Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Այսօր շատերն են խոսում այն մասին, որ նախկինները, հասկանալով հանրության վերաբերմունքն իրենց նկատմամբ, պիտի անպայման փորձեն վերադառնալ «նոր դեմքերով» կամ «նոր փաթեթավորմամբ»։ Իրականում խնդիրը, իհարկե, դեմքերը չեն։ Խնդիրը պետական կառավարման այն համակարգն է, որը փորձ է արվում վերականգնել, ու բացարձակապես որեւէ նշանակություն չունի՝ այդ պայքարի առաջնագծում նախկին իշխանությունների առանցքային դեմքե՞րը կլինեն, թե՞ ներկայանալի արտաքինով ու կիրթ խոսող երիտասարդներ։
Իսկ ինչպիսի՞ պետություն էր Հայաստանն ընդամենը մի քանի տարի առաջ։ Մեծ հաշվով Հայաստանում ֆեոդալական կարգեր էին՝ պետական կապիտալիզմի ու ժողովրդավարության առանձին տարրերի համակցությամբ, եւ սա ամենեւին չափազանցություն չէ։ Երկրի գրեթե բոլոր մարզերն ունեին իրենց «ֆեոդալները». Կոտայքն իր «ֆեոդալն» ուներ, Սյունիքն ու Շիրակը՝ իրենցը, Արարատյան դաշտում, օրինակ, միանգամից երկու «ֆեոդալ» կար (Արարատի մարզում՝ Հովիկ Աբրահամյանը, Արմավիրի մարզում՝ գեներալ Մանվելը), Երեւանի առանձին թաղամասեր էլ իրենց «ֆեոդալներն» ունեին, իսկ ահա գլխավոր «ֆեոդալն» իր առանձին մարզը չուներ, բայց վերահսկում էր բոլորին ու ցանկացած մարզում կարող էր վերցնել իրեն դուր եկած ցանկացած բան։ Այդ «ֆեոդալներն» էլ, ի դեպ, հենց ապահովում էին «թագավորի» ընտրությունը իրենց հպատակների միջոցով, իսկ եթե ժողովուրդն ըմբոստանում էր, իրենց կիսալեգալ «գվարդիաներով» ճնշում էին ըմբոստության ծիլերը։ «Թագավորն» իր հերթին ուշադիր հետեւում էր, որ «ֆեոդալներից» մեկնումեկը հանկարծ շատ չհզորանա ու ինքնուրույնություն չցուցաբերի, իսկ եթե նման փորձեր, այնուամենայնիվ, լինում էին, կա՛մ «բամփում էր գլխին», կա՛մ ոստիկանապետն էր հայտարարում, թե ժամանակն է, որ այսինչ մարզը միացվի Հայաստանին, կամ շատ արագ քրեական գործեր էին հարուցվում, եւ այդպիսով վասալական համակարգը մի կերպ պահպանվում էր։ Ընդ որում, այդ համակարգը վասալներին նույնպես ձեռնտու էր։ Ու դա էր հիմնական պատճառը, որ Ազատության հրապարակից հնչող «Մանվե՛լ, Մանվե՛լ» վանկարկումներն անպատասխան էին մնում, իսկ «ամենահզոր ֆեոդալներից» մեկի հետ համագործակցելով՝ բուրժուադեմոկրատական հեղափոխություն իրականացնելու ծրագրերն արդյունք չէին տալիս։ Որպես ի՞նչ պիտի ֆեոդալները պայքարեին հանուն ֆեոդալական կարգերի վերացման։
Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, հենց ֆեոդալիզմի մնացուկների իսպառ վերացման գործընթացն է։ Ու դա, բնականաբար, շատերի համար բավականին ցավոտ է։ Հենց թեկուզ միայն այն պատճառով, որ նախ՝ «ֆեոդալները» դեռեւս բավականին հզոր են, եւ երկրորդ՝ «ֆեոդալական կարգերը» տասնյակ հազարավոր հպատակների համար թեեւ երբեմն նվաստացուցիչ, բայց համեմատաբար կայուն սոցիալական միջավայր էին ապահովում։ Այսօր շատերը կարող են դժգոհ լինել, որ նոր իշխանություններն այնքան էլ սահուն չեն իրականացնում այդ անցումը, որ անփորձ են, որ «բուրժուադեմոկրատական հանրապետությունում» յուրաքանչյուրի բարեկեցությունն ավելի շատ կախված է անձամբ իր որակներից, մինչդեռ նախկինում գրեթե ամեն ինչ պայմանավորված էր իր «ֆեոդալի» բարեհաճությամբ, եւ այլն։ Բայց սրանք, համաձայնվեք, չափազանց թույլ փաստարկներ են, որպեսզի հասարակությանը հնարավոր լինի համոզել վերադառնալ ֆեոդալական կարգերին, որքան էլ ժողովուրդը դժգոհ լինի բարեփոխումների տեմպերից ու որակից, որքան էլ ներքաղաքական թեժ պայքար լինի, միեւնույն է, այդ պայքարում ո՛չ նախկին «ֆեոդալները» որեւէ շանս ունեն, ո՛չ էլ՝ նրանց կողմից հովանավորվող «նոր դեմքերը»։
Որովհետեւ երբ ասվում է, որ նախկինին վերադարձ չի լինելու, խոսքը ոչ միայն նախկին իշխանությունների մասին է, այլեւ նախկին կարգերի ու պետական կառավարման նախկին համակարգի։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում մասնակցել է COP-29-ի գագաթնաժողովին
Տեղի է ունեցել Հայաստանի և Իրանի ԱԳ նախարարների հեռախոսազրույցը. ինչ է քննարկվել
Ոչ պրոֆեսիոնալների պատճառով մարդիկ վստահությունը կորցնում են ամբողջ իշխանության նկատմամբ. քաղաքագետ. տեսանյութ
Ինչ իրավիճակ է հանրապետության ճանապարհներին
ՀՀ-Իրան էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքը 350 ՄՎտ-ից կդառնա 1200. ավարտին կհասցվի օդային գծի և ենթակայանի կառուցումը
Թեև համակարգում փախստականների խնդիրները կարևորագույններից են, հաճախ չեն արժանանում պատշաճ ուշադրության. ՄԻՊ
Ժամկետային զինծառայող Արման Ավագյանը հաղթել է իտալացի մասնակցին
Մհեր Գրիգորյանն ընդունել է միջազգային հեղինակավոր Ֆոսթեր ընդ Փարթներս ճարտապետական ընկերության պատվիրակությանը
Գերմանիան կշարունակի քաղաքական աջակցությունը Հայաստանին. Հոֆրայթերի գլխավորած պատվիրակությունն այցելել է ԱԺ
ԱՄՆ քաղաքացին մեղավոր է ճանաչվել դաշնային աշխատակիցների սպանությունները նախապատրաստելու համար
Առանձնապես ծանր հանցագործություն է բացահայտվել․ կասկածյալը «Պույի Արմենի» որդին է, տուժածը՝ «Կյաժ Կարենը»
Ժամկետային զինծառայողներ Սամվել Գրիգորյանը և Հրայր Ալիխանյանը բրոնզե մեդալներ են նվաճել
Կոչ ենք անում Բաքվին և Երևանին բաց չթողնել պատմական հնարավորությունը, խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ. Ֆիդան
ՆԳ նախարարությանը կից Կանանց հարցերով խորհրդի հանդիպում է անցկացվել Գյումրիում. ինչ է քննարկվել
Միրզոյանը Անտոն Հոֆրայթերին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում կայուն խաղաղության հաստատման ՀՀ տեսլականը
Այս պահին թիմային աղյուսակում ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 1-ին հորիզոնականում է. Պապիկյան
Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն սոցիալական աջակցություն ստանալ
2024-ին կալանքի կիրառման դեպքերը նվազել են 6 տոկոսային կետով, ավելացել է կիրառված այլ խափանման միջոցների թիվը
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել
Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին
Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը
Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը
Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից
ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել
Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել
Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման
«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը
«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին
Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել
ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով
6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան
Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է
Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ
«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի
Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ
Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում
Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW
Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը
