Խոզի բուդը չի կարելի տասը օր ուտել. ինչ է պետք դնել Ամանորի սեղանին, ինչպես ճիշտ սնվել, չվնասել առողջությունը և չգիրանալ

Մեր հասարակությունը, սննդաբան Գայանե Շահխաթունու կարծիքով, Ամանորը հիմնականում կապում է սննդի ու առատ սեղանների հետ, ինչը շատ սխալ է:

«Ինձ համար Ամանորն ընդհանրապես չի ասոցացվում ուտեստների հետ, ցավոք, քչերի մոտ է այդպես: Եկե՛ք վայելենք գեղեցիկ քաղաքը, տարվա սկիզբը և ուտեստներին ընթացիկ բնույթ տանք»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում խորհուրդ է տալիս սննդաբանը:

Վերջինս այդ երևույթը կապում է պատերազմական իրավիճակում ձևավորված սովորությունների հետ:

«Պատերազմ տեսած երկիր ենք՝ սկսած խորհրդային տարիներից, որտեղ սնունդը ասոցացվում էր անհոգ և հարուստ կյանքի հետ: Այդ հոգեբանությունը մինչև օրս պահպանվում է, գումարած դրան՝ մենք ինքներս ենք տեսել շատ վատ տարիներ 90-ականներին: Մեր ազգը պարբերաբար հանդիպել է սնունդ չունենալու խնդրին, և սննդի առկայությունը և առատությունը ասոցացվում են երջանկության և հնարավորությունների հետ: Դա նորմալ չէ, և ոչ մի քաղաքակիրթ երկրում նման երևույթի չենք հանդիպի, այն կարող է հանդիպել միայն հետխորհրդային երկրներում: Պետք է փորձենք աշխատել մեզ վրա և կրթվենք նաև այս ուղղությամբ»,- նկատում է նա:

Վերջինիս Ամանորի սեղանի բաղադրիչ մասն են այն սննդամթերքները, որոնք, որպես կանոն, միշտ են զարդարում իր սեղանը: Ամենակարևորներից են տեղում պատրաստվող թարմ աղցանները, որոնք նախքան մատուցելը մեկ ժամ առաջ են պատրաստվում:

«Ցանկալի է բաղադրամիջոցները լվացած, պատրաստ պահել սառնարանում կտորե կամ թղթե տոպրակներով և հենց այդ պահին թարմ-թարմ պատրաստել և մատուցել: Սեղաններին պետք է դնել այնպիսի մսամթերք, որոնք տապականեր չեն՝ ջերմամշակում են անցել կա՛մ ջեռոցում, կա՛մ գոլորշու վրա: Խոզի բուդը ես ավելի հակված եմ փոխարինել հնդկահավով, որովհետև ավելի ցածր խոլեստերին է պարունակում, և միսն էլ ունի օգտակար հատկություններ: Խոզի միսը տասը օր շարունակ ուտելը ցանկալի չի»,- ասում է սննդաբանը:

Նա հավելում է՝ քաղցրավենիքները պետք է լինեն ոչ խմորային. «Քանի որ թխվածքների մեծ մասը սերուցք, կարագ, ձու է պարունակում, երկար ժամկետ անցնելուց հետո կարող են ոչ միայն օգտակարություն չունենալ, այլ նաև վնաս հասցնել: Պետք է նվազագույնի հասցնել թխվածքները, որոնք պարունակում են ձու, սերուցք, կարագ, և դրանք փոխարինել, օրինակ, փախլավայով և շոկոլադներով»:

Մրգերի դեպքում ևս պետք է զգուշ լինել և չափավոր ընդունել, խորհուրդ է տալիս Գայանե Շախաթունին. «Միրգը նույն գլիկենիկ ինդեքսն է և հավասար է շաքարին: Եթե փորձում ենք քիչ ուտել, սակայն փոխարինում ենք ուտելու ակտը մրգով, ճիշտ չէ, քանի որ դա նույնն է, ինչ կոնֆետ և այլ քաղցրավենիք ուտենք»:

Սննդաբանի խոսքով՝ իր հաճախորդները հաճախ են նշում, որ այդ օրերին փորձում են շատ և անկանոն չսնվել, սակայն տաբեր տեղերում հյուր գնալով՝ ստիպված խախտում են սկզբունքը: Նա նման դեպքերում խորհուրդ է տալիս օգտվել բանջարեղենից՝ կանաչ պղպեղ, վարունգ, լոլիկ:

«Միակ սնունդը, որը ընթացիկ անընդհատ ծամելու ընթացքում չի խանգարում և ինսուլինի աշխատանքին էլ չի նպաստում, բանջարեղենն է: Իսկ եթե օրվա ընթացքում անընդհատ ուտենք աղացած միս և մայոնեզ պարունակող մայրաքաղաքային աղցան, հնարավոր է՝ երեկոյան ունենանք լուրջ խնդիր, ընդհուպ՝ փսխումներ, անգամ՝ մինչև շտապ օգնության դեպքեր: Որովհետև վստահ չենք, թե ինչպես է պատրաստվել ու պահպանվել: Բոլորը սովորաբար մի քանի օր առաջ են պատրաստում շատ ուտեստներ, որ հետագայում կարողանան վայելել ազատ ժամանակը, սակայն չարժե խաղալ առողջության հետ: Իսկ անժամանակ՝ առանց ռիթմի ծամելը, անգամ կարող է պրովոկացնել տիպ երկու շաքարային դիաբետը, քանի որ ծամելու ընթացքում արտադրվում է ինսուլին»,- զգուշացնում է սննդաբանը:

Նման դեպքերից խուսափելու համար մասնագետը խորհուրդ է տալիս ընդունել միատեսակ սնունդ. «Ենթադրենք՝ շատ եք ուզում ուտել խոզի բուդ, կերեք միայն դա, ուրիշ ոչ մի բան: Ուզում եք ուտել դոլմա, երկու-երեք ժամ դադար տվեք նախորդ սնունդ ընդունելու պահից ու նոր կերեք այն, ու նույն կերպ օրվա ընթացքում: Ժամը վեցից հետո խորհուրդ եմ տալիս ուտել միայն բանջարեղեն: Սա զերծ կպահի և՛ օրգանիզմը վնասելուց, և՛ գիրանալուց»:

Մասնագետի խոսքով՝ այս օրերին պետք է զգույշ լինել ձկնամթերքները կաթնամթերքների հետ զուգակցելուց, որը կարող է թունավորում առաջացնել: Խմիչքների դեպքում ևս ցանկալի է միատեսակ խմիչք ընդունել: «Եթե սկսել եք օղիով, շարունակեք օղի խմել ամբողջ օրվա ընթացքում, քանի որ տարբեր տեսակի խմիչքներ զուգակցելը ևս կարող է թունավորում առաջացնել,- ասում է նա:

Իսկ այն մարդկանց, ովքեր նիհարում են, սննդաբանը խորհուրդ է տալիս զերծ մնալ կամ չափավոր ընդունել թթվեցրած սննդից, որն աղի մեջ է պահպանված՝ բաստուրմա, թթվի տարբեր տեսակներ, պանիր և այլն. «Երկու հատիկ բաստուրման և մեկ բաժակ հանքային ջուրը կարող են ավելի շատ գիրացնել, քան մի հատ լավ, մեծ, յուղոտ կտոր միսը»:

Նրա խոսքով՝ տոներից հետո շատ են դիմում այն մարդիկ, որոնք մի քանի օրում հասցնում են 5-6 կիլոգրամ քաշ հավաքել: «6 կիլոգրամ՝ տասը օրում. դա աղետ է, ու, ինչ խոսք, տոներից հետո այս խնդրով ավելի շատ են սկսում դիմել: Իմ աշխատանքի հիմնական սկզբունքներից մեկն է, որ սովորեցնեմ ոչ թե մի լավ ուտենք, հետո դետոքս ծրագրով նիհարենք, այլ և՛ ուտենք, և՛ չգիրանանք: Սիստեմավորված սնվելու դեպքում ոչնչից չենք զրկվի, փաստի առաջ էլ չենք կանգնի: Ազգային մենթալիտետի սխալներից է՝ մի հատ լավ ուտենք, հետո մի քանի օրում մեզ տանջելով նիհարենք: Այ սա է վնասում մեր օրգանիզմին»,- նշում է նա:

Իսկ Ամանորը սննդաբանի համար մոտիվացիոն սկիզբ է. «Սա գլոբալ մոտիվացիոն փուլ է, որ ես իմ առաջ կոնկրետ խնդիրներ եմ դնում՝ պե՛տք է անեմ այս կամ այն բանը, պե՛տք է հնարավորինս շատ մարդկանց երջանկացնեմ, այդ թվում՝ ինձ»:

Իսկ տոնի ամենակարևոր մաղթանքը առողջությունն է. «Իմ ամենակարևոր մաղթանքն այն է, որ աչալուրջ լինեք ձեր առողջությանը, որովհետև միմիայն դա է, որ անփոխարինելի է ու ոչնչով հետ չես բերի, երբեք անտարբեր մի անցեք գանգատների կողքով. արագ դիմեք լուրջ մասնագետների, հետազոտվեք ճիշտ ժամանակին»:  

Հերմինե Կարապետյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
3363 դիտում

Վահագն Դավթյանը ոսկե մեդալ է նվաճել աշխարհի գավաթի առաջին փուլում

Հոսպիտալում հիվանդության հետևանքով զինծառայողի մահվան դեպք է արձանագրվել. ՊՆ

Երևանի քաղաքապետարանը զգուշացնում է

2021-2025 թվականներին Փարաքար համայնքում կառուցվել և շահագործման է հանձնվել 2 դպրոց

«Բոշա՛», «բոշան դո՛ւ ես» ոճի մեղադրանքներ կամ ինչու Թրամփը բռնեց ռուսական գիծը՝ ակնհայտ լարվելով Զելենսկիի հետ

Դավիթ Բեկ համայնքում կրակոցներ չեն հնչել և տուժածներ չկան. ՆԳՆ

15 տարվա դպրոցի ճաշարանը խուց է, գրադարանը՝ հավաբնի չափ, պետության ներդրումը եղել է փող աշխատելու ձև. նախարար

Դիտորդները չեն ծեծվի, լցոնում չի չլինի. ինչ խնդիրներ կան Սահմանադրության մեջ, ինչպես կշտկվեն դրանք

Ռուս-ամերիկյան 2-րդ բանակցությունները կկայանան հաջորդ շաբաթ. Թրամփ

ՄԻՊ աշխատակազմը, ՔԿԾ ղեկավարն ու «Նուբարաշեն» ՔԿՀ պետը քննարկել են հիմնարկում արձանագրված խնդիրները

ԱՄՆ կոնգրեսականները տրամադրված չեն Ուկրաինային նոր օգնություն տրամադրել. Ջոնսոն

Երևանում փետրվարի 24-ի գիշերը սպասվում է -15․․․-17 աստիճան ցուրտ․ Լևոն Ազիզյան

«BMW»-ն դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի գոտուց, բախվել հողաթմբին և գլխիվայր շրջվել

Շենքը՝ շենք, բայց այն ապրելու է ձեզնով ու այնպես, ինչպես դուք եք ապրեցնելու. վարչապետը՝ Փոքր Վեդիի դպրոցում

Ըմբշամարտիկ դառնալու համար էլ պետք է լավ սովորել. վարչապետը շրջայց է կատարել Փոքր Վեդիի դպրոցում. տեսանյութ

Քայլում ենք միջազգային զարգացումներին համընթաց՝ ապահովելով նոր առաջընթաց միջուկային բժշկության մեջ. Ավանեսյան

«Ինտերը» կարող է խզել Մխիթարյանի պայմանագիրը

Լավրովն առաջիկա օրերին կմեկնի Թեհրան

Հանրապետությունում 1 օրում արձանագրվել է 578 ճանապարհատրանսպորտային պատահար, վնասվածքներ ստացել՝ 35 քաղաքացի

Ջրաբեր-Ֆանտան ավտոճանապարհը բացվել է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար. տեսանյութ

Որոշ մարզերում գիշերային ժամերին կդիտվի -27, -28 աստիճան ցուրտ, լեռնային շրջաններում՝ բուք, ուժգին քամի

Թրամփը չի պատրաստվում մայիսի 9-ին մեկնել Ռուսաստան

Թրամփն ու Զելենսկին գտնվում են վերբալ փոխհրաձգության մեջ. ինչու է ԱՄՆ-ն «երես թեքում» Ուկրաինայից

Եվրամիությանը ՀՀ-ի անդամակցությունը ձեռնտու կլինի ինչպես Երևանի, այնպես էլ Բրյուսելի համար․ շվեդ պատգամավոր

Վերին Լարսում մոտ 700 հայկական բեռնատար է կուտակվել

«Զվարթնոց» տանող ճանապարհին բախվել է 6 ավտոմեքենա

27-ամյա երիտասարդը շարժասանդուղքից ընկել ու վնասվածքներ է ստացել

Փոքր Վեդիիի նոր դպրոցը հանձնվել է շահագործման. վարչապետը ներկա է գտնվել բացման արարողությանը. տեսանյութ

ԱԳՆ-ում քննարկվել է Քիմիական զենքի կոնվենցիայից բխող պարտավորությունների իրականացման ընթացքը

Նման կետեր խաղաղության պայմանագրում չեն քննարկվում. Ռուբեն Ռուբինյան

Լոռու և Սյունիքի բոլոր ավտոճանապարհները բեռնատարների համար փակ են, ՀՀ բազմաթիվ հատվածներ՝ դժվարանցանելի

Հարկերն իջել են, իսկ միջին աշխատավարձն աճել է 66 տոկոսով․ Պապոյանը թվեր է հրապարակել

ՀՀ-ում ԱՊՊԱ պայմանագրերը սպասարկող ընկերությունները 1 օրում ավելի քան 1000 վթար են գրանցել

Սիմոնյանն իտալացի գործընկերների ուշադրությունն է հրավիրել Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների հայրենադարձի խնդրին

Արմեն Սարգսյանի սպանության գործով Մոսկվայում ձերբակալվել են պարողներ. 2-ն էլ՝ ՀՀ քաղաքացի

Վեճի ժամանակ հեռախոսը պատուհանից նետել է․ Երևանի «Կանտար» հյուրանոցից ձերբակալվել են Իրանի և ՌԴ-ի քաղաքացիներ

Երբ հասկանում ես՝ այստեղ երկրորդ պլանի դերասան մնալդ երկար չի տևի, հավաքում ես իրերդ, գնում Իսպանիա․ Վարդանյան

2-3 ամսից ԵԱՏՄ-ի և ԱՄԷ-ի միջև ազատ առևտրի գոտու մասին պայմանագիր կկնքվի

Պետությանը և համայնքին պատճառված մոտ 40 մլն դրամ վնասի վերականգնում․ ամփոփվել է Լոռու դատախազության աշխատանքը

Մինչև հուլիսի 1-ը պարգևատրական զենքերը պետք է ներկայացնել ոստիկանություն. կարգավորումները խստացվում են