1-ից 5-րդ դասարանում երեխաները չեն գնահատվի. նոր չափորոշիչները կկիրառվեն 2021-ից

ՀՀ կառավարությունը այսօրվա նիստում հաստատեց հանրակրթության նոր պետական չափորոշիչը, որով սահմանվում է պետության ակնկալիքը դպրոցից եւ 12-ամյա կրթության ավարտից հետո շրջանավարտներից:

Հարցը զեկուցող կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի փոխնախարար Ժաննա Անդրեասյանը մանրամասնեց, որ հանրակրթության նոր պետական չափորոշիչը հիմնված է կարողունակությունների վրա, ինչը նշանակում է, որ հավասարապես շեշտադրվում են գիտելիքը, հմտությունը, դիրքորոշումները եւ արժեքային բաղադրիչը՝ որպես հանրակրթության հիմնական անելիք:

«Սահմանել ենք վերջնարդյունքներ կրթական երեք աստիճանների համար՝ տարրական, հիմնական եւ ավագ, ինչը հնարավորություն է տալիս սկզբունքորեն իրագործել նոր մոտեցում եւ խուսափելով այս պահին գործող առարկայակենտրոն մոտեցումից, որի պայմաններում ունենք առանձին առարկաներ, եւ շեշտադրված է այդ առարկաների ինքնաբավ գոյությունը դպրոցում՝ անցում կատարել ինտեգրված մոտեցմանը, որը հնարավորություն է տալիս տեսնել տարբեր կապերը, առանձնացնել խաչվող գաղափարները եւ ամեն առանձին առարկայի միջոցով հասկանալ, թե ինչպես ենք նպաստում այդ ընդհանուր վերջնարդյունքներին հասնելուն»,- ներկայացրեց Անդրեասյանը:

Նրա խոսքով՝ այն թույլ կտա նաեւ էապես խուսափել կրկնություններից, առավել արդյունավետ օգտագործել այն ժամանակը, որ ծախսում է դպրոցում, նաև երեխայի ժամանակը, եւ դրա շրջանակում ավելի արդյունավետ եւ հետագայում նաեւ հանրային զարգացմանը նպաստելու համար շոշափելի արդյունք ստանալ. «Մենք ընդհանուր առմամբ նվազեցնում ենք դպրոցականների ծանրաբեռնվածությունը՝ չկրճատելով բովանդակային ծավալը եւ նպատակ ունենալով հասնել ավելի մեծ արդյունքների: Դպրոցները ստանալու են ընտրության հնարավորություն օրինակելի պլանի հիման վրա ձեւավորել իրենց սեփական մոտեցումները»:

Անդրեասյանը նշեց, որ այն դրսեւորված է հանրակրթության պետական չափորոշչում 7 ուսումնական բնագավառների առանձնացման եւ դրանց շրջանակում դպրոցներին ընտրության հնարավորությունների ընձեռման միջոցով:

«Պահպանվել է նաեւ պետական հստակ քաղաքականությունը՝ պետական պարտադիր բաղադրիչի միջոցով եւ չորս պարտադիր առարկաները սահմանելու միջոցով, որոնք են հայոց լեզուն եւ գրականությունը, մաթեմատիկան, հայոց պատմությունը եւ օտար լեզուն»,- ասաց փոխնախարարը:

Նա ընդգծեց՝ դրանք երաշխավորված ժամաքանակ ունեն բոլոր դպրոցներում՝ անկախ իրենց կազմակերպաիրավական ձեւից. «Կարեւոր ճկունության դրսեւորում է անհատական բաղադրիչը, ինչը հնարավորություն է տալիս ձեւավորել աշակերտների կարիքներից բխող նաեւ մոտեցումներ եւ մասնավորապես ավագ դպրոցի ռեֆորմ իրականացնել»:

Անդրեասյանի խոսքով՝ կարողանալու են հրաժարվել այս պահին գործող հոսքային ուսումից եւ անցնել անհատականացված դասացուցակի՝ ըստ առանձին աշակերտի նախասիրությունների եւ մասնագիտական կողմնորոշման. «Սա նաեւ թույլ կտա այս պահին գործող այն անհավասար իրավիճակը, որ ունենք քաղաքներում առանձին ավագ դպրոցների եւ հիմնականում գյուղական համայնքներում տեղակայված միջնակարգ դպրոցների ավագ դասարանների պարագայում այդ անհավասարությունը վերացնել»:

Նա ասաց, որ ավագ դպրոցի ռեֆորմին նպաստելու է նաեւ մոդուլային ուսուցումը, ինչը հնարավորություն է տալու ավագ աստիճանում ունենալ կարճաժամկետ դասընթացներ, քան ուսումնական մեկ տարին է, եւ մասնագիտական կողմնորոշումը շեշտադրելու տեսանկյունից ավելի արդյունավետ քաղաքականություն կիրառել:

ԿԳՄՍ փոխնախարարը նշեց՝ շատ կարեւոր է նախագծային ուսուցումը՝ 7-րդ դասարանից սկսած, ինչը հնարավորություն է տալու զարգացնել սովորողների ինքնուրույն, հետազոտական եւ ստեղծագործական կարողությունները, ինչպես նաեւ իրականացնել համայնքային նախագծեր:

Նախատեսվում է նաեւ բազմազանեցնել գնահատման կարգը: Միավորային գնահատումը պետք է գործի 5-րդ դասարանի երկրորդ կիսամյակից, ինչը նշանակում է, որ տարրական դպրոցում առաջարկվում է հրաժարվել միավորային գնահատման գործող ձեւից եւ կիրառել ավելի խրախուսող գնահատման ձեւեր: Առաջարկվել է հրաժարվել անբավարար գնահատականային շեմից եւ 10 միավորանոց սանդղակում յուրաքանչյուր միավոր դիտարկել իբրեւ առաջընթաց, ինչպես որ կա: 

Արձագանքելով վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ միայն կրթությամբ հնարավոր չէ լուծել մեր բոլոր հարցերը, բայց չկա մի խնդիր, որի լուծումը հնարավոր է առանց կրթական բաղադրիչի:

«Կրթության չափորոշչի այս ընդունումը ես համարում եմ մեր ամենակարեւոր ռեֆորմներից մեկը: Շատ կարեւոր եմ համարում, որ ունեցել ենք կամք այս պայմաններում այս ռեֆորմը հասցնել մինչ այս կետը եւ շատ կարեւոր եմ համարում, որ շարունակենք այս ռեֆորմի իրագործումը»,- ասաց վարչապետը:

Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծեց՝ պարզ է, որ լինելու են բազմաթիվ քննադատություններ, ընդհուպ, թե ինչպես կարելի է գնահատականից հրաժարվել. «Բա չիմանանք մեր երեխան 5 է ստացել, թե 4, 3, թե որեւէ այլ բան: Սա համապարփակ ծրագիր է, եւ այդ համապարփակ ծրագիրը պետք է իրականացնել»:

Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Մեսրոպ Առաքելյանը հետաքրքրվեց՝ այդ համակարգը տարածվելու է նո՞ր ընդունվողների վրա, թե՞ գործող աշակերտների վրա նաեւ, արձագանքելով Ժաննա Անդրեասյանն ասաց. «Կառավարության որոշման նախագծով նախատեսված է նաեւ, որ սրա ընդունումից հետո՝ 1-ամսյա ժամկետում, պետք է նախարարի կողմից հաստատվի ներդրման ճանապարհային քարտեզը, եւ այդ բոլոր մանրամասները ճանապարհային քարտեզում նշված են լինելու: Իհարկե, առաջին հերթին հաշվի է առնվելու սովորողի լավագույն շահը, եւ չի ստեղծվելու ավելի անբարենպաստ իրավիճակ այս պահին կրթության համակարգում ընդգրկվածների համար»:

Վարչապետը հետաքրքրվեց, թե ամենամեծ բանավեճերի տեղիք տվող հարցերի շուրջ ի՞նչ լուծումներ են գտել, մասնավորապես՝ գրականության եւ հայ եկեղեցու պատմության առարկաների հետ կապված: Հարցին պատասխանեց ԿԳՄՍ նախարար Վահրամ Դումանյանը՝ նշելով, որ այն աղմուկը, որ կար այդ առարկաների շուրջ, այս պահին չկա:

Արձագանքելով վարչապետը կատակեց. «Այս պահին նկատի ունեք դահլիճո՞ւմ, պարոն Դումանյան»:

Նախարարն ասաց, որ նկատի ունի վերջին 1-1.5 ամսվա ընթացքում. «Հիմա հայ եկեղեցու պատմության առարկայի հետ կապված մեր հանձնաժողովը քննարկման մեջ է: Իսկ ինչ վերաբերում է հայոց պատմություն եւ հայ գրականություն առարկաներին, հանդիպում է եղել ԳԱԱ մեր գործընկերների հետ, քննարկել ենք եւ հասկացել, թե իրական աղմուկը ինչի շուրջ էր, այդ պատճառները վերացված են, այլեւս չկան այն առիթները, որպեսզի աղմուկը զարգանա: Անցել ենք գործնական կոնստրուկտիվ փուլ, եւ որեւիցե կոնֆլիկտ գոյություն չունի այս ժամանակահատվածում»:

Ժաննա Անդրեասյանը նշեց, որ այսօրվա հանրակրթության խնդիրները նաեւ թվային չափում ունեն. «Համաձայն այն կրթական արդյունքի, որ մեր երեխաները ցուցաբերում են 12 տարի դպրոցում անցկացնելուց հետո՝ համապատասխան չափումները ցույց են տալիս, որ, ըստ էության, այդ կրթական արդյունքը կարելի էր ստանալ 9 տարում: Սա նշանակում է, որ մենք երեխաների կյանքից վերցնում ենք 12 տարի ժամանակը, բայց արդյունքը, որը տալիս ենք, ընդամենը կարող էինք հասնել 9 տարում: Բնականաբար, այս փոփոխությունները ինչքան էլ ցավոտ լինեն, պետք է մեզ պարտադրի, որ անենք դա»:

Վարչապետը ասաց, որ այն, ինչը 12 տարում հասնում էինք, կարելի էր հասնել 9 տարում. «Մենք ոչ թե ասում ենք՝ եկեք 3 տարին հանենք դարձնենք 9 տարի, այլ ասում ենք՝ եկեք երեխայի ժամանակը լցնենք եւ կրթությունը կազմակերպենք այնպես, որ 12 տարում ունենանք 30, 40, նույնիսկ 50 տոկոս արդյունք: Նաեւ կարեւոր է արձանագրել, որ ժամանակակից աշխարհում երեխայի կրթությունը սկսվում է ոչ թե դպրոցից, այլ նախակրթարանից: Հիմա զարգացված են համարվում այն երկրները, որոնք երեխայի կրթության մեկնարկի առավել ցածր տարիք են դնում»:

ԿԳՄՍ փոխնախարարն ասաց, որ առաջիկայում կներկայացնեն նախադպրոցական կրթության չափորոշիչը, որն ամբողջությամբ վերանայել են հանրակրթության պետական չափորոշչի տրամաբանության եւ վերջնարդյունքների հիմքի վրա: