Երևան
12 °C
ՀՀ-ում ընտանեկան բռնության դեպքերի ու կանանց պաշտպանությունն ավելի բարձրացնելու մասին պարբերաբար ահազանգում են տարբեր իրավապաշտպան կառույցներ և կանանց աջակցության ՀԿ-ներ։
Մեր երկրում «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքն ընդունվել է 2017 թվականին, ուժի մեջ մտել՝ 2018-ին։ Չնայած ենթադրվում էր, որ այս օրենքով բռնության ենթարկված կանայք պաշտպանված էին լինելու, սակայն դա այդքան էլ այդպես չէ. օրենքը բացեր ունի, որոնք հավելյալ համալրելու և նոր փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտություն են պահանջում:
Եվ ահա, ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության կին պատգամավորներ Ծովինար Վարդանյանը, Զարուհի Բաթոյանը, Սոնա Ղազարյանն սկսել են օրենքում լրացումներ կատարելու աշխատանքները:
Ըստ Զարուհի Բաթոյանի՝ սա օրենքի առաջին մեծ փաթեթն է, որը կարգավորելու է գործող օրենքի բացթողումները։ Նման օրենսդրական նախաձեռնությունները ոչ միայն կարգավորմանն են ուղղված, այլ նաև որևէ խնդրի կանխարգելմանը։
«Նախագծի փոփոխությունները քննարկել ենք բոլոր շահագրգիռ կողմերի հետ։ Օրենքի ընդունումից հետո արդեն նկատվել են խնդիրները, և այս օրենքով նպատակ ունենք լուրջ փոփոխություններ մտցնել։ Ընդհանրապես օրենքը ուժ ունի, և նման քայլերը ոլորտի կարգավորման համար կարևոր են։ Այս առումով կարևոր է նաև հասարակության կրթության մակարդակի բարձրացումը, իրավապահ մարմինների իրազեկումը, այն մարմինների տեղեկատվության բարձրացումը, որոնք զբաղվում են ընտանեկան բռնության խնդիրներով։ Մասնավորապես, մեծ է ոստիկանության իրազեկման ու գործելու դերը»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է պատգամավորը։
Նոր փոփոխությունների հիմքում, սակայն, ոչ այդքան բռնարարին պատժելն է, որքան նման դեպքերի կանխարգելումը, բռնության զոհ դարձածներին համապատասխան աջակցություն տրամադրելը, շեշտում է Բաթոյանը։
Նրա խոսքով՝ երբ կան անհրաժեշտ պաշտպանական մեխանիզմներ, որևէ դեպքում մեղավորն անպատիժ չի մնա։ Վերջինս վստահ է՝ ընտանեկան բռնության հարցում խիստ կարևոր է օգնել զոհին, այլ ոչ թե նրան կրկնակի զոհ դարձնել: «Մեր հասարակությունում կանայք փորձում են թաքցնել բռնության ենթարկվելու հանգամանքը կամ թաքնվում են հասարակությունից: Եվ կարևոր է, որ ոչ թե մենք կրկնակի զոհ դարձնենք նրանց, այսինքն՝ մեղադրենք բռնության զոհին և ոչ թե բռնարարին, այլ աջակցենք կնոջը և ստիպենք, որ մեղավորը պատժվի»,- նկատում է Բաթոյանը։
Օրենքի նոր նախագծում առանձնակի կարևոր փոփոխություն է, օրինակ, հետամտումը լինելը՝ որպես հանցանք սահմանելը, ասում է զրուցակիցը։ Ըստ նրա՝ գործող օրենսդրությամբ, երբ բռնարար զուգընկերը կամ ամուսինը հետամտում է՝ դիտավորությամբ շարունակաբար սպառնալից գործողություններ է կատարում, ապա օրենքը կնոջը որևէ պաշտպանական մեխանիզմ չի տրամադրում։ Նոր օրենքով բռնության զոհ դարձած կինը նաև այս առումով պաշտպանված կլինի։
«Մյուս կողմից, նախազգուշացման մեխանիզմներն ենք փոխել։ Այսինքն՝ իրավապահները զգուշացնում են բռնարարին չկատարել նույն հանցանքը երկրորդ անգամ։ Մենք առաջարկում ենք սահմանափակել նախազգուշացման կիրառումն այն պարագայում, երբ դա վերաբերում է ֆիզիկական կամ սեռական բռնությանը։ Ուժը կորցրած ճանաչել հաշտեցման ընթացակարգը․ մարդիկ իրենք են որոշում՝ միասին նորից շարունակե՞ն իրենց ճանապարհը, թե՞ ոչ»,- ընդգծում է պատգամավորը։
Բաթոյանի դիտարկմամբ՝ կարևոր է, որ կինն անկախ լինի բռնարարից։ Նա պետք է ինքնավստահ լինի և չշարունակի հարաբերություններն այն մարդու հետ, որն իրեն վնաս է պատճառում՝ չմտածելով հասարակության արձագանքի մասին։
Իրավապաշտպան, «Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիա»-ի հանրային կապերի պատասխանատու Զարուհի Հովհաննիսյանն էլ մեզ հետ զրույցում նկատում է՝ եթե չունենանք կանանց իրավունքների նկատմամբ զգայուն և իրավագետ իրավապահ համակարգ, ընտանեկան բռնության պաշտպանության առումով որևէ արդյունավետության չենք հասնի։
«Դեռ 2017 թվականին գործող օրենքի ընդունման ժամանակ կանանց իրավունքներով զբաղվող բոլոր ՀԿ-ները բարձրաձայնեցին օրենքի բացթողումների մասին։ Դրանից հետո շրջանառվեցին տարբեր առաջարկներ, լսեցին մեր կարծիքները, և ընդունվեցին օրենքի փոփոխությունները։ Երբ օրենքը դեռ նոր էր ընդունվել, կանայք իրենց պաշտպանված էին զգում, սակայն ընթացքում պարզ դարձավ, որ չկան անհրաժեշտ մեխանիզմներ՝ նրանց պաշտպանելու համար։ Այդ պատճառով կանայք դադարեցին բարձրաձայնել իրենց հետ տեղի ունեցող բռնության մասին, քանի որ անվստահություն ունենք իրավապահ համակարգի նկատմամբ»,- նկատում է նա։
Բացի համակարգի նկատմամբ անվստահությունը, կանայք նաև երկու հանգամանքի հետևանքով են լռում՝ վախի և ամոթի, ասում է Հովհաննիսյանը։ Ըստ նրա՝ եթե անգամ կանայք աջակցություն են ստանում համապատասխան կազմակերպությունների միջոցով, միևնույն է, այդ ժամանակ նույնպես խուսափում են դիմել, օրինակ, ոստիկանություն․ «Չպաշտպանվածության հետևանքով ունենում ենք դեպքեր, երբ կանայք ստիպված լքում են երկիրը։ Օրեր առաջ մի կին ինձ նամակագրության միջոցով պատմում էր՝ երկու տարի փորձել է հասնել նրան, որ ոստիկանությունն իրեն պաշտպանի հետապնդող ամուսնուց։ Բոլոր փաստերի առկայության դեպքում, սակայն, կինը մնացել է անպաշտպան և լքել երկիրը մանկահասակ երեխայի հետ միասին»։
Ընտանեկան բռնության դեպքերը Հայաստանում, ըստ իրավապաշտպանի, շարունակաբար աճ են գրանցում։ Այս տարվա առաջին կիսամյակում, օրինակ, գրանցվել է կնասպանության 7 դեպք, որոնք կատարել է կնոջ զուգընկերը կամ ամուսինը։ Այդ կանանցից շատերը մինչև ցավալի ավարտը դիմել են իրավապահ մարմիններին, սակայն որևէ օգնություն չեն ստացել։
«Այս տարվա առաջին կիսամյակին կանանց աջակցման կենտրոնը 550 շահառուի է աջակցել՝ նախորդ տարվա 300-ի փոխարեն։ Ապաստարանն է տեղափոխվել 90 կին՝ նախորդ տարվա 50 կնոջ փոխարեն։ Հեռախոսազանգերը 4000-ից ավելի են լինում։ Խնդիրը բավականին ծանր ու մեծ է»,- ասում է նա։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ բռնություն գործադրող անձանց նպատակն ազդեցություն ունենալն է իրենց կողակցի նկատմամբ և նրանց հետ անհավասար հարաբերությունների մեջ լինելը։ Շատ դեպքերում տղամարդիկ նաև սպառնում են կանանց։ Իրավապաշտպանի խոսքով՝ հատկապես վերջին պատերազմներից հետո կանայք ահազանգում են, որ իրենց կողակիցները, զուգընկերները կամ ամուսինները զենք ունեն, որոնց միջոցով էլ սպառնում են:
«Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքի նախագծի փաթեթով առաջարկվող հիմնական փոփոխությունները հետևյալն են՝
Սահմանափակել նախազգուշացման կիրառումն այն պարագայում, երբ դա վերաբերում է ֆիզիկական կամ սեռական բռնությանը,
սահմանել ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց համար անհատույց բժշկական օգնության ապահովումը,
հետամտումը սահմանել որպես հանցակազմ,
հստակեցնել անհետաձգելի միջամտության և պաշտպանական որոշման ժամկետները,
հստակեցնել ոստիկանության ծառայողի պարտականությունները բռնության ենթարկված անձին ապաստարան տեղափոխելու գործընթացը կազմակերպելու ընթացքում, ինչպես նաև սահմանել հսկողության էլեկտրոնային համակարգի կիրառումը բռնություն կիրառած անձանց շրջանում մոնիթորինգի իրականացման ընթացքում,
ուժը կորցրած ճանաչել հաշտեցման ընթացակարգի վերաբերյալ սահմանումը,
հստակեցնել և դյուրինացնել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով սահմանված պաշտպանական որոշմանն առնչվող հայցադիմումի ընթացակարգերը, քննության և ծանուցման ժամկետները և պայմանները,
սահմանել ավելի բարձր տուգանքներ «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքով սահմանված Անհետաձգելի միջամտության որոշումը կամ Պաշտպանական որոշումը դիտավորությամբ չկատարելու դեպքում,
հստակեցնել առկա սահմանումները, դրանք համապատասխանեցնել Քրեական օրենսգրքի սահմանումներին, լրացնել նոր սահմանումներով:
Օրենքի նախագիծն արդեն շրջանառության մեջ է, առաջիկայում այն կքննարկվի Կառավարությունում:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՍկանդալ «Ալաշկերտ»-ի հետ խաղերի շուրջ. ՈՒԵՖԱ-ն 10 տարով որակազրկել է չեռնոգորական ակումբին
Ժամանակը ցույց կտա՝ ինչ հետևանքներ կունենա Երևանի հնարավոր դուրս գալը ՀԱՊԿ-ից և ԵՄ-ի հետ մերձեցումը. Պեսկով
ՀՀ պատվիրակությունը ժամանել է Սոֆիա. Հայրապետյանը հանդիպում է ունեցել Բուլղարիայի ԱԳ նախարարի հետ
Շուրջ 4,5 ժամ պատասխանեցի լրագրողների հարցերին. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Մարզահամերգային համալիրի հարակից անտառում հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին
ՀՀ վարչապետն ավելի շատ մեջբերում արեց Աստվածաշնչից, քան Կտրիճ Ներսիսյանը ողջ կաթողիկոսության ժամանակ. Ղազարյան
Աշտարակի խճուղում բախվել է 4 մեքենա․ կան վիրավորներ
Գյումրեցի 63 մարզիկ և 43 մարզիչ պարգևատրվել են միջազգային հարթակներում ցուցաբերած նվաճումների համար
Երևանում շարունակվում է զավթված հողերը քաղաքին վերադարձնելու գործընթացը. ապամոնտաժվել են շինություններ
Տեղի է ունեցել «Հայաստան-դիմակայուն Սյունիք ծրագիր» ֆինանսական համաձայնագրի ստորագրման արարողությունը
Սրբուհի Գալյանն այցելել է հիվանդանոցում գտնվող կալանավորված կնոջն ու նրա 8 ամսական երեխային. տեսանյութ
Ովքեր ասում են, թե արտապատվիրակումն ինքնիշխանության հանձնում է, դեմ չեն, որ այն լինի ռուսներին. Ղազարյան
Գիտությունը պետք է դիտարկել ամբողջական գործընթաց, որտեղ հետազոտությունը, փորձարկումները կապակցված են. նախարար
Հայկական բեռների արգելափակումը խաթարում է վրաց-հայկական դարավոր բարեկամությունն ու վստահությունը. Զուրաբիշվիլի
ՊԵԿ-ը ձեռնարկատիրական նպատակներով ապրանքների ներմուծում իրականացնող ֆիզիկական անձանց համար իրազեկում է տարածել
Սպիտակի ԲԿ է տեղափոխվել տարբեր վայրերում օձի խայթոցներից տուժած 2 երեխա
Որոշում է կայացվել 2 ոստիկանի ազատել ծառայությունից, ևս 2-ին՝ տալ խիստ նկատողություն
Հրազդանում աշխատակիցը մնացել է ասֆալտ փռող և հարթեցնող մեքենաների մեջտեղում ու հիվանդանոցում մահացել
Քրեական ոստիկանները 25-ամյա երիտասարդին ձերբակալել են գողության պահին՝ լինգը ձեռքին
Ինչպիսին է եղել հունիսի կլիմայական պայմանների բնութագիրը Հայաստանում
Իսրայելը հայտարարել է Սիրիայի ուղղությամբ նոր հարվածների մասին
Երևանում սգո սրահի խոհանոցի արտադրական գործունեությունը կասեցվել է
Հայաստանը բաց է չինական ներդրումների համար. Պապոյանը՝ Չինաստանի դեսպանին
«Կինոմոսկվա»-ի դիմաց տեղադրվել է Շառլ Ազնավուրի արձանը. տեսանյութ
Գրիգորյանը և Լյուքսեմբուրգի փոխվարչապետը քննարկել են Հարավային Կովկասում երկարատև խաղաղության կարևորությունը
Ամասիա գյուղի ցուցանակի մոտ զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել
«Իմ քայլը» հիմնադրամն իրազեկում է «Ստեղծենք միասին» նախագծին դիմելու վերջին հնարավորության մասին
Եթե ես մեքենաներից մեկի ղեկին լինեի, այլ բան․ վարչապետը՝ Լեո-Պարոնյան խաչմերուկում հղի կնոջ ավտովթարի մասին
Արարատ Միրզոյանը կգտնվի արձակուրդում. նրան կփոխարինեն տեղակալները
Օգոստոսի 1-ից ապրանքի գնի ներկայացման նոր կանոններ կգործեն. ՄՊՀ-ում տնտեսվարողների հետ հանդիպում է եղել
Գորիսի խաչմերուկից մինչև Սատանի կամուրջ 19.5 կմ ճանապարհահատվածում ասֆալտբետոնե ծածկը տեղադրվել է
ՀՀ ԱԽ քարտուղարը և ՀՀ-ում ՄԹ դեսպանը քննարկել են հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր
Երևանը կհյուրընկալի COP17-ը. Ավինյանն ընդունել է ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողին
Ձեր եկեղեցին Էջմիածնում չէ, այլ Կրեմլի տանիքի տակ. Բաբաջանյանը՝ Աբրահամյանի նախաձեռնության մասին
Ասում են՝ վարչապետն ասել է՝ դոմփել, կներեք, հիմա տենց ցնցվեցի՞ք այդ բառից․ Նիկոլ Փաշինյան
Աղվեսը մտել է Աբովյանի մանկապարտեզներից մեկը
ՀՀ գալիս հավսար-զգաստ եղեք, արա՛, սա պետություն է, համը մնալու է բերաններդ․ վարչապետ
Ինչպե՞ս ճանապարհորդել ամռանը, եթե չունես բավարար գումար
Աշխատանքային գործունեությունը սկսել է հենց համայնքապետարանից. Խուդաթյանը ներկայացրել է Արգիշտի Մեխակյանին
Հաց ենք կիսել իրար հետ, դիսկոմֆորտ ունեմ՝ նման որոշում կայացնենք․ վարչապետը՝ ռուսական ալիքները փակելու մասին
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT