Երևան
12 °C
Հայաստանյան զբոսավարներն ահազանգում են․ արդեն մի քանի օր է՝ տարբեր զբոսաշրջային կազմակերպություններից ստանում են զանգեր, նույնիսկ՝ սպառնալիքների տեսքով։
Ըստ նրանց՝ որոշ օպերատորներ ստիպում են զբոսավարներին փոխել իրենց ԱՁ-ների հարկային դաշտը, հակառակ դեպքում անգործ կմնան, իսկ որոշներն էլ համոզում են, թե այլևս չկա միկրոձեռնարկություն, և բոլորը պետք է անցնեն շրջհարկի դաշտ։
Խնդիրը «Ֆեյսբուք»-ի էջում բարձրաձայնել է նաև Հայաստանի զբոսավարների ասոցիացիայի նախագահ Յաշա Սոլոմոնյանը։
«Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում վերջինս պարզաբանում է՝ բանն այն է, որ վերջին հարկային փոփոխությունների համաձայն՝ շահութահարկով աշխատող (խոշոր) տուրիստական ընկերությունների միկրոձեռնարկություններին արած փոխանցումները որպես ծախս չեն դիտարկվելու և հարկվելու են 18% դրույքաչափով։ Իսկ զբոսավարները մեծ մասամբ միկրոձեռնարկատերեր են։
Նկատենք՝ 2019 թվականից որոշ բացառություններով բոլոր միկրոձեռնարկատերերն ազատված են պետական հարկերից: Օրինակ՝ չեն ազատվում դրոշմանիշային վճարներից, ներմուծման հարկից, որպես գործատուներ՝ վարձու աշխատողներից եկամտային հարկ հաշվարկելու պարտավորությունից և այլն:
«6 տարուց ավելի է, ինչ տուր-օպերատորների հորդորներով զբոսավարները, որոնք ֆիզիկական անձ են և քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով են աշխատում տուր-օպերատորների հետ, վերածվել են ԱՁ-ների (միկրոձեռնարկությունների)՝ ազատելով օպերատորներին եկամտահարկ վճարելու բեռից, որի հնարավորությունը սահմանեց պետությունը։ Հիմա՝ նշված փոփոխությունից հետո, տուր-օպերատորները ստիպում են զբոսավարներին հրաժարվել պետության տված արտոնությունից և մտնել հարկային բեռի տակ: Այսինքն՝ որոշ օպերատորներ որոշել են, որ ավելի լավ է իրենց հարկային բեռը դնել զբոսավարների ուսերին»,- ասում է Սոլոմոնյանը:
Նրա խոսքով՝ այն, ինչ փորձում են անել տուր-օպերատորները, լուրջ խնդիր է, որովհետև ոչ բոլոր տուրիստական կազմակերպություններն են աշխատում ԱԱՀ-ով կամ շահութահարկի դաշտում են։ Կան փոքր, միջին կազմակերպություններ, որոնք էլ աշխատում են շրջհարկով։ Զրուցակցի նկատառմամբ՝ զբոսավարը աշխատում է տարբեր ընկերությունների հետ, հետևաբար եթե անցնի շրջհարկի դաշտ, ապա զբոսավարի ամբողջ եկամուտը կհարկվի․ «Ենթադրենք՝ զբոսավարը մեկ տարվա մեջ աշխատում է 5 խոշոր տուր-օպերատորի հետ, ևս 10 էլ՝ փոքր ու միջին տուր-օպերատորների հետ, ստացվում է, որ այն 5-ի պատճառով 10-ից աշխատած եկամուտը նույնպես պետք է հարկվի։ Արդյունքում զբոսավարի ողջ եկամուտը կհարկվի»։
Տուրիստական ընկերությունների հետ պայմանագրերը զբոսավարները կնքում են ամեն տարվա սկիզբ, նախորդ տարի կնքած պայմանագրերը ուժը կորցրած են համարվում։ Հետևաբար այս դեպքում կազմակերպությունները, հրաժարվելով շարունակել աշխատանքը զբոսավարների հետ, օրենք չեն խախտում, սակայն առաջ են բերում մեծ խնդիրներ։
«Պայմանագրերը ամեն տարի թարմացվում են զբոսավարների հետ։ Դրանք հատուկ կետեր չեն նախատեսում, սովորական ծառայությունների համար են կնքվում։ Հաշվի առնելով, որ նախորդ տարվա պայմանագրերը չեն գործում՝ որոշ խոշոր կազմակերպություններ միաբանվել են ու որոշել շուկայում կանոններ թելադրել։ Սակայն սա անում են առանց քննարկումների, խորհրդակցությունների, և այս առումով մեր իրավունքներն են խախտում»,- նշում է նա։
Հայաստանում զբոսավարը վարձատրվում է իր փորձից, լեզուների հմտությունից, ոլորտից կախված, ասում է զբոսավարների ներկայացուցիչը։ Այժմ նրանք ներգնա զբոսաշրջության ուղղությամբ են կենտրոնացած։ Այս ոլորտում վերջիններիս աշխատավարձը օրվա համար 20-30 հազար դրամ է։
Ըստ Սոլոմոնյանի՝ եթե զբոսավարը մեկ օրվա համար վարձատրվի 25 հազար դրամ, դրանից հարկվի 5 տոկոսը՝ 1250 դրամ, իսկ եթե դա հաշվարկվի 10 օրվա, հետո՝ տարվա համար, միլիոնից ավելի կորուստ կպատճառի․ «Իսկ տուրիստական կազմակերպությունները զբոսավարին վճարելուց հարկվում են 4500 դրամով, հետևաբար մտածել են՝ ավելի լավ է՝ դրա կիսով չափը վճարի զբոսավարը, և նա ընկնի բեռի տակ»։
Թե որքան զբոսավար ու տուր-օպերատորներ կան ՀՀ-ում, զբոսավարների ասոցիացիայի նախագահը դժվարանում է ասել։ Նրա խոսքով, սակայն, ասոցիացիան սկսել է հավաքել տվյալներ։ Միայն ասոցիացիայում գրանցված է 96 զբոսավար, սակայն ստեղծված իրավիճակի հետ կապված ահազանգեր են ստանում նաև այլ զբոսավարներից, որոնք դիմում են ասոցիացիային։
Իսկ խնդրի լուծման տարբերակը Սոլոմոնյանը տեսնում է հետևյալ կերպ․ «Տուր-օպերատորները փոխանակ հարկային բեռը մեզ վրա բարդելու, պետք է համագործակցեն մեզ հետ, Կառավարության հետ հանդիպում խնդրեն, պարզաբանեն և բացատրեն խնդիրը։ Մենք չենք պատրաստվում հրաժարվել պետության մեզ տված արտոնությունից, այն է՝ որպես միկրոձեռնարկություն ազատված ենք հարկերից, բայց վճարում ենք բոլոր պարտադիր և այլ սոցվճարները»։
Հրաժարվելով ներկայիս զբոսավարների հետ աշխատելուց, ըստ Սոլոմոնյանի, տուրիստական կազմակերպությունները կգտնեն ավելի ցածրորակ ծառայություններ մատուցող զբոսավարների, որի հետևանքով կտուժի ոլորտը։
«Ռիմա թրավել» զբոսաշրջային գործակալության հիմնադիր-տնօրեն Ռիմա Խաչատրյանն էլ, անդրադառնալով խնդրին, նշում է՝ տուրիստական կազմակերպությունների բարձրացրած հարցը տեղին է։ Նրա կարծիքով՝ յուրաքանչյուր զբոսավար պետք է մտնի հարկային դաշտ, ինչպես տուր-ընկերություններն են գումար վճարում․ «Ինչո՞ւ պետք է տուրիստական կազմակերպությունն ամբողջ տարի աշխատի և եկամուտ չակնկալի, իսկ զբոսավարը կազմակերպի որևէ զբոսաշրջային տուր և գումար աշխատի։ Շատ դեպքերում տուրիստական կազմակերպությունները դուրս են մնում շուկայից, քանի որ զբոսավարներն իրենց անձնական հեռախոսահամարներն են տրամադրում զբոսաշրջիկներին։ Այսպես ասած՝ «գողանում» են ընկերությունների ձեռքից զբոսաշրջիկներին»։
Խաչատրյանի խոսքով՝ Հայաստանն այսօր դուրս է մնում որակյալ զբոսաշրջային ծառայություններից, քանի որ «խլելով» զբոսաշրջիկներին զբոսավարներից՝ տուրիստական կազմակերպությունը չի կարողանում որակյալ ծառայություն մատուցել և մեծ վնասներ է կրում։
«Ես բազմիցս նշել եմ, որ մեր զբոսավարները զբոսաշրջիկին մեր երկիրը ներկայացնելու խնդիր ունեն․ նախ իրենք չունեն համապատասխան հագուստներ, որով կարող են դիմավորել զբոսաշրջիկին, և օտարերկրյա զբոսաշրջիկը ամբոխի միջից կարողանա ճանաչել իր զբոսավարին, չունեն հատուկ բեյջեր։ Առաջին տպավորությունը զբոսաշրջիկը երկրի մասին կազմում է հենց զբոսավարներից և տուր-կազմակերպություններից։ Կարծում եմ՝ հիմա բարձրացված հարցը տեղին է»,- ասում է զբոսաշրջային կազմակերպության հիմնադիր տնօրենը։
Հարցին՝ իսկ այս պարագայում ինչո՞ւ էին տարիներ առաջ տուր-օպերատորները հորդորում բոլոր զբոսավարներին ֆիզիկական անձանցից վերածվել ԱՁ-ների (միկրոձեռնարկությունների), որի մասին նաև բարձրաձայնել էր զբոսաշրջության ասոցիացիայի նախագահը, Խաչատրյանը նկատում է՝ այն ժամանակ կարծում էին, որ արժեքների փոփոխություն չի լինի․ «Կարծում էինք, որ զբոսավարները, միևնույն է, մնում են հարկային դաշտում, բայց ստացվեց, որ ոչ։ Ենթադրենք՝ տուր-կազմակերպությունը մեկ օրում ունենում է 20 զբոսաշրջիկ և 100 հազար եկամուտ, ստացվում է, որ դրանից 5 տոկոսն էլ վճարում է պետությանը։ Որքան հարկ վճարում է տուր-կազմակերպությունը պետությանը, պետք է վճարի նաև զբոսավարը»։
ՀՀ զբոսաշրջության կոմիտեից էլ խնդրի առնչությամբ մեզ հայտնեցին:
«Հարկային օրենսգրքում կատարված փոփոխությունները ոլորտային բնույթ չեն կրում: Թիրախում միայն զբոսաշրջության ոլորտի միկրոձեռնարկությունները չեն: Եթե զբոսաշրջային կազմակերպությունները, մասնավորապես՝ տուր-օպերատորները, ծառայություն մատուցող միկրոձեռնարկություններին պահանջ են ներկայացնում աշխատել հարկային օրենսգրքի սահմաններում, դա չի կարող որակվել որպես սպառնալիք, քանի որ նույն տուր-օպերատորները գործունեություն են ծավալում հարկային օրենսգրքի շրջանակներում»,- ասում է ՀՀ զբոսաշրջության կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Սուսաննա Հակոբյանը:
Հակոբյանի խոսքով՝ զբոսաշրջության կոմիտեն ակնկալում է ոլորտում գործունեություն ծավալող տնտեսվարողների փոխըմբռնումը և առաջարկում դիտարկել համագործակցային եզրեր գտնելու հնարավորություն:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՀամագյուղացու տնից 3 միլիոն դրամի ոսկեղեն գողացած տղամարդը կալանավորվել է. տեսանյութ
Հյուսիս-հարավի Աշտարակ-Թալին հատվածի շինարարությունն ակտիվ ընթացքի մեջ է. տեսանյութ
ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ չեն բացել, Ադրբեջանը կրկին ապատեղեկատվություն է տարածել. ՊՆ
Սուրեն Պապիկյանի մասնակցությամբ վթարի վերաբերյալ շրջանառվող տեղեկությունները կեղծ են. ՊՆ մամուլի քարտուղար
Մեկնարկել է Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթը
Աչաջուր-Մակարավանք ճանապարհին հայտնաբերված, ցանցում խճճված արջի քոթոթը տեղափոխվել է կենդանիների կացարան
ԱԳՆ-ն ցավակցություն է հայտնել Կանադայի Վանկուվեր քաղաքում փառատոնի ժամանակ զոհվածների ընտանիքներին
Արմավիր քաղաքի որոշ հասցեներում գազ չի լինի
Իրանն իր տարածքով է ճանապարհ տրամադրելու Ադրբեջանին դեպի Նախիջևան. Փեզեշքիանը՝ «Զանգեզուրի միջանցք»-ի մասին
Վիճաբանության ժամանակ կրակոցներ են հնչել. անվտանգության աշխատակիցները համատիրության տեսագրությունները ջնջել են
Եվրոն թանկացել է. ի՞նչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 28-ին
Ապրիլի 21-27-ը մետրոպոլիտենը սպասարկել է 466 հազար 890 ուղևորի, գիծ է դուրս բերվել 2826 շարժակազմ
Վարչապետը Էստոնիայի հայ համայնքին է ներկայացրել Իրական Հայաստանի գաղափարախոսությունը. լուսանկարներ
Հայտնի են «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի հաղթողները
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը կայցելի Ադրբեջան
Ի՞նչ իրավիճակ է հանրապետության ճանապարհներին և Լարսում
Ավտոմեքենան բախվել է ճամփեզրի բետոնե արգելապատնեշին, ցանկապատի երկաթե սյանը, կողաշրջվել և բռնկվել
Լավրովն ու Ռուբիոն հեռախոսազրույց են ունեցել. առանցքում ուկրաինական հակամարտությունն է եղել
Երևանի և 7 մարզի բազմաթիվ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի
Վարչապետը հանդիպել է Էստոնիայի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ. տեսանյութ
Եվս մեկ «Կրթվելը նորաձև է» շարժման հանդիպում Երևանում. լուսանկարներ
Վարչապետն այցելել է Տալլինի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի. լուսանկարներ, տեսանյութ
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պաշտոնական այցով ժամանել է Էստոնիա. լուսանկարներ, տեսանյութ
Հայտնաբերվել է գետն ընկած երեխան. հոսպիտալացման ճանապարհին 4-ամյա փոքրիկը մահացել է
2 օր է՝ գտնվում եմ Տեղ, Խոզնավար և Խնածախ գյուղերում, բնականոն կյանքը շարունակվում է. Դանիելյան. տեսանյութ
Փակում են աչքերը, կատարում հրահանգներ. ՀՀ դպրոցներում տարածված խաղը վտանգավոր հետևանքներ կարող է թողնել
Կրթվելը նորաձև է Երևանում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Արմատախիլ եղած ծառը փակել է ճանապարհը
Ադրբեջանի և Ուզբեկստանի նախագահները հեռախոսազրույց են ունեցել
Պատմությունը վերաշարադրելու ձեր փորձերը դատապարտված են. ժողովուրդը հիշողություն ունի. Հասմիկ Հակոբյան
Իրանում ապրիլի 28-ն ազգային սգո օր է հայտարարվել
Աշխարհի գավաթ. մարմնամարզիկ Արթուր Ավետիսյանը ոսկե մեդալ է նվաճել
17-ամյա մարմնամարզիկ Համլետ Մանուկյանը` աշխարհի գավաթի խաղարկության բացարձակ հաղթող
Վարչապետը պաշտոնական այցով մեկնել է Էստոնիայի Հանրապետություն. ի՞նչ հանդիպումներ են նախատեսված
Բուդապեշտում Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցին նվիրված հուշ-երեկո է տեղի ունեցել
Թարմացվել է 2025-ի մայիս-հունիս-հուլիս ամիսների գլոբալ սեզոնային կանխատեսումը. ի՞նչ է սպասվում
Պուտինը կարգադրել է ԱԻՆ ինքնաթիռներ ուղարկել Իրան՝ միանալու նավահանգստում հրդեհի մարման աշխատանքներին
Բախվել են դի տեղափոխող շտապօգնության ավտոմեքենան ու «ՎԱԶ 2107»-ը
Վանկուվերում մեքենայի ամբոխի մեջ մխրճվելու հետևանքով 9 մարդ է զոհվել
Չարենցավանում մեկնարկել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակիչ փուլը
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT