Լիբիայի հակամարտությունը կարող է միջազգային խնդիր դառնալ. Հաֆթարը հանդիպել է Մակրոնին ու Մերկելին

Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Փարիզում մարտի 9-ին հանդիպել է Լիբիայի ազգային բանակի հրամանատար Խալիֆա Հաֆթարի հետ: Հանդիպման ընթացքում Հաֆթարը հայտնել է Լիբիայում խաղաղության հաստատման իր պատրաստակամության մասին, բայց պայմանով, որ իր հակառակորդները եւս պահպանեն խաղաղություն:  Այս մասին հայտնում է AFP-ն՝ հղում անելով Ելիսեյան պալատի պաշտոնական տեղեկատվությանը:

Մակրոնի եւ Հաֆթարի հանդիպումը Ելիսեյան պալատում նախապես ծրագրված չի եղել եւ տեւել է ավելի քան 1 ժամ: Հանդիպման արդյունքների ամփոփման ժամանակ Լիբիայի ազգային բանակի ղեկավարը հայտարարել է, որ պատրաստակամ է ստորագրել փաստաթուղթ Լիբիայում ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին, սակայն իրեն իրավունք է վերապահում խախտել այդ փաստաթղթի կետերը, եթե Լիբիայի ազգային համաձայնության ուժերը խախտեն հրադադարը:

Մարտի սկզբին Լիբիայում ՄԱԿ-ի հատուկ ներկայացուցիչ Հասսան Սալամեն լքեց իր պաշտոնը՝ հրաժարական ներկայացնելով: Հեռանալու որոշումը նա բացատրել էր առողջական վիճակով: Միաժամանակ նա խոստովանել էր, որ ՄԱԿ-ի բոլոր ջանքերը՝ ուղղված Լիբիայում խաղաղության հաստատմանը եւ հակամարտող կողմերի միջեւ երկխոսության սահմանմանը, մինչեւ այս պահն անցել են ապարդյուն:

Հաֆթարի գլխավորած ուժերը 2019-ի ապրիլի 4-ին փորձել են գրավել Տրիպոլին, որը գտնվում է Ազգային համաձայնության կառավարության իշխանության ներքո: Վերջինս գլխավորվում է Ֆեյեզ Սարաջայի կողմից եւ ճանաչվել է որպես միջազգային կազմակերպություն: 2019 թվականի մայիսին Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը հանդիպել է Հաֆթարի հետ եւ կոչ արել նրան գտնել ճգնաժամի քաղաքական լուծումը:

Մակրոնի եւ Հաֆթարի վերջին երկխոսության թեմա է հանդիսացել Լիբիայում ենթադրյալ օտար ուժերի առկայությունը: Եվրոպական երկրների առաջնորդները մտավախություն ունեն, որ լիբիական հակամարտությունը կարող է դառնել միջազգային խնդիր: Թուրքիան եւ Կատարն աջակցում են ազգային համաձայնության Կառավարությանը: Եգիպտոսը, Սաուդյան Արաբիան եւ ԱՄԷ-ն աջակցում են Հաֆթարի ուժերին:

Պաշտոնական Փարիզը կասկածվում է Լիբիայի ազգային բանակին թաքուն հովանավորելու մեջ, թեպետ հայտարարում է, որ չի աջակցում ոչ Հաֆթարին, ոչ Սարաջին: The New York Times-ը նախորդ տարի հայտնել էր, որ Լիբիայում եղել են հակատանկային հրթիռային համակարգեր, որոնք ԱՄՆ-ից ժամանակին ձեռք է բերել Ֆրանսիան: Այդ համակարգերը եղել են Հաֆթարի տիրապետության տակ գտնվող տարածքում: Պաշտոնական Ֆրանսիան նշել էր, որ համակարգերն իսկապես Ֆրանսիային են պատկանում եւ Լիբիայում են՝ ֆրանսիական հետախուզական ուժերի ենթակայությամբ: Այսպիսով, Ֆրանսիայի ՊՆ-ն, փաստացի հաստատել էր իր ներկայությունը Լիբիայում:

Փարիզ կատարած այցից եւ Մակրոնի հետ հանդիպումից մեկ օր անց՝ մարտի 10-ին Խալիֆա Հաֆթարը ժամանել է Բեռլին՝ Գերմաիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի հետ հանդիպման, նրա իսկ պաշտոնական հրավերով:

Հանդիպման ընթացքում Մերկելը շեշտել է Լիբիայում կայունության եւ հրադադարի հաստատման անհրաժեշտության, ընդ որում՝ քաղաքական գործընթացների առաջխաղացման մասին, հայտնել է Գերմանիայի կառավարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Շտեֆֆեն Զայբերգը: Կանցլերը նաեւ հիշեցրել է բեռլինյան կոնֆերանսի արդյունքների մասին, որին մասնակցել էին ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի, Եգիպտոսի եւ մի շարք այլ երկրների ներկայացուցիչներ, ինչպես նաեւ Եվրամիությունն ու ՄԱԿ-ը: Որոշվել էր Լիբիայում ամբողջական հրադադարի ռեժիմ սահմանել:

2011 թվականին լիբիայի առաջնորդ Մուհամար Քադաֆիի վրա հարձակման եւ նրա պանությունից հետո Լիբիան փաստացի դադարել է գործել որպես միասնական պետություն: Այժմ երկրում տիրում է երկիշխանություն: Լիբիայի մի մասում ղեկավարում է ժողովրդի կողմից ընտրված խորհրդարանը, մյուս մասում՝ ներառյալ մայրաքաղաք Տրիպոլին, ղեկավարում է Եվրամիության եւ ՄԱԿ-ի աջակցությամբ ձեւավրված ազգային համաձայնության Կառավարությունը: Երկրի ժողովրդական խորհրդարանի հատվածը գործում է Տրիպոլիից անկախ եւ ղեկավարվում մարշալ Խալիֆա Հաֆթարի կողմից: