Հոսանքի լարումը շեղվելու հետևանքով բնակիչների վնասված սարքերի դիմաց ՀԷՑ-ը փոխհատուցում է. 2019-ին ունեցել են 2307 դիմում

Ամառվա ամիսներին «Հայկական ժամանակ»-ը բազմաթիվ բողոքներ է ստացել քաղաքացիներից՝ Երեւանում ու մարզերում էլեկտրաէներգիայի չնախատեսված անջատումների մասին: Օրինակ՝ Փարաքարի բնակիչներից մեկը նշել է, որ երկու շաբաթ շարունակ ե՛ւ կարճաժամկետ, ե՛ւ երկարաժամկետ անջատումներ են եղել, իսկ բնակիչների հարցերին «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» (ՀԷՑ) ընկերության աշխատակիցները պատասխանել են, որ վթարներ են: Գյումրիից պարբերաբար բողոքներ ենք ստացել, որ գրեթե ամեն ուժեղ քամու ժամանակ հոսանքազրկվում են, եւ էլեկտրամատակարարումը վերականգնվում է եղանակը հանդարտվելուց ժամեր անց միայն: Նույն խնդիրն է Վանաձորում եւ այլ վայրերում:

Փորձեցինք Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր ընկերությունից ճշտել, թե ի՞նչ է արվում այսօրինակ իրավիճակները բացառելու ուղղությամբ: Հիմնանորոգումներ, մաշված գծերի լիովին փոխարինումներ կատարվո՞ւմ են, ի՞նչ ծավալով, ե՞րբ հնարավոր կլինի օբյեկտիվորեն բացառել նման իրավիճակները: Մեր հանրապետությունում քանի՞ տոկոս են կազմում մաշված ցանցերը, քանի՞ բաժանորդ է այս պահին փաստացի օգտվում անհաստատ կապից:

Մեր գրավոր հարցմանն ի պատասխան՝ ՀԷՑ-ի հասարակայնության եւ կորպորատիվ կապերի դեպարտամենտի պետ Նատալյա Սարջանյանը նշել է, որ ցանցի մաշվածությունը գնահատվել է ավելի քան 80%, եւ հենց դա հիմք ընդունելով՝ 2016թ.-ից «Տաշիր» ընկերությունների խումբը նախաձեռնել է «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերության ընդհանուր 726 մլն դոլար արժողության 10-ամյա ներդրումային ծրագիր, որով նախատեսված են էլեկտրաէներգիայի բաշխման գործառույթի հիմնարար բարելավումներ, լարման շեղումների բացառում եւ սահմանված ցուցանիշների կրճատում, էլեկտրաէներգիայի տեխնոլոգիական կորուստների կրճատում, առեւտրա­յին կորուստների բացառում, էլեկտրաէներգիայի հաշվառման համակարգերի արդիականացում (սմարթ համակարգեր), կառավարման միջազգային ստանդարտների ներդրում եւ այլն:

«Ծրագրի հիմնական կետերն են՝

ա. 6 (10)/0,4 կՎ լարման ցանցերում սարքավորումների փոխարինում եւ արդիականացում,

բ. 35-0,4 կՎ լարման ցանցերում էլեկտրահաղորդման գծերի վերակառուցում եւ արդիականացում,

գ. ցանցի ընդլայնում եւ նոր բաժանորդների միացում,

դ. ոչ ընթացիկ բնույթի այլ վթարավերականգնողական եւ վերակառուցման աշխատանքներ,

ե. էլեկտրաէներգիայի ավտոմատ հաշվառման համակարգի ներդրում 0,4 կՎ լարման ցանցերում (սմարթ հաշվիչների տեղադրում),

զ. կառավարման միջազգային ստանդարտների եւ հաշվառման ավտոմատացված համակարգերի ներդրում»,- գրված է պատասխանում:

Ինչ վերաբերում է Փարաքարի եւ Գյումրու՝ հուլիս ամսվա վթարային անջատումներին, ըստ ՀԷՑ-ի, դրանք ամենայն հավանականությամբ պայմանավորված են եղել եղանակային վատ պայմաններով, ֆորսմաժորային իրավիճակով (քամի, փոթորիկ, պտտահողմ ամպրոպ): «Սակայն Ձեր հարցին լիարժեք պատասխան տալու համար անհրաժեշտ է նշել կոնկրետ հասցեներ»,- ասվում է պատասխան գրության մեջ:

Էլեկտրաէներգիայի անակնկալ ու հաճախակի անջատումները ոչ միայն բնակիչ-բաժանորդներին անհարմարություններ են պատճառում, այլեւ կարող են սարքավորումները խափանվելու պատճառ դառնալ: Ի՞նչ ընթացակարգով է կատարվում բաժանորդի փոխհատուցումը, վերջին շրջանում քանի՞ դեպք է եղել, որ ՀԷՑ-ը փոխհատուցել է բաժանորդի կրած վնասը, ի՞նչ վնասներ են եղել դրանք՝ կենցաղային սարքե՞ր, թե՞ այլ, ինչպե՞ս է հաշվարկվել վնասի չափը. այս հարցերին ի պատասխան՝ նշված է, որ ՀԷՑ-ը փոխհատուցում է բաժանորդի՝ լարման շեղման արդյունքում վնասված տեխնիկայի համար. «Եթե սարքավորումը ենթակա է նորոգման, նորոգում է համապատասխան մասնագիտական կազմակերպությունը, եթե նորոգման ենթակա չէ, բաժանորդին տրամադրվում է ֆինանսական փոխհատուցում (տվյալ պահին սարքավորման շուկայական արժեքի չափով՝ հաշվի առնելով մաշվածությունը)»:

2019թ.-ին ընկերությունը ստացել է 2307 այդպիսի դիմում, որոնց բավարարմանն ուղղվել է 144 մլն դրամ, 2020թ.-ի առաջին եռամսյակում՝ 423 դիմում, փոխհատուցել՝ 28 մլն դրամ: Ճշտող հարցին, թե բավարարվածները ստացված դիմումների ո՞ր տոկոսն են կազմում, ի պատասխան՝ Նատալյա Սարջանյանը տեղեկացնում է, որ առանձին վիճակագրություն այդ մասով չի վարվում. «Եթե ցանցում գրանցված է լինում խնդիրը, ապա բաժանորդի դիմումը միանշանակ բավարարվում է, իսկ փոխհատուցման գումարը ոչ թե որոշվում է միակողմանի, այլ՝ բաժանորդի հետ կապ պահելով: Բանակցություններ են տարվում, նա համոզվում է, որ իր սարքի շուկայական արժեքն այդ պահին նշված գումարն է, եւ այդ առումով տարաձայնություններ գրեթե չեն լինում»:

Հիմա, երբ շատերն աշխատում են տնից, եւ էլեկտրաէներգիան անհրաժեշտություն է, ինչպե՞ս է նախատեսում ՀԷՑ-ը փոխհատուցել այն վնասները, որ աշխատողները կրում են անջատումների պատճառով՝ չկարողանալով կատարել աշխատանքային պարտականությունները. այս հարցին ի պատասխան՝ ՀԷՑ-ից ուղղակի հիշեցնում են, որ էլեկտրաէներգիայի պլանային անջատումների մասին տեղեկատվությունը տեղադրվում է ընկերության պաշտոնական կայքում, ինչպես նաեւ հանրապետական սփռում ունեցող Հայկական երկրորդ հեռուստաընկերության եթերում: Նաեւ հավելում են. «Վթարային անջատումները հիմնականում վերականգնվում են կարճ ժամկետում»: