Հին եւ նոր մոդելների բախումը

13/09/2020 schedule15:50

Մարզերից մեկի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարել է, թե արտակարգ դրության պայմաններում իշխանությունները կարող էին ամեն ընտանիքի գոնե մի հազար դոլար բաժանել, եւ ընդհանրապես՝ «իշխանությունը Ծառուկյանից չպետք է վախենա, պետք է վախենա իր պահած ժողովրդից»։ Ցանկացած իշխանություն, իհարկե, պետք է վախենա ժողովրդից, որովհետեւ վատ կառավարման դեպքում հաջորդ ընտրություններում պարզապես վստահության քվե չի ստանա եւ դուրս կշպրտվի, բայց տվյալ դեպքում շատ ավելի առանցքային է «իր պահած ժողովուրդ» արտահայտությունը, որովհետեւ հենց դա է լավագույնս ընդգծում պետություն-հասարակություն հարաբերությունների հին եւ նոր մոդելների տարբերությունը։

Ըստ «հին մոդելի»՝ իշխանությունները պիտի լավ պահեն ժողովրդին կամ «լավ նայեն»։ Բայց ինչպե՞ս էր աշխատում այդ մոդելը Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի ժամանակներում։ Մեխանիզմը շատ պարզ էր՝ պետությունն ընկալվում էր որպես մասնավոր հիմնարկ, որի սեփականատերը նախագահն էր, եւ որը պարտավոր էր գոնե նվազագույն աշխատավարձով ապահովել «իր աշխատողներին»։ Այդ հիմնարկն ուներ առանձին ստորաբաժանումներ կամ ֆիլիալներ՝ մարզերի տեսքով, որոնց տնօրեններն իրենց  հերթին լավ կամ վատ էին «նայում» իրենց «ժողովրդին»։ Չափանիշն էլ մոտավորապես հետեւյալն էր՝ օրինակ, Հովիկ Աբրահամյանն իր ահռելի պլանտացիաներում աշխատող հազարավոր մարդկանց վճարում էր այնքան, որ միայն ցամաք հա՞ց ունենան, թե՞ այնքան լավ էր նայում, որ կարող էին նաեւ հագուստ-բան գնել։ Իրականում «լավ նայելն», իհարկե, առանձնապես կապ չուներ, որովհետեւ այնպես չէ, որ, ասենք, «բարի» Ծառուկյանի Կոտայքի մարզում մարդիկ ավելի լավ էին ապրում, քան «չար» Լիսկայի Սյունիքում կամ «չար» Մանվելի Արմավիրում։ Ոչ, մոտավորապես նույն վիճակում էին։ Իմիջային տարբերություններ, իհարկե, կային՝ մարզերից մեկի տերը կարող էր ժամանակ առ ժամանակ առավել աչքի ընկած ճորտերին մի քանի «Նիվա» նվիրել, մյուսները՝ ոչ, բայց ընդհանուր պատկերը դրանից չէր փոխվում։

Իսկ ահա ըստ «նոր մոդելի»՝ իշխանությունները պարտավոր են ոչ թե «լավ նայել» ժողովրդին, այլ բոլոր անհրաժեշտ պայմանները ստեղծել, որպեսզի քաղաքացիները բարեկեցիկ ապրելու հավասար հնարավորություններ ունենան։ Սա նշանակում է արդար մրցակցային դաշտ, ստարտային հնարավորությունների տրամադրում, նվազագույն միջամտություն մասնավոր բիզնեսի գործերին, բայց անհրաժեշտության դեպքում՝ վիճելի հարցերի արդարացի հանգուցալուծում, բնականաբար՝ այնպիսի կրթական համակարգ, որը բարձրակարգ մասնագետներ կպատրաստի բոլոր ոլորտների համար, եւ այլն։ Իսկ «լավ պահել» իշխանությունները պարտավոր են բոլոր նրանց, ովքեր ի վիճակի չեն սեփական գործունեությամբ ապահովել իրենց բարեկեցությունը։ Թոշակառուներին, գործազուրկներին, հաշմանդամներին, սոցիալապես խոցելի տարբեր խմբերի, եւ այլն։ Հասկանալի է՝ այդ «լավ նայելը» պիտի իրականացվի բոլորիս վճարած հարկերով, ու ինչքան զարգանա տնտեսությունը եւ ինչքան պարտաճանաչ վճարվեն հարկերը, այնքան ավելի արդյունավետ կլուծվի այդ խնդիրը։

Ուշադրություն դարձրեք՝ նույնիսկ համավարակի պայմաններում այդ խնդիրն ավելի լավ է լուծվում, քան մի քանի տարի առաջ, որովհետեւ թոշակներն ու նպաստներն ավելացել են։ Մինչդեռ 2009-ի համաշխարհային ճգնաժամի ժամանակ, երբ աշխարհում, այնուամենայնիվ, փակ սահմաններ չկային,  Հայաստանը հաջողացրեց եռապատկել պետական պարտքը ու միաժամանակ 14,5 տոկոսանոց տնտեսական անկում արձանագրել, որն, ի դեպ, աշխարհում երկրորդ ամենավատ ցուցանիշն էր (Ուկրաինայից հետո)։ Այսինքն՝ «նոր մոդելն» ակնհայտորեն ավելի արդյունավետ է։ Բայց ընդդիմությունը, միեւնույն է, ոչ միայն ձգտում է վերադառնալ «հին մոդելին», այլեւ փորձում է մարդկանց համոզել, որ ցանկացած իշխանության խնդիրը ժողովրդին «լավ նայելն» է։ Շատ չէ, գոնե ամեն ընտանիքի մի հազար դոլար նվիրելով։ Կամ, եթե չկա, գոնե «տուկի թել»։

Տպել
3234 դիտում

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ

Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ

Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել

Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան

Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են

Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի

«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)

Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին

5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին

Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա

Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո

«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան

Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա

Հայոց ցեղասպանության զոհերը երբեք չպետք է մոռացվեն․ Հունաստանի նախագահ

«Զինվորի տուն» վերականգնողական կենտրոնի տղաները այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա

Հայաստանում Լիտվայի դեսպանը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հիշում ենք Հայոց ցեղասպանության ժամանակ կորսված կյանքերն ու վերահաստատում երբեք չմոռանալու մեր խոստումը․ Բայդեն

Մի քանի լայքի համար 7-8 տարեկան երեխայի մոտ ոհմակի նման հարձակվողներ, մի՞թե դուք եք սգացողը, բարոյականը. Հակոբյան

Վարչապետի տիկնոջն ու մանկահասակ դստերը թիրախավորողները զերծ են ամեն տեսակ սրբություններից. Չախոյան

Նոյեմբերյանում տեղի ունեցած բախումների և ԵԿՄ մեքենայով միջադեպի դեպքով քրեական վարույթ է նախաձեռնվել. կա 5 ձերբակալված

Մատվիենկոն հանձնարարել է հարցում ուղարկել Հայաստանի խորհրդարան՝ կապված Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ

Աննա Հակոբյանի Ծիծեռնակաբերդ այցի ժամանակ «Ազգային ժողովրդական բևեռի» անդամները սանձարձակ վարք են դրսևորել

Պատմության այս մռայլ էջը հիշեցնում է բռնության դեմ պայքարի անհրաժեշտության մասին․ Հաջա Լահբիբ

Քանի մարդ է ձերբակալվել Բագրատաշենի մոտ ցուցարարների ու ոստիկանների միջև բախման ընթացքում

Հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին, կողքին՝ «Մակարով» ատրճանակ. մահացածի որդուն ամիսներ առաջ սպանել են

Շոյգուի տեղեկալը կալանավորվել և ուղարկվել է քննչական մեկուսարան. ինչով է նա հայտնի և ինչում է մեղադրվում

Անդադար աշխատել եմ՝ հասնելու նրան, որ պարոն Ալիևի հանդեպ գործողություններ և պատժամիջոցներ կիրառվեն. ֆրանսիացի պատգամավոր

Սգում ենք հայ ժողովրդի հետ միասին. ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը պարզապես անցյալի ողբերգություն չէ, այն շարունակական իրականություն է. ԵԽ գերմանացի պատգամավոր