ նաեւ սխալ պարարտացման պատճառով հողերը դեգրադացվում են եւ դրա համար պետությունը պետք է գյուղացուն իր ունեցած հողի չափով հստակ շեմից ավելի թույլ չտա ազոտական պարարտանյութ գնել. «Ազոտական պարարտանյութը Հայաստանում խիստ անհամաչափ է կիրառվում դրա համար կարտոֆիլի, ցորենի բերքատվությունը պակասել է, հողն աղակալել է»։
Գյուղատնտեսը այս խնդիրները լուծելու համար առաջարկ է պատրաստվում ներկայացնել էկոնոմիկայի նախարարություն. «Ես առաջարկում եմ, որ պետությունը ներմուծի տեխնիկաներ՝ լիզինգով 0 տոկոս կանխավճարով։ Դրանք տրամադրի գյուղացիներին։ Ենթադրենք պետությունը բերի 60 մլն դրամանոց կոմբայն, դրա 20 տոկոսը սուբսիդավորի՝ այսինքն ավելացված արժեքի հարկման չափով հանի, կմնա 48 մլն դրամ։ Տնտեսվարողը տարին 8 մլն դրամ վճարելով կկարողանա 6 տարում վճարել այդ գումարը։ Տնտեսվարողը տարեկան 1000 հեկտար քաղելով 25 մլն դրամ եկամուտ կարող է ստանալ, որից 8 մլն դրամը կոմբայնի համար կվճարի, 5 մլն դրամը այլ ծախսերի, տակը կմնա 12 մլն դրամի չափով գումար, ինչը փոքր գումար չէ»։
Դիտարկմանը, թե 2-ից 20 հեկտար ցանքատարածություններ ունեցողների համար է նախագիծը, նա արձագանքեց. «Կարելի է 200 հեկտարի վրա էլ փորձել։ Չգիտեմ ինչու հայերը խուսափում են խոշոր հողատերերից, բայց հիմնական առաջ մղողը հենց նրանք են»։
Խոսելով կորոնավիրուսի շրջանում ցորենի ներկրման հետ կապված հնարավոր դժվարություններից, Մնացականյանն ասաց, որ հայաստանյան տնտեսվարողները անգամ կարանտինի ամենապիկ շրջանում կարողացան խնդիրը լուծել եւ Հայաստանում ցորենի խնդիր չի եղել։
Հարցին՝ հնարավո՞ր է Հայաստանում ցորենի ինքնաբավության խնդիրը լուծել, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Այո, ցանկալի է, որ ցորենը ինքնաբավ լինի, բայց իմ սուբյեկտիվ կարծիքով, Հայաստանում պետք է հատիկաընդեղեն ցանել միայն չջրվող հողերում։ Ջրվող հողերում կարելի է մի քանի անգամ ավելի բարձրարժեք կուլտուրաներ մշակել եւ կրկնակի, եռակի, անգամ հնգակի շատ եկամուտ ստանալ։ Բայց ցորենից նման բարձր եկամուտ երբեք չես կարող ստանալ։ Դրա համար անջրդի հողերից բացի ես այդքան էլ կողմ չեմ, որ այլ տեղերում ցորեն աճեցվի»։
Նրա կարծիքով՝ Հայաստանում պարտադիր պետք է լինի բարձր շահութաբերությամբ գյուղատնտեսություն. «Մենք հացահատիկով երբեք չենք կարող մրցել՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի կամ Կանադայի հետ»։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՀայաստանի հետ ամուր գործընկերությունը ձևավորում է բարեկեցություն. Հաքի գրառումը Միրզոյանի հետ հանդիպումից հետո
Հիմնական տարընկալումը գումարով կարճ ժամանակ ծառայելու նորմի հետ է կապված, նախագիծը պետք է լավարկվի. Խաչատրյան
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունն ԱԺ-ում հանդիպել է Սուրեն Պապիկյանի հետ
Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է Ակադեմիական քաղաքի ենթակառուցվածքային աշխատանքների մեկնարկի պլանը
Հայաստանը եղել է և կշարունակի հավատարիմ մնալ փոխշահավետ հարաբերություններ ձևավորելու ռազմավարությանը. Պապոյան
ԱԽ քարտուղարը Ջոշուա Հաքին ներկայացրել է ՀՀ-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի զարգացումները
ԱԳ նախարարն ու Ջոշուա Հաքը Հայաստան-ԱՄՆ ռազմավարական գործընկերության օրակարգային հարցեր են քննարկել
Երևանի քննչական վարչության ծանր հանցագործությունների քննության բաժինը նոր պետ ունի
Պաշտոնանկություններ Քննչական կոմիտեում 590 հազար դոլարի հափշտակության գործի շրջանակներում
Կարևորել եմ կրթության դերը անձի զարգացման գործում. գյումրեցի աշակերտները հանդիպել են Զարուհի Բաթոյանի հետ
Կայացել է «Հաջողակից՝ սկսնակին» ծրագրի շրջանակում իրականացվող «Ստեղծենք միասին» նախագծի բարեգործական ընթրիքը
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 29-ին
Հայաստանը և Ադրբեջանն ապրելու են խաղաղ. տարօրինակ են մարմնավաճառի, ալկաշի ու զիբիլի կատվի աղմուկը. Սիմոնյան
Հրացան, ատրճանակներ, նռնակ և 161 փամփուշտ. Գյումրիում զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել
Այս հարցում նվազագույն մտահոգություն չկա. էրդողանը՝ Հայաստանի հետ կարգավորման մասին
236 մլն եվրո՝ Սիսիան-Քաջարան ճանապարհահատվածի կառուցման համար
Արա Շիրինյանն ու Քրիստինե Մելքոնյանը նշանակվել են Հանրային հեռարձակողի խորհրդի անդամներ
Երևանում ու մարզերում սպասվում են հորդառատ անձրևներ. ջերմաստիճանը կնվազի
Մոսկվան Ստամբուլում հանդիպում անցկացնելու համար Կիևից համաձայնություն չի ստացել. Կրեմլ
Երևանը պատրաստ է Մինսկի խմբի լուծարման դիմումը ստորագրել «Խաղաղության պայմանագրի» ստորագրման օրը. Գրիգորյան
Թուրքիան գոհունակությամբ է ընդունում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև ձեռնարկվող քայլերը. Էրդողան
Մենք երբեք խաղաղության օրակարգով չենք խաբել, շարունակում ենք աշխատել սահմանազատման համար. Գրիգորյան
«Մուրացան» հիվանդանոցում 1,5 տարեկան երեխա է մահացել. բուժկենտրոնը մանրամասներ է հայտնել դեպքից
Երեխան ծնողի սեփականությունը չէ, հասուն մարդը ինչո՞ւ պետք է ապրի իր ծնողի հետ. վարչապետ
«ՔոնթուրԳլոբալ Հիդրո Կասկադ»-ը հրավիրում է «բազմաֆունկցիոնալ տպիչ սարքի մատակարարման և տեղադրման» մրցույթ
«Hayat Project»-ի համերգի ժամանակ երգչուհին ընկել է բեմից․ տեսանյութ
ՊՎԾ նախկին պետ Դավիթ Սանասարյանն արդարացվել է
Ավելացվում են արձակուրդի ժամկետները. Պապիկյանը ներկայացրել է «Զինվորական ծառայության» օրենքի դրույթները
Սուրեն Պապիկյանը բարձրաստիճան զինվորականների ուղեկցությամբ այցելել է ՊՆ խաղաղապահ ուժերի բրիգադ. լուսանկարներ
Yandex Go-ում հայտնվել է հնարավորություն՝ պատվիրելու ուղևորություններ քաղաքների միջև
Կրակոցներն անհանգստացնում են, բայց Հայաստանը ձգտում է խաղաղության. Արմեն Խաչատրյան
Նորատուս գյուղում գայլերը հոշոտել են շուրջ 70 գառ
Ամիօ լիզինգ. խելացի ընտրություն տեխնիկական վերազինման համար
Լավ, հոգեհանգիստ լինի՝ կարելի է Համալիրում անել, բայց հարսանիք՝ ոչ, խելագարվել կարելի է ուղղակի. վարչապետ
Թոքաբանության ազգային կենտրոնը միացվում է Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ազգային կենտրոնին
ԱԺ-ն ամբողջությամբ ընդունել է ցեմենտի ներքին շուկան և արտադրությունը պաշտպանելու նախագիծը և այլ նախագծեր
Ձրի հասկացության հետ մեր վերաբերմունքը պետք է ճշգրտենք. այս աթոռի վրա մի ժամ նստելը կոնկրետ գին ունի. վարչապետ
Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել
15-ամյա պատանին վիճաբանության ժամանակ դանակով հարվածել է 16-ամյա եղբորը
Պայթյուն Ստավրոպոլում. սպանվել են ՌԴ ԶՈՒ վետերան, քաղաքային վարչակազմի պաշտոնյա Զաուր Գուրցիևը և ևս մեկ անձ
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT