ՌԴ-ի հետ հարաբերությունները կարեւոր են Մոսկվայից բխող ռիսկերը կանխելու համար. Ղազինյան

Հայաստանում Ռուսաստանի հետ հարաբերություններն ընկալվում են որպես տագնապներ, ռիսկեր ու սպառնալիքներ կանխելու տեսանկյունից: Այս մասին Երեւանում հուլիսի 20-ին,  հայ-ռուսական հարաբերություններում խնդիրներին ու հնարավորություններին նվիրված համաժողովին հայտարարեց ԵՊՀ Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրեն Արթուր Ղազինյանը, որի հետ չհամաձայնեցին համաժողովին մասնակից մյուս փորձագետները:

Ղազինյանի խոսքով, Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում գերակշռում են ավելի շատ նեգատիվ ընկալումներն ու շեշտադրումները: «Երբ մարդկանց հարցնում ես, պետք են արդյոք հայ-ռուսական հարաբերությունները, կպատասխանեն՝ այո: Երբ հարցնում ես՝ ինչու, մարդիկ սկսում են թվարկել, որ գազը չթանկանա, որ մեր ապրանքներն առանց խնդիրների մուտք գործեն ռուսական շուկա եւ որ, վերջապես, չկորցնենք Ղարաբաղը», - ասաց նա:

Նրա խոսքով, հանրային ընկալումներում Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները դիտարկվում են որպես նաեւ նախորդ իշխանություններին արտաքին լեգիտիմություն հաղորդող երկիր: «Նախորդ իշխանությունները չունեին լեգիտիմություն երկրում, սակայն երբ ընկալվում էին Ռուսաստանում, այդպես լեգիտիմացվում էին նրանք», - նշում է նա:

Մյուս կողմից նա անդրադարձավ ռուսաստանյան որոշակի փորձագիտական շրջանակներում Հայաստանի՝ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը որպես «դավաճանություն» դիտարկելու միտմանը:

«Ռուսաստանում պետք է հասկանան, որ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը Հայաստանի համար կենսական անհրաժեշտություն է, ոչ թե Ռուսաստանի դեմ ուղղված քայլ: Այս համագործակցությունը պետք է թույլ տա նաեւ զսպել Թուրքիայից բխող սպառնալիքները: Այստեղ, իհարկե, զսպող գործոն է նաեւ ՀՀ-ում տեղակայված ռուսական ռազմաբազան»,- նշեց նա՝ մյուս կողմից բազայի գործունեության տեսանկյունից քննադատելով Փանիկում տեղի ունեցած միջադեպը:

Նա հույս հայտնեց, որ նոր պայմաններում, երբ Հայաստանում տեղի է ունեցել իշխանափոխություն, հնարավորություն է ստեղծվել վերաիմաստավորել հայ-ռուսական հարաբերությունները՝ հասկանալով երկկողմ շահերն ու գտնելով առկա խնդիրների լուծումները:

Ռուսաստանցի վերլուծաբան, «Արտաքին քաղաքականություն» վերլուծական կայքի հիմնադիր եւ «Վալդայ» միջազգային դիսկուսիոն ակումբի ծրագրերի գծով տնօրեն Անդրեյ Սուշենցովը նշեց, որ հայ-ռուսական հարաբերությունները պետք է դիտարկել միջազգային լարված հարաբերությունների համատեքստում: Խոսքը Ռուսաստան-Արեւմուտք, Մերձավոր Արեւելքում եւ Հարավային Կովկասում ստեղծված իրավիճակի մասին է:

«Հայ-ռուսական հարաբերությունները չի կարելի առանձնացնել այս հարթակներում ստեղծված անորոշություններից: Օրինակ, հարց է առաջանում ինչպես կշարունակվեն հարաբերությունները Սիրիայում Ռուսաստան-Իրան-Թուրքիա ստրատեգիական եռանկյունիում», - նշեց նա ու անդրադառնալով հայ-ռուսական հարաբերություններին հավելեց, որ դրանք կախված են կոմպլեքս գործոններից, որոնք երկու պետությունները դարձնում են բնական դաշնակիցների:

Մեկնաբանելով հարաբերություններում առկա խնդիրները՝ Սուշենցովը դրանք բնական համարեց դաշնակից պետությունների համար: «Դրանք բնական են, եւ պետք է քննարկել այդ խնդիրները, սակայն իմանալով այդ խնդիրների էությունը եւ խորություն»,- ասաց բանախոսը: Նա նաեւ հիշեցրեց, որ Ռուսաստանում բավականին նորմալ արձագանքեցին Հայաստանում ապրիլ-մայիս ամիսներին իշխանության խաղաղ փոխանցման գործընթացին: «Սա մի փոքր նաեւ զարմանալի էր, քանի որ նման բան շատ քիչ է լինում», - եզրափակեց նա:

Ռուսաստանցի քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը միանգամից հայտարարեց, որ դատելով Հայաստանի տարածաշրջանային դիրքից եւ առկա սպառնալիքներից, պաշտոնական Երեւանի համար ՆԱՏՕ-ական այլընտրանք գոյություն չունի: «Նախ՝ ՆԱՏՕ-ում է գտնվում Թուրքիան , որը շատ ազդեցիկ անդամ է եւ այն ոչ միայն Հայաստանի հետ ունի խնդիրներ այլեւ պաշտպանում է Ադրբեջանին ԼՂ հակամարտությունում: Ի դեպ, Ադրբեջանն Արեւմուտքի համար դիտարկվում է որպես էներգետիկ այլընտրանք, ուստի սխալ է սպասել, որ ԼՂ հակամարտության հարցում Եվրոպան կլինի Հայաստանի կողմը»,- ասաց նա:

Նա անդրադարձավ նաեւ երկկողմ հարաբերություններում ընկալումների ասիմետրիային եւ այն փորձեց բացատրել Փանիկի միջադեպի կամ Դուգինի հայտարարությունների օրինակներով: «Եթե Ռուսաստանում հարցում անցկացվի Փանիկի միջադեպի մասին, ապա հնարավոր է հասարակության 0,002% տոկոսը դրա մասին լսած լինի, իսկ Հայաստանում այդ թիվը կարող անցնել 90%-ը»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ Հայաստանում ռուսաստանյան անգամ որոշակի փորձագիտական շրջանակների հայտարարություններն ընկալվում են որպես Կրեմլի դիրքորոշում:

«Դուգինին կամ նման այլ փորձագետների, Ռուսաստանում վերաբերում են որպես մի փոքր ցնդած մարդկանց: Ընդհանրապես պետք է հասկանալ, որ Ռուսաստանի անունից կարող է խոսել երկու մարդ՝ Պուտինը եւ Լավրովը»,- եզրափակեց նա՝ հավելելով, որ Հայաստանը Ռուսաստանի համար մնում է շատ կարեւոր պետություն: