Միակ նախապայմանը՝ առանց նախապայմանների. հայ-թուրքական սահմանի բացման հեռանկարը

Վերջին շրջանում շատ է խոսվում հայ-թուրքական հարաբերություններում որոշակի տեղաշարժերի մասին: Նման խոսակցությունները պայմանավորված են մայիսի 9-ին Արցախում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունով առ այն, որ Հայաստանը պատրաստ է Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատել առանց նախապայմանների:

Դրան հետեւեց պաշտոնական Անկարայի արձագանքը՝ վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմի մակարդակով: Նա, մասնավորապես, նշեց. «Եթե Հայաստանը հրաժարվի Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության եւ սահմանների վերաբերյալ սխալ դիրքերից, եթե ուզում է նոր էջ բացել, ապա Թուրքիան կպատասխանի փոխադարձությամբ»:

Նախ եւ առաջ, Հայաստանի Հանրապետությունը պաշտոնապես երբեք որեւէ տարածքային պահանջ չի դրել Թուրքիայի առջեւ, սահմանների փոփոխման հարց նույնպես չի բարձրացրել: Այնպես որ, այս մասով Յըլդըրըմի հայտարարությունն առնվազն անհասկանալի է: Ինչ վերաբերվում է փակ սահմաններին, ապա դրա պատասխանատուն հենց Թուրքիան է, որը 1993 թ.-ին, ի նշան եղբայրական Ադրբեջանի հետ համերաշխության, փաստացի շրջափակման է ենթարկել Հայաստանին: Բացի այդ, Թուրքիայի վարչապետը, թերեւս, սխալ է պատկերացնում «առանց նախապայմանների» եզրույթը: Ցանկացած տեսակի «եթե» ենթադրում է նախապայման:

Նույն տրամաբանությամբ շարունակել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ Մեծ Բրիտանիայի Chatham House միջազգային հարաբերությունների թագավորական կենտրոնում ունեցած ելույթում անդրադառնալով Հայաստանի հետ հարաբերություններին: Նրա խոսքով, Կովկասում խաղաղությանն ու բարօրությանը նպաստող քայլերի պատկերից միակ դուրս մնացողը Հայաստանն է, եւ իրենք սպասում են, որ «Հայաստանը ողջամիտ մոտեցում ցուցաբերի»:

Իր խոսքում տարածաշրջանային բաղադրիչը շեշտելով՝ Էրդողանը եւս մեկ անգամ անուղղակիորեն կապում է հայ-թուրքական հարաբերությունները եւ Արցախի հարցի կարգավորումը: Նա դիտարկում է այդ երկու խնդիրները որպես զուգահեռ գործընթացներ, որոնք չեն կարող իրարից զատ առաջընթաց ունենալ:

Այդ մոտեցումը, ցավոք, Թուրքիայի ոչ միայն իշխանական վերնախավի դիրքորոշումն է, այլեւ թուրքական հասարակությունում առկա համոզմունք: Դրա օգտին է խոսում նաեւ առաջիկա ընտրություններում ընդդիմադիր քրդամետ Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության նախագահի թեկնածու Սելահաթթին Դեմիրթաշի նախընտրական ծրագիրը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ: Նա նույն կետով է անդրադառնում այդ երկու գործընթացներին: 

«Կվերացվի Հայաստանի հանդեպ կիրառվող տնտեսական շրջափակումը, կզարգացվեն անհրաժեշտ քաղաքական, տնտեսական ու դիվանագիտական հարաբերությունները, Թուրքիայի կողմից միակողմանի կերպով փակված հայ-թուրքական սահմանը կբացվի՝ առանց նախապայմանների։ Մենք նաեւ կաջակցենք Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ առկա արցախյան հիմնախնդրի՝ խաղաղ ճանապարհով լուծման ջանքերին», - ասված է Դեմիրթաշի նախընտրական ծրագրում։

Այդուհանդերձ, հայ-թուրքական սահմանի բացումը ավելի քիչ հավանական է, քան Դեմիրթաշի՝ նախագահ ընտրվելը: Թուրքիայում կայանալիք նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրությունները, եթե անգամ ինչ-որ հրաշքով Էրդողանը եւ նրա «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցությունը պարտություն կրեն՝ որեւէ կերպ չեն փոխի Թուրքիայի դիրքորոշումը նախապայմանների հարցում: Որքան էլ Թուրքիան ավտորիտար պետություն լինի՝ Հայաստանի նկատմամբ բացասական վերաբերմունքը հանրային պահանջ է, որը, անշուշտ ձեւավորվել է իշխանությունների երկարամյա հայատյաց քաղաքականության արդյունքում: Այնպես որ, տեսանելի ապագայի կանխատեսումներում եւ հաշվարկներում պետք է հաշվի առնենք հայ-թուրքական փակ սահմանի առկայությունը:

Տպել
4495 դիտում

Նարեկ Մանասյանը հաղթել է Ադրբեջանը ներկայացնող բռնցքամարտիկին

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել զեկույցով

Հրդեհ է բռնկվել ռեստորաններից մեկի ծխատարում

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի գործողության ժամկետը երկարաձգվել է

ԱԳՆ-ում քննարկվել են Բրյուսելի եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին վերաբերող հարցերը

«Ակադեմիական քաղաք» ծրագիրը քննարկվել է մարզերում գործող ՀՀ պետական բուհերի ռեկտորների հետ

Բռնցքամարտի ԵԱ․ Բարեղամ Հարությունյանը եզրափակչում է

Կստեղծվի և կներդրվի թանգարանների Էլեկտրոնային տոմսերի միասնական ավտոմատացված համակարգ

Այն ինչ տեղի ունեցավ 1915-ին, չկանխվեց և պատճառ դարձավ նմանատիպ իրադարձությունների կրկնությանը շատ երկրներում․ նախագահ

Մենք «ՈՒԱԶ»-ով չենք մտել ժողովրդի մեջ, չորս տարեկան թևը կոտրած երեխա էր սպասում. հարցազրույց Տավուշի ԵԿՄ նախագահի հետ

Եգիպտոսն Իսրայելին է փոխանցել մեկ տարով հրադադարի մասին ՀԱՄԱՍ-ի առաջարկը

Երևան-Գյումրի ճանապարհին բեռնատարներ են բախվել․ «ԶԻԼ»-ը կողաշրջվել է

2․5 գյուղի ավերակների վերադարձը միակողմանի չէ, քանի որ դրա դիմաց մենք Ադրբեջանից լուրջ խաղաքարտ ենք ստանում․ Իոաննիսյան

Ազգային ժողովը Ռուսաստանի Դաշնությունից նամակ չի ստացել

Դանիական պատվիրակությունը Գորիսում ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ պարեկություն է իրականացրել

Ժողովուրդը շատ լավ է հասկանում, թե իր շուրջն ինչ է տեղի ունենում, փողոցում գտնվողները արդյունքի չեն հասնելու. Մկրտչյան

«Օրենքով գող»-ը ակումբներից մեկում վիճաբանել, հայհոյել է, հարվածներ հասցրել մեկ անձի․ նրան մեղադրանք է ներկայացվել

Աբովյանի կամրջի հարևանությամբ մեքենաներ են բախվել

Ռուբեն Վարդանյանը դժկամությամբ, բայց համաձայնել է ընդհատել հացադուլը․ նրան թույլ են տվել խոսել կնոջ հետ

Սանոսյանն ու Կոպիրկինը ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման աշխատանքների վերաբերյալ հարցեր են քննարկել

Ալեն Սիմոնյանն ու Դըվինազը մտքեր են փոխանակել անվտանգային և տնտեսական դիվերսիֆիկացման հնարավորությունների շուրջ

Ալագյազում Մալխաս և Ռոման Ամոյանների անվան նոր մարզադպրոց կկառուցվի

Փոխվարչապետն ու Իրանի դեսպանն անդրադարձել են սահմանազատման գործընթացի վերջին զարգացումներին

Նոյեմբերյան-Բագրատաշեն ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցը ձերբակալվել է․ վերջինս հետախուզման մեջ է եղել

Զինծառայողը ականապայթյունային վնասվածք է ստացել

Միրզոյանը Սերբիայի ԱԳ նախարարի հետ հեռախոսազրույցում ընդգծել է Հարավային Կովկասում հարատև խաղաղության կարևորությունը

Կորոնավիրուսի ժամանակ 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա Առողջապահության նախարարությունից հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Ռեստորանի մոտ մեքենաներ են բախվել․ դրանցից մեկը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել օբյեկտներից մեկի պատին

Հիմա հեշտ է պառկել ասֆալտին ու ցույց տալ, թե փրկում եք հայրենիքը․ Սաֆարյանը՝ ԱԺ նախկին գործընկերներին

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել

ԱԺԲ-ի հանրահավաքի ժամանակ բռունցքով ոստիկանության ծառայողի գլխին հարվածած կինը ձերբակալվել է

Հակոբ Արշակյանը Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի փոխնախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Պապոյանն ու ՌԴ դեսպանը քննարկել են Վերին Լարսով Վրաստանից Ռուսաստան տանող ճանապարհով բեռնափոխադրումների խնդիրները

Տաքսու մեջ ծխելու հետ կապված վեճի ժամանակ ուղևորը քիմիական նյութ է փչել վարորդի դեմքին․ վերջինս այրվածքներ է ստացել

Հնդկաստանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է Հայաստանին զենք մատակարարելու վերաբերյալ Ադրբեջանի քննադատությանը

ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբեր են մեկնել Ոստիկանության բաժիններ՝ այսօր բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու համար

Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 25-ին

«Խաղաղության խաչմերուկը» Հայաստանի տեսլականն է դեպի խաղաղություն. Սիմոնյանը՝ Սիրիայի խորհրդարանի փոխխոսնակին

Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև եռակողմ պայմանավորվածությունները շարունակում են մնալ արդիական. Զախարովա

Կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք այդ հարցը․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Ադրբեջանից Հայաստան գազ ներկրելու՝ Իլհամ Ալիևի առաջարկի մասին