Սերժ Սարգսյանի ներքին եւ արտաքին լեգիտիմությունը. 2008-2018 թվականներ

Տիտղոսով կամ պաշտոնով իշխանություն կոչվելը բավարար չէ իշխանություն ունենալու եւ այն գործադրելու համար: Իշխանության գործադրման համար անհրաժեշտ պայմանը քաղաքական լեգիտիմությունն է՝ իշխանության օրինականության ընդունումը հասարակության եւ միջազգային հանրության կողմից: Լեգիտիմության բացակայության պարագայում իշխանությունը ստիպված է լինում իր քայլերը զուգորդել ուժային գործողություններով, ինչն էլ վաղ թե ուշ բերում է կա՛մ ներքին ընդվզման, կա՛մ արտաքին պատերազմի: Իշխանության լեգիտիմության թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին աղբյուրներն անհրաժեշտ են երկրի զարգացման համար, սակայն դրանցից ընդամենը մեկի առկայությունը թույլ է տալիս մի որոշ ժամանակով զբաղեցնել իշխանությունը:

Հայաստանում 2008 թ. նախագահական ընտրություններից եւ դրանց հաջորդած իրադարձություններից հետո հասկանալի էր, որ իշխանությունները ստիպված են լինելու լեգիտիմություն փնտրել Հայաստանի սահմաններից դուրս: 2008 թ. Ֆրանսիայի նախագահ Նիկոլյա Սարկոզիի, Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժոզե Մանուել Բարոզոյի, ինչպես նաեւ ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդեւի հետ երեք հանդիպումները վկայում են այն մասին, որ Սերժ Սարգսյանը եւս գիտակցում էր արտաքին լեգիտիմության անհրաժեշտությունը: Նրա նախաձեռնած ֆուտբոլային քաղաքականությունը ուղղված էր նույն նպատակին: Այս տեսանկյունից այնքան էլ կարեւոր չէ, թե որքան տխուր վախճան ունեցավ այդ նախաձեռնությունը, կամ ինչպիսի բուռն դիմադրության հանդիպեց տարբեր երկրների հայերի կողմից: Արտաքին լեգիտիմության տեսանկյունից կարեւորն այն է, որ այդ գործընթացում Հայաստանը ներկայացնում էր Սերժ Սարգսյանը: Արտաքին լեգիտիմության լիցքեր էին նաեւ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելու եւ ԵՄ-ի հետ ասոցացման համաձայնանագիր կնքելու որոշումները:

Այս քաղաքականությունը, զուգորդված ներքին լեգիտիմության բացակայության հետ, աստիճանաբար թուլացնում էր ՀՀ դիրքերը միջազգային ասպարեզում: Եվրոպական ԶԼՄ-ներում պարբերաբար հայտնվում էին քաղաքական եւ հասարակական ազատությունների վերաբերյալ հրապարակումներ, որտեղ Հայաստանը հարեւան Ադրբեջանի հետ միասին դասվում էր միջինասիական պետությունների շարքին:

2008 թվականից հետո «Վիկիլիքս»-ի գաղտնազերծած տվյալներից հայտնի դարձավ, որ ԱՄՆ պետդեպում տեղյակ են հայ օլիգարխների ոչ միայն իրական ունեցվածքի մասին, այլեւ անգամ յուրաքանչյուր օլիգարխի պետհամարանիշների նախասիրությունների մասին: Այնտեղ տեղյակ են նաեւ պետական համակարգի կոռումպացվածության մասին: Միամտություն կլիներ ենթադրել, որ նմանատիպ տեղեկությունները որպես լծակ չեն օգտագործվում իշխանության տարբեր ներկայացուցիչների նկատմամբ: ԱՄՆ-ն վաղուց արդեն չի էլ թաքցնում, որ իր նպատակների մեջ կա Հայաստանը Ռուսաստանի ազդեցությունից դուրս բերելու խնդիրը:

Հակառուսական տրամադրությունները հայ հասարակության շրջանում առաջին կիզակետին հասան 2015 թ. հունիսին՝ «Էլեկտրիք Երեւանի» ընթացքում: Մեկ տարի չանցած՝ Ապրիլյան պատերազմից հետո, բարձրացավ երկրորդ հակառուսական ալիքը՝ կապված Ադրբեջանին զենք վաճառելու հետ: Հաճախակի դարձած բողոքի ալիքները Ռուսաստանին բնականաբար չէին կարող դուր գալ, եւ ասպարեզ վերադարձավ Կարեն Կարապետյանը: Շատերի կարծիքով սա զիջում էր Սարգսյանի կողմից, իբր Կարապետյանը պետք է 2015 թ. սահմանադրական փոփոխությունների ուժի մեջ մտնելուց հետո էլ շարունակի վարչապետ մնալ: Դա, իհարկե, տրամաբանական կլիներ՝ հաշվի առնելով, որ գործնականում հենց Կարապետյանն է ապահովել ՀՀԿ-ին իրականում տրված ձայները:

2017 թ. հոկտեմբերին Հայաստան այցելեց ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդեւը: Նա հանդիպեց ինչպես Կարապետյանի, այնպես էլ Սարգսյանի հետ: Թե ինչ են քննարկել կողմերը պաշտոնական օրակարգից դուրս, բնականաբար, հայտնի չէ: Մեդվեդեւի հեռանալուց հետո լուրեր էին շրջանառվում, որ այցի շրջանակներում նա պետք է 2018 թ. նշանակվելիք վարչապետի «դաբրո»-ն տա, կամ, ավելի ճիշտ, փոխանցի, ինչն էլ արել է հօգուտ Սարգսյանի:

Այդուհանդերձ, Կարապետյանի եւ նրա թիմի ներկայությունը որոշակի զսպող հանգամանք է Սագսյանի համար, որպեսզի կտրուկ քայլեր հանկարծ չարվեն: Նման գործառույթ է իրականացնելու նաեւ Արմեն Սարգսյանը, սակայն արդեն հակառակ ճամբարի համար: Նա, որպես Միացյալ Թագավորությունում երկար տարիներ Հայաստանը ներկայացրած, արևմտյան աշխարհի ազդեցիկների հետ անձնական բազմաթիվ կապեր ունեցող մարդ, նախագահ, ուղղակի չի կարող անմասն մնալ երկրի կառավարումից:

Այսպիսով Սերժ Սարգսյանի ներքին լեգիտիմության աղբյուրը սպառված է, իսկ արտաքինը՝ հստակ միջնորդավորված, իր իսկ՝ տարբեր ուղղվածության թիմակիցների միջոցով:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 3-ի համարում:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
2856 դիտում

2 ամսում՝ 12 հազարից ավելի այցելու. Անահիտ աստվածուհու արձանը մեծացրել է Պատմության թանգարանի հոսքը. տեսանյութ

Զելենսկին Մոսկվային մեղադրել է խաղաղության հեռանկարը խաթարելու համար

Կանադան կկալանավորի Նեթանյահուին, եթե նա այցելի մեր երկիր. Ժոլի

Իսրայելի հզոր ավիահարվածը ցնցել է Բեյրութի կենտրոնը. կան զոհեր

Երկրաշարժ` Ադրբեջանում. ցնցումները Հայաստանի տարածքում ևս զգացվել են

Հայտարարվել է Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության խորհրդի ներկայացուցիչների մրցույթ

Ռուսաստանում զորահավաքի մասին խոսք անգամ չկա. Պեսկով

Երևանում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը. վերջինը կողաշրջվել է. կա տուժած

Երևանում բախվել են «Toyota»-ն ու «Mercedes»-ը. կան տուժածներ

Այսօր էլ՝ Նորք-Մարաշով եկա աշխատանքի, բայց կրկին հեծանիվով. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Առկա խնդիրները վկայում են, որ Հայաստանը դեռ պատրաստ չէ առողջապահության ապահովագրության անցնելուն. Փաշինյան

Ավինյանի գլխավորած պաշտոնական պատվիրակությունը մեկնել է ԱՄՆ

Ինչ իրավիճակ է Հայաստանի ավտոճանապարհներին

Նախ՝ օրը որոշեցի. Նիկոլ Փաշինյանն ասաց՝ ինչու է սափրվել

Նեղվում ենք «Արևմտյան Ադրբեջան»-ից, չե՞նք մտածում, որ Արևմտյան Հայաստան ասելով մարդկանց գրգռում ենք. Փաշինյան

Վարչապետը մանրամասնեց՝ ինչու ՀՀ-ն չի բարձրաձայնում Ադրբեջանի Սահմանադրության փոփոխության հարցը

Արագաչափերը հանելու հարցը պետք է լուծենք համաժողովրդական ձևով՝ հանրաքվեով․ Փաշինյան

Վարչապետը ծառայողական ավտոմեքենաները կկրճատի «կացնային» մեթոդով

Ինչու է վարչապետը պաշտոնյաներին նամակով տեղեկացրել ազատումների մասին

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին․ Փաշինյան

Վարչապետը պատրաստվում է Արթուր Պողոսյանի թեկնածությունն առաջադրել Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնում

Պաշտոնանկությունները ոչ թե անձնավորված են, այլ համակարգերի հետ են կապված. վարչապետ

Ակնկալում ենք, որ տրիբունաները լեփ-լեցուն կլինեն. Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականը կընդունի Ավստրիային

ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 3-րդ հորիզոնականում է. Պապիկյանը հրապարակել է մեդալակիրների անունները

Ավանեսյանը «Գյումրի» ԲԿ-ում ընթացող նորոգման աշխատանքներում առկա խնդիրները վերացնելու հանձնարարական է տվել

Մարդու իրավունքների պաշտպանը Նիդերլանդների դեսպանին է ներկայացրել ոլորտի առաջնահերթությունները

Թուրքիան ներառված չէ այն երկրների ցանկում, որտեղ Իսրայելի վարչապետը չի կարող մեկնել

Քննարկվել են Հայաստանում կանխիկի կրճատման ուղղությամբ իրականացված աշխատանքների արդյունքները

Կրճատում եմ ծառայողական ավտոմեքենաների թիվը, ավելի մանրամասն՝ հարցազրույցում. վարչապետ (տեսանյութ)

Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը ԵՄ-Հայաստան հարաբերությունների հիմնաքարն է. Մարագոս

Ներքին Սասնաշենում մեծ քանակությամբ անասնակեր է այրվել

Հայտնի է վարչապետի՝ Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցի հեռարձակման ժամը

Վրաստանի խորհրդարանի առաջին նիստին դեսպանները հրավիրված չեն. Պապուաշվիլի

Մկրտիչը 33 տարեկան էր. մահացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկը

Ձեր աջակցությամբ կարող ենք քայլ առաջ անել ներառական տնտեսություն կառուցելու ուղղությամբ. Պապոյանը՝ Էնջելին

Կարեն Սարուխանյանը հրապարակել է օրգանիզմում թմրամիջոցների առկայության վերաբերյալ թեստի արդյունքները

Սպասվում են ձյուն, բուք, եղանակը կնվազի 10 աստիճանով. Գագիկ Սուրենյանը մանրամասնում է (տեսանյութ)

Ներկայացվել է ՀՀ ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման 2024-2040 թվականների ռազմավարությունը

Ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը հաղթել է հնդիկ մրցակցին

Հայաստանի օրենսդրության մոտեցումը Եվրոպական միությանը կարևոր տեղ ունի նախարարության ռազմավարության մեջ. Գալյան