«Գտնված երազ» մուլտֆիլմի հեղինակներ Դիլաքյան եղբայրները նոր մտահղացումով են եկել Հայաստան

Հայկական հայտնի եւ սիրված «Գտնված երազ» մուլտֆիլմի հեղինակներ Դիլաքյան եղբայրներն արդեն 40 տարուց ավելի է, ապրում են Նյու Յորքում: 2017 թվականին՝ գալով Հայաստան, երկու գիրք են հրատարակել՝ «Գտնված երազ» մուլտֆիլմի հիման վրա համանուն հեքիաթը եւ հայկական ասացվածքների վրա հիմնված «Հորս արեւ, մորս արեւ»-ը՝ ասացվածքներին համապատասխան նկարներով:

«Գտնված երազ» եւ «Հորս արեւ, մորս արեւ» գրքերը, որոնք կան վաճառքում

Այժմ Դիլաքյան եղբայրները կրկին Հայաստանում են, եւ հունվարի 26-ին «Լոֆտ» ժամանցի կենտրոնում հանդիպում ունեցան իրենց աշխատանքը գնահատողների հետ: Դիլաքյան եղբայրները պատմեցին Նյու Յորքում ծավալած իրենց գործունության, ստեղծագործական կյանքի եւ առհասարակ իրենց կյանքի մասին:

Ասացին, որ այստեղ գալուց հետո մի նոր միտք է առաջացել իրենց մոտ, եղբայրները որոշել են վերցնել բոլոր հին հայկական անունները եւ համանուն նկարներ նկարել դրանց շուրջ:

«Պայքար, Վրեժ, Բավական, Վարդիթեր, նմանատիպ անունները կարծես խնդրում են մեզ, որ նկարներ նկարենք իրենց վերաբերյալ»,- ծիծաղով ասում են նրանք:

«Գտնված երազ» մուլտֆիլմը Դիլաքյանները նկարել են 1976 թվականին, այդ ժամանակ արձագանքներն այդքան բուռն չէին եւ մուլտֆիլմն էլ այդքան հայտնի չէր, որքան հետագայում: «Այն ժամանակ այնքան շատ գրաքննություն կար, ղեկավարությունը չէր ցանկանում, որ լինեին այնպիսի ֆիլմեր, որոնք խորհրդային գաղափարախոսությանը հակադարձող որեւէ բան կներկայացնեին»,- պատմում են Դիլաքյան եղբայրներ Գագիկը եւ Հովիկը:

Այդ տարիներին ֆիլմի փակ ցուցադրություն է եղել, եւ մուլտֆիլմն այնքան էլ ջերմ չի ընդունվել: «Ֆիլմը չէր ներկայացնում այն՝ ինչ ուզում էին իրենք, հուսահատվեցինք, բայց զգում էինք, որ ինչ-որ լավ բան էինք արել»,- ասում են եղբայրները: 

Մուլտֆիլմը Դիլաքյան եղբայրների առաջին եւ դեռեւս վերջին ֆիլմն է:

Ապրելով Հայաստանից դուրս, բայց իմանալով հայկական թեւավոր խոսքերը, հնում եւ մինչ օրս օգտագործվող բառապաշարը, Դիլաքյան եղբայրները որոշում են ասացվածքների գիրք ստեղծել: «Լոս Անջելես շատ մանկության ընկերներ ունենք, երբ որ գնում ենք այնտեղ, տպավորություն է, թե փոքրիկ Երեւանն է, այնտեղից ենք լսել շատ արտահայտություններ, ուստի որոշեցինք այդ ասացվածքների, թեւավոր խոսքերի հիման վրա գիրք կազմել»,- ասում է Դիլաքյան եղբայրներից Հովիկը: Նրանք «Հորս արեւ, մորս արեւ» գրքի ամեն մի էջում գրել են մի ասացվածք՝ նկարելով համանուն նկարը: Գրքում տեղ գտած ասացվածքներից են՝ «քթից թռած», «աչքս ճամփիդ մնաց», «պորտը տեղը դնել», «ականջդ կանչի», «գլուխ պահող», «չափած ձեւած» եւ այլն:

օրինակ «Հորս արեւ, մորս արեւ» գրքից

«Երբ սկսում ես վիզուալացնել այդ ասացվածքները, դառնում է զոմբիանման մի բան»,- ասում են եղբայրները:

Դիլաքյան եղբայրները, ապրելով Նյու Յորքում, ստեղծագործում են եւ բավականաչափ հայտնի են իրենց աշխատանքներով: Նկարներ են նկարում տարբեր իրերի, հագուստների վրա:

Մի քանի տարի գլխարկների վրա են նկարել, ավագ եղբայրը՝ Հովիկը, ավելի համարձակ է գտնվել ու գլխարկները դրած՝ մարդաշատ վայրեր գնացել. ասում է ոմանք գժի տեղ էին դնում, ոմանք էլ հետը նկարվում՝ որպես կրեատիվ մարդ:

Դիլաքյան եղբայրները Գեղարվեստական կրթություն չունեն, սովորել են տարբեր նկարիչների գործերից, արտանկարներ արել տարբեր հեղինակներից. «Մեր աշխատանքներում սյուռեալիստական շրջան սկսվեց, երբ մեր ձեռքն ընկավ Դալի»,- ասում  են նրանք:

Շշերի, բաժակների, ափսեների, դաշնամուրի, տարբեր կահույքների վրա են նկարում եւ փորագրում: Ասում են, որ անգամ փողոցից գտած կոտրած թավջութակի վրա են նկարել:

Եղբայրների միջեւ երկու տարվա տարիքային տարբերություն կա, բայց շատ նման են եւ տպավորություն է, թե երկվորյակ են: Ասում են՝ փոքր հասակում մայրը միշտ նույն շորերն է իրենց հագցրել, ինչն էլ արտաքնապես ավելի միանման է իրենց դարձրել:

Երկու եղբայրները միասին են գրեթե միշտ, միասին էլ աշխատում են: Ասում են, որ ընդամենը մեկ անգամ են կռվել իրար հետ, այն էլ 30 տարի առաջ: «Այդ ժամանակ Հովիկը շշի վրա աշխատանք էր անում, ջղայնացավ, շիշը խփեց գետնին, չջարդվեց, հետո ես ջղայնացա, նույն շիշը խփեցի պատին, էլի չջարդվեց, ծիծաղեցինք ու հաշտվեցինք»,- պատմում է Գագիկը:

Տաղանդավոր եղբայրներն այսօր  նմանվել են իրենց ստեղծած հեքիաթի՝ «Գտնված երազ»-ի «ծերուկ» հերոսին, շարունակում են ստեղծել անչափ զվարճալի եւ բացառիկ գործեր: 

Ասում են, որ իրենց շատ են հարցնում, թե արդյո՞ք ժամանակը չէ, որ հեքիաթի ծերուկը արթնանա, այսինքն՝ «Գտնված երազ»-ը շարունակություն ունենա: «Ասում ենք, որ դեռ շուտ է, ծերուկը դեռ պետք է քնի»,- կատակում են Դիլաքյանները:

Վստահեցնում են, որ այստեղից գնալուց իրենց հետ կտանեն դրական տպավորություն հատկապես նոր սերնդի հետ կապված, «երիտասարդությունը եւ երեխաները զարմանալու լավն են՝ պայծառ դեմքեր, ճիշտ հարցեր, ուղղակի պետք է ճիշտ ուղու վրա դնել իրենց»,- ասում են Դիլաքյան եղբայրները: 

                                                                                     Աղունիկ Հովհաննիսյան